Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbn Butlan (Arapça: ابن بطلان) (Ebü’l-Hasen el-Muhtâr (el-Yuvânis [Johannes]) b. el-Hasen b. Abdûn b. Sa‘dûn b. Butlân (d.?,Bağdat - ö.1038, 1066,Antakya) İlmi tartışmaları ile ünlü Bağdatlı Nasturi Hristiyan hekim.
Bağdat Nasturiler'inden olup Batı dünyasında "Elluchasem Elimithar" adıyla tanınır. Şehrin Kerh bölgesinde yaşayan Hristiyan üstatlardan ilâhiyat, felsefe ve tıp okudu; özellikle dönemin ünlü Hristiyan hekimlerinden ’in en gözde öğrencisi oldu. 1049 yılında Bağdat’tan ayrılarak Kahire’ye gitti. Basit bir ilmi ayrıntı üzerine burada yaşayan ünlü hekim İbn Rıdvân ile girdiği polemik, karşılıklı yazılan risalelerle kısa sürede Bağdat-Mısır hekimleri arasında bir üstünlük kurma savaşına dönüştü. Neticede İbn Rıdvân’ın çağrısı üzerine Mısırlı hekimler İbn Butlân’ ı boykot ettiler ve onu gelişinden üç yıl sonra Kahire’den ayrılmak zorunda bıraktılar.
Mısır’dan ayrılan İbn Butlân, o dönemde bir veba salgınının yaşanmasına rağmen 1054 yazında İstanbul’a gitti; tartışmaya eğilimli karakterinin dürtüsüyle bu defa da Latin ve Rum kiliseleri arasındaki Evharistiya (aşâ-i rabbânî, ekmek-şarap) ayininin farklı uygulamalarıyla ilgili mezhep tartışmalarına katıldı ve İstanbul patriği Michael Cerularius’un isteği üzerine bu konuda bir risale kaleme aldı. İstanbul’da bir yıl ikamet ettikten sonra ülkesine doğru yola çıktı. Diyarbekir Emiri Ebû Nasr Nasrüddevle Ahmed el-Mervânî ile tanışarak kendisine Da'vetü’l-etıbbâ adlı eserini ithaf etti (1058). Daha sonra uzunca bir süre Halep’ te hekimlik-eczacılık yaptı. 1064 yılında Antakya’ daki bir hastahanenin inşasına katkıda bulunduğu bilinen İbn Butlan, hayatının son zamanlarını toplum yaşayışından kaçıp tek başına yaşamak için bir Antakya manastırında geçirdi. 2 Eylül 1066 yılında orada öldü.
Eserleri
1. Taķvîmü’s-sıhha: Hijyen, ve ev tıbbı hakkında olup Batı’da “synopsis”, İslam âleminde “mücedvel” denilen tablolar halinde düzenlenmiştir. Bu yazım tekniğini ilk kullanan kişinin İbn Butlan olduğu sanılmaktadır. Eserin "Tacuini sanitatis Elluchasem Elimithar medici de Baldath" adıyla Latince (1531, 1533) ve "Schachtafeln der Gesundheit" adıyla Michel Herr tarafından yapılan Almanca (Strassburg 1533) tercümeleri yayımlanmıştır.
2. Da'vetü’l-etıbbâ': Meyyafarikin ’in Mervani yöneticisi Nasrüddevle’ye sunduğu bu eserinde dönemin tıp anlayışındaki hataları ve uygulamalardaki aksaklıkları eleştirmekte ve ele aldığı meselelere hekimlik ahlaki açısından bakmaktadır. Onun bu eleştirileri daha sonra İbn Eserdî adlı bir yazarın yazdığı "Şerhu müşkili Da'veti’l-etıbbâ"' da yeniden ele alınmıştır. Martin Levey bu tartışmalarla ilgili 1965 yılında bir makale yazmıştır. (“Some Eleventh-Century Medical Questions Posed by Ibn Butlān and Later Answered by Ibn Ithirdī").
3. Risâle fî şira’r-raķīķ ve taķlîbi’l-abîd (Kahire 1373): Köle satın alımında ve sağlığının korunmasında dikkat edilecek hususlara dairdir. Beş bölümden meydana gelen eserin son bölümü müzikle ilgili konulara ayrılmış ve kadınların bu hususta erkeklerden daha kabiliyetli olduğu fikri işlenmiştir.
