İletim ortamı, telekomünikasyon amaçları için sinyallerin yayılmasına aracılık edebilen bir ortamdır. Sinyaller tipik olarak seçilen ortam için uygun bir tür dalgaya empoze edilmektedir. Örneğin, veriler sesi modüle edebilir ve sesler için bir iletim ortamı hava olabilir, ancak katılar ve sıvılar da iletim ortamı olarak işlev görebilmektedir. Vakum veya hava, ışık ve radyo dalgaları gibi elektromanyetik dalgalar için iyi bir iletim ortamı oluşturmaktadır. Elektromanyetik dalgaların yayılması için maddi madde gerekli olmasa da, bu tür dalgalar genellikle içinden geçtikleri iletim ortamından, örneğin ortamlar arasındaki arayüzlerde absorpsiyon, yansıma veya kırılma ile etkilenmektedir. Bu nedenle, dalgaları iletmek veya yönlendirmek için teknik cihazlar kullanılabilmektedir. Bu nedenle, iletim ortamı olarak bir optik fiber veya bir bakır kablo kullanılmaktadır.
Elektromanyetik radyasyon, fiber optik gibi bir optik ortam aracılığıyla veya çift bükümlü teller, koaksiyel kablo veya dielektrik levha dalga kılavuzları aracılığıyla iletilebilmektedir. Ayrıca su, hava, cam veya beton gibi belirli dalga boyuna karşı şeffaf olan herhangi bir fiziksel malzemeden de geçebilmektedir. Ses, tanımı gereği maddenin titreşimidir, bu nedenle diğer mekanik dalgalar ve ısı enerjisi gibi iletim için fiziksel bir ortama ihtiyaç duymaktadır. Tarihsel olarak bilim, aktarım ortamını açıklamak için çeşitli eter teorilerini birleştirmiştir. Bununla birlikte, elektromanyetik dalgaların fiziksel bir iletim ortamı gerektirmediği ve bu nedenle boş alanın "vakumu" içinden geçebileceği artık bilinmektedir. Yalıtkan vakum bölgeleri, serbest elektronlar, delikler veya iyonların mevcudiyeti yoluyla elektrik iletimi için iletken hale gelebilmektedir.
Telekomünikasyon
Veri iletişiminde fiziksel bir ortam, üzerinde bir sinyalin yayıldığı iletim yoludur. İletişim kanalı olarak birçok farklı türde iletim ortamı kullanılmaktadır.
Birçok iletişim biçiminde iletişim elektromanyetik dalgalar biçimindedir. Kılavuzlu iletim ortamıyla, dalgalar fiziksel bir yol boyunca yönlendirilmektedir; rehberli ortam örnekleri arasında telefon hatları, bükümlü çift kablolar, koaksiyel kablolar ve optik fiberler bulunmaktadır. Kılavuzsuz aktarım ortamları, izlediği yolu tanımlamak için fiziksel araçlar kullanmadan veri aktarımına izin veren yöntemlerdir. Bunun örnekleri mikrodalga, radyo veya kızılötesidir. Kılavuzsuz ortam, elektromanyetik dalgaların iletilmesi için bir araç sağlamaktadır. Ancak onları yönlendirmez; örnekler hava, vakum ve deniz suyu yoluyla yayılmadır.
Doğrudan bağlantı terimi, sinyallerin, sinyal gücünü artırmak için kullanılan amplifikatörler veya tekrarlayıcılar dışında, hiçbir ara cihaz olmaksızın vericilerden alıcılara doğrudan yayıldığı iki cihaz arasındaki iletim yolunu belirtmek için kullanılmaktadır. Bu terim hem kılavuzlu hem de kılavuzsuz medya için geçerli olabilmektedir.
Tek yönlü ve çift yönlü
İletim tek yönlü, yarı çift yönlü veya tam çift yönlü olabilir.
Simpleks iletimde, sinyaller yalnızca bir yönde iletilmektedir. İstasyonlardan biri verici, diğeri alıcıdır. Yarım dupleks operasyonda, her iki istasyon da iletim yapabilmektedir, ancak her seferinde sadece bir tane olmak üzeredir. Tam çift yönlü çalışmada, her iki istasyon aynı anda iletim yapabilmektedir. İkinci durumda, ortam aynı anda her iki yönde de sinyal taşımaktadır.
