Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hâdimü'l-Haremeyn (Arapça: خادم الحرمين الشريفين, romanize: Hâdimü'l-haremeyni'ş-şerîfeyn) ya da iki kutsal caminin hizmetkârı, Eyyûbî sultanları, Memlûk sultanları, Osmanlı padişahları ve günümüzde Suudi kralları dâhil olmak üzere İslam hükümdarları tarafından kullanılan kraliyet unvanı. Bu unvan, İslam dünyasının en kutsal iki mescidi olarak kabul edilen Mekke’deki Mescid-i Haram ve Medine’deki Mescid-i Nebevî'nin hükümdar tarafından korunması, sorumluluğunun garanti altına alınması ve sürdürülmesi anlamına gelir.
Etimoloji
Suudi Arabistan kralları resmî yazışmalarda ve hitaplarda Arapça: خادم الحرمين الشريفين (Ḫādim al-Ḥaramayn aš-Šarīfayn), Türkçe karşılığı olarak "İki Şerefli Haremin Hizmetkârı" ifadesini kullanmaktadırlar. Bunun yanında, "İki Ulu Mâbed'in Hizmetkârı", "Mekke ve Medine'nin Hizmetkârı", "İki Kutsal Hareme Hizmet Eden" ve "İki Kutsal Şehrin Koruyucusu" gibi birçok ifade şekli ve yazılış biçimleri de bulunmaktadır. Unvana ait en eski yazılı kayıt, Selahaddin Eyyübi'nin öldüğü yıl olan 1193 (hicrî 589) tarihli, Kudüs'teki Tapınak Tepesi'nde yer alan Kubbet-i Yûsuf'un restore edilmiş kitabesinde bulunmaktadır.
Tarihçe
Unvanın ilk kez Eyyûbîler Hanedanlığı'nın kurucusu ve sultanı Selahaddin Eyyubi tarafından kullanıldığına inanılmaktadır. Daha sonra Memlûk sultanları da Hâdimü'l-Haremeyn sıfatını benimsemişlerdir.
Osmanlı İmparatorluğu
1517'de I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu ile Memlûk Devleti arasındaki Ridaniye Muharebesi'nin, Osmanlı İmparatorluğu'nun zaferi ile sonuçlanmasının ardından hilâfet Osmanlılara geçti. Mısır'ın fethinden sonra Şam'a gelen Yavuz Sultan Selim, Emevî Camii'nde okunan hutbede kendisinden "Hâkim-ul Haremeyn'uş-Şerifeyn" (Haremeyn-i Şerif’in Hâkimi) diye bahsedildiği, bunun üzerine derhal müdahale ettiği ve şu sözleri söylediği rivayet edilmektedir:
| “ | Bu şehirlerin hâkimi olmak haddimize mi? Hayır! Hâkimü'l-Haremeyn değil, Hâdimü'l-Haremeyn! Ben ancak hizmetçisi olurum oraların. | „ |
Mekke ve Medine'nin kontrolünün Osmanlılara geçmesinin ardından bu unvan ilk kez I. Selim tarafından kullanılmaya başlandı. Unvan daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun 36. ve son padişahı VI. Mehmed'e kadar, sonraki bütün Osmanlı Sultanları tarafından kullanıldı. Mekke ve Medine'nin Osmanlı hakimiyetinden çıkmasından sonra da "halife" ile birlikte "Hâdimü'l-Haremeyn" unvanının kullanılmasına devam edildi. 1922 yılında saltanatın kaldırılmasının ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından halife seçilen Abdülmecid Efendi'ye "Halife-i Müslimîn" (Müslümanların Halifesi) ve "Hâdimü'l-Harameyn'ş-şerifeyn" unvanları ile hitap edilmeye devam edildi. 3 Mart 1924'te hilâfetin kaldırılması ile birlikte bu unvanlar da kaldırıldı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı olan İbn Suud, "Biz Âl-i Suud Hanedanı, kraliyet değiliz ancak elçileriz" ifadesini kullandı ve hükümdarlığı boyunca unvan eklenmesiyle ilgili herhangi bir açıklama veya kararname yayınlamadı. Sonraki kral Suud bin Abdülaziz döneminde de herhangi bir unvan kullanılmadı. Üçüncü kral olan Faysal bin Abdülaziz'in yemin töreninden sonra Melik (kral) unvanı onuruna bir tören düzenlendi ve burada hatipler tarafından Kral Faysal için "Azamet sahibi majesteleri" ifadesi kullanıldı. Kral Faysal tören sırasında ayağa kalkarak samimiyetleri ve sadakatleri için teşekkür ederek, azamet ve büyüklüğün yalnızca Allah'a ait olduğunu ifade etti ve bu unvan ile ilgili