Bu madde, uygun değildir.Kasım 2009) ( |
İrec Beşiri (Farsça: ایرج بشیری; d. 31 Temmuz 1940, Behbahan), ABD’deki Minnesota Üniversitesi'nde tarih profesörüdür.
İrec Beşiri | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 31 Temmuz 1940 Behbahan, İran |
Eğitim | Michigan Üniversitesi, |
Meslek | Tarih profesörü |
Hayatı
İlkokulu Fereydan Bölgesi'ndeki Damene ve Daran kentlerinde okumuştur. 1961 yılında Şiraz’daki sayısal derslerin ağırlıkta olduğu Hac Kavam lisesinden mezun oldu. Lise döneminde Başiri’nin İngilizce diline aşırı bağlılığı vardı. 1960 yılında Ramsar’da düzenlenen Cumhuriyet Olimpiyatları'nda İran’ın en iyi ingilizceyi bilen talebesi seçilmişti.
1960-1963 yıllarında Başiri 'nin (şimdiki Şiraz Üniversitesi) İngiliz dil ve edebiyatı bölümünde eğitim görerek bölüm birincisi olarak mezun olmuştur. Üniversite devrinde Kayhan gazetesinde Fars bölgesinin yerel muhabiri olarak görev yapmıştır. Ayrıca İngiliz konseyinde İngilizce, Şiraz’daki Pahlavi Üniversitesi'nde ise İngiliz edebiyatı derslerini vermiştir.
Tahsiline devam etmek için 1964’te İngiltere, 1966’da ise ABD’ye gitti. 1968 yılında Michigan Üniversitesi'nde Genel Dilbilimi’nden master derecesini almaya muvaffak olur. Aynı üniversitede 1972 yılında İran Dilbiliminde doktorasını yapmıştır. Doktor Başiri doktora tezinde İbni Sina’nın “varlık” kavramını esas almıştır. Doktor Başiri “var olmak” fiilinin özel sözdizimine sahip olduğunu göstermiştir ki bu sözdizimi “olmak” fiili yardımıyla hal değişikliğini, “yapmak” fiili yardımıyla da hareketi ifade eder. 1972 yılında Doktor Başiri geçici olarak Minnesota Üniversitesi'nde Fars ve Türk dilini ayrıca İran edep ve kültürünü anlatmaya başladı. Çalışmaya başladığı ilk yıllarında doktora tezi için gereken bilgileri toplamış ve “Yeni başlayanlar için Farsça” kitabını yazmıştır. Bu kitap şimdiye kadar dört defa basılmıştır. Irac Başiri 1977 yılında doçent ve 1996 yılında profesör unvanını almaya hak kazandı. 1980 senesinde Minnesota Üniversitesi'nin İlim ve Edebiyat Enstitüsünde “en iyi hoca” unvanına sahip oldu.
Profesör Başiri’nin çalışmaları Firdevsî’nin Şehnâme adlı eserindeki “güzellik”(ferr) terimi üzerinedir. Bu çalışmaların neticesi “Firdevsî’nin Şahnamesi bin yıl sonra” kitabı Duşanbe’de Tacikistan İlim Akademisi tarafından basılmıştır. Irac Başiri kendi çalışmalarıyla insanların ’yi ve eserlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmuştur. Hafız’ın beyitleri anlamca dağınıktır diyenlerin aksine Başiri onların bütün bir yapıya sahip olduğunu ve bu beyitlerin, ehli-dil (ehli-kalp, gönül sahipleri) olanlara yazılmış olduğunu iddia eder. Ayrıca Doktor Başiri’ye göre İngiliz şiir tarzı Hafız’ın gazellerinden faydalanılmış bir tarzdır. Sovyetler Birliği'nin bozulmasından birkaç yıl önce Irac Başiri eğitim-öğretim ve çalışma alanını genişleterek Afganistan ve Orta Asya ülkeleriyle irtibata geçti. Sovyetler Birliği'nin yıkılışından sonra birkaç defa bu ülkeleri ziyaret etti. Bazen uzun müddet orada kalıp oranın kültür ve yaşama tarzlarıyla yakından tanışmış oldu. Bu ülkeler arasında Başiri daha fazla Tacikistan'ın çeşitli meseleleriyle ilgilenip Tacikler'in kültür, edep ve tarihiyle alakalı çok sayıda kitap ve makaleleler yazdı. 1996 senesinde Profesör Irac Başiri’ye “iftihari kültür ve tarih doktor” unvanını verdi. Doktor Başiri 1997’de ise Tacikistan Cumhuriyeti'nin İlim Akademisi'nin uluslararası üyesi ve bu kurumun akademisyen unvanına nail oldu.
Irac Başiri, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un eserlerinin tahlilini yapıp bu yazarın batı ülkelerinde tanınmasına vesile oldu.
Günümüzde Doktor Irac Başiri Minnesota Üniversitesi'nin dilbilimi, yabancılar için İngilizce, Rusya ve Orta Asya Mütalaat Enstitüsü'nün müdürüdür.
Yayımlanmış eserleri ve bazı çalışmaları
Kitapları:
- Persian for Beginners,27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1972, 1975, 1981, 1991.
- Persidskij yazyk dla nachinaushchikh Osnovnoj kurs (trans., Persian for Beginners by V. Bazukin), 2000.
- 'To Be' as the Origin of Syntax: A Persian Framework,10 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1973.
- 1984.
- The Black Tulip7 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (novella in English and Persian), 1984.
- The Pearl Cannon11 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ed.), 1986.
- Firdowsi's Shahname: 1000 Years After,29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1994.
- From the Hymns of Zarathustra to the Songs of Borbad,29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2003.
- Kamal Khujandi: Epoch and Its Importance in the History of Central Asian Civilization,28 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1996.
- by Rahim Masov (trans.), 1996.
- The Samanids and the Revival of the Civilization of the Iranian Peoples,16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1998.
- Tajikistan in the 20th Century,30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(ed). RFE/RL, 1999-2002.
- Beginnings to AD 2000: A Comprehensive Chronology of Central Asia, Afghanistan, and Iran,3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2001.
- Prominent Tajik Figures of the Twentieth Century,19 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2003.
- The Nowruz Scrolls,27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . published in 4 languages (novella in English, Persian, Tajiki, Russian), 2004.
- The Impact of Egypt on Ancient Iran,8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2007.
- The Ishraqi Philosophy of Jalal al-Din Rumi,31 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2008.
- by Iraj Bashiri, Cognella Publishers, 2012.
- Audible Audio Edition: Ancient Iran: Cosmology, Mythology, History by Iraj Bashiri, Cognella Publishers, 2013.
- The Blind Owl,12 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 3rd. revised translation, 2013.
- Modern Iranian Philosophy: From Ibn Sina to Mulla Sadra Shirazi29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by Iraj Bashiri, Cognella Publishers, 2014.
Araştırmalar
- Iraj Bashiri Biography29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bashiri Working Papers on Central Asia and Iran1 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Who's Who in the World
- Outstanding People of the 20th Century
- Dictionary of International Biography
- Prominent Tajik Figures of the 20th Century
Dış bağlantılar
- Bashiri working papers on Central Asia and Iran1 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Iraj Bashiri biography29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Works available by Iraj Bashiri at Amazon.com
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Kasim 2009 Irec Besiri Farsca ایرج بشیری d 31 Temmuz 1940 Behbahan ABD deki Minnesota Universitesi nde tarih profesorudur Irec BesiriDogum31 Temmuz 1940 83 yasinda Behbahan IranEgitimMichigan Universitesi MeslekTarih profesoruHayatiIlkokulu Fereydan Bolgesi ndeki Damene ve Daran kentlerinde okumustur 1961 yilinda Siraz daki sayisal derslerin agirlikta oldugu Hac Kavam lisesinden mezun oldu Lise doneminde Basiri nin Ingilizce diline asiri bagliligi vardi 1960 yilinda Ramsar da duzenlenen Cumhuriyet Olimpiyatlari nda Iran in en iyi ingilizceyi bilen talebesi secilmisti 1960 1963 yillarinda Basiri nin simdiki Siraz Universitesi Ingiliz dil ve edebiyati bolumunde egitim gorerek bolum birincisi olarak mezun olmustur Universite devrinde Kayhan gazetesinde Fars bolgesinin yerel muhabiri olarak gorev yapmistir Ayrica Ingiliz konseyinde Ingilizce Siraz daki Pahlavi Universitesi nde ise Ingiliz edebiyati derslerini vermistir Tahsiline devam etmek icin 1964 te Ingiltere 1966 da ise ABD ye gitti 1968 yilinda Michigan Universitesi nde Genel Dilbilimi nden master derecesini almaya muvaffak olur Ayni universitede 1972 yilinda Iran Dilbiliminde doktorasini yapmistir Doktor Basiri doktora tezinde Ibni Sina nin varlik kavramini esas almistir Doktor Basiri var olmak fiilinin ozel sozdizimine sahip oldugunu gostermistir ki bu sozdizimi olmak fiili yardimiyla hal degisikligini yapmak fiili yardimiyla da hareketi ifade eder 1972 yilinda Doktor Basiri gecici olarak Minnesota Universitesi nde Fars ve Turk dilini ayrica Iran edep ve kulturunu anlatmaya basladi Calismaya basladigi ilk yillarinda doktora tezi icin gereken bilgileri toplamis ve Yeni baslayanlar icin Farsca kitabini yazmistir Bu kitap simdiye kadar dort defa basilmistir Irac Basiri 1977 yilinda docent ve 1996 yilinda profesor unvanini almaya hak kazandi 1980 senesinde Minnesota Universitesi nin Ilim ve Edebiyat Enstitusunde en iyi hoca unvanina sahip oldu Profesor Basiri nin calismalari Firdevsi nin Sehname adli eserindeki guzellik ferr terimi uzerinedir Bu calismalarin neticesi Firdevsi nin Sahnamesi bin yil sonra kitabi Dusanbe de Tacikistan Ilim Akademisi tarafindan basilmistir Irac Basiri kendi calismalariyla insanlarin yi ve eserlerini daha iyi anlamalarina yardimci olmustur Hafiz in beyitleri anlamca daginiktir diyenlerin aksine Basiri onlarin butun bir yapiya sahip oldugunu ve bu beyitlerin ehli dil ehli kalp gonul sahipleri olanlara yazilmis oldugunu iddia eder Ayrica Doktor Basiri ye gore Ingiliz siir tarzi Hafiz in gazellerinden faydalanilmis bir tarzdir Sovyetler Birligi nin bozulmasindan birkac yil once Irac Basiri egitim ogretim ve calisma alanini genisleterek Afganistan ve Orta Asya ulkeleriyle irtibata gecti Sovyetler Birligi nin yikilisindan sonra birkac defa bu ulkeleri ziyaret etti Bazen uzun muddet orada kalip oranin kultur ve yasama tarzlariyla yakindan tanismis oldu Bu ulkeler arasinda Basiri daha fazla Tacikistan in cesitli meseleleriyle ilgilenip Tacikler in kultur edep ve tarihiyle alakali cok sayida kitap ve makaleleler yazdi 1996 senesinde Profesor Irac Basiri ye iftihari kultur ve tarih doktor unvanini verdi Doktor Basiri 1997 de ise Tacikistan Cumhuriyeti nin Ilim Akademisi nin uluslararasi uyesi ve bu kurumun akademisyen unvanina nail oldu Irac Basiri Kirgiz yazar Cengiz Aytmatov un eserlerinin tahlilini yapip bu yazarin bati ulkelerinde taninmasina vesile oldu Gunumuzde Doktor Irac Basiri Minnesota Universitesi nin dilbilimi yabancilar icin Ingilizce Rusya ve Orta Asya Mutalaat Enstitusu nun mudurudur Yayimlanmis eserleri ve bazi calismalariKitaplari Persian for Beginners 27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1972 1975 1981 1991 Persidskij yazyk dla nachinaushchikh Osnovnoj kurs trans Persian for Beginners by V Bazukin 2000 To Be as the Origin of Syntax A Persian Framework 10 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1973 1984 The Black Tulip7 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde novella in English and Persian 1984 The Pearl Cannon11 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ed 1986 Firdowsi s Shahname 1000 Years After 29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1994 From the Hymns of Zarathustra to the Songs of Borbad 29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2003 Kamal Khujandi Epoch and Its Importance in the History of Central Asian Civilization 28 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1996 by Rahim Masov trans 1996 The Samanids and the Revival of the Civilization of the Iranian Peoples 16 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1998 Tajikistan in the 20th Century 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ed RFE RL 1999 2002 Beginnings to AD 2000 A Comprehensive Chronology of Central Asia Afghanistan and Iran 3 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2001 Prominent Tajik Figures of the Twentieth Century 19 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2003 The Nowruz Scrolls 27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde published in 4 languages novella in English Persian Tajiki Russian 2004 The Impact of Egypt on Ancient Iran 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2007 The Ishraqi Philosophy of Jalal al Din Rumi 31 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2008 by Iraj Bashiri Cognella Publishers 2012 Audible Audio Edition Ancient Iran Cosmology Mythology History by Iraj Bashiri Cognella Publishers 2013 The Blind Owl 12 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3rd revised translation 2013 Modern Iranian Philosophy From Ibn Sina to Mulla Sadra Shirazi29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde by Iraj Bashiri Cognella Publishers 2014 ArastirmalarIraj Bashiri Biography29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bashiri Working Papers on Central Asia and Iran1 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Who s Who in the World Outstanding People of the 20th Century Dictionary of International Biography Prominent Tajik Figures of the 20th Century Dis baglantilarBashiri working papers on Central Asia and Iran1 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iraj Bashiri biography29 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Works available by Iraj Bashiri at Amazon com