Türleri
Genel olarak, bir iletim ortamı şu şekilde sınıflandırılabilir:
- doğrusal, eğer ortamdaki herhangi bir noktada farklı dalgalar üst üste binerse;
- kapsam olarak sonlu ise sınırlı, aksi takdirde sınırsız;
- fiziksel özellikleri farklı noktalarda değişmiyorsa tek tip veya homojen;
- izotropik, eğer fiziksel özellikleri farklı yönlerde aynıysa.
İki ana iletim ortamı türü vardır:
- güdümlü ortam—dalgalar, iletim hattı gibi katı bir ortam boyunca yönlendirilir;
- güdümsüz ortam—iletim ve alım bir anten aracılığıyla sağlanmaktadır.
Ağ oluşturmada kullanılan en yaygın fiziksel ortamlardan biri bakır teldir. Nispeten düşük miktarda güç kullanarak sinyalleri uzun mesafelere taşımak için bakır tel kullanılmaktadır. Korumasız bükümlü çift (UTP), dört çift halinde düzenlenmiş sekiz telli bakır teldir.
Kılavuzlu medya
Bükülmüş çift
Bükümlü çift kablolama, elektromanyetik uyumluluğu geliştirmek amacıyla tek bir devrede iki iletkeninin birlikte büküldüğü bir kablolama türüdür. Tek bir iletken veya bükümsüz dengeli bir çift ile karşılaştırıldığında, bükümlü bir çift, çiftten gelen elektromanyetik radyasyonu ve komşu çiftler arasındaki karışmayı azaltmaktadır ve harici elektromanyetik girişimin reddedilmesini iyileştirmektedir. Alexander Graham Bell tarafından icat edilmiştir.
Koaksiyel kablo
Koaksiyel kablo veya koaksiyel, boru şeklinde bir yalıtkan katmanla çevrili bir iç iletkene sahip ve boru şeklinde bir iletken kalkanla çevrili bir elektrik kablosu türüdür. Birçok koaksiyel kabloda ayrıca yalıtkan bir dış kılıf veya kılıf bulunmaktadır. Koaksiyel terimi, geometrik bir ekseni paylaşan iç iletken ve dış kalkandan gelmektedir. Koaksiyel kablo, tasarımın patentini 1880'de alan İngiliz fizikçi, mühendis ve matematikçi Oliver Heaviside tarafından icat edilmiştir.
Koaksiyel kablo, yüksek frekanslı elektrik sinyallerini düşük kayıplarla taşımak için kullanılan bir iletim hattı türüdür. Telefon hatlarında, geniş bant internet ağ kablolarında, yüksek hızlı bilgisayar veri yollarında, kablolu televizyon sinyallerini taşımada, radyo vericilerini ve alıcılarını antenlerine bağlama gibi uygulamalarda kullanılmaktadır. Diğer blendajlı kablolardan farklıdır, çünkü kablonun ve konektörlerin boyutları, iletim hattı olarak verimli bir şekilde çalışması için gerekli olan, sabit bir iletken aralığı sağlamak üzere kontrol edilmektedir
Optik fiber
Uzun mesafeli iletişim için en yaygın kullanılan iletim ortamı olarak ortaya çıkan optik fiber, ışığı uzunluğu boyunca yönlendiren ince bir cam teldir. Optik fiberi bakıra tercih eden dört ana faktör vardır: veri hızları, mesafe, kurulum ve maliyetler. Optik fiber, bakıra kıyasla çok büyük miktarda veri taşıyabilmektedir. Sinyal tekrarlayıcılara ihtiyaç duymadan yüzlerce mil boyunca çalıştırılabilir, bu da bakım maliyetlerini düşürür ve tekrarlayıcılar yaygın bir ağ arızası kaynağı olduğundan iletişim sisteminin güvenilirliğini artırmaktadır. Cam, bakırdan daha hafiftir ve uzun mesafeli optik fiber kurarken özel ağır kaldırma ekipmanına daha az ihtiyaç duyulmaktadır. İç mekan uygulamaları için optik fiber, bakırla aynı şekilde yaklaşık bir fit başına bir dolara mal olmaktadır.
Çok modlu ve tekli mod, yaygın olarak kullanılan iki tip optik fiberdir. Çok modlu fiber, ışık kaynağı olarak LED'leri kullanmaktadır ve sinyalleri yaklaşık 2 kilometre daha kısa mesafelere taşıyabilmektedir. Tekli mod, onlarca kilometrelik mesafeler boyunca sinyalleri taşıyabilmektedir.
Optik fiber, cam (silika) veya plastiğin insan saçından biraz daha kalın bir çapa çekilmesiyle yapılan esnek, şeffaf bir fiberdir. Optik fiberler, genellikle fiberin iki ucu arasında ışık iletmek için bir araç olarak kullanılmaktadır ve fiber optik iletişimde, elektrik kablolarından daha uzun mesafelerde ve daha yüksek bant genişliklerinde (veri hızlarında) iletime izin verdikleri yerde geniş kullanım alanı bulmaktadır. Metal teller yerine fiberler kullanılmaktadır, çünkü sinyaller daha az kayıpla yol almaktadır; ek olarak, fiberler, metal tellerin aşırı derecede muzdarip olduğu bir sorun olan elektromanyetik girişime karşı bağışıktır. Fiberler ayrıca aydınlatma ve görüntüleme için kullanılmaktadır ve genellikle demetler halinde sarılır, böylece bir fiberoskop durumunda olduğu gibi ışığı veya görüntüleri kapalı alanlardan dışarı taşımak için kullanılabilirler. Özel olarak tasarlanmış fiberler, bazıları fiber optik sensörler ve fiber lazerler olmak üzere çeşitli başka uygulamalar için de kullanılmaktadır.
Optik fiberler tipik olarak, daha düşük bir kırılma indisine sahip şeffaf bir kaplama malzemesi ile çevrili bir çekirdek içermektedir. Işık, fiberin bir dalga kılavuzu olarak hareket etmesine neden olan toplam iç yansıma fenomeni tarafından çekirdekte tutulmaktadır. Birçok yayılma yolunu veya enine modu destekleyen fiberlere çok modlu fiberler, tek modu destekleyenlere ise tek modlu fiberler denir. Çok modlu fiberler genellikle daha geniş bir çekirdek çapına sahiptir ve kısa mesafeli iletişim bağlantıları ve yüksek gücün iletilmesi gereken uygulamalar için kullanılmaktadır. Tek modlu fiberler, 1.000 metreden (3.300 ft) uzun çoğu iletişim bağlantısı için kullanılmaktadır.
Fiber optik haberleşmede optik fiberlerin düşük kayıpla birleştirilebilmesi önemlidir. Bu, elektrik telini veya kablosunu birleştirmekten daha karmaşıktır ve liflerin dikkatli bir şekilde ayrılmasını, lif çekirdeklerinin hassas hizalanmasını ve bu hizalanmış damarların bağlanmasını içermektedir. Kalıcı bir bağlantı gerektiren uygulamalar için bir füzyon eklemesi yaygındır. Bu teknikte, liflerin uçlarını birlikte eritmek için bir elektrik arkı kullanılmaktadır. Diğer bir yaygın teknik, liflerin uçlarının mekanik kuvvetle temas halinde tutulduğu mekanik bir eklemedir. Geçici veya yarı kalıcı bağlantılar, özel optik fiber konektörler aracılığıyla yapılmaktadır.
Optik fiberlerin tasarımı ve uygulaması ile ilgili uygulamalı bilim ve mühendislik alanı fiber optik olarak bilinmektedir. Terim, fiber optiğin babası olarak kabul edilen Hint fizikçi Narinder Singh Kapany tarafından icat edilmiştir.
Kılavuzsuz medya
Radyo
Radyo yayılımı, radyo dalgalarının bir noktadan diğerine veya atmosferin çeşitli kısımlarına yayılırken davranışıdır. Işık dalgaları gibi elektromanyetik radyasyonun bir biçimi olarak radyo dalgaları da yansıma, kırılma, kırınım, absorpsiyon, polarizasyon ve saçılma fenomenlerinden etkilenmektedir. Değişen koşulların radyo yayılımı üzerindeki etkilerini anlamak, uluslararası kısa dalga yayıncıları için frekans seçiminden güvenilir mobil telefon sistemleri tasarlamaya, radyo navigasyonuna ve radar sistemlerinin çalışmasına kadar birçok pratik uygulamaya sahiptir.
Pratik radyo iletim sistemlerinde farklı yayılım türleri kullanılmaktadır. Görüş hattı yayılımı, verici antenden alıcı antene düz bir çizgide ilerleyen radyo dalgaları anlamına gelmektedir. Görüş hattı iletimi, cep telefonları, telsiz telefonlar, telsizler, kablosuz ağlar, FM radyo ve televizyon yayıncılığı ve radar gibi orta menzilli radyo iletiminde ve uydu televizyonu gibi uydu iletişiminde kullanılmaktadır. Dünya yüzeyindeki görüş hattı iletimi, verici ve alıcı antenlerin yüksekliğine bağlı olan görsel ufka olan mesafe ile sınırlıdır. Mikrodalga frekansları ve üzerinde mümkün olan tek yayılma yöntemidir. Mikrodalga frekanslarında, atmosferdeki nem (yağmurun azalması) iletimi bozabilmektedir.
MF, LF ve VLF bantlarındaki daha düşük frekanslarda, kırınım nedeniyle radyo dalgaları tepeler gibi engellerin üzerinden bükülebilmektedir ve Dünya'nın çevresini takip eden yüzey dalgaları olarak ufkun ötesine geçebilmektedir. Bunlara yer dalgaları denir. AM yayın istasyonları, dinleme alanlarını kapatmak için yer dalgalarını kullanmaktadır. Frekans azaldıkça, mesafe ile zayıflama azalmaktadır, bu nedenle dünya çapında iletişim kurmak için çok düşük frekanslı (VLF) ve aşırı düşük frekanslı (ELF) yer dalgaları kullanılabilir. VLF ve ELF dalgaları, su ve toprak yoluyla önemli mesafelere nüfuz edebilir ve bu frekanslar, mayın iletişimi ve batık denizaltılarla askeri iletişim için kullanılmaktadır.
Orta dalga ve kısa dalga frekanslarında (MF ve HF bantları) radyo dalgaları, iyonosfer adı verilen atmosferde yüksek yüklü parçacıklar (iyonlar) tabakasında kırılabilir. Bu, gökyüzüne bir açıyla iletilen radyo dalgalarının ufkun ötesinde, büyük mesafelerde, hatta kıtalararası mesafelerde Dünya'ya geri yansıtılabileceği anlamına gelmektedir. Buna gök dalgası yayılımı denir. Amatör radyo operatörleri tarafından diğer ülkelerle ve uluslararası yayın yapan kısa dalga yayın istasyonlarıyla konuşmak için kullanılmaktadır. Skywave iletişimi, üst atmosferdeki koşullara bağlı olarak değişkendir; en çok geceleri ve kışın güvenilirdir. Güvenilmezliği nedeniyle, 1960'larda iletişim uydularının ortaya çıkmasından bu yana, daha önce skywave'leri kullanan birçok uzun menzilli iletişim artık uyduları kullanılmaktadır.
Ek olarak, özel iletişim sistemlerinde kullanılan troposferik saçılma ve yakın dikey insidanslı gökyüzü dalgası (NVIS) gibi daha az yaygın olan birkaç radyo yayılım mekanizması vardır.
Dijital kodlama
Verilerin iletilmesi ve alınması tipik olarak dört adımda gerçekleştirilmektedir:
- Verici uçta, veriler ikili bir gösterimle kodlanmaktadır.
- İkili gösterim tarafından belirtildiği gibi bir taşıyıcı sinyal modüle edilmektedir.
- Alıcı uçta, taşıyıcı sinyal ikili gösterime demodüle edilmektedir.
- Veriler ikili gösterimden çözülmektedir.
Kaynakça
- ^ Agrawal, Manish (2010). Business Data Communications. John Wiley & Sons, Inc. s. 37. ISBN .
- ^ McBee, David Barnett, David Groth, Jim (2004). Cabling : the complete guide to network wiring (3.3url=https://books.google.com/books?id=AKDSTYu3nl4C&pg=PA11 bas.). San Francisco: SYBEX. s. 11. ISBN . 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ Nahin, Paul J. (2002). Oliver Heaviside: The Life, Work, and Times of an Electrical Genius of the Victorian Age. ISBN .
- ^ Agrawal, Manish (2010). Business Data Communications. John Wiley & Sons, Inc. ss. 41-43. ISBN .
- ^ . www.thefoa.org. . 24 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ Senior, John M.; Jamro, M. Yousif (2009). Optical fiber communications: principles and practice. Pearson Education. ss. 7-9. ISBN .
- ^ . www.olympus-global.com. Olympus Corporation. 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
- ^ Lee, Byoungho (2003). "Review of the present status of optical fiber sensors". Optical Fiber Technology. 9 (2): 57-79. Bibcode:2003OptFT...9...57L. doi:10.1016/s1068-5200(02)00527-8.
- ^ Senior, pp. 12–14
- ^ The Optical Industry & Systems Purchasing Directory (İngilizce). Optical Publishing Company. 1984. 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2021.
- ^ Senior, p. 218
- ^ Senior, pp. 234–235
- ^ . ucsc.edu. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ H. P. Westman et al., (ed), Reference Data for Radio Engineers, Fifth Edition, 1968, Howard W. Sams and Co., , Library of Congress Card No. 43-14665 page 26-1
- ^ Demetrius T Paris and F. Kenneth Hurd, Basic Electromagnetic Theory, McGraw Hill, New York 1969 , Chapter 8
- ^ Agrawal, Manish (2010). Business Data Communications. John Wiley & Sons, Inc. s. 54. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iletim ortami telekomunikasyon amaclari icin sinyallerin yayilmasina aracilik edebilen bir ortamdir Sinyaller tipik olarak secilen ortam icin uygun bir tur dalgaya empoze edilmektedir Ornegin veriler sesi module edebilir ve sesler icin bir iletim ortami hava olabilir ancak katilar ve sivilar da iletim ortami olarak islev gorebilmektedir Vakum veya hava isik ve radyo dalgalari gibi elektromanyetik dalgalar icin iyi bir iletim ortami olusturmaktadir Elektromanyetik dalgalarin yayilmasi icin maddi madde gerekli olmasa da bu tur dalgalar genellikle icinden gectikleri iletim ortamindan ornegin ortamlar arasindaki arayuzlerde absorpsiyon yansima veya kirilma ile etkilenmektedir Bu nedenle dalgalari iletmek veya yonlendirmek icin teknik cihazlar kullanilabilmektedir Bu nedenle iletim ortami olarak bir optik fiber veya bir bakir kablo kullanilmaktadir Koaksiyel kablo bir iletim ortami ornegi Elektromanyetik radyasyon fiber optik gibi bir optik ortam araciligiyla veya cift bukumlu teller koaksiyel kablo veya dielektrik levha dalga kilavuzlari araciligiyla iletilebilmektedir Ayrica su hava cam veya beton gibi belirli dalga boyuna karsi seffaf olan herhangi bir fiziksel malzemeden de gecebilmektedir Ses tanimi geregi maddenin titresimidir bu nedenle diger mekanik dalgalar ve isi enerjisi gibi iletim icin fiziksel bir ortama ihtiyac duymaktadir Tarihsel olarak bilim aktarim ortamini aciklamak icin cesitli eter teorilerini birlestirmistir Bununla birlikte elektromanyetik dalgalarin fiziksel bir iletim ortami gerektirmedigi ve bu nedenle bos alanin vakumu icinden gecebilecegi artik bilinmektedir Yalitkan vakum bolgeleri serbest elektronlar delikler veya iyonlarin mevcudiyeti yoluyla elektrik iletimi icin iletken hale gelebilmektedir TelekomunikasyonVeri iletisiminde fiziksel bir ortam uzerinde bir sinyalin yayildigi iletim yoludur Iletisim kanali olarak bircok farkli turde iletim ortami kullanilmaktadir Bircok iletisim biciminde iletisim elektromanyetik dalgalar bicimindedir Kilavuzlu iletim ortamiyla dalgalar fiziksel bir yol boyunca yonlendirilmektedir rehberli ortam ornekleri arasinda telefon hatlari bukumlu cift kablolar koaksiyel kablolar ve optik fiberler bulunmaktadir Kilavuzsuz aktarim ortamlari izledigi yolu tanimlamak icin fiziksel araclar kullanmadan veri aktarimina izin veren yontemlerdir Bunun ornekleri mikrodalga radyo veya kizilotesidir Kilavuzsuz ortam elektromanyetik dalgalarin iletilmesi icin bir arac saglamaktadir Ancak onlari yonlendirmez ornekler hava vakum ve deniz suyu yoluyla yayilmadir Dogrudan baglanti terimi sinyallerin sinyal gucunu artirmak icin kullanilan amplifikatorler veya tekrarlayicilar disinda hicbir ara cihaz olmaksizin vericilerden alicilara dogrudan yayildigi iki cihaz arasindaki iletim yolunu belirtmek icin kullanilmaktadir Bu terim hem kilavuzlu hem de kilavuzsuz medya icin gecerli olabilmektedir Tek yonlu ve cift yonluIletim tek yonlu yari cift yonlu veya tam cift yonlu olabilir Simpleks iletimde sinyaller yalnizca bir yonde iletilmektedir Istasyonlardan biri verici digeri alicidir Yarim dupleks operasyonda her iki istasyon da iletim yapabilmektedir ancak her seferinde sadece bir tane olmak uzeredir Tam cift yonlu calismada her iki istasyon ayni anda iletim yapabilmektedir Ikinci durumda ortam ayni anda her iki yonde de sinyal tasimaktadir TurleriGenel olarak bir iletim ortami su sekilde siniflandirilabilir dogrusal eger ortamdaki herhangi bir noktada farkli dalgalar ust uste binerse kapsam olarak sonlu ise sinirli aksi takdirde sinirsiz fiziksel ozellikleri farkli noktalarda degismiyorsa tek tip veya homojen izotropik eger fiziksel ozellikleri farkli yonlerde ayniysa Iki ana iletim ortami turu vardir gudumlu ortam dalgalar iletim hatti gibi kati bir ortam boyunca yonlendirilir gudumsuz ortam iletim ve alim bir anten araciligiyla saglanmaktadir Ag olusturmada kullanilan en yaygin fiziksel ortamlardan biri bakir teldir Nispeten dusuk miktarda guc kullanarak sinyalleri uzun mesafelere tasimak icin bakir tel kullanilmaktadir Korumasiz bukumlu cift UTP dort cift halinde duzenlenmis sekiz telli bakir teldir Kilavuzlu medya Bukulmus cift Bukumlu cift kablolama elektromanyetik uyumlulugu gelistirmek amaciyla tek bir devrede iki iletkeninin birlikte bukuldugu bir kablolama turudur Tek bir iletken veya bukumsuz dengeli bir cift ile karsilastirildiginda bukumlu bir cift ciftten gelen elektromanyetik radyasyonu ve komsu ciftler arasindaki karismayi azaltmaktadir ve harici elektromanyetik girisimin reddedilmesini iyilestirmektedir Alexander Graham Bell tarafindan icat edilmistir Koaksiyel kablo RG 59 esnek koaksiyel kablo sunlardan olusmaktadir Dis plastik kilifDokuma bakir kalkanIc dielektrik yalitkanBakir cekirdekBir koaksiyel kablonun kesit gorunumu Koaksiyel kablo veya koaksiyel boru seklinde bir yalitkan katmanla cevrili bir ic iletkene sahip ve boru seklinde bir iletken kalkanla cevrili bir elektrik kablosu turudur Bircok koaksiyel kabloda ayrica yalitkan bir dis kilif veya kilif bulunmaktadir Koaksiyel terimi geometrik bir ekseni paylasan ic iletken ve dis kalkandan gelmektedir Koaksiyel kablo tasarimin patentini 1880 de alan Ingiliz fizikci muhendis ve matematikci Oliver Heaviside tarafindan icat edilmistir Koaksiyel kablo yuksek frekansli elektrik sinyallerini dusuk kayiplarla tasimak icin kullanilan bir iletim hatti turudur Telefon hatlarinda genis bant internet ag kablolarinda yuksek hizli bilgisayar veri yollarinda kablolu televizyon sinyallerini tasimada radyo vericilerini ve alicilarini antenlerine baglama gibi uygulamalarda kullanilmaktadir Diger blendajli kablolardan farklidir cunku kablonun ve konektorlerin boyutlari iletim hatti olarak verimli bir sekilde calismasi icin gerekli olan sabit bir iletken araligi saglamak uzere kontrol edilmektedir Oliver Heaviside 1880 de koaksiyel kabloyu icat etmistir Optik fiber Bir demet optik fiberNew York City Midtown Manhattan sokaklarinin altina 432 sayili fiber kablo doseyen fiber ekipBir ucunda parlayan kirmizi isikli bir TOSLINK fiber optik ses kablosu isigi diger uca iletmektedir Uzun mesafeli iletisim icin en yaygin kullanilan iletim ortami olarak ortaya cikan optik fiber isigi uzunlugu boyunca yonlendiren ince bir cam teldir Optik fiberi bakira tercih eden dort ana faktor vardir veri hizlari mesafe kurulum ve maliyetler Optik fiber bakira kiyasla cok buyuk miktarda veri tasiyabilmektedir Sinyal tekrarlayicilara ihtiyac duymadan yuzlerce mil boyunca calistirilabilir bu da bakim maliyetlerini dusurur ve tekrarlayicilar yaygin bir ag arizasi kaynagi oldugundan iletisim sisteminin guvenilirligini artirmaktadir Cam bakirdan daha hafiftir ve uzun mesafeli optik fiber kurarken ozel agir kaldirma ekipmanina daha az ihtiyac duyulmaktadir Ic mekan uygulamalari icin optik fiber bakirla ayni sekilde yaklasik bir fit basina bir dolara mal olmaktadir Cok modlu ve tekli mod yaygin olarak kullanilan iki tip optik fiberdir Cok modlu fiber isik kaynagi olarak LED leri kullanmaktadir ve sinyalleri yaklasik 2 kilometre daha kisa mesafelere tasiyabilmektedir Tekli mod onlarca kilometrelik mesafeler boyunca sinyalleri tasiyabilmektedir Optik fiber cam silika veya plastigin insan sacindan biraz daha kalin bir capa cekilmesiyle yapilan esnek seffaf bir fiberdir Optik fiberler genellikle fiberin iki ucu arasinda isik iletmek icin bir arac olarak kullanilmaktadir ve fiber optik iletisimde elektrik kablolarindan daha uzun mesafelerde ve daha yuksek bant genisliklerinde veri hizlarinda iletime izin verdikleri yerde genis kullanim alani bulmaktadir Metal teller yerine fiberler kullanilmaktadir cunku sinyaller daha az kayipla yol almaktadir ek olarak fiberler metal tellerin asiri derecede muzdarip oldugu bir sorun olan elektromanyetik girisime karsi bagisiktir Fiberler ayrica aydinlatma ve goruntuleme icin kullanilmaktadir ve genellikle demetler halinde sarilir boylece bir fiberoskop durumunda oldugu gibi isigi veya goruntuleri kapali alanlardan disari tasimak icin kullanilabilirler Ozel olarak tasarlanmis fiberler bazilari fiber optik sensorler ve fiber lazerler olmak uzere cesitli baska uygulamalar icin de kullanilmaktadir Optik fiberler tipik olarak daha dusuk bir kirilma indisine sahip seffaf bir kaplama malzemesi ile cevrili bir cekirdek icermektedir Isik fiberin bir dalga kilavuzu olarak hareket etmesine neden olan toplam ic yansima fenomeni tarafindan cekirdekte tutulmaktadir Bircok yayilma yolunu veya enine modu destekleyen fiberlere cok modlu fiberler tek modu destekleyenlere ise tek modlu fiberler denir Cok modlu fiberler genellikle daha genis bir cekirdek capina sahiptir ve kisa mesafeli iletisim baglantilari ve yuksek gucun iletilmesi gereken uygulamalar icin kullanilmaktadir Tek modlu fiberler 1 000 metreden 3 300 ft uzun cogu iletisim baglantisi icin kullanilmaktadir Fiber optik haberlesmede optik fiberlerin dusuk kayipla birlestirilebilmesi onemlidir Bu elektrik telini veya kablosunu birlestirmekten daha karmasiktir ve liflerin dikkatli bir sekilde ayrilmasini lif cekirdeklerinin hassas hizalanmasini ve bu hizalanmis damarlarin baglanmasini icermektedir Kalici bir baglanti gerektiren uygulamalar icin bir fuzyon eklemesi yaygindir Bu teknikte liflerin uclarini birlikte eritmek icin bir elektrik arki kullanilmaktadir Diger bir yaygin teknik liflerin uclarinin mekanik kuvvetle temas halinde tutuldugu mekanik bir eklemedir Gecici veya yari kalici baglantilar ozel optik fiber konektorler araciligiyla yapilmaktadir Optik fiberlerin tasarimi ve uygulamasi ile ilgili uygulamali bilim ve muhendislik alani fiber optik olarak bilinmektedir Terim fiber optigin babasi olarak kabul edilen Hint fizikci Narinder Singh Kapany tarafindan icat edilmistir Kilavuzsuz medya Radyo Radyo yayilimi radyo dalgalarinin bir noktadan digerine veya atmosferin cesitli kisimlarina yayilirken davranisidir Isik dalgalari gibi elektromanyetik radyasyonun bir bicimi olarak radyo dalgalari da yansima kirilma kirinim absorpsiyon polarizasyon ve sacilma fenomenlerinden etkilenmektedir Degisen kosullarin radyo yayilimi uzerindeki etkilerini anlamak uluslararasi kisa dalga yayincilari icin frekans seciminden guvenilir mobil telefon sistemleri tasarlamaya radyo navigasyonuna ve radar sistemlerinin calismasina kadar bircok pratik uygulamaya sahiptir Pratik radyo iletim sistemlerinde farkli yayilim turleri kullanilmaktadir Gorus hatti yayilimi verici antenden alici antene duz bir cizgide ilerleyen radyo dalgalari anlamina gelmektedir Gorus hatti iletimi cep telefonlari telsiz telefonlar telsizler kablosuz aglar FM radyo ve televizyon yayinciligi ve radar gibi orta menzilli radyo iletiminde ve uydu televizyonu gibi uydu iletisiminde kullanilmaktadir Dunya yuzeyindeki gorus hatti iletimi verici ve alici antenlerin yuksekligine bagli olan gorsel ufka olan mesafe ile sinirlidir Mikrodalga frekanslari ve uzerinde mumkun olan tek yayilma yontemidir Mikrodalga frekanslarinda atmosferdeki nem yagmurun azalmasi iletimi bozabilmektedir MF LF ve VLF bantlarindaki daha dusuk frekanslarda kirinim nedeniyle radyo dalgalari tepeler gibi engellerin uzerinden bukulebilmektedir ve Dunya nin cevresini takip eden yuzey dalgalari olarak ufkun otesine gecebilmektedir Bunlara yer dalgalari denir AM yayin istasyonlari dinleme alanlarini kapatmak icin yer dalgalarini kullanmaktadir Frekans azaldikca mesafe ile zayiflama azalmaktadir bu nedenle dunya capinda iletisim kurmak icin cok dusuk frekansli VLF ve asiri dusuk frekansli ELF yer dalgalari kullanilabilir VLF ve ELF dalgalari su ve toprak yoluyla onemli mesafelere nufuz edebilir ve bu frekanslar mayin iletisimi ve batik denizaltilarla askeri iletisim icin kullanilmaktadir Orta dalga ve kisa dalga frekanslarinda MF ve HF bantlari radyo dalgalari iyonosfer adi verilen atmosferde yuksek yuklu parcaciklar iyonlar tabakasinda kirilabilir Bu gokyuzune bir aciyla iletilen radyo dalgalarinin ufkun otesinde buyuk mesafelerde hatta kitalararasi mesafelerde Dunya ya geri yansitilabilecegi anlamina gelmektedir Buna gok dalgasi yayilimi denir Amator radyo operatorleri tarafindan diger ulkelerle ve uluslararasi yayin yapan kisa dalga yayin istasyonlariyla konusmak icin kullanilmaktadir Skywave iletisimi ust atmosferdeki kosullara bagli olarak degiskendir en cok geceleri ve kisin guvenilirdir Guvenilmezligi nedeniyle 1960 larda iletisim uydularinin ortaya cikmasindan bu yana daha once skywave leri kullanan bircok uzun menzilli iletisim artik uydulari kullanilmaktadir Ek olarak ozel iletisim sistemlerinde kullanilan troposferik sacilma ve yakin dikey insidansli gokyuzu dalgasi NVIS gibi daha az yaygin olan birkac radyo yayilim mekanizmasi vardir Dijital kodlamaVerilerin iletilmesi ve alinmasi tipik olarak dort adimda gerceklestirilmektedir Verici ucta veriler ikili bir gosterimle kodlanmaktadir Ikili gosterim tarafindan belirtildigi gibi bir tasiyici sinyal module edilmektedir Alici ucta tasiyici sinyal ikili gosterime demodule edilmektedir Veriler ikili gosterimden cozulmektedir Kaynakca Agrawal Manish 2010 Business Data Communications John Wiley amp Sons Inc s 37 ISBN 978 0470483367 McBee David Barnett David Groth Jim 2004 Cabling the complete guide to network wiring 3 3url https books google com books id AKDSTYu3nl4C amp pg PA11 bas San Francisco SYBEX s 11 ISBN 9780782143317 2 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Nahin Paul J 2002 Oliver Heaviside The Life Work and Times of an Electrical Genius of the Victorian Age ISBN 0 8018 6909 9 Agrawal Manish 2010 Business Data Communications John Wiley amp Sons Inc ss 41 43 ISBN 978 0470483367 www thefoa org 24 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2015 Senior John M Jamro M Yousif 2009 Optical fiber communications principles and practice Pearson Education ss 7 9 ISBN 978 0130326812 www olympus global com Olympus Corporation 13 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2015 Lee Byoungho 2003 Review of the present status of optical fiber sensors Optical Fiber Technology 9 2 57 79 Bibcode 2003OptFT 9 57L doi 10 1016 s1068 5200 02 00527 8 Senior pp 12 14 The Optical Industry amp Systems Purchasing Directory Ingilizce Optical Publishing Company 1984 10 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2021 Senior p 218 Senior pp 234 235 ucsc edu 8 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi H P Westman et al ed Reference Data for Radio Engineers Fifth Edition 1968 Howard W Sams and Co 0 672 20678 1 Library of Congress Card No 43 14665 page 26 1 Demetrius T Paris and F Kenneth Hurd Basic Electromagnetic Theory McGraw Hill New York 1969 0 07 048470 8 Chapter 8 Agrawal Manish 2010 Business Data Communications John Wiley amp Sons Inc s 54 ISBN 978 0470483367