Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İda Dağı (Yunanca: Ἴδα) ya da daha modern adıyla Psiloritis (Yunanca: Ψηλορείτης), Girit'nin en yüksek noktasına sahip (Timios Stavros zirvesi, 2456 m) bir sıradağdır. Girit'in merkezinde Başkent Kandiye'nin güneybatısında yer almaktadır.
| İda Dağı | |
|---|---|
 Zirvenin Doğu Tarafından Görünüşü | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | 2,456 m |
| Çıkıntı | 2.456 metre (8.058 ft) |
| 439,94 kilometre (273,37 mi) | |
| Coğrafya | |
| Konum |  Yunanistan |
Coğrafya ve konum
Yunanistan'ın en yüksek topoğrafik çıkıntısı olan İda Dağı'nın dağlık arazisi mekansal olarak 'ndan Krousanas'a kadar 30 kilometreye tekabül eden bir genişliğe sahiptir. Dağın genel olarak kireçtaşı serileri ile doludur. Karstlaşma sonucu Nida platosu ve çeşitli büyük mağaraların oluşmuştur.
Psiloritis, Girit'in Libya Denizi'ne akan güney kısmı ile Ege Denizi'ne bakan kuzey havzası arasındaki su ayrımı üzerinde yer almaktadır. Zirvenin 2.321 m doğusundaki bir sırt, onu Agathias Dağı'na bağlarken batıya doğru bakan başka bir sırt Stolistra Dağı'na (2.336 m) doğru devam etmektedir.
Dağın doğusunda Nida platosu bulunmaktadır. Yaylada sadece taşlardan yapılmış ve hem barınak hem de peynir yapımında kullanılan bazı çoban kulübeleri (mitata) vardır. Dağın kuzeydoğusunda, birçok endemik ve nesli tükenmekte olan türün bulunduğu bir akçaağaç korusu olan Vromonero Platosu bulunur. Bu bölge Natura 2000 koruma listesine alınmıştır.
Bitki Örtüsü
Binlerce yıllık aşırı otlatma, odun kesimi ve ormansızlaşma sonucu günümüzde antik çağlarda orman dağları olarak da anılan İda Dağı ağaçlarından yalnızca Rouvas Ormanı olarak bilinen kesim kalmıştır. Don ve kuraklıktan zarar görmeyen bitki örtüsü zirvelere kadar büyümekte ve sürekli olarak en yüksek bölgelerde otlayan keçi ve koyunlar tarafından yenilmektedir. Burada çalı formundaki baskın bitki geven bitkisidir. (astragalus angustifolius)
Girit'te Minos dönemi villası Zominthos'ta bitki tabanlarına bakan bir arkeobotanik çalışma, bölgede bir zamanlar karbonhidrat, protein ve vitamin kaynakları gibi temel besinleri içeren bulunan zengin bir bitki örtüsüne işaret etmektedir. Zominthos keza bir plato olmakla beraber, üzerinde çalışılan Minos dönemi köyü burada bulunan en yüksek rakımlı köydür.
Ulaşım
Masifin güney ve kuzeyinde, doğu-batı yönünde uzanan yollar, dağ yamaçlarındaki birçok küçük köyü birbirine bağlamaktadır. Bunun dışında dağ masifinin sadece batı ve doğusunda sürekli olarak asfaltlanmış kuzey-güney ulaşım bağlantıları vardır. Ayrıca Anogia'dan ulaşımı kolay olan Nida platosu buradan asfaltsız bir yol ile dağın güneyindeki Gergeri köyü ile bağlanmıştır.
Arkeoloji ve Mitoloji
Mitoloji
Yunan mitolojisinde baş tanrı Zeus bu dağın yamaçlarındaki bir mağarada (Ideon Andron) doğmuştur. Ayrıca dağ, Rhea'ya adanmıştır.
İda Dağı ayrıca efsanevi metal işçileri olan iblisvari Daktillerin gönderildiği bir yerdir. Daktiller, efsaneye göre ilk kez metalleri ateşle kullanılabilir şekiller haline getirme sanatını icat etmişlerdir.
Arkeoloji
Kamares Mağarası, İda Dağı'nda bulunan bir Antik Yunan tapınağıdır. Mağaranın kazısı sırasında mağarada vazo gibi çok sayıda çanak çömlek parçası bulunmuştur. Vazoların durumu ve desenine göre çanak çömlek parçalarının o dönemde köylüler tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Tipik olarak, Girit çanak çömleklerinin çok renkli bir süslemeye ve siyah bir tabana sahip olduğu bilinmektedir. Buluntular, İda Dağı ile ilgili olarak Antik Yunan yaşamı hakkında fikir vermektedir.
Turizm
İda dağı, turistler için birçok farklı noktadan dağ yürüyüşü yapmak için elverişlidir. İşaretli patikalar ve yollar, diğerlerinin yanı sıra Fourfouras, Lochria, Kamares, Zaros, Gergeri, Asites, Krousonas ve Anogia'dan (Nida platosu üzerinden) zirve bölgesine çıkar. İda Dağları'ndaki yürüyüş yerleri arasında Anogia'nın güneyindeki Nida platosunun yanı sıra, ovanın batı yamacında Zeus'un efsanevi doğum yeri olan İda Mağarası (Ideon Andron), yaylanın batısındaki Kamares Mağarası, Zominthos arkeolojik alanı ve Rouvas kanyonu sayılabilir.
Zirve bölgesi çok az suya sahiptir. Zirvedeki Timios Stavros şapelinin yanında suyu ancak kaynatılıp içilebilen bir sarnıç vardır. Burada gecelemek için kilisenin yanına çoban kulübeleri tarzında taş barınaklar eklenmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ida Dagi Yunanca Ἴda ya da daha modern adiyla Psiloritis Yunanca PShloreiths Girit nin en yuksek noktasina sahip Timios Stavros zirvesi 2456 m bir siradagdir Girit in merkezinde Baskent Kandiye nin guneybatisinda yer almaktadir Ida DagiZirvenin Dogu Tarafindan GorunusuEn yuksek noktasiYukseklik2 456 mCikinti2 456 metre 8 058 ft 439 94 kilometre 273 37 mi CografyaKonumYunanistanZeus un dogdugu soylenen MagaraUzaktan Ida DagiCografya ve konumYunanistan in en yuksek topografik cikintisi olan Ida Dagi nin daglik arazisi mekansal olarak ndan Krousanas a kadar 30 kilometreye tekabul eden bir genislige sahiptir Dagin genel olarak kirectasi serileri ile doludur Karstlasma sonucu Nida platosu ve cesitli buyuk magaralarin olusmustur Psiloritis Girit in Libya Denizi ne akan guney kismi ile Ege Denizi ne bakan kuzey havzasi arasindaki su ayrimi uzerinde yer almaktadir Zirvenin 2 321 m dogusundaki bir sirt onu Agathias Dagi na baglarken batiya dogru bakan baska bir sirt Stolistra Dagi na 2 336 m dogru devam etmektedir Dagin dogusunda Nida platosu bulunmaktadir Yaylada sadece taslardan yapilmis ve hem barinak hem de peynir yapiminda kullanilan bazi coban kulubeleri mitata vardir Dagin kuzeydogusunda bircok endemik ve nesli tukenmekte olan turun bulundugu bir akcaagac korusu olan Vromonero Platosu bulunur Bu bolge Natura 2000 koruma listesine alinmistir Bitki OrtusuBinlerce yillik asiri otlatma odun kesimi ve ormansizlasma sonucu gunumuzde antik caglarda orman daglari olarak da anilan Ida Dagi agaclarindan yalnizca Rouvas Ormani olarak bilinen kesim kalmistir Don ve kurakliktan zarar gormeyen bitki ortusu zirvelere kadar buyumekte ve surekli olarak en yuksek bolgelerde otlayan keci ve koyunlar tarafindan yenilmektedir Burada cali formundaki baskin bitki geven bitkisidir astragalus angustifolius Girit te Minos donemi villasi Zominthos ta bitki tabanlarina bakan bir arkeobotanik calisma bolgede bir zamanlar karbonhidrat protein ve vitamin kaynaklari gibi temel besinleri iceren bulunan zengin bir bitki ortusune isaret etmektedir Zominthos keza bir plato olmakla beraber uzerinde calisilan Minos donemi koyu burada bulunan en yuksek rakimli koydur UlasimMasifin guney ve kuzeyinde dogu bati yonunde uzanan yollar dag yamaclarindaki bircok kucuk koyu birbirine baglamaktadir Bunun disinda dag masifinin sadece bati ve dogusunda surekli olarak asfaltlanmis kuzey guney ulasim baglantilari vardir Ayrica Anogia dan ulasimi kolay olan Nida platosu buradan asfaltsiz bir yol ile dagin guneyindeki Gergeri koyu ile baglanmistir Arkeoloji ve MitolojiMitoloji Yunan mitolojisinde bas tanri Zeus bu dagin yamaclarindaki bir magarada Ideon Andron dogmustur Ayrica dag Rhea ya adanmistir Ida Dagi ayrica efsanevi metal iscileri olan iblisvari Daktillerin gonderildigi bir yerdir Daktiller efsaneye gore ilk kez metalleri atesle kullanilabilir sekiller haline getirme sanatini icat etmislerdir Arkeoloji Kamares Magarasi Ida Dagi nda bulunan bir Antik Yunan tapinagidir Magaranin kazisi sirasinda magarada vazo gibi cok sayida canak comlek parcasi bulunmustur Vazolarin durumu ve desenine gore canak comlek parcalarinin o donemde koyluler tarafindan yapildigi dusunulmektedir Tipik olarak Girit canak comleklerinin cok renkli bir suslemeye ve siyah bir tabana sahip oldugu bilinmektedir Buluntular Ida Dagi ile ilgili olarak Antik Yunan yasami hakkinda fikir vermektedir TurizmIda dagi turistler icin bircok farkli noktadan dag yuruyusu yapmak icin elverislidir Isaretli patikalar ve yollar digerlerinin yani sira Fourfouras Lochria Kamares Zaros Gergeri Asites Krousonas ve Anogia dan Nida platosu uzerinden zirve bolgesine cikar Ida Daglari ndaki yuruyus yerleri arasinda Anogia nin guneyindeki Nida platosunun yani sira ovanin bati yamacinda Zeus un efsanevi dogum yeri olan Ida Magarasi Ideon Andron yaylanin batisindaki Kamares Magarasi Zominthos arkeolojik alani ve Rouvas kanyonu sayilabilir Zirve bolgesi cok az suya sahiptir Zirvedeki Timios Stavros sapelinin yaninda suyu ancak kaynatilip icilebilen bir sarnic vardir Burada gecelemek icin kilisenin yanina coban kulubeleri tarzinda tas barinaklar eklenmistir Kaynakca Livarda Alexandra Kotzamani Georgia 16 Eylul 2020 Plant resources and subsistence in the Late Minoan mountain villa at Zominthos Crete Archaeological and Anthropological Sciences Ingilizce 12 10 237 doi 10 1007 s12520 020 01203 1 ISSN 1866 9565