Metabolizma (yapım-yıkım) veya istiklâp,canlıda yaşamın sürdürülmesi sırasında gerçekleşen tüm kimyasal tepkimelerdir. Canlı organizmada ya da canlı hücrede meydana gelen yapıcı ve yıkıcı nitelikteki kimyasal olayların tümünü içerir.
Her organizma; , , ısı, hareket, üreme gibi yaşamsal etkinlikleri sürdürebilmek için dış çevreden bazı maddeler ve enerji almak zorundadır. Bu maddeler ve enerji, yaşamsal etkinliklerin sürdürülebilmesi için gereken organik moleküllerin sentezlenmesinde kullanılacaktır. Dış çevreden alınan organik ya da inorganik moleküller, ya önce parçalanarak, yıkıma uğratılarak ya da yıkıma gerek kalmadan gerekli moleküllerin sentezlenmesinde kullanılır.
Daha karmaşık yapıdaki moleküllerden oluşan maddelerin organizmada, daha basit yapılı moleküllere yıkımı süreçlerine metabolizmanın katabolizma süreçleri denilir. Daha basit yapıdaki molleküllerin, daha karmaşık yapıdaki molleküllerin sentezinde kullanılması ise anabolizma tepkimeleridir. Organizmada bir reaksiyonun başlangıç maddesinden ürüne dönüşmesi süresince meydana gelen kimyasal değişikliklere ara metabolizma, bu değişiklikler sırasında meydana gelen ara ürünlere metabolitler adı verilir.
Başlıca metabolizma reaksiyonları:
- Hidroliz reaksiyonları
- Kondensasyon reaksiyonları
- Oksidoredüksiyon (redoks) reaksiyonları
- Fosforilasyon reaksiyonları
- Transaminasyon reaksiyonları
- Transaçilasyon reaksiyonları
- Transmetilasyon reaksiyonları
- Transpeptidasyon reaksiyonları
- Karboksilasyon/dekarboksilasyon reaksiyonları
Kaynakça
- ^ Biyoloji Terimleri Sözlüğü - 1998, metabolizma: Türkçe: istiklâp, İngilizce: metabolism, Fransızca: métabolisme, Almanca: Stoffwechsel, Diğer: Yun. metabole: değişme Canlı organizmada ya da canlı hücrede meydana gelen yapıcı ve yıkıcı nitelikteki kimyasal olayların tümü; protoplâzmadaki asimilâsyon ve parçalanma ile ilgili olayların toplamı; anabolizma ve katabolizma olaylarının toplamı.
- ^ Zooloji Terimleri Sözlüğü - 1963, metabolizma: Türkçe: istiklâp, İngilizce: metabolism, Fransızca: métabolisme, Almanca: Stoffwechsel, Diğer: Yun. metabole (Yun. metabole = değişme,): Canlı organizmada ya da canlı gözede meydana gelen yapıcı ve yıkıcı nitelikteki kimyasal olayların tümüdür. Protoplazmanın asimlasyon ve parçalanması ile ilgili olayların toplamıdır. Evvelce anabolizm ve katabolizm diye ikiye ayrılırdı. Metabolizma sonucu meydana gelen enerji ile vücuttaki hayatsal olaylar devam ettirilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Biyokimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Metabolizma yapim yikim veya istiklap canlida yasamin surdurulmesi sirasinda gerceklesen tum kimyasal tepkimelerdir Canli organizmada ya da canli hucrede meydana gelen yapici ve yikici nitelikteki kimyasal olaylarin tumunu icerir Hucre metabolizmasinin basitlestirilmis gorunumu Her organizma isi hareket ureme gibi yasamsal etkinlikleri surdurebilmek icin dis cevreden bazi maddeler ve enerji almak zorundadir Bu maddeler ve enerji yasamsal etkinliklerin surdurulebilmesi icin gereken organik molekullerin sentezlenmesinde kullanilacaktir Dis cevreden alinan organik ya da inorganik molekuller ya once parcalanarak yikima ugratilarak ya da yikima gerek kalmadan gerekli molekullerin sentezlenmesinde kullanilir Daha karmasik yapidaki molekullerden olusan maddelerin organizmada daha basit yapili molekullere yikimi sureclerine metabolizmanin katabolizma surecleri denilir Daha basit yapidaki mollekullerin daha karmasik yapidaki mollekullerin sentezinde kullanilmasi ise anabolizma tepkimeleridir Organizmada bir reaksiyonun baslangic maddesinden urune donusmesi suresince meydana gelen kimyasal degisikliklere ara metabolizma bu degisiklikler sirasinda meydana gelen ara urunlere metabolitler adi verilir Baslica metabolizma reaksiyonlari Hidroliz reaksiyonlari Kondensasyon reaksiyonlari Oksidoreduksiyon redoks reaksiyonlari Fosforilasyon reaksiyonlari Transaminasyon reaksiyonlari Transacilasyon reaksiyonlari Transmetilasyon reaksiyonlari Transpeptidasyon reaksiyonlari Karboksilasyon dekarboksilasyon reaksiyonlariKaynakca Biyoloji Terimleri Sozlugu 1998 metabolizma Turkce istiklap Ingilizce metabolism Fransizca metabolisme Almanca Stoffwechsel Diger Yun metabole degisme Canli organizmada ya da canli hucrede meydana gelen yapici ve yikici nitelikteki kimyasal olaylarin tumu protoplazmadaki asimilasyon ve parcalanma ile ilgili olaylarin toplami anabolizma ve katabolizma olaylarinin toplami Zooloji Terimleri Sozlugu 1963 metabolizma Turkce istiklap Ingilizce metabolism Fransizca metabolisme Almanca Stoffwechsel Diger Yun metabole Yun metabole degisme Canli organizmada ya da canli gozede meydana gelen yapici ve yikici nitelikteki kimyasal olaylarin tumudur Protoplazmanin asimlasyon ve parcalanmasi ile ilgili olaylarin toplamidir Evvelce anabolizm ve katabolizm diye ikiye ayrilirdi Metabolizma sonucu meydana gelen enerji ile vucuttaki hayatsal olaylar devam ettirilir Ayrica bakinizKatabolizma AnabolizmaDis baglantilarBiyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz