İoannes Tzetzes (Yunanca: 'Iōánnēs Tzétzēs' ; c. 1110, Konstantinopolis – 1180, Konstantinopolis), 12. yüzyılda Konstantinopolis'te yaşadığı bilinen Bizanslı bir şair ve gramerci.
İoannes Tzetzes | |
---|---|
![]() İoannes Tzetzes'in izahlarıyla Hesiodos'un Theogoia adlı eseri, 16. yüzyıl. | |
Doğum | 1110 Konstantinopolis |
Ölüm | 1180 Konstantinopolis |
Meslek | Şair, gramerci |
Akraba(lar) | İsaakios Tzetzes (kardeşi) |
Antik Yunan edebiyatından ve biliminden çok değerli bilgilerin geleceğe taşınmasını sağlamıştır.
Biyografi
Tzetzes, kendisini baba tarafından safkan Yunan ve anne tarafından ise İber (Gürcü) olarak tanımlamıştır. Eserlerinde geçtiği üzere büyükannesi Bagrationi Hanedanı prensesi Maria'nın akrabasıydı ve Konstantinopolis'e prensesle birlikte gelmişti. Daha sonra ise Patrik Mihail'in yeğeni olan ve megas droungarios unvanını taşıyan Sebastos Konstantin Keroularios ile evlenmişti.
Tzetzes, bir süre bir valinin yanında katip olarak çalıştı ve daha sonra ise öğretmenlik ve yazarlıkla geçimini sağlamaya başladı. Kendini beğenmiş olarak tanımlanan Tzetsez, rakip tanımaya tenezzül etmeyen biri olarak görülür ve çağdaşı gramercileri şiddetle eleştirmiştir. Yazılı materyal eksikliği nedeniyle hafızasına güvenmek zorunda kaldı; bu nedenle eserlerini okurken dikkatli olunmalıdır. Bununla birlikte, bilgiliydi ve eski Yunan edebiyatı çalışmalarının ilerlemesine büyük bir katkı sağladı.
Tzetzes, kısmen hayali/tanımlanamayan şahsiyetlere ve kısmen de çağının etkili erkek ve kadınlarına hitaben yazdığı 107 Mektuptan oluşan bir koleksiyon yayımladı. Koleksiyon, önemli miktarda sosyal ve biyografik bilgi içerir ve tarihe, retoriğe ve mitolojiye yönelik öğrenilmiş göndermelerle doludur.
Bu mektuplar, Rönesans döneminde belki de birçok eserinin en etkilisi haline gelen "Tarihler Kitabı" için çıkış noktası olmuştur. Genellikle ilk editörü (N. Gerbel, 1546) tarafından her biri 1.000 satırlık kitaplara gelişigüzel olarak bölünen bu eser, Chiliades ("binlerce") olarak adlandırılır. Eser, 660 konuya bölünmüş 12.674 satırlık siyasi dizeden oluşur. Her biri onun yayımlanan mektuplarındaki edebi, tarihi veya diğer öğrenilmiş referansları üzerine birer açıklamadır. İlk 141 kayıt, şiirsel dipnot işlevi görür. Tzetzes'in Konstantinopolis'te bir memur olan Ioannes Lachanas'a hitaben yazdığı bir manzum mektuba yöneliktir.
Edebi, tarihi, teolojik ve antik eser derlemelerinden oluşan bu koleksiyon, 12. yüzyılın ortalarındaki Konstantinopolis'in entelektüel dünyasının önemli bir resmini sunar ve aynı zamanda birçoğu kaybolmuş olan eserler de dahil olmak üzere 200'den fazla antik yazarın cüzlerini muhafaza eder. Yazar daha sonra nesir ve nazımda kenar notlarıyla tashih edilmiş bir nüsha çıkardı (ed. T. Kiessling, 1826; kaynaklar için bkz. C. Harder, De JT historiarum fontibus quaestiones selectae, diss., Kiel, 1886).
Tzetzes, Homeros'un İlyada'sını Paris'in doğumuyla başlayan ve Akhaların eve dönüşüne kadar devam eden bir eserle tamamladı.
