Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi (9 Ocak 1778, İstanbul - 29 Kasım 1846, Mekke), Türk hânende, neyzen ve bestekâr. Babası geçimini hamam işletmeciliğiyle sağladığı için kendisine "Hammâmîzâde" denilmiştir. Ancak günümüzde "Dede Efendi" diye anılır.
| Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 9 Ocak 1778 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Kasım 1846 (68 yaşında) Mina, Mekke, Osmanlı İmparatorluğu |
| Takma ad | Dede Efendi |
| Meslek | Âlim, bestekâr |
| Milliyet | Türk |
Dede Efendi bestekârlığının yanı sıra neyzenliği ve hânendeliği ile de ünlüdür. Sesinin güzelliği ve müzik yeteneği çok küçük yaşta ortaya çıkınca, devrin meşhur mûsikîşinaslarından Uncuzade Mehmet Emin Efendi'den özel dersler almaya başladı. 1798'de Yenikapı Mevlevihanesi şeyhi 'ye bağlandı. Çilede iken bestelediği ilk şarkısıyla pâdişah III. Selim'in dikkatini çekti, art arda bestelediği yapıtlarla devrin gözde bestekârları arasına girdi. Yüksek saray görevlerinden pâdişah musâhipliğine ve müezzinbaşılığa atandı. Sultan III. Selim'den sonra Sultan II. Mahmud'un da yakın alâka ve desteğini gördü.
İsmâil Dede Efendi, bir yandan saray fasıllarına hânende (Ses Sanatçısı) olarak katılırken, bir yandan da Enderûn'da ve Yenikapı Mevlevihâne'sinde mûsikî dersleri verdi. Evliliğini de saraydan bir hanımefendi ile yapıyor. Fakat Dede Efendi'nin başına ilginç hadiseler geliyor. Evlendikten 1 sene sonra oğlunu, annesini ve üvey annesini kaybediyor. Bunu da eserlerinde işliyor.
Yetiştirdiği çok sayıda öğrenci arasında özellikle, kendisinden sonra XIX. yüzyılın en büyük bestekârları arasında yer alan Zekai Dede Efendi, Dellalzade İsmâil Efendi ve Eyyûbi Mehmet Bey sayılabilir.
Art arda yeni makamların bulunduğu klasik Türk mûsikî repertuvarının en gözde parçalarının bestelendiği III. Selim devrinde ilk yapıtlarını veren İsmâil Dede Efendi bilhassa Sultan Abdülmecid devrinde Batı Mûsikîsi'ne ciddi alâka gösterilmesine üzülür, Türk Mûsikîsi'ne bağlı kalmış bir bestekârdır. Onun temel gereci insan sesidir. Mevlevî âyininden ilâhiye, kardan köçekçeye, her biçimde ürün veren Dede Efendi içtenlik ve akıcılığa büyük ehemmiyet vermiştir.
İsmâil Dede Efendi'nin bestelediği eserlerden 300'e yakınının notası günümüze ulaşmıştır. 500 dolayında beste yapmışsa da, nota kullanımının yaygın olmayışı ve mûsikî öğretiminin ezbere dayanması sebebiyle, bunların yarısına yakını unutulmuş 8'i çalgısal, geri kalanı sözlü olmak üzere 267 eseri günümüze ulaşabilmiştir. Sözlü eserlerinden 49'u dinsel tasavvufî, 218'i din dışıdır. En mühim tasavvufî eserleri Hüzzam, Sabâ ve Ferahfeza Mevlevî âyinleridir.
Dede Efendi, Hac vazîfesini yerine getirmek üzere gittiği Hicaz'da hastalanarak öldü.
Eserleri
- Hüzzâm Mevlevî Âyîni Mâhest_ü ne-mî dânem hurşîd(i) ruhat yâ nê
- Rast Semâi Yine bir gülnihâl aldı bu gönlümü
- Hicaz köçekçe Şu karşıki dağda bir yeşil çadır
- Rast Kar-ı Nev Gözümde daim hayali cânâ
- Hicaz Yürük Semâi Yine neş'e-i Muhabbet etti dil-ü canım etti şeyda
- Hüzzam Yürük Semâi Reh-i Aşkında edip kaddimi kütah gönül
- Ferahfezâ Yürