İlhan Berk (18 Kasım 1918 - 28 Ağustos 2008), Türk şair, çevirmen.
İlhan Berk | |
---|---|
İlhan Berk | |
Doğum | 18 Kasım 1918 Manisa, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 28 Ağustos 2008 (89 yaşında) Bodrum, Muğla, Türkiye |
Meslek | Şair • öğretmen • yazar |
Vatandaşlık | Türkiye |
Eğitim | Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü |
Dönem | 1935-2008 |
Edebî akım | İkinci Yeni |
Önemli ödülleri | Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü Behçet Necatigil Şiir Ödülü Yeditepe Şiir Armağanı Sedat Simavi Edebiyat Ödülü |
Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulundan mezun oldu, Espiye'de iki yıl ilkokul öğretmenliğinden sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'ne girdi. Enstitünün Fransızca bölümünden 1944'te mezun olan Berk, 1945-1955 yılları arasında Zonguldak, Samsun ve Kırşehir'de ortaokul ve liselerde Fransızca öğretmenliği yaptı. 1956 yılından itibaren 13 yıl boyunca Ankara'da Ziraat Bankası'nın Yayın Bürosu'nda çevirmenlik yaptı.
Bu süre içinde modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound'un şiirlerini çevirerek kitaplaştırdı. Bu tarihten sonra kendini tümüyle yazmaya verdi ve bir anlatı kitabı dışında, sadece şiir ve şiire ilişkin eserler üretti. Kül adlı kitabıyla 1979 yılında Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü ve İstanbul Kitabı ile de 1980 yılında ilk Behçet Necatigil Şiir Ödülünü kazandı. 1983'te Deniz Eskisi adlı kitabıyla, Yeditepe Şiir Armağanı'nın 1988'de de Güzel Irmak adlı kitabıyla Sedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü aldı.
28 Ağustos 2008 tarihinde Bodrum'da 89 yaşında vefat etmiş, cenazesi burada defnedilmiştir.
Yazın Hayatı
İlhan Berk, ilk şiirlerini Manisa Halkevi'nin dergisi Uyanış'ta yayımlamıştır. (1935) Berk, 17 yaşındayken Güneşi Yakanların Selâmı adıyla kitaplaştırdığı bu şiirlerinde "hece vezni" kullanmakta ve o dönemin şiir anlayışına özgü bir karamsarlık taşımaktaydı. "Sonsuzluk", "kızıl", "hulya", "ateş" en sevdiği sözcükler olarak görülmektedir. Sembolist şiirden esinlenilmiş izlenimi veren imgeler kullanmayı sevmektedir: "Bir karanlık gecenin masmavi seherinde / Kızıl başörtünle gül yüzlü bahçede görün".
Dil anlayışının henüz döneminden kopamamasını genç bir şair için doğal karşılamak gerekir: "Kıpkızıl hulyalı bir renge yükselmeden gün / Bir devrin neşesini taşımakta yüzün". Berk'in ilk kitabına adını veren şiirinin son kıtası da şöyledir: "Neler, neler beklenmez nihayetsiz bir yerden / Güneşi içelim mor şafaklar gecesinden / Selâm! Sonsuzluklara, hasret gönüllerden / Selâm, güneşe, göğü yakanlar bahçesinden!".
1940'lara doğru Yeni Edebiyat anlayışı içinde yer almış, Servet-i Fünûn (Uyanış), Varlık, Ses, Yığın, Yeryüzü, Kaynak gibi dergilerde yazmıştır. 1954’ten itibaren İkinci Yeni tarzında şiirler yazmaya başladı, “Salt Şiir” dediği bu tarzı savunan yazılar yazdı. “Galile Denizi” (1958) kitabından sonra, İkinci Yeni’nin en çok anılan şairlerinden biri oldu. 1960’ların başından itibaren peş peşe yayımladığı kitaplarıyla, “şiirin kırk türlü yazılabileceği”ni gösterdi. Dilin tüm olanaklarını deneyerek modernist şiirin ufkunu genişletti. Kadim uygarlıklardan cinselliğe, nesnelerden şehirlere, şifalı otlardan şairlere kadar “her şeyi” şiirin alanına dahil etti. .
1982’de yayımlanan otobiyografisi “Uzun Bir Adam”dan sonra günlüklerini, kendine özgü bir “tür”e dönüştürdüğü “defterler”ini kitaplaştırmaya başladı. Türünün tek örneği “Şifalı Otlar Kitabı”nda doğaya bakışını saydamlaştırdı. 1985’te yayımlanan “Galata” ve 1990’da yayımlanan “Pera” kitaplarıyla İstanbul’un “kent belleği”ni kayda geçirdi. Şiir anlayışını anlattığı yazılarını ve aforizmalarını “Poetika” ve “Logos”ta bir araya getirdi.
Türk şiirinin en deneyci şairlerinden biri olan İlhan Berk, durmadan yatak değiştirerek, ama bazı sorunsallara hep bağlı kalarak şiirini günümüze kadar eskitmeden getirmeyi başarmıştır.
“Yazmak mutsuzluktur, mutlu insan yazmaz.
bu yeryüzünü olduğu gibi görmeme engel olan
ve bana bu yeryüzünü cehennem eden
bu yazmak eyleminden kurtulduğum,
mutlu olduğum bir tek şey var: resim yapmak.”
İlhan Berk
Ödülleri
- Kül, 1979 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü
- İstanbul, 1980 Behçet Necatigil Şiir Ödülü
- Deniz Eskisi, 1983 Yeditepe Şiir Armağanı
- Güzel Irmak, 1988 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü
Yapıtları
Şiir
- Güneşi Yakanların Selamı (1935)
- İstanbul (1947)
- Günaydın Yeryüzü (1952)
- Türkiye Şarkısı (1953)
- Köroğlu (1955)
- Galile Denizi (1958)
- Çivi Yazısı (1960)
- Otağ (1961)
- Mısırkalyoniğne (1962)
- Âşıkane (1968)
- Taşbaskısı (1975)
- Şenlikname (1972)
- Atlas (1976)
- Kül (1978)
- İstanbul Kitabı (1980)
- Kitaplar Kitabı (1981) (Seçilmiş Şiirler)
- Deniz Eskisi (1982) (Şiirin Gizli Tarihi'ni de içerir.)
- Delta ve Çocuk (1984)
- Galata (1985)
- Güzel Irmak (1988)
- Pera (1990)
- Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum (1993)
- Avluya Düşen Gölge (1996)
- Şeyler Kitabı Ev (1997)
- Çok Yaşasın Sayılar (1999)
- Eşik, 1947 - 1975 Toplu Şiirler I (1999, Yapı Kredi Yayınları)
- Aşk Tahtı, 1976 - 1982 Toplu Şiirler II (1999, Yapı Kredi Yayınları)
- Akşama Doğru, 1984 - 2005 Toplu Şiirler III (1999, Yapı Kredi Yayınları)
- Tümceler Geliyorum (2008)
Otobiyografik Anlatı
- Uzun Bir Adam (1982)
Söyleşi
- Kanatlı At (1994)
Deneme/Günlük
- Şifalı Otlar Kitabı (1982)
- Inferno (1994)
- Logos (1996)
Çeviri
- Arthur Rimbaud'dan Seçme Şiirler (1962)
- Dünya Edebiyatından Aşk Şiirleri (1968)
- Dünya Şiiri ve Ezra Pound: Seçme Kantolar (1969)
- Asılı Eros (1996)
Antoloji
- Başlangıcından Bugüne Beyit Mısra Antolojisi (1960)
- Aşk Elçisi (1965-antoloji)
Diğer
- El Yazılarına Vuruyor Güneş (günlük) (1983)
- E. Pound : Seçme Kantolar (1983)
- Şairin Toprağı (1992)
Kaynakça
Dış bağlantılar
Vikisöz'de İlhan Berk ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- BBC Türkçe ile 1986 yılında yapılan röportaj 11 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Önce gelen: Bilinmeyen | İstanbul Kitap Fuarı'nda onur yazarı 21. İstanbul Kitap Fuarı | Sonra gelen: Tahsin Yücel |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ilhan Berk 18 Kasim 1918 28 Agustos 2008 Turk sair cevirmen Ilhan BerkIlhan BerkDogum18 Kasim 1918 1918 11 18 Manisa Osmanli ImparatorluguOlum28 Agustos 2008 89 yasinda Bodrum Mugla TurkiyeMeslekSair ogretmen yazarVatandaslik TurkiyeEgitimAnkara Gazi Egitim EnstitusuDonem1935 2008Edebi akimIkinci YeniOnemli odulleriTurk Dil Kurumu Siir Odulu Behcet Necatigil Siir Odulu Yeditepe Siir Armagani Sedat Simavi Edebiyat Odulu Balikesir Necatibey Ogretmen Okulundan mezun oldu Espiye de iki yil ilkokul ogretmenliginden sonra Ankara Gazi Egitim Enstitusu ne girdi Enstitunun Fransizca bolumunden 1944 te mezun olan Berk 1945 1955 yillari arasinda Zonguldak Samsun ve Kirsehir de ortaokul ve liselerde Fransizca ogretmenligi yapti 1956 yilindan itibaren 13 yil boyunca Ankara da Ziraat Bankasi nin Yayin Burosu nda cevirmenlik yapti Bu sure icinde modern dunya siirinin iki buyuk sairi sayilan Arthur Rimbaud ve Ezra Pound un siirlerini cevirerek kitaplastirdi Bu tarihten sonra kendini tumuyle yazmaya verdi ve bir anlati kitabi disinda sadece siir ve siire iliskin eserler uretti Kul adli kitabiyla 1979 yilinda Turk Dil Kurumu Siir Odulu ve Istanbul Kitabi ile de 1980 yilinda ilk Behcet Necatigil Siir Odulunu kazandi 1983 te Deniz Eskisi adli kitabiyla Yeditepe Siir Armagani nin 1988 de de Guzel Irmak adli kitabiyla Sedat Simavi Edebiyat Odulu nu aldi 28 Agustos 2008 tarihinde Bodrum da 89 yasinda vefat etmis cenazesi burada defnedilmistir Yazin HayatiIlhan Berk ilk siirlerini Manisa Halkevi nin dergisi Uyanis ta yayimlamistir 1935 Berk 17 yasindayken Gunesi Yakanlarin Selami adiyla kitaplastirdigi bu siirlerinde hece vezni kullanmakta ve o donemin siir anlayisina ozgu bir karamsarlik tasimaktaydi Sonsuzluk kizil hulya ates en sevdigi sozcukler olarak gorulmektedir Sembolist siirden esinlenilmis izlenimi veren imgeler kullanmayi sevmektedir Bir karanlik gecenin masmavi seherinde Kizil basortunle gul yuzlu bahcede gorun Dil anlayisinin henuz doneminden kopamamasini genc bir sair icin dogal karsilamak gerekir Kipkizil hulyali bir renge yukselmeden gun Bir devrin nesesini tasimakta yuzun Berk in ilk kitabina adini veren siirinin son kitasi da soyledir Neler neler beklenmez nihayetsiz bir yerden Gunesi icelim mor safaklar gecesinden Selam Sonsuzluklara hasret gonullerden Selam gunese gogu yakanlar bahcesinden 1940 lara dogru Yeni Edebiyat anlayisi icinde yer almis Servet i Funun Uyanis Varlik Ses Yigin Yeryuzu Kaynak gibi dergilerde yazmistir 1954 ten itibaren Ikinci Yeni tarzinda siirler yazmaya basladi Salt Siir dedigi bu tarzi savunan yazilar yazdi Galile Denizi 1958 kitabindan sonra Ikinci Yeni nin en cok anilan sairlerinden biri oldu 1960 larin basindan itibaren pes pese yayimladigi kitaplariyla siirin kirk turlu yazilabilecegi ni gosterdi Dilin tum olanaklarini deneyerek modernist siirin ufkunu genisletti Kadim uygarliklardan cinsellige nesnelerden sehirlere sifali otlardan sairlere kadar her seyi siirin alanina dahil etti 1982 de yayimlanan otobiyografisi Uzun Bir Adam dan sonra gunluklerini kendine ozgu bir tur e donusturdugu defterler ini kitaplastirmaya basladi Turunun tek ornegi Sifali Otlar Kitabi nda dogaya bakisini saydamlastirdi 1985 te yayimlanan Galata ve 1990 da yayimlanan Pera kitaplariyla Istanbul un kent bellegi ni kayda gecirdi Siir anlayisini anlattigi yazilarini ve aforizmalarini Poetika ve Logos ta bir araya getirdi Turk siirinin en deneyci sairlerinden biri olan Ilhan Berk durmadan yatak degistirerek ama bazi sorunsallara hep bagli kalarak siirini gunumuze kadar eskitmeden getirmeyi basarmistir Yazmak mutsuzluktur mutlu insan yazmaz bu yeryuzunu oldugu gibi gormeme engel olan ve bana bu yeryuzunu cehennem eden bu yazmak eyleminden kurtuldugum mutlu oldugum bir tek sey var resim yapmak Ilhan BerkOdulleriKul 1979 Turk Dil Kurumu Siir Odulu Istanbul 1980 Behcet Necatigil Siir Odulu Deniz Eskisi 1983 Yeditepe Siir Armagani Guzel Irmak 1988 Sedat Simavi Edebiyat OduluYapitlariSiir Gunesi Yakanlarin Selami 1935 Istanbul 1947 Gunaydin Yeryuzu 1952 Turkiye Sarkisi 1953 Koroglu 1955 Galile Denizi 1958 Civi Yazisi 1960 Otag 1961 Misirkalyonigne 1962 Asikane 1968 Tasbaskisi 1975 Senlikname 1972 Atlas 1976 Kul 1978 Istanbul Kitabi 1980 Kitaplar Kitabi 1981 Secilmis Siirler Deniz Eskisi 1982 Siirin Gizli Tarihi ni de icerir Delta ve Cocuk 1984 Galata 1985 Guzel Irmak 1988 Pera 1990 Dun Daglarda Dolastim Evde Yoktum 1993 Avluya Dusen Golge 1996 Seyler Kitabi Ev 1997 Cok Yasasin Sayilar 1999 Esik 1947 1975 Toplu Siirler I 1999 Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 0152 0 Ask Tahti 1976 1982 Toplu Siirler II 1999 Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 0153 9 Aksama Dogru 1984 2005 Toplu Siirler III 1999 Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 0154 7 Tumceler Geliyorum 2008 Otobiyografik Anlati Uzun Bir Adam 1982 Soylesi Kanatli At 1994 Deneme Gunluk Sifali Otlar Kitabi 1982 Inferno 1994 Logos 1996 Ceviri Arthur Rimbaud dan Secme Siirler 1962 Dunya Edebiyatindan Ask Siirleri 1968 Dunya Siiri ve Ezra Pound Secme Kantolar 1969 Asili Eros 1996 Antoloji Baslangicindan Bugune Beyit Misra Antolojisi 1960 Ask Elcisi 1965 antoloji Diger El Yazilarina Vuruyor Gunes gunluk 1983 E Pound Secme Kantolar 1983 Sairin Topragi 1992 Kaynakca YKY Resmi Sitesi 19 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2011 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2015 Ilhan Berk 19 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2023 Dis baglantilarVikisoz de Ilhan Berk ile ilgili sozleri bulabilirsiniz BBC Turkce ile 1986 yilinda yapilan roportaj 11 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Once gelen Bilinmeyen Istanbul Kitap Fuari nda onur yazari 21 Istanbul Kitap Fuari Sonra gelen Tahsin Yucel