Homeros Alegorileri, "siyasi" bir nazımdır ve başlangıçta Almanya doğumlu İmparatoriçe İrene'ye ve ardından ithaf edilmiştir. İlki İlyada'ya, ikincisi Odysseia'ya dayanan iki didaktik şiirdir. Homeros teolojisi üç tür alegori aracılığıyla ortaya koyulur ve açıklanır: euhemeristik (Grekçe: πρακτική ), anagojik (Grekçe: ψυχική) ve fizik (Grekçe: στοιχειακή). Bu eserler 2015 ve 2019 yıllarında Adam J. Goldwyn ve Dimitra Kokkini tarafından İngilizceye çevrilmiştir.
Antehomerika'da Tzetzes, Homeros'un "İlyada" adlı eserinden önce geçen olayları hatırlatır. Bu çalışmayı İlyada olaylarını anlatan Homerica ve de İlyada ile Odysseia arasında geçen olayları anlatan Posthomerica izlemiştir. Üçünün de şu anda İngilizce çevirileri mevcuttur.
Tzetzes ayrıca bir dizi Yunan yazar hakkında izahat yazmıştır. Bunlardan en önemlisi, Helenistik şair Lycophron'un muğlak Cassandra veya Alexandra'sını aydınlatmasıdır. Eser, genellikle "Lycophron Üzerine" (1811'de K.O. Müller tarafından düzenlenmiştir) olarak adlandırılır. Yazımı genellikle kardeşi İsaakios ile ilişkilendirilir. Yazgısal heveslerin ve bilginlerin sefil kaderinin anlatıldığı iambik vezinli dizelerde dramatik bir hikâyeden söz edilebilir ve İmparator I. Manuel Komnenos'un ölümü üzerine yazılan iambik vezinli bir şiir, her satırın başında kendisinden önceki satırın son sözünü takdim etmesiyle dikkat çeker (, 1850).
Tzetzes'in diğer eserleri için bkz. J.A. Fabricius, Bibliotheca graeca (ed. Harles ), xi.228 ve Karl Krumbacher, Geschichte der byz. Litt. (2. baskı, 1897); Jahn'ın Jahrbucher für classische Philologie'sinde yer alan G. Hart'ın "De Tzetzarum nomine, vitis, scriptis" monografisi. Ek bant xii (Leipzig, 1881).
Kaynakça
- ^ a b "John Tzetzes – Byzantine scholar". 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Individualism and Conformity in Classical Islam. Otto Harrassowitz. 1977. s. 126. ISBN .
In the twelfth century, John Tzetzes writes to a member of the imperial family: "I descend from the most noble of Iberians in my mother's family; from my father I am a pure Greek."
Yazar|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ Garland, Lynda (2006), Byzantine Women: Varieties of Experience, 800–1200, pp. 95–6. Ashgate Publishing, Ltd. .
- ^ Pizzone, Aglae, The Historiai of John Tzetzes: a Byzantine ‘Book of Memory’?, Byzantine and Modern Greek Studies, October 2017, 154.
- ^ Abrantes 2017.
- ^ a b c Chisholm 1911.
- ^ Tzetzes, John. Allegories of the Iliad. Trans. Adam J. Goldwyn and Dimitra Kokkini. Harvard University Press. .
- ^ Tzetzes, John. Allegories of the Odyssey. Trans. Adam J. Goldwyn and Dimitra Kokkini. Harvard University Press.
Kaynakça
- kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Tzetzes, John". Encyclopædia Britannica. 27 (11. bas.). Cambridge University Press. Bu madde artık
- Abrantes, Miguel Carvalho (2017). Explicit Sources of Tzetzes Chiliades (2 bas.). Createspace. ISBN . OCLC 1245343778.
- (Fransızca) Gautier, Paul (1970), La curieuse ascendance de Jean Tzetzes. Revue des Études Byzantines, 28: 207–20.
- Goldwyn, Adam, Kokkini, Dimitra (2015), Allegories of the Iliad. Harvard University Press.
Dış bağlantılar
- İnternet Arşivinde Tzetzes Allegoriae Iliadis 1851 baskısı
- Scolia eis Lycophroon, Google Kitaplar'da 1811 baskısı
- Tzetzes, Letters 1851 baskısı, İnternet Arşivinde
- Ioannis Tzetzae Antehomerica, Homerica et posthomerica 1793 baskısı Google Kitaplar'da 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tzetzes'in Antehomerica, Homerica ve Posthomerica'nın İngilizce çevirileri
- Tzetzes' Chiliades'in İngilizce çevirisi
- Google Books'ta Chiliades 1826 baskısı 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tzetzes, Miscellanea, Estense Digital Library'de 17 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ioannes Tzetzes Yunanca Iōannes Tzetzes c 1110 Konstantinopolis 1180 Konstantinopolis 12 yuzyilda Konstantinopolis te yasadigi bilinen Bizansli bir sair ve gramerci Ioannes TzetzesIoannes Tzetzes in izahlariyla Hesiodos un Theogoia adli eseri 16 yuzyil Dogum1110 KonstantinopolisOlum1180 KonstantinopolisMeslekSair gramerciAkraba lar Isaakios Tzetzes kardesi Antik Yunan edebiyatindan ve biliminden cok degerli bilgilerin gelecege tasinmasini saglamistir BiyografiTzetzes kendisini baba tarafindan safkan Yunan ve anne tarafindan ise Iber Gurcu olarak tanimlamistir Eserlerinde gectigi uzere buyukannesi Bagrationi Hanedani prensesi Maria nin akrabasiydi ve Konstantinopolis e prensesle birlikte gelmisti Daha sonra ise Patrik Mihail in yegeni olan ve megas droungarios unvanini tasiyan Sebastos Konstantin Keroularios ile evlenmisti Tzetzes bir sure bir valinin yaninda katip olarak calisti ve daha sonra ise ogretmenlik ve yazarlikla gecimini saglamaya basladi Kendini begenmis olarak tanimlanan Tzetsez rakip tanimaya tenezzul etmeyen biri olarak gorulur ve cagdasi gramercileri siddetle elestirmistir Yazili materyal eksikligi nedeniyle hafizasina guvenmek zorunda kaldi bu nedenle eserlerini okurken dikkatli olunmalidir Bununla birlikte bilgiliydi ve eski Yunan edebiyati calismalarinin ilerlemesine buyuk bir katki sagladi Tzetzes kismen hayali tanimlanamayan sahsiyetlere ve kismen de caginin etkili erkek ve kadinlarina hitaben yazdigi 107 Mektuptan olusan bir koleksiyon yayimladi Koleksiyon onemli miktarda sosyal ve biyografik bilgi icerir ve tarihe retorige ve mitolojiye yonelik ogrenilmis gondermelerle doludur Bu mektuplar Ronesans doneminde belki de bircok eserinin en etkilisi haline gelen Tarihler Kitabi icin cikis noktasi olmustur Genellikle ilk editoru N Gerbel 1546 tarafindan her biri 1 000 satirlik kitaplara gelisiguzel olarak bolunen bu eser Chiliades binlerce olarak adlandirilir Eser 660 konuya bolunmus 12 674 satirlik siyasi dizeden olusur Her biri onun yayimlanan mektuplarindaki edebi tarihi veya diger ogrenilmis referanslari uzerine birer aciklamadir Ilk 141 kayit siirsel dipnot islevi gorur Tzetzes in Konstantinopolis te bir memur olan Ioannes Lachanas a hitaben yazdigi bir manzum mektuba yoneliktir Edebi tarihi teolojik ve antik eser derlemelerinden olusan bu koleksiyon 12 yuzyilin ortalarindaki Konstantinopolis in entelektuel dunyasinin onemli bir resmini sunar ve ayni zamanda bircogu kaybolmus olan eserler de dahil olmak uzere 200 den fazla antik yazarin cuzlerini muhafaza eder Yazar daha sonra nesir ve nazimda kenar notlariyla tashih edilmis bir nusha cikardi ed T Kiessling 1826 kaynaklar icin bkz C Harder De JT historiarum fontibus quaestiones selectae diss Kiel 1886 Tzetzes Homeros un Ilyada sini Paris in dogumuyla baslayan ve Akhalarin eve donusune kadar devam eden bir eserle tamamladi Homeros Alegorileri siyasi bir nazimdir ve baslangicta Almanya dogumlu Imparatorice Irene ye ve ardindan ithaf edilmistir Ilki Ilyada ya ikincisi Odysseia ya dayanan iki didaktik siirdir Homeros teolojisi uc tur alegori araciligiyla ortaya koyulur ve aciklanir euhemeristik Grekce praktikh anagojik Grekce psyxikh ve fizik Grekce stoixeiakh Bu eserler 2015 ve 2019 yillarinda Adam J Goldwyn ve Dimitra Kokkini tarafindan Ingilizceye cevrilmistir Antehomerika da Tzetzes Homeros un Ilyada adli eserinden once gecen olaylari hatirlatir Bu calismayi Ilyada olaylarini anlatan Homerica ve de Ilyada ile Odysseia arasinda gecen olaylari anlatan Posthomerica izlemistir Ucunun de su anda Ingilizce cevirileri mevcuttur Tzetzes ayrica bir dizi Yunan yazar hakkinda izahat yazmistir Bunlardan en onemlisi Helenistik sair Lycophron un muglak Cassandra veya Alexandra sini aydinlatmasidir Eser genellikle Lycophron Uzerine 1811 de K O Muller tarafindan duzenlenmistir olarak adlandirilir Yazimi genellikle kardesi Isaakios ile iliskilendirilir Yazgisal heveslerin ve bilginlerin sefil kaderinin anlatildigi iambik vezinli dizelerde dramatik bir hikayeden soz edilebilir ve Imparator I Manuel Komnenos un olumu uzerine yazilan iambik vezinli bir siir her satirin basinda kendisinden onceki satirin son sozunu takdim etmesiyle dikkat ceker 1850 Tzetzes in diger eserleri icin bkz J A Fabricius Bibliotheca graeca ed Harles xi 228 ve Karl Krumbacher Geschichte der byz Litt 2 baski 1897 Jahn in Jahrbucher fur classische Philologie sinde yer alan G Hart in De Tzetzarum nomine vitis scriptis monografisi Ek bant xii Leipzig 1881 Kaynakca a b John Tzetzes Byzantine scholar 19 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Individualism and Conformity in Classical Islam Otto Harrassowitz 1977 s 126 ISBN 9783447017824 In the twelfth century John Tzetzes writes to a member of the imperial family I descend from the most noble of Iberians in my mother s family from my father I am a pure Greek Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Garland Lynda 2006 Byzantine Women Varieties of Experience 800 1200 pp 95 6 Ashgate Publishing Ltd 0 7546 5737 X Pizzone Aglae The Historiai of John Tzetzes a Byzantine Book of Memory Byzantine and Modern Greek Studies October 2017 154 Abrantes 2017 a b c Chisholm 1911 Tzetzes John Allegories of the Iliad Trans Adam J Goldwyn and Dimitra Kokkini Harvard University Press 978 0 674 96785 4 Tzetzes John Allegories of the Odyssey Trans Adam J Goldwyn and Dimitra Kokkini Harvard University Press Kaynakca Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Tzetzes John Encyclopaedia Britannica 27 11 bas Cambridge University Press Abrantes Miguel Carvalho 2017 Explicit Sources of Tzetzes Chiliades 2 bas Createspace ISBN 978 1 5455 8462 0 OCLC 1245343778 Fransizca Gautier Paul 1970 La curieuse ascendance de Jean Tzetzes Revue des Etudes Byzantines 28 207 20 Goldwyn Adam Kokkini Dimitra 2015 Allegories of the Iliad Harvard University Press Dis baglantilarInternet Arsivinde Tzetzes Allegoriae Iliadis 1851 baskisi Scolia eis Lycophroon Google Kitaplar da 1811 baskisi Tzetzes Letters 1851 baskisi Internet Arsivinde Ioannis Tzetzae Antehomerica Homerica et posthomerica 1793 baskisi Google Kitaplar da 31 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Tzetzes in Antehomerica Homerica ve Posthomerica nin Ingilizce cevirileri Tzetzes Chiliades in Ingilizce cevirisi Google Books ta Chiliades 1826 baskisi 31 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Tzetzes Miscellanea Estense Digital Library de 17 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi