İnci Nehri Deltası (Çince: 珠江三角洲; pinyin: Zhūjiāng Sānjiǎozhōu), Çin'in güneydoğusunda İnci Nehri'nin Güney Çin Denizi'ne aktığı İnci Nehri ağını çevreleyen alçak bir bölgedir. Bölge, Guangdong eyaletinin ortası ile Hong Kong ve Makao'yu kapsamakta olup dünyanın en yoğun kentleşmiş bölgelerinden ve Çin'in en önemli ekonomik ve sanayi merkezlerinden biridir. Bölge Dünya Bankası Grubu verilerine göre yüzölçümü ve nüfus bakımından dünyanın en büyük kentsel alanıdır.
Doğu Çin'deki Yangtze Nehri Deltası ve Kuzey Çin'deki ile birlikte halen Güney Çin'in en zengin bölgesi ve Çin'in en zengin bölgelerinden biridir. Bölgenin ekonomisi olarak anılır. Aynı zamanda 'nın bir parçasıdır.
İnci Nehri Deltası'nın (İngilizcesi: Pearl River Delta, kısaca PRD) en büyük dokuz şehri 2013 sonunda 57,15 milyonluk birleşik nüfusa sahipti ve eyalet nüfusunun %53,69'unu oluşturuyordu.Dünya Bankası Grubu'na göre PRD hem kara alanı hem de nüfus bakımından dünyanın en büyük kentsel alanı haline geldi.
Bir megalopol olan PRD gelecekteki mega metropol alanına dönüşecektir ancak kendisi Çin'in güney kıyılarınca uzanan ve , Zhangzhou-Xiamen, Quanzhou-Putian ve Fuzhou gibi metropolislerini kapsayan daha büyük bir megalopolisin güney ucundadır.
Bu bölgenin batısı ile birlikte 19. yüzyıldan 20. yüzyılın ortalarına kadar birçok kaynağıydı, Batı dünyasında birçoklarını oluşturdukları buna dahildir. Bugün , , ve ‘daki Çin diasporası'nın çoğunluğu ile Güneydoğu Asya ‘nın çoğunluğunu atalarının izini bu bölgenin batı yakasına kadar izler.
En çok konuşulan dil Kantonca’dır.
İnci Nehri Deltası 1979'da Çin'in ekonomik reformu programının başlangıcından bu yana ülkenin en hızlı büyüyen bölgesidir ve 2001 yılı itibarıyla Çin'in GSYİH'inin %8.7'sini, toplam ticaretin yüzde %35,8'ini ve yabancı sermayenin %29,2'sini oluşturur. Bölgedeki sanayi kentleri, yabancı yatırımlardan gelen fabrikalarla dolu endüstriyel parkların varlığı nedeniyle "Dünya'nın Fabrikası" olarak anılır.
Coğrafya
Guangdong'un Altın Deltası olarak da bilinen nehir deltası başlıca üç nehirden oluşur: (Batı Nehri), (Kuzey Nehri) ve (Doğu Nehri). Deltanın düz arazileri İnci Nehri'nin ve dağıtıcı ağıyla kesişir. İnci Nehri Deltası aslında 'nin çekirdek koluyla ayrılmış iki alüvyal deltadır. Bei Jiang ve Xi Jiang batıdaki Güney Çin Denizi ve İnci Nehri'ne akmak üzere birleşirken Dong Jiang yalnızca doğudaki İnci Nehri'ne akar. Xi Jiang Zhaoqing kadar batıya kadar delta benzeri özellikler sergilemeye başlar ancak bu şehir genellikle PRD bölgesinin bir parçası olarak görülmez. 'nı geçtikten ve Bei Jiang ile birleştikten sonra Xi Jiang açılır ve Nansha Qu kadar doğuya ve kadar batıya akar. Xi'nin başlıca dağıtıcıları arasında Donghui Shuidao, Jiya Shuidao, Hutiaomen Shuidao, Yinzhou Hu ve Xi Jiang'ın ana şubesi bulunur. Jiangmen ve Zhongshan deltanın batısındaki büyük şehirlerdir.
Bei Jiang 'da delta ovalarına girer ancak yakınına kadar bölünmeye başlamaz. Buradan iki ana dağıtımcı İnci Nehri halicinin batı yakasında çok sayıda ağız oluşturan Tanzhou Shuidao ve Shunde Shuidao'dur. Diğer iki dağıtımcı Lubao Yong ve Xinan Yong, Bei'den daha kuzeyden ayrılır ve Liuxi He ile birleşerek Guangzhou'nun kuzeyindeki İnci Nehri'nin ana kolunu oluşturur. Deltanın kuzey kesimindeki diğer büyük şehir Foshan'dır.
Dong Jiang Huizhou üzerinden deltaya doğru akar. Dongguan 'ın kuzeydoğusundaki Dongguan Shuidao da dahil olmak üzere birçok dağıtıcıya ayrılmaya başlar. Dağıtıcılar İnci Nehri'ne kadar kuzeyde ve kadar güneyde girerler.
Antik çağda İnci Nehri halicinde Tuzlu su timsahları yaşardı.
Yer ve demografi
İnci Nehir Deltası deltanın kendisinin yanı sıra Guangdong eyaletinin dokuz kapsayan yoğun anlamına gelir yani Dongguan, Foshan, Guangzhou, Huizhou, Jiangmen, Shenzhen, Zhaoqing, Zhongshan ve Zhuhai ve Hong Kong ve Makau 'dir. Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı tarafından yayınlanan 2010/2011 Dünya Şehirleri Durum raporu delta bölgesi nüfusunun 120 milyon kişi olduğunu tahmin etti; bölge hızla kentleşmektedir.
PRD'nin yabancı sermayenin hakim olduğu doğu tarafı (Shenzhen, Dongguan) ekonomik olarak en gelişmiş yerleridir. Yerel özel sermayenin hakim olduğu batı bölgeleri (Foshan, Zhuhai, Zhongshan, Jiangmen) gelişime açıktır. PRD'de Hong Kong, Makao ve Zhuhai arasındaki yeni ulaşım bağlantılarının kalkınma için yeni alanlar açması şehirleri daha da bütünleştirmesi ve bölgedeki ticareti kolaylaştırması beklenmektedir. Planlama aşamasında olan ve önerilen toplam uzunluğu yaklaşık olarak her biri 50 km (31 mi) olacaktır.
[[Dosya:Situationskärtchen von Kanton, Makao, Hongkong.jpg|küçükresim|1888’de İnci Nehir Delta ağzının Macau ve 1985'e kadar PRD'ye esas olarak ve küçük kırsal köyler hâkim olmuştu ancak ekonomi yenilenip açıldıktan sonra bir yatırım seli onu toprağın ekonomik gücü haline getirdi. PRD'nin şaşırtıcı büyümesi büyük ölçüde faaliyetlerini PRD'ye taşıyan Hong Konglu üreticilerinden gelen yabancı yatırım ‘ı tarafından tetiklendi. 2003 yılında Hong Kong şirketleri PRD operasyonlarında 11 milyon işçi çalıştırdı. Son zamanlarda son iki yılda ücretlerin yaklaşık yüzde 20 ila 30 artmasına neden olan ekonomik büyümeden kaynaklanan aşırı işgücü kıtlığı yaşandı.
Ekonomi
İnci Nehri Deltası 1979'da Çin'in reform programının başlatılmasından bu yana Çin Halk Cumhuriyeti'nin ekonomik açıdan en dinamik bölgelerinden biri oldu. 1978'den bu yana otuz yılda yüzde 13,45'lik yıllık gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi ulusal ortalamadan yüzde 3,5 puan daha yüksektir. 1978'den bu yana Çin'deki tüm yabancı yatırımların neredeyse % 30'u PRD'ye yapıldı. 2007'de GSYİH 448 milyar ABD dolarına yükseldi ve bu da ekonomisini Tayvan'ınki kadar yaptı ve 2019'da bu rakam 2.0 trilyondu veya İtalya ile aynı büyüklüğe yükseldi. İstihdam fırsatlarının bolluğu onları Çin'in en zenginleri arasına yerleştiren yıllık kişi başına gelire sahip, zengin, orta gelirli, profesyonel tüketicilerden oluşan bir havuz yarattı. Çin'in reform programının başlangıcından bu yana İnci Nehri Deltası Ekonomik Bölgesi dünyanın en hızlı büyüyen büyük ekonomisinde en hızlı büyüyen eyaletin en hızlı büyüyen bölümü oldu.
Kaynakça
- ^ a b World Bank Report Provides New Data to Help Ensure Urban Growth Benefits the Poor 28 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The World Bank Group, 26 Jan 2015
- ^ (Çince). 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2014.
- ^ . 25 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017.
- ^ Rahul Jacob, 30 November 2011, Talk is cheap in the world’s factory, http://www.ft.com/cms/s/2/3fe09222-19cf-11e1-9888-00144feabdc0.html#axzz2p3wRsHjJ 16 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Atlas of China, page 123. , 2007.
- ^ Vidal, John (22 Mart 2010). "UN report: World's biggest cities merging into 'mega-regions'". guardian.co.uk. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2010.
- ^ . 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 9 Eylül 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 4 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 8 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2012.
- ^ . 25 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2012.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta İnci Nehri Deltası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikigezgin'de :en:Pearl River Delta ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. - Economic profile for the Pearl River Delta 16 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at HKTDC
- Images from Scientific Visualisation Studio at NASA 30 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Çin Halk Cumhuriyeti'deki yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Inci Nehri Deltasi Cince 珠江三角洲 pinyin Zhujiang Sanjiǎozhōu Cin in guneydogusunda Inci Nehri nin Guney Cin Denizi ne aktigi Inci Nehri agini cevreleyen alcak bir bolgedir Bolge Guangdong eyaletinin ortasi ile Hong Kong ve Makao yu kapsamakta olup dunyanin en yogun kentlesmis bolgelerinden ve Cin in en onemli ekonomik ve sanayi merkezlerinden biridir Bolge Dunya Bankasi Grubu verilerine gore yuzolcumu ve nufus bakimindan dunyanin en buyuk kentsel alanidir Inci Nehri Deltasi haritasi Dogu Cin deki Yangtze Nehri Deltasi ve Kuzey Cin deki ile birlikte halen Guney Cin in en zengin bolgesi ve Cin in en zengin bolgelerinden biridir Bolgenin ekonomisi olarak anilir Ayni zamanda nin bir parcasidir Inci Nehri Deltasi nin Ingilizcesi Pearl River Delta kisaca PRD en buyuk dokuz sehri 2013 sonunda 57 15 milyonluk birlesik nufusa sahipti ve eyalet nufusunun 53 69 unu olusturuyordu Dunya Bankasi Grubu na gore PRD hem kara alani hem de nufus bakimindan dunyanin en buyuk kentsel alani haline geldi Bir megalopol olan PRD gelecekteki mega metropol alanina donusecektir ancak kendisi Cin in guney kiyilarinca uzanan ve Zhangzhou Xiamen Quanzhou Putian ve Fuzhou gibi metropolislerini kapsayan daha buyuk bir megalopolisin guney ucundadir Bu bolgenin batisi ile birlikte 19 yuzyildan 20 yuzyilin ortalarina kadar bircok kaynagiydi Bati dunyasinda bircoklarini olusturduklari buna dahildir Bugun ve daki Cin diasporasi nin cogunlugu ile Guneydogu Asya nin cogunlugunu atalarinin izini bu bolgenin bati yakasina kadar izler En cok konusulan dil Kantonca dir Inci Nehri Deltasi 1979 da Cin in ekonomik reformu programinin baslangicindan bu yana ulkenin en hizli buyuyen bolgesidir ve 2001 yili itibariyla Cin in GSYIH inin 8 7 sini toplam ticaretin yuzde 35 8 ini ve yabanci sermayenin 29 2 sini olusturur Bolgedeki sanayi kentleri yabanci yatirimlardan gelen fabrikalarla dolu endustriyel parklarin varligi nedeniyle Dunya nin Fabrikasi olarak anilir CografyaGuangdong un Altin Deltasi olarak da bilinen nehir deltasi baslica uc nehirden olusur Bati Nehri Kuzey Nehri ve Dogu Nehri Deltanin duz arazileri Inci Nehri nin ve dagitici agiyla kesisir Inci Nehri Deltasi aslinda nin cekirdek koluyla ayrilmis iki aluvyal deltadir Bei Jiang ve Xi Jiang batidaki Guney Cin Denizi ve Inci Nehri ne akmak uzere birlesirken Dong Jiang yalnizca dogudaki Inci Nehri ne akar Xi Jiang Zhaoqing kadar batiya kadar delta benzeri ozellikler sergilemeye baslar ancak bu sehir genellikle PRD bolgesinin bir parcasi olarak gorulmez ni gectikten ve Bei Jiang ile birlestikten sonra Xi Jiang acilir ve Nansha Qu kadar doguya ve kadar batiya akar Xi nin baslica dagiticilari arasinda Donghui Shuidao Jiya Shuidao Hutiaomen Shuidao Yinzhou Hu ve Xi Jiang in ana subesi bulunur Jiangmen ve Zhongshan deltanin batisindaki buyuk sehirlerdir Bei Jiang da delta ovalarina girer ancak yakinina kadar bolunmeye baslamaz Buradan iki ana dagitimci Inci Nehri halicinin bati yakasinda cok sayida agiz olusturan Tanzhou Shuidao ve Shunde Shuidao dur Diger iki dagitimci Lubao Yong ve Xinan Yong Bei den daha kuzeyden ayrilir ve Liuxi He ile birleserek Guangzhou nun kuzeyindeki Inci Nehri nin ana kolunu olusturur Deltanin kuzey kesimindeki diger buyuk sehir Foshan dir Dong Jiang Huizhou uzerinden deltaya dogru akar Dongguan in kuzeydogusundaki Dongguan Shuidao da dahil olmak uzere bircok dagiticiya ayrilmaya baslar Dagiticilar Inci Nehri ne kadar kuzeyde ve kadar guneyde girerler Antik cagda Inci