Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İrtifa dümeni, uçaklarda yunuslama hareketini gerçekleştiren kontrol yüzeyidir. Geleneksel uçaklarda yatay stabilize üzerinde bulunur.
Uçağın uçuş sırasındaki tüm hareketlerinin uçak üzerindeki basınç dağılımına bağlıdır. Sabit kanatlı bir uçak için temel kontrol yüzeyleri, bu yüzeylerin akışa karşı durup onu bozması ve böylece yüksek basınçlı bir bölge oluşturma prensibiyle çalışırlar. Kontrol yüzeylerinin çalıştığı durumlarda uçağın iki zıt tarafındaki basınç simetrisi bozulur ve bu da istenen hareketi sağlar.
Çalışma prensibi
İrtifa Dümeni (Elevator) yatay stabilizörün art kenarına stabilizörün çeşidine göre bir ya da karşılıklı iki adet yerleştirilir. Pilot lövyeyi geriye çektiğinde irtifa dümeni yukarı hareket eder. Bu da yatay stabilizör üzerinde bir yüksek basınç bölgesi oluşturur ve uçak burun yukarı moment elde eder. Levye ileri itildiğinde ise tersi gerçekleşir. İrtifa dümeni sıfır konuma gelmediği müddetçe uçak yunuslama hareketine devam eder.
İrtifa değişimi
Uçaklar, irtifa dümeni sayesinde hücum açılarını değiştirirler ve elde ettikleri hücum açısı ile tırmanır ya da dalarlar. Bu harekete yunuslama hareketi denmesinin sebebi de uçakların dalış veya çıkış yapabilmesidir. Bir uçakta en önemli tırmanma hareketi kalkıştır. Kalkış esnasında uçak azami taşıma kuvvetini elde etmelidir. Bu yüzden bir kalkış hızına, bu hıza ulaşması için gerekli kalkış mesafesine ihtiyaç duyar ve bu esnada kanat kamburluğunu arttırarak taşımayı arttırmayı hedefleyen flaplar açık olur.
Kanatları sıfır hücum açısına sahip olan bir uçak, kamburluklu kanat profiline sahipse irtifa dümeni kullanmadan havalanabilir. Kanatları ya da sahip uçaklarda da yine irtifa dümeni kullanılmadan havalanılabilir. Zira, kanatları oturmasız ya da burulmasız olan ve simetrik kanat profiline sahip olan bir uçak irtifa dümeni ile burun yukarı moment verdirmeden havalanamaz çünkü hücum açısı arttığı zaman, kanatlardaki taşıma kuvveti de artar. (Hücum açısının artması artmasına sebep olur)
Kaynakça
- T.Uyar, 2007
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Irtifa dumeni ucaklarda yunuslama hareketini gerceklestiren kontrol yuzeyidir Geleneksel ucaklarda yatay stabilize uzerinde bulunur Ucagin kuyrugundaki yukseltileri gosteren cizim Ucagin ucus sirasindaki tum hareketlerinin ucak uzerindeki basinc dagilimina baglidir Sabit kanatli bir ucak icin temel kontrol yuzeyleri bu yuzeylerin akisa karsi durup onu bozmasi ve boylece yuksek basincli bir bolge olusturma prensibiyle calisirlar Kontrol yuzeylerinin calistigi durumlarda ucagin iki zit tarafindaki basinc simetrisi bozulur ve bu da istenen hareketi saglar Calisma prensibiIrtifa Dumeni Elevator yatay stabilizorun art kenarina stabilizorun cesidine gore bir ya da karsilikli iki adet yerlestirilir Pilot lovyeyi geriye cektiginde irtifa dumeni yukari hareket eder Bu da yatay stabilizor uzerinde bir yuksek basinc bolgesi olusturur ve ucak burun yukari moment elde eder Levye ileri itildiginde ise tersi gerceklesir Irtifa dumeni sifir konuma gelmedigi muddetce ucak yunuslama hareketine devam eder Irtifa degisimi Ucaklar irtifa dumeni sayesinde hucum acilarini degistirirler ve elde ettikleri hucum acisi ile tirmanir ya da dalarlar Bu harekete yunuslama hareketi denmesinin sebebi de ucaklarin dalis veya cikis yapabilmesidir Bir ucakta en onemli tirmanma hareketi kalkistir Kalkis esnasinda ucak azami tasima kuvvetini elde etmelidir Bu yuzden bir kalkis hizina bu hiza ulasmasi icin gerekli kalkis mesafesine ihtiyac duyar ve bu esnada kanat kamburlugunu arttirarak tasimayi arttirmayi hedefleyen flaplar acik olur Kanatlari sifir hucum acisina sahip olan bir ucak kamburluklu kanat profiline sahipse irtifa dumeni kullanmadan havalanabilir Kanatlari ya da sahip ucaklarda da yine irtifa dumeni kullanilmadan havalanilabilir Zira kanatlari oturmasiz ya da burulmasiz olan ve simetrik kanat profiline sahip olan bir ucak irtifa dumeni ile burun yukari moment verdirmeden havalanamaz cunku hucum acisi arttigi zaman kanatlardaki tasima kuvveti de artar Hucum acisinin artmasi artmasina sebep olur KaynakcaT Uyar 2007Ayrica bakinizYatay stabilize Ucus denetimleri Yunuslama