4. El-Maķālâtü’l-muħtâre fî tedbîri’l-emrâżi’l-ârida ale’l-ekŝer bi’l-aġźiyeti’l-me'lûfe ve’l-edviyeti’l-mevcûde yentefi'u bihâ ruhbânü’l-edyire ve men be'ude mine’l-medîne: Şehirlerden uzakta yaşayanların ve özellikle manastırlara kapanmış rahiplerin hasta olmaları durumunda başvurabilecekleri tedavi yöntemlerini ele almaktadır.
5. Maķāle fi’l-i'tiraż alâ men ķāle inne’l-ferħ eĥarru mine’l-ferrûc: Mısır’a yeni gittiğinde İbn Rıdvân ile giriştiği tartışmaların ilk aşaması yazılmıştır. İbn Butlân, aldığı cevaptan sonra aynı yıl "Maķāle ilâ Alî b. Rıđvân" adıyla ikinci bir risâle daha kaleme almış ve bu iki makale, cevaplarıyla birlikte Joseph Schacht ve Max Meyerhof tarafından İngilizceye tercüme edilerek yayımlanmıştır. (The Medico-Philosophical Controversy Between Ibn Butlān of Baghdad and Ibn Rıdvān of Cairo, Kahire 1937)
6. Maķāle fi’l-ķurbâni’l-muķaddes: Evharistiya âyini ve mayasız ekmek hakkında İstanbul patriğinin isteği üzerine 1054 yılında yazdığı bir eser olup G. Graf tarafından Oriens Christianus dergisinde tanıtılmıştır.
7. İbn Butlân, Büveyhiler devri devlet adamlarından Hilâl b. Muhassin es-Sâbî’nin isteği üzerine Bağdat-Kahire seyahatinin izlenimlerini yazmış, bu kişinin oğlu olan Muhammed de bu eseri "Kitâbü’r-Rebî" adlı çalışmasına almıştır.
Kaynakça
- ^ a b c . 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016.
- ^ (PDF). 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016.
- ^ a b c . 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ ""Ibn Buṭlān" - 8 Shawwal 458 (2 September 1066)". 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016.
- ^ a b c d e f (PDF). 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016.
- ^ ""Knowledge and the Scholarly Medical Traditions" Sayfa 86,87". 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibn Butlan Arapca ابن بطلان Ebu l Hasen el Muhtar el Yuvanis Johannes b el Hasen b Abdun b Sa dun b Butlan d Bagdat o 1038 1066 Antakya Ilmi tartismalari ile unlu Bagdatli Nasturi Hristiyan hekim Alim Ibn Butan solda mavi bir cuppe uzerine kirmizi pelerin giymis ve oturur elini kaldirir halde ve onun Ibn Butan in iki talebesi sagda kirmizi ve mavi cuppeler icinde Codex Tacuinum Sanitatis Avusturya Ulusal Kutuphanesi Codex Vindobonesis Serisi Bagdat Nasturiler inden olup Bati dunyasinda Elluchasem Elimithar adiyla taninir Sehrin Kerh bolgesinde yasayan Hristiyan ustatlardan ilahiyat felsefe ve tip okudu ozellikle donemin unlu Hristiyan hekimlerinden in en gozde ogrencisi oldu 1049 yilinda Bagdat tan ayrilarak Kahire ye gitti Basit bir ilmi ayrinti uzerine burada yasayan unlu hekim Ibn Ridvan ile girdigi polemik karsilikli yazilan risalelerle kisa surede Bagdat Misir hekimleri arasinda bir ustunluk kurma savasina donustu Neticede Ibn Ridvan in cagrisi uzerine Misirli hekimler Ibn Butlan i boykot ettiler ve onu gelisinden uc yil sonra Kahire den ayrilmak zorunda biraktilar Misir dan ayrilan Ibn Butlan o donemde bir veba salgininin yasanmasina ragmen 1054 yazinda Istanbul a gitti tartismaya egilimli karakterinin durtusuyle bu defa da Latin ve Rum kiliseleri arasindaki Evharistiya asa i rabbani ekmek sarap ayininin farkli uygulamalariyla ilgili mezhep tartismalarina katildi ve Istanbul patrigi Michael Cerularius un istegi uzerine bu konuda bir risale kaleme aldi Istanbul da bir yil ikamet ettikten sonra ulkesine dogru yola cikti Diyarbekir Emiri Ebu Nasr Nasruddevle Ahmed el Mervani ile tanisarak kendisine Da vetu l etibba adli eserini ithaf etti 1058 Daha sonra uzunca bir sure Halep te hekimlik eczacilik yapti 1064 yilinda Antakya daki bir hastahanenin insasina katkida bulundugu bilinen Ibn Butlan hayatinin son zamanlarini toplum yasayisindan kacip tek basina yasamak icin bir Antakya manastirinda gecirdi 2 Eylul 1066 yilinda orada oldu Eserleri1 Takvimu s sihha Hijyen ve ev tibbi hakkinda olup Bati da synopsis Islam aleminde mucedvel denilen tablolar halinde duzenlenmistir Bu yazim teknigini ilk kullanan kisinin Ibn Butlan oldugu sanilmaktadir Eserin Tacuini sanitatis Elluchasem Elimithar medici de Baldath adiyla Latince 1531 1533 ve Schachtafeln der Gesundheit adiyla Michel Herr tarafindan yapilan Almanca Strassburg 1533 tercumeleri yayimlanmistir 2 Da vetu l etibba Meyyafarikin in Mervani yoneticisi Nasruddevle ye sundugu bu eserinde donemin tip anlayisindaki hatalari ve uygulamalardaki aksakliklari elestirmekte ve ele aldigi meselelere hekimlik ahlaki acisindan bakmaktadir Onun bu elestirileri daha sonra Ibn Eserdi adli bir yazarin yazdigi Serhu muskili Da veti l etibba da yeniden ele alinmistir Martin Levey bu tartismalarla ilgili 1965 yilinda bir makale yazmistir Some Eleventh Century Medical Questions Posed by Ibn Butlan and Later Answered by Ibn Ithirdi 3 Risale fi sira r rakik ve taklibi l abid Kahire 1373 Kole satin aliminda ve sagliginin korunmasinda dikkat edilecek hususlara dairdir Bes bolumden meydana gelen eserin son bolumu muzikle ilgili konulara ayrilmis ve kadinlarin bu hususta erkeklerden daha kabiliyetli oldugu fikri islenmistir 4 El Makalatu l muħtare fi tedbiri l emrazi l arida ale l ekŝer bi l aġziyeti l me lufe ve l edviyeti l mevcude yentefi u biha ruhbanu l edyire ve men be ude mine l medine Sehirlerden uzakta yasayanlarin ve ozellikle manastirlara kapanmis rahiplerin hasta olmalari durumunda basvurabilecekleri tedavi yontemlerini ele almaktadir 5 Makale fi l i tiraz ala men kale inne l ferħ eĥarru mine l ferruc Misir a yeni gittiginde Ibn Ridvan ile giristigi tartismalarin ilk asamasi yazilmistir Ibn Butlan aldigi cevaptan sonra ayni yil Makale ila Ali b Riđvan adiyla ikinci bir risale daha kaleme almis ve bu iki makale cevaplariyla birlikte Joseph Schacht ve Max Meyerhof tarafindan Ingilizceye tercume edilerek yayimlanmistir The Medico Philosophical Controversy Between Ibn Butlan of Baghdad and Ibn Ridvan of Cairo Kahire 1937 6 Makale fi l kurbani l mukaddes Evharistiya ayini ve mayasiz ekmek hakkinda Istanbul patriginin istegi uzerine 1054 yilinda yazdigi bir eser olup G Graf tarafindan Oriens Christianus dergisinde tanitilmistir 7 Ibn Butlan Buveyhiler devri devlet adamlarindan Hilal b Muhassin es Sabi nin istegi uzerine Bagdat Kahire seyahatinin izlenimlerini yazmis bu kisinin oglu olan Muhammed de bu eseri Kitabu r Rebi adli calismasina almistir Kaynakca a b c 27 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2016 PDF 7 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2016 a b c 18 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2015 Ibn Buṭlan 8 Shawwal 458 2 September 1066 23 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2016 a b c d e f PDF 16 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2016 Knowledge and the Scholarly Medical Traditions Sayfa 86 87 27 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2016