rahatsızlığını dile getirdi.Halid bin Abdülaziz yönetiminde de kullanılmayan “İki Kutsal Caminin Hizmetkârı” unvanı, 1986 yılında yeniden kullanılmaya başlandı. Medine'deki bir halk toplantısında beşinci kral olan Kral Fahd bin Abdulaziz'in yaptığı duyuru ile ilan edildi. Kral Fahd, İslam'a karşı sorumluluğunun derin anlamda bir ifadesi olarak "Majesteleri" yerine "Hâdimü'l-Haremeyn" unvanını üstlenen ilk kral oldu. Resmi olarak bu unvanla anılan Kral Fahd, her fırsatta bu unvanın en sevdiği unvan olduğunu belirtti. Sonraki kral Abdullah bin Abdülaziz 2005-2015 yılları arasında bu unvanı kullandı. 23 Ocak 2015'te tahta geçen Selman bin Abdülaziz üvey kardeşi Kral Abdullah'ın ölümünden sonra aynı unvanı devraldı. Unvan, kraliyet ailesinin alçakgönüllülüğünü, inancını, İki Kutsal Harem'e bağlılığını, hizmet etmekten duyduğu onur ve gururu ifade etmektedir.
Eleştiriler
1980'lerin sonlarında Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak, Suudi hükümdarıyla alay etti ve yeni kabul edilen "Hâdim al-Haremeyn" unvanı yerine "Kha'in al-Harameyn" (iki kutsal yerin haini) olduğunu imâ eden propaganda yayınları yaptı. Mescid-i Haram içerisindeki Kâbe'nin güney yamacında bulunan ve Osmanlılar tarafından yaptırılan Ecyad Kalesi'nin, 2002 yılında Suudi Arabistan hükûmeti tarafından Ebrac el-Beyt otel inşaatı nedeniyle yıkılmasının ardından Türk gazeteci Murat Bardakçı 13 Ocak 2002'de bir yazı yayımladı. Bardakçı yazısında Kral Fahd'ın 1980'lerden itibaren "Mekke ile Medine'nin hizmetkârı" demek olan Hâdimu'l-Haremeyn-i Şerifeyn unvanını sahiplendiğini fakat kutsal toprakların hizmetkârı gibi değil, hâkimi olarak hareket ettiğini belirtti.
Amerikalı akademisyen ve tarihçi , 4 Temmuz 2016'da, Mescid-i Nebevî yakınlarında düzenlenen intihar saldırısı sonrasında yayımladığı bir yazısında, Suudi Arabistan'ın kendisini sıklıkla "kutsal kentlerin hizmetçisi" olarak tanımladığını belirtti. Cole, Medine'ye düzenlenen saldırıyla, Suudi Arabistan Kralı Selman ve Veliaht Prens Muhammed bin Nayif'e "iyi birer hizmetçi" olmadıkları mesajı verilmeye çalışıldığını öne sürdü.
Notlar
- ^ Harem, korunmuş yer anlamını taşır ve iki harem ifadesiyle Mekke ve Medine şehirleri kastedilir. Mekke Kabe'nin inşasıyla, Medine ise hicretten sonra harem kabul edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b "Çıkış Yolu: "Hadimü'l Haremeyn-İ Şerifeyn" Olmak". SETA. 31 Ekim 2018. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ a b "Kudüs Fatihi: Selahaddin Eyyubi'nin vefatının 827. yılı". Anadolu Ajansı. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ "HAREMEYN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ a b Wood, Paul (1 Ağustos 2005). "Life and legacy of King Fahd". BBC. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
- ^ "Suudi Arabistan Kralı Selman'a Devlet Nişanı Verildi". Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2016.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi veliaht prensi ile görüştü". NTV. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ "HÂDİMÜ'l-HAREMEYN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ "Müceddid' Osmanlı Sultanı III. Selim'in Siyasi Söyleminde 'Kutsalların' Rolü (h. 1789–1807)". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ziyaretimiz ilişkilerimizde yeni dönemin müjdecisi". TRT Haber. 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ a b Bardakçı, Murat (13 Ocak 2002). "Majeste! Kâbe'yi de biz yaptık, haydi onu da yık!". Hürriyet. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2016.
- ^ a b . Atatürk Araştırma Merkezi. 27 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ a b Yavuz, Hulusi. . TDV İslâm Ansiklopedisi. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ Fakkar, Galal (27 Ocak 2015). . Arab News. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2018.
- ^ . Herkul.org. 22 Mayıs 2006. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2015.
- ^ İlber Ortaylı (20 Nisan 2008). "Surre alayı Topkapı Sarayı'ndan geçiyor". Milliyet. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2015.
- ^ Bardakçı, Murat (7 Kasım 2012). "İlter Türkmen'e düşen görev". Haberturk.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
- ^ Şimşirgil, Ahmet (2013). Kayı 3: Harameyn Hizmetinde - Yavuz. Timaş Tarih. s. 336. ISBN . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2018.
- ^ a b c d e "Suudi hükümdarlarının unvanları: Emir, İmam, Kral, Hadim..." The Independent. 28 Ocak 2022. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2022.
- ^ a b Galal Fakkar (27 Ocak 2015). "Story behind the king's title" (İngilizce). Cidde: Arab News. 15 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2022.
- ^ "Suudi Arabistan'ın Siyasi Görünümü". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 24 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
- ^ . Suudi Arabistan'ın Tokyo Büyükelçiliği. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015.
- ^ "The Custodian of the Two Holy Mosques Speech during the Group of Twenty Summit in Turkey 23/2/1437 corresponding to 15 November, 2015". . 16 Kasım 2015. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2016.
- ^ . Suudi Arabistan'ın Washington D.C. Büyükelçiliği. 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016.
- ^ Deutsches Orient-Institut, Thomas Koszinowski, Hanspeter Mattes (2013). Nahost Jahrbuch 1990: Politik, Wirtschaft und Gesellschaft in Nordafrika und dem Nahen und Mittleren Osten. Springer-Verlag. s. 135. ISBN . 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ Cole, Juan. "How ISIL's attacks on Saudi Arabia aimed at Undermining the Monarchy's Legitimacy". www.juancole.com. 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
- ^ "Suudi Arabistan'da kraliyet ailesi terörün hedefinde". Deutsche Welle. 5 Temmuz 2016. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hadimu l Haremeyn Arapca خادم الحرمين الشريفين romanize Hadimu l haremeyni s serifeyn ya da iki kutsal caminin hizmetkari Eyyubi sultanlari Memluk sultanlari Osmanli padisahlari ve gunumuzde Suudi krallari dahil olmak uzere Islam hukumdarlari tarafindan kullanilan kraliyet unvani Bu unvan Islam dunyasinin en kutsal iki mescidi olarak kabul edilen Mekke deki Mescid i Haram ve Medine deki Mescid i Nebevi nin hukumdar tarafindan korunmasi sorumlulugunun garanti altina alinmasi ve surdurulmesi anlamina gelir Selahaddin Eyyubi Eyyubi Misir ve Suriye Sultani Selman bin Abdulaziz el Suud 7 Suudi Arabistan KraliEtimolojiSuudi Arabistan krallari resmi yazismalarda ve hitaplarda Arapca خادم الحرمين الشريفين Ḫadim al Ḥaramayn as Sarifayn Turkce karsiligi olarak Iki Serefli Haremin Hizmetkari ifadesini kullanmaktadirlar Bunun yaninda Iki Ulu Mabed in Hizmetkari Mekke ve Medine nin Hizmetkari Iki Kutsal Hareme Hizmet Eden ve Iki Kutsal Sehrin Koruyucusu gibi bircok ifade sekli ve yazilis bicimleri de bulunmaktadir Unvana ait en eski yazili kayit Selahaddin Eyyubi nin oldugu yil olan 1193 hicri 589 tarihli Kudus teki Tapinak Tepesi nde yer alan Kubbet i Yusuf un restore edilmis kitabesinde bulunmaktadir TarihceUnvanin ilk kez Eyyubiler Hanedanligi nin kurucusu ve sultani Selahaddin Eyyubi tarafindan kullanildigina inanilmaktadir Daha sonra Memluk sultanlari da Hadimu l Haremeyn sifatini benimsemislerdir Osmanli Imparatorlugu 1517 de I Selim komutasindaki Osmanli ordusu ile Memluk Devleti arasindaki Ridaniye Muharebesi nin Osmanli Imparatorlugu nun zaferi ile sonuclanmasinin ardindan hilafet Osmanlilara gecti Misir in fethinden sonra Sam a gelen Yavuz Sultan Selim Emevi Camii nde okunan hutbede kendisinden Hakim ul Haremeyn us Serifeyn Haremeyn i Serif in Hakimi diye bahsedildigi bunun uzerine derhal mudahale ettigi ve su sozleri soyledigi rivayet edilmektedir Bu sehirlerin hakimi olmak haddimize mi Hayir Hakimu l Haremeyn degil Hadimu l Haremeyn Ben ancak hizmetcisi olurum oralarin Mekke ve Medine nin kontrolunun Osmanlilara gecmesinin ardindan bu unvan ilk kez I Selim tarafindan kullanilmaya baslandi Unvan daha sonra Osmanli Imparatorlugu nun 36 ve son padisahi VI Mehmed e kadar sonraki butun Osmanli Sultanlari tarafindan kullanildi Mekke ve Medine nin Osmanli hakimiyetinden cikmasindan sonra da halife ile birlikte Hadimu l Haremeyn unvaninin kullanilmasina devam edildi 1922 yilinda saltanatin kaldirilmasinin ardindan Turkiye Buyuk Millet Meclisi tarafindan halife secilen Abdulmecid Efendi ye Halife i Muslimin Muslumanlarin Halifesi ve Hadimu l Harameyn s serifeyn unvanlari ile hitap edilmeye devam edildi 3 Mart 1924 te hilafetin kaldirilmasi ile birlikte bu unvanlar da kaldirildi Suudi Arabistan Kudus teki Tapinak Tepesi nde bulunan ve Hadimu l haremeyni s serifeyn unvaninin ilk kez goruldugu 1193 tarihli Kubbetu Yusuf kitabesi Suudi Arabistan Kralligi nin kurucusu ve ilk krali olan Ibn Suud Biz Al i Suud Hanedani kraliyet degiliz ancak elcileriz ifadesini kullandi ve hukumdarligi boyunca unvan eklenmesiyle ilgili herhangi bir aciklama veya kararname yayinlamadi Sonraki kral Suud bin Abdulaziz doneminde de herhangi bir unvan kullanilmadi Ucuncu kral olan Faysal bin Abdulaziz in yemin toreninden sonra Melik kral unvani onuruna bir toren duzenlendi ve burada hatipler tarafindan Kral Faysal icin Azamet sahibi majesteleri ifadesi kullanildi Kral Faysal toren sirasinda ayaga kalkarak samimiyetleri ve sadakatleri icin tesekkur ederek azamet ve buyuklugun yalnizca Allah a ait oldugunu ifade etti ve bu unvan ile ilgili rahatsizligini dile getirdi Halid bin Abdulaziz yonetiminde de kullanilmayan Iki Kutsal Caminin Hizmetkari unvani 1986 yilinda yeniden kullanilmaya baslandi Medine deki bir halk toplantisinda besinci kral olan Kral Fahd bin Abdulaziz in yaptigi duyuru ile ilan edildi Kral Fahd Islam a karsi sorumlulugunun derin anlamda bir ifadesi olarak Majesteleri yerine Hadimu l Haremeyn unvanini ustlenen ilk kral oldu Resmi olarak bu unvanla anilan Kral Fahd her firsatta bu unvanin en sevdigi unvan oldugunu belirtti Sonraki kral Abdullah bin Abdulaziz 2005 2015 yillari arasinda bu unvani kullandi 23 Ocak 2015 te tahta gecen Selman bin Abdulaziz uvey kardesi Kral Abdullah in olumunden sonra ayni unvani devraldi Unvan kraliyet ailesinin alcakgonullulugunu inancini Iki Kutsal Harem e bagliligini hizmet etmekten duydugu onur ve gururu ifade etmektedir Elestiriler1980 lerin sonlarinda Saddam Huseyin yonetimindeki Irak Suudi hukumdariyla alay etti ve yeni kabul edilen Hadim al Haremeyn unvani yerine Kha in al Harameyn iki kutsal yerin haini oldugunu ima eden propaganda yayinlari yapti Mescid i Haram icerisindeki Kabe nin guney yamacinda bulunan ve Osmanlilar tarafindan yaptirilan Ecyad Kalesi nin 2002 yilinda Suudi Arabistan hukumeti tarafindan Ebrac el Beyt otel insaati nedeniyle yikilmasinin ardindan Turk gazeteci Murat Bardakci 13 Ocak 2002 de bir yazi yayimladi Bardakci yazisinda Kral Fahd in 1980 lerden itibaren Mekke ile Medine nin hizmetkari demek olan Hadimu l Haremeyn i Serifeyn unvanini sahiplendigini fakat kutsal topraklarin hizmetkari gibi degil hakimi olarak hareket ettigini belirtti Amerikali akademisyen ve tarihci 4 Temmuz 2016 da Mescid i Nebevi yakinlarinda duzenlenen intihar saldirisi sonrasinda yayimladigi bir yazisinda Suudi Arabistan in kendisini siklikla kutsal kentlerin hizmetcisi olarak tanimladigini belirtti Cole Medine ye duzenlenen saldiriyla Suudi Arabistan Krali Selman ve Veliaht Prens Muhammed bin Nayif e iyi birer hizmetci olmadiklari mesaji verilmeye calisildigini one surdu Notlar Harem korunmus yer anlamini tasir ve iki harem ifadesiyle Mekke ve Medine sehirleri kastedilir Mekke Kabe nin insasiyla Medine ise hicretten sonra harem kabul edilmistir Kaynakca a b Cikis Yolu Hadimu l Haremeyn I Serifeyn Olmak SETA 31 Ekim 2018 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 a b Kudus Fatihi Selahaddin Eyyubi nin vefatinin 827 yili Anadolu Ajansi 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 HAREMEYN TDV Islam Ansiklopedisi 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 a b Wood Paul 1 Agustos 2005 Life and legacy of King Fahd BBC 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2015 Suudi Arabistan Krali Selman a Devlet Nisani Verildi Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2016 Cumhurbaskani Erdogan Suudi veliaht prensi ile gorustu NTV 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 HADIMU l HAREMEYN TDV Islam Ansiklopedisi 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 Muceddid Osmanli Sultani III Selim in Siyasi Soyleminde Kutsallarin Rolu h 1789 1807 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 Cumhurbaskani Erdogan Ziyaretimiz iliskilerimizde yeni donemin mujdecisi TRT Haber 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2023 a b Bardakci Murat 13 Ocak 2002 Majeste Kabe yi de biz yaptik haydi onu da yik Hurriyet 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2016 a b Ataturk Arastirma Merkezi 27 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2021 a b Yavuz Hulusi TDV Islam Ansiklopedisi 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Fakkar Galal 27 Ocak 2015 Arab News 4 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2018 Herkul org 22 Mayis 2006 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2015 Ilber Ortayli 20 Nisan 2008 Surre alayi Topkapi Sarayi ndan geciyor Milliyet 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2015 Bardakci Murat 7 Kasim 2012 Ilter Turkmen e dusen gorev Haberturk com 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2015 Simsirgil Ahmet 2013 Kayi 3 Harameyn Hizmetinde Yavuz Timas Tarih s 336 ISBN 9786050812992 Erisim tarihi 7 Temmuz 2018 a b c d e Suudi hukumdarlarinin unvanlari Emir Imam Kral Hadim The Independent 28 Ocak 2022 28 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2022 a b Galal Fakkar 27 Ocak 2015 Story behind the king s title Ingilizce Cidde Arab News 15 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2022 Suudi Arabistan in Siyasi Gorunumu Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi 24 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2015 Suudi Arabistan in Tokyo Buyukelciligi 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2015 The Custodian of the Two Holy Mosques Speech during the Group of Twenty Summit in Turkey 23 2 1437 corresponding to 15 November 2015 16 Kasim 2015 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2016 Suudi Arabistan in Washington D C Buyukelciligi 27 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2016 Deutsches Orient Institut Thomas Koszinowski Hanspeter Mattes 2013 Nahost Jahrbuch 1990 Politik Wirtschaft und Gesellschaft in Nordafrika und dem Nahen und Mittleren Osten Springer Verlag s 135 ISBN 9783322959386 29 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Cole Juan How ISIL s attacks on Saudi Arabia aimed at Undermining the Monarchy s Legitimacy www juancole com 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2016 Suudi Arabistan da kraliyet ailesi terorun hedefinde Deutsche Welle 5 Temmuz 2016 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2016