Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim Edhem Paşa (1818, Sakız Adası - 20 Mart 1893, İstanbul) 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.
| İbrahim Edhem Paşa | |
|---|---|
 | |
| İbrahim Edhem Paşa'nın Abdullah Biraderler tarafından çekilmiş fotoğrafı (1877-1878) | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 | |
| Hükümdar | II. Abdülhamid |
| Yerine geldiği | Midhat Paşa |
| Yerine gelen | Ahmed Hamdi Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1818 Sakız Adası, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 20 Mart 1893 (75 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin yeri | İbrahim Edhem Paşa Türbesi, Üsküdar |
| Evlilik(ler) | Şerife Fatma Hanım |
| Akraba(lar) | Mübarek Galib Eldem (torunu) Sedad Hakkı Eldem (üçüncü kuşak torunu) Sadi Eldem (üçüncü kuşak torunu) Ekrem Reşit Rey (üçüncü kuşak torunu) Cemal Reşit Rey (üçüncü kuşak torunu) |
| Çocuk(lar) | Osman Hamdi Bey İsmail Galip Bey Mustafa Mazlum Bey Abdullah bey Halil Ethem Eldem |
Çocukluğu ve kökeni
1818 yılında Rum kökenli bir ailede doğduğuna inanılan İbrahim Edhem Paşa çocukluğunda, 1822'de Sakız Adası isyanları patlak verince çatışmalar esnasında, kimi kaynaklara göre köle olarak satılmak, kimi kaynaklara göre ise İzmir'e kaçtıktan sonra evlatlık olarak verilmek suretiyle sonradan sadrazam olan Koca Mehmet Hüsrev Paşa'nın velayetine geçmiştir.
Koca Mehmet Hüsrev Paşa çocuklara olan sevgisi ile tanınmakla, 10 kadar kimsesiz çocuğu bu şekilde himayesine almış ve hepsini okutmuştur. Bu çocukların çoğu sonradan önemli mevkilere gelmişlerdir. Zekasıyla kısa sürede dikkat çeken İbrahim Edhem Bey, Hüsrev Paşa'nın ve bizzat padişah II. Mahmut'un gözetiminde Paris'e eğitim için gönderildi. Önce İnstitution Barbet'e kaydoldu. Buradaki en yakın sınıf arkadaşlarından biri de ünlü Fransız kimyacısı ve bilim insanı Louis Pasteur'dü.Mines ParisTech'de Paris'ten sınıfının en başarılı öğrencilerinden biri olarak mezun oldu ve Türkiye'nin çağdaş anlamdaki ilk maden mühendisi olma ayrıcalığını kazandı.
Mesleki yaşamı
İbrahim Edhem Paşa'nın Osmanlı Devleti hizmetindeki ilk yüksek kademeli görevi Kasım 1856-Nisan 1857 tarihleri arasında yaptığı Hariciye Nazırlığıdır. Bu görevden sonra sırasıyla Ticaret Nazırlığı (Aralık 1859-Temmuz 1861), Ticaret ve Nafıa Nazırlığı (Şubat-Mayıs 1863), Maarif Nazırlığı (Mart-Mayıs 1863) ve tekrar Ticaret Nazırlığı (Mart 1865-Haziran 1866) görevlerini yüklenmiştir. Bundan sonra 1866 yılının Eylül ayında Tırhala Valisi, 1867 yılının Haziran ayında da Yanya Valisi olmuş, bu görevde 1868 yılının Mart ayına kadar kalmıştır.
Bu iki valilik görevini tekrar bir dizi hükûmet nazırlıkları izlemiştir. Sırasıyla Divan-ı Ahkam ve Adliye Nazırı (Ağustos 1870-Haziran 1871), Nafıa Nazırı (Haziran 1871-Ocak 1873), Ticaret Nazırı (Eylül 1871-Ağustos 1872) ve tekrar Nafıa Nazırı (Şubat 1874-Haziran 1875) olarak görev yapmıştır. Bu görevi Nisan-Aralık 1876 tarihleri arasında yaptığı Berlin büyükelçiliği ve 26 Aralık 1876-5 Şubat 1877 tarihleri arasında yaptığı Şura-yı Devlet reisliği izlemiştir.
5 Şubat 1877 tarihinde padişah II. Abdülhamit o sırada sadrazamlık görevini yapmakta olan Midhat Paşa'yı görevden alarak yerine o sırada Şura-yı Devlet reisi olan İbrahim Edhem Paşa'yı getirdi. Bu tarih 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı öncesinde toplanan Tersane Konferansı'nın başarısızlıkla sonuçlanarak 20 Ocak 1877 tarihinde dağıldığı ve savaşın kaçınılmaz duruma geldiği günlere rastlar. Padişah bu başarısızlıktan Midhat Paşa'yı sorumlu tutmuş, onu sadece sadrazamlıktan indirmekle yetinmemiş, yurt dışına sürgüne göndermiştir. İbrahim Edhem Paşa sadrazam olduktan 2-3 ay gibi kısa bir süre sonra Ruslar hem batıdan, hem de doğudan Osmanlı Devleti'ne saldırarak savaşı başlattılar. İbrahim Edhem Paşa bu savaşın büyük bir bölümünde sadrazamlık görevinde kaldı. Ancak savaşın gidişi sırasında verilen önemli kararlar sadece İbrahim Edhem Paşa değil, onun başkanlık ettiği bir savaş kurulu tarafından verilmiştir. Nihayet 10 Aralık 1877 tarihinde Plevne Savunması'nın başarısızlıkla sonuçlanması ve savaşın kaybedildiğinin kesinleşmesi üzerine padişah 11 Ocak 1878 tarihinde İbrahim Edhem Paşa'yı görevden alarak yerine Ahmed Hamdi Paşa'yı getirdi.
İbrahim Edhem Paşa'nın sadrazamlık dönemi görevi on bir ay dört gün süreyle sürdürmüştür. Bu görevden sonra Mart 1879 -Mart 1882 tarihleri arasında Viyana büyükelçisi ve Mart 1883-Ekim 1885 tarihleri arasında Dahiliye Nazırı olarak görev yapmış, 20 Mart 1893'te 75 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.
Diğer bilgiler
İbrahim Edhem Paşa'nın 2 kız ve 4 erkek olmak üzere 6 çocuğu vardı. Çocuklarından Osman Hamdi Bey Türk müzeciliğinin babası olarak bilinmektedir. Diğer oğlu İsmail Galip Bey ise Türk nümismatik'inin kurucusu olarak bilinir. Diğer bir oğlu olan Halil Ethem Eldem ise jeoloji ilmine büyük katkılarda bulunmuştur. Ayrıca 1990 yılında bir suikast sonucu öldürülen MİT Müsteşar Yardımcısı Hiram Abas'ın büyük dedesidir.
Kaynakça
- ^ İnal, İbnülemin Mahmut Kemal (1964), Son Sadrazamlar, Cilt: 2, Sayfa:600, İstanbul: Dergah Yayınları, (3. Baskı: 1982).
- ^ Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press,
- ^ "İbrahim Edhem Paşa; 1232 İstanbul doğumlu, Hüsrev Paşa'nın yetiştirmesi", T.C. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Tarih: 29/Z /1232 (Hicrî), Dosya No:2 Gömlek No:218 Fon Kodu: DH.SAİDd...
- ^ Eldem, Edhem, "Bir Biyografi Üzerine Düşünceler: İbrahim Edhem Paşa Rum Muydu?", Toplumsal Tarih, Sayı: 202 (Ekim, 2010)
- ^ "Sadrazam İbrahim Edhem, Fransa Ankara Büyükelçiliği web sitesi, erişim tarihi: 20.9.2011". 12 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2011.
- ^ "Halil Edhem Bey, İstanbul Üniversitesi, Jeoloji Mühendiliği Bölümü Tarihçesi". 1 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2011.
- ^ Latimer, Elizabeth Wormeley, (2008), Russia and Turkey in the Nineteenth Century,, BiblioBazaar, Sayfa: 204,
- ^ Tunaşar, Seyhun (2003), Dört Mason Sadrazam 1 : Abdülhamid Dönemi İbrahim Edhem Paşa Hüseyin Hilmi Paşa, Istanbul: Piramit Yayınevi, .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta İbrahim Edhem Paşa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press,, .
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayınevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mithat Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 15 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 | Sonra gelen: Ahmed Hamdi Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahim Edhem Pasa 1818 Sakiz Adasi 20 Mart 1893 Istanbul 19 yuzyilda yasamis Osmanli Devleti ne 5 Subat 1877 11 Ocak 1878 arasinda sadrazamlik hukumet nazirligi Sura yi Devlet reisligi ve buyukelcilik gibi bircok yuksek kademe gorevlerde hizmet vermis bir devlet adamiydi Ibrahim Edhem PasaIbrahim Edhem Pasa nin Abdullah Biraderler tarafindan cekilmis fotografi 1877 1878 Osmanli SadrazamiGorev suresi 5 Subat 1877 11 Ocak 1878Hukumdar II AbdulhamidYerine geldigi Midhat PasaYerine gelen Ahmed Hamdi PasaKisisel bilgilerDogum 1818 Sakiz Adasi Osmanli ImparatorluguOlum 20 Mart 1893 75 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguDefin yeri Ibrahim Edhem Pasa Turbesi UskudarEvlilik ler Serife Fatma HanimAkraba lar Mubarek Galib Eldem torunu Sedad Hakki Eldem ucuncu kusak torunu Sadi Eldem ucuncu kusak torunu Ekrem Resit Rey ucuncu kusak torunu Cemal Resit Rey ucuncu kusak torunu Cocuk lar Osman Hamdi Bey Ismail Galip Bey Mustafa Mazlum Bey Abdullah bey Halil Ethem EldemCocuklugu ve kokeni1818 yilinda Rum kokenli bir ailede dogduguna inanilan Ibrahim Edhem Pasa cocuklugunda 1822 de Sakiz Adasi isyanlari patlak verince catismalar esnasinda kimi kaynaklara gore kole olarak satilmak kimi kaynaklara gore ise Izmir e kactiktan sonra evlatlik olarak verilmek suretiyle sonradan sadrazam olan Koca Mehmet Husrev Pasa nin velayetine gecmistir Koca Mehmet Husrev Pasa cocuklara olan sevgisi ile taninmakla 10 kadar kimsesiz cocugu bu sekilde himayesine almis ve hepsini okutmustur Bu cocuklarin cogu sonradan onemli mevkilere gelmislerdir Zekasiyla kisa surede dikkat ceken Ibrahim Edhem Bey Husrev Pasa nin ve bizzat padisah II Mahmut un gozetiminde Paris e egitim icin gonderildi Once Institution Barbet e kaydoldu Buradaki en yakin sinif arkadaslarindan biri de unlu Fransiz kimyacisi ve bilim insani Louis Pasteur du Mines ParisTech de Paris ten sinifinin en basarili ogrencilerinden biri olarak mezun oldu ve Turkiye nin cagdas anlamdaki ilk maden muhendisi olma ayricaligini kazandi Mesleki yasamiIbrahim Edhem Pasa nin Osmanli Devleti hizmetindeki ilk yuksek kademeli gorevi Kasim 1856 Nisan 1857 tarihleri arasinda yaptigi Hariciye Nazirligidir Bu gorevden sonra sirasiyla Ticaret Nazirligi Aralik 1859 Temmuz 1861 Ticaret ve Nafia Nazirligi Subat Mayis 1863 Maarif Nazirligi Mart Mayis 1863 ve tekrar Ticaret Nazirligi Mart 1865 Haziran 1866 gorevlerini yuklenmistir Bundan sonra 1866 yilinin Eylul ayinda Tirhala Valisi 1867 yilinin Haziran ayinda da Yanya Valisi olmus bu gorevde 1868 yilinin Mart ayina kadar kalmistir Bu iki valilik gorevini tekrar bir dizi hukumet nazirliklari izlemistir Sirasiyla Divan i Ahkam ve Adliye Naziri Agustos 1870 Haziran 1871 Nafia Naziri Haziran 1871 Ocak 1873 Ticaret Naziri Eylul 1871 Agustos 1872 ve tekrar Nafia Naziri Subat 1874 Haziran 1875 olarak gorev yapmistir Bu gorevi Nisan Aralik 1876 tarihleri arasinda yaptigi Berlin buyukelciligi ve 26 Aralik 1876 5 Subat 1877 tarihleri arasinda yaptigi Sura yi Devlet reisligi izlemistir 5 Subat 1877 tarihinde padisah II Abdulhamit o sirada sadrazamlik gorevini yapmakta olan Midhat Pasa yi gorevden alarak yerine o sirada Sura yi Devlet reisi olan Ibrahim Edhem Pasa yi getirdi Bu tarih 1877 1878 Osmanli Rus Savasi oncesinde toplanan Tersane Konferansi nin basarisizlikla sonuclanarak 20 Ocak 1877 tarihinde dagildigi ve savasin kacinilmaz duruma geldigi gunlere rastlar Padisah bu basarisizliktan Midhat Pasa yi sorumlu tutmus onu sadece sadrazamliktan indirmekle yetinmemis yurt disina surgune gondermistir Ibrahim Edhem Pasa sadrazam olduktan 2 3 ay gibi kisa bir sure sonra Ruslar hem batidan hem de dogudan Osmanli Devleti ne saldirarak savasi baslattilar Ibrahim Edhem Pasa bu savasin buyuk bir bolumunde sadrazamlik gorevinde kaldi Ancak savasin gidisi sirasinda verilen onemli kararlar sadece Ibrahim Edhem Pasa degil onun baskanlik ettigi bir savas kurulu tarafindan verilmistir Nihayet 10 Aralik 1877 tarihinde Plevne Savunmasi nin basarisizlikla sonuclanmasi ve savasin kaybedildiginin kesinlesmesi uzerine padisah 11 Ocak 1878 tarihinde Ibrahim Edhem Pasa yi gorevden alarak yerine Ahmed Hamdi Pasa yi getirdi Mihrimah Sultan Camii Uskudar avlusundaki turbesi Ibrahim Edhem Pasa nin sadrazamlik donemi gorevi on bir ay dort gun sureyle surdurmustur Bu gorevden sonra Mart 1879 Mart 1882 tarihleri arasinda Viyana buyukelcisi ve Mart 1883 Ekim 1885 tarihleri arasinda Dahiliye Naziri olarak gorev yapmis 20 Mart 1893 te 75 yasinda Istanbul da hayatini kaybetti Diger bilgilerIbrahim Edhem Pasa nin 2 kiz ve 4 erkek olmak uzere 6 cocugu vardi Cocuklarindan Osman Hamdi Bey Turk muzeciliginin babasi olarak bilinmektedir Diger oglu Ismail Galip Bey ise Turk numismatik inin kurucusu olarak bilinir Diger bir oglu olan Halil Ethem Eldem ise jeoloji ilmine buyuk katkilarda bulunmustur Ayrica 1990 yilinda bir suikast sonucu oldurulen MIT Mustesar Yardimcisi Hiram Abas in buyuk dedesidir Kaynakca Inal Ibnulemin Mahmut Kemal 1964 Son Sadrazamlar Cilt 2 Sayfa 600 Istanbul Dergah Yayinlari 3 Baski 1982 Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Ibrahim Edhem Pasa 1232 Istanbul dogumlu Husrev Pasa nin yetistirmesi T C Basbakanlik Osmanli Arsivleri Tarih 29 Z 1232 Hicri Dosya No 2 Gomlek No 218 Fon Kodu DH SAIDd Eldem Edhem Bir Biyografi Uzerine Dusunceler Ibrahim Edhem Pasa Rum Muydu Toplumsal Tarih Sayi 202 Ekim 2010 Sadrazam Ibrahim Edhem Fransa Ankara Buyukelciligi web sitesi erisim tarihi 20 9 2011 12 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2011 Halil Edhem Bey Istanbul Universitesi Jeoloji Muhendiligi Bolumu Tarihcesi 1 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2011 Latimer Elizabeth Wormeley 2008 Russia and Turkey in the Nineteenth Century BiblioBazaar Sayfa 204 ISBN 055952708X Tunasar Seyhun 2003 Dort Mason Sadrazam 1 Abdulhamid Donemi Ibrahim Edhem Pasa Huseyin Hilmi Pasa Istanbul Piramit Yayinevi ISBN 9789758854059 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ibrahim Edhem Pasa ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Google books 1 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Mithat Pasa Osmanli Sadrazami 15 Subat 1877 11 Ocak 1878 Sonra gelen Ahmed Hamdi Pasa