İlbilge Hatun

İlbilge Hatun, 8. yüzyılda yaşamış, Göktürk Hatun'u,İkinci Türk Kağanlığı'nın kurucusu İlteriş Kağan'ın eşi ve Kağanlığın dördüncü Kağanı olan Bilge Kağan'ın annesiydi. Bilge Kağan ve Kül Tigin'in onuruna dikilen Orhun Yazıtları'nda adı geçmektedir.

İlbilge Hatun Göktürkçe: 𐰃𐰞𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀 𐰴𐰀𐱃𐰆𐰣
Göktürk Kağatunu
Sonra gelen
Eş(ler)i	İlteriş Kağan
Çocuk(lar)ı	Bilge Kağan Kül Tigin Tonga Tigin
Hanedan	Aşina
Dini	Tengrizm

Orhun Yazıtları

Ankara'daki Gazi Üniversitesi'nde yer alan Bilge Kağan'ın anıt külliyesinin kopyası

İlbilge Hatun'un adı, tarihte 8. yüzyıla ait Orhun Yazıtları'nda geçmektedir. Bilge Kağan ve kardeşi şöyle der:

Üstte Türk göğü, Türk kutlu yerini, suyunu anca düzen etmiş. Türk boyları yok olmasın diye, boylar olsun diye babam İlteriş Kağan'ı, anam İlbilge Hatun'u Tanrı tepesinde tutup yukarı hızlı yükseltmiş gerçekten.

İlteriş Kağan'la evliliği

Orhun Yazıtları'na göre eşinin en büyük destekçisi ve yardımcısıydı. İlbilge Hatun ve İlteriş Kağan, o zamanlar eşler arasında ender görülen büyük sevgi ve birliktelikleri ile biliniyordu. Bir şamana yemesi için bir kaz verildiğinde, şaman kendisinin ve kocasının cennete götürüldüğünü ve dünyaya geri getirildiğini söyledi. Başka bir kaynak, Orhun Yazıtları'ndan birinin şöyle dediğini söylüyor: "Babam İlteriş Kağan, annem İlbilge Hatun'u göklerin tepesinden yakaladı, Türk budunu(insanlar) yok olmasın, orada olsunlar diye." Bu, ilişkilerinin son derece güçlü olduğunu gösterir. Son bulgular ve resmi Çin kaynakları, hem İlteriş Kağan hem de İlbilge Hatun'un devlet yönetiminde birlikte çalıştıkları iddiasını desteklemektedir.

Ölümü

İlbilge Hatun'un nasıl öldüğü bilinmiyor, ancak ölümü veya ortadan kaybolmasıyla ilgili bilinen tek şey, İlteriş ve Tonyukuk'un Yenisey Kırgızları'na saldırdığı sırada olmasıdır.İnel Kağan ve Tonyukuk, ölümünden bir süre sonra düzenlenen özel bir yas töreninden sorumluydu.

Ayrıca bakınız

• İlbilge Hatun (hayali karakter), tarihi kişiden esinlenerek

Dipnotlar

1. ^ ^{a b} Pohl 2018.
2. ^ Sözcü 2019.
3. ^ Sepetçioğlu 1981.
4. ^ Pınarbaşı 2004.
5. ^ ^{a b} Erverdi 1992.
6. ^ Kitapçı 1988.
7. ^ A Haber 2018.
8. ^ Öztürk 2001.
9. ^ Faculty of Language, History and Geography 1952.

Kaynakça

• The Avars: A Steppe Empire in Central Europe, 567–822 (İngilizce). Cornell University Press. 2018. ISBN .  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= () ()
• Sonsuza Uyanan Taşlar. İrfan Yayıncılık. 1981. ISBN .  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
• Çağlar boyu tahtın simgesel anlamları ışığında Türk tahtları. T.C. Ministry of Culture and Tourism. General Directorate of Libraries and Publications. 2004. ISBN .  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
• Sosyo-kültürel değişme sürecinde Türk ailesi. T.C. Prime Minister's Family Research Institution. 1992. ISBN .  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
• Türk dünyası araştırmaları. Turkish World Research Foundation. 1988. ISBN .  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
• Dergisi. 1952.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
• Türk edebiyatında insan. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. 2001. ISBN .  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()

Dergiler

• "Early Turkish Inscriptions". Bulletin of the School of Oriental Studies. 5 (4). 1930.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()

Web siteleri

• . Hürriyet. 28 Kasım 2018. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
• . Akşam. 30 Mayıs 2019. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
• . Sözcü. 21 Kasım 2018. 30 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
• . A Haber. 13 Aralık 2018. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020. 
• . Sözcü. 6 Mart 2019. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.