Nehri halicinde Tuzlu su timsahlari yasardi Yer ve demografiInci Nehir Deltasi deltanin kendisinin yani sira Guangdong eyaletinin dokuz kapsayan yogun anlamina gelir yani Dongguan Foshan Guangzhou Huizhou Jiangmen Shenzhen Zhaoqing Zhongshan ve Zhuhai ve Hong Kong ve Makau dir Birlesmis Milletler Insan Yerlesimleri Programi tarafindan yayinlanan 2010 2011 Dunya Sehirleri Durum raporu delta bolgesi nufusunun 120 milyon kisi oldugunu tahmin etti bolge hizla kentlesmektedir PRD nin yabanci sermayenin hakim oldugu dogu tarafi Shenzhen Dongguan ekonomik olarak en gelismis yerleridir Yerel ozel sermayenin hakim oldugu bati bolgeleri Foshan Zhuhai Zhongshan Jiangmen gelisime aciktir PRD de Hong Kong Makao ve Zhuhai arasindaki yeni ulasim baglantilarinin kalkinma icin yeni alanlar acmasi sehirleri daha da butunlestirmesi ve bolgedeki ticareti kolaylastirmasi beklenmektedir Planlama asamasinda olan ve onerilen toplam uzunlugu yaklasik olarak her biri 50 km 31 mi olacaktir Dosya Situationskartchen von Kanton Makao Hongkong jpg kucukresim 1888 de Inci Nehir Delta agzinin Macau ve 1985 e kadar PRD ye esas olarak ve kucuk kirsal koyler hakim olmustu ancak ekonomi yenilenip acildiktan sonra bir yatirim seli onu topragin ekonomik gucu haline getirdi PRD nin sasirtici buyumesi buyuk olcude faaliyetlerini PRD ye tasiyan Hong Konglu ureticilerinden gelen yabanci yatirim i tarafindan tetiklendi 2003 yilinda Hong Kong sirketleri PRD operasyonlarinda 11 milyon isci calistirdi Son zamanlarda son iki yilda ucretlerin yaklasik yuzde 20 ila 30 artmasina neden olan ekonomik buyumeden kaynaklanan asiri isgucu kitligi yasandi EkonomiInci Nehri Deltasi 1979 da Cin in reform programinin baslatilmasindan bu yana Cin Halk Cumhuriyeti nin ekonomik acidan en dinamik bolgelerinden biri oldu 1978 den bu yana otuz yilda yuzde 13 45 lik yillik gayri safi yurtici hasila buyumesi ulusal ortalamadan yuzde 3 5 puan daha yuksektir 1978 den bu yana Cin deki tum yabanci yatirimlarin neredeyse 30 u PRD ye yapildi 2007 de GSYIH 448 milyar ABD dolarina yukseldi ve bu da ekonomisini Tayvan inki kadar yapti ve 2019 da bu rakam 2 0 trilyondu veya Italya ile ayni buyukluge yukseldi Istihdam firsatlarinin bollugu onlari Cin in en zenginleri arasina yerlestiren yillik kisi basina gelire sahip zengin orta gelirli profesyonel tuketicilerden olusan bir havuz yaratti Cin in reform programinin baslangicindan bu yana Inci Nehri Deltasi Ekonomik Bolgesi dunyanin en hizli buyuyen buyuk ekonomisinde en hizli buyuyen eyaletin en hizli buyuyen bolumu oldu Kaynakca a b World Bank Report Provides New Data to Help Ensure Urban Growth Benefits the Poor 28 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The World Bank Group 26 Jan 2015 Cince 26 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2014 25 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2017 Rahul Jacob 30 November 2011 Talk is cheap in the world s factory http www ft com cms s 2 3fe09222 19cf 11e1 9888 00144feabdc0 html axzz2p3wRsHjJ 16 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Atlas of China page 123 2007 Vidal John 22 Mart 2010 UN report World s biggest cities merging into mega regions guardian co uk 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2010 13 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 9 Eylul 2005 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 4 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi 7 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 8 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2012 25 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Inci Nehri Deltasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikigezgin de en Pearl River Delta ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Economic profile for the Pearl River Delta 16 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde at HKTDC Images from Scientific Visualisation Studio at NASA 30 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cin Halk Cumhuriyeti deki yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz