Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim Heski (Ibrahim Pasha Haski Tello, Kürtçe: Biroyê Heskê Têlî; ? - 25 Temmuz 1931, Siyahçeşme, İran), Celali aşiretine mensup olan Kürt kökenli Osmanlı isyancı ve siyasetçi.
Hayat
Babası Hesk ve annesi Têlî'nin oğlu olarak dünyaya geldi. İbrahim, Celali aşiretinin kollarından Hesesori aşiretine mensuptu. Çeşitli kaynaklarda "İbrahim Ağa", "İbrahim Paşa", "Heskizâde İbrahim", "Bırho", "Bro Haski Tello", "Bro Haski Talu" adlarıyla bahsedilmektedir. Britanyalı yazar ve maceracı kendi eserinde the hero of the region was a wild and gallant freebooter called Ibrahim Agha Huske Tello diye anlattı. İbrahim, I. Dünya Savaşı sırasında Rusya İmparatorluk Ordusu'na karşı savaştı.
Birinci Ağrı İsyanı
1925 yılında Şeyh Said İsyanı'nın başarısız olmasından sonra Ağrı Dağı'na sığındı. 1926 yılında, Hasenanlı, Celali, Haydaranlı aşiretlerini komuta ederek Birinci Ağrı İsyanı'nı başlattı. Mayıs 16 tarihinde Demirkapı bölgesinde Türk Ordusu'nun 9. Tümen 28. Piyade Alayı ve bir Jandarma alayı isyancılara üstünlük sağlayamadı. Türk birlikleri (28. Piyade Alayı) Doğubeyazıt'a kadar çekildi. 16/17 Haziran tarihlerinde İbrahim ve onun kuvvetleri 28. ve 34. alaylar tarafından kuşatıldıysa da Yukarı Demirkapı yoluyla İran'a kaçmaya başarabildi.
Ağrı Cumhuriyeti
28 Ekim 1927 tarihinde Hoybun örgütü, Kürdistan'ın bağımsızlığını ilan etti. İbrahim ise Ağrı Cumhuriyeti'nin başkanı oldu ve Hoybun tarafından Bağımsız Kürdistan'ın Ağrı Eyaleti'nin valiliğine atandı. Oğulları İlhami, Ömer, Davut ve kardeşleri Ahmet ve Eyüp de Ağrı ayaklanmasına katıldılar. Ahmet ve 100 yaşındaki annesi ayaklanma sırasında çatışmada öldü. Ağrı ayaklanmalarının ardından, adamlarıyla birlikte İran'a çekildi.
Maku ayaklanması ve ölümü
1931 yılında Maku civarında Fars (İran) Ordusu ile Kürtler arasında şiddetli çatışma yaşandığında Albay Muhammed Ali Han'ın komutasındaki 2. Azerbaycan Tugayı bununla uğraştı ve takviye kuvveti olarak Tabriz ve Erdebil'den Albay 'ın komutasındaki birlikleri gönderildi. 25 Temmuz tarihinde, Çaldıran'ın Siyahçeşme civarında meydana gelen çatışmada, isyancılardan Kalb Ali Han öldürüldü ve Kürt tarafı da başta İbrahim ve onun kardeşleri olmak üzere üç ya da dört asi elebaşını kaybetti.
Kaynakça
- ^ Gérard Chaliand, A People without a country: the Kurds and Kurdistan, Zed Books, 1993, , p. 55. 24 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ a b Dana Adams Schmidt, Journey among brave men, Little, Brown, 1964, p. 57. 24 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Erhard Franz, Kurden und Kurdentum: Zeitgeschichte eines Volkes und seiner Nationalbewegungen, Deutsches Orient-Institut, 1986, , p. 140. 24 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
- ^ Rohat Alakom, Hoybûn örgütü ve Ağrı ayaklanması, Avesta, 1998, , p. 82.
- ^ Rosita Forbes, Conflict: Angora to Afghanistan, Cassell, 1931, p. 264. 7 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Faik Bulut, Devletin Gözüyle Türkiye'de Kürt İsyanları, Yön Yayıncılık, 1991, p. 79.
- ^ Bulut, ibid, p. 80.
- ^ Bulut, ibid, p. 83.
- ^ Paul J. White, Primitive rebels or revolutionary modernizers?: the Kurdish national movement in Turkey, Zed Books, 2000, , p. 77. 11 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Mehmet Köçer, "Ağrı İsyanı (1926-1930)", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 2, s. 385. 2 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Rohat Alkom, ibid, p. 84.
- ^ Great Britain Foreign Office, British documents on foreign affairs: reports and papers from the foreign office confidential print. From the first to the second world war. Turkey, Iran, and the Middle-East, 1918-1939. The Allies take control, 1920-1921, University Publications of America, 1985, , p. 180. 17 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Robert Michael Burrell, Iran: political diaries, 1881-1965. 1931-1934, Archive Editions, 1997, , p. 186. 17 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Great Britain Foreign Office, ibid, p. 252. 17 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahim Heski Ibrahim Pasha Haski Tello Kurtce Biroye Heske Teli 25 Temmuz 1931 Siyahcesme Iran Celali asiretine mensup olan Kurt kokenli Osmanli isyanci ve siyasetci HayatBabasi Hesk ve annesi Teli nin oglu olarak dunyaya geldi Ibrahim Celali asiretinin kollarindan Hesesori asiretine mensuptu Cesitli kaynaklarda Ibrahim Aga Ibrahim Pasa Heskizade Ibrahim Birho Bro Haski Tello Bro Haski Talu adlariyla bahsedilmektedir Britanyali yazar ve maceraci kendi eserinde the hero of the region was a wild and gallant freebooter called Ibrahim Agha Huske Tello diye anlatti Ibrahim I Dunya Savasi sirasinda Rusya Imparatorluk Ordusu na karsi savasti Birinci Agri Isyani 1925 yilinda Seyh Said Isyani nin basarisiz olmasindan sonra Agri Dagi na sigindi 1926 yilinda Hasenanli Celali Haydaranli asiretlerini komuta ederek Birinci Agri Isyani ni baslatti Mayis 16 tarihinde Demirkapi bolgesinde Turk Ordusu nun 9 Tumen 28 Piyade Alayi ve bir Jandarma alayi isyancilara ustunluk saglayamadi Turk birlikleri 28 Piyade Alayi Dogubeyazit a kadar cekildi 16 17 Haziran tarihlerinde Ibrahim ve onun kuvvetleri 28 ve 34 alaylar tarafindan kusatildiysa da Yukari Demirkapi yoluyla Iran a kacmaya basarabildi Agri Cumhuriyeti 28 Ekim 1927 tarihinde Hoybun orgutu Kurdistan in bagimsizligini ilan etti Ibrahim ise Agri Cumhuriyeti nin baskani oldu ve Hoybun tarafindan Bagimsiz Kurdistan in Agri Eyaleti nin valiligine atandi Ogullari Ilhami Omer Davut ve kardesleri Ahmet ve Eyup de Agri ayaklanmasina katildilar Ahmet ve 100 yasindaki annesi ayaklanma sirasinda catismada oldu Agri ayaklanmalarinin ardindan adamlariyla birlikte Iran a cekildi Maku ayaklanmasi ve olumu1931 yilinda Maku civarinda Fars Iran Ordusu ile Kurtler arasinda siddetli catisma yasandiginda Albay Muhammed Ali Han in komutasindaki 2 Azerbaycan Tugayi bununla ugrasti ve takviye kuvveti olarak Tabriz ve Erdebil den Albay in komutasindaki birlikleri gonderildi 25 Temmuz tarihinde Caldiran in Siyahcesme civarinda meydana gelen catismada isyancilardan Kalb Ali Han olduruldu ve Kurt tarafi da basta Ibrahim ve onun kardesleri olmak uzere uc ya da dort asi elebasini kaybetti Kaynakca Gerard Chaliand A People without a country the Kurds and Kurdistan Zed Books 1993 ISBN 978 1 85649 194 5 p 55 24 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce a b Dana Adams Schmidt Journey among brave men Little Brown 1964 p 57 24 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erhard Franz Kurden und Kurdentum Zeitgeschichte eines Volkes und seiner Nationalbewegungen Deutsches Orient Institut 1986 ISBN 3 89173 006 3 p 140 24 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Rohat Alakom Hoybun orgutu ve Agri ayaklanmasi Avesta 1998 ISBN 975 7112 45 3 p 82 Rosita Forbes Conflict Angora to Afghanistan Cassell 1931 p 264 7 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Faik Bulut Devletin Gozuyle Turkiye de Kurt Isyanlari Yon Yayincilik 1991 p 79 Bulut ibid p 80 Bulut ibid p 83 Paul J White Primitive rebels or revolutionary modernizers the Kurdish national movement in Turkey Zed Books 2000 ISBN 978 1 85649 822 7 p 77 11 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Mehmet Kocer Agri Isyani 1926 1930 Firat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 14 Sayi 2 s 385 2 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rohat Alkom ibid p 84 Great Britain Foreign Office British documents on foreign affairs reports and papers from the foreign office confidential print From the first to the second world war Turkey Iran and the Middle East 1918 1939 The Allies take control 1920 1921 University Publications of America 1985 ISBN 978 0 89093 603 0 p 180 17 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Robert Michael Burrell Iran political diaries 1881 1965 1931 1934 Archive Editions 1997 ISBN 978 1 85207 710 5 p 186 17 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Great Britain Foreign Office ibid p 252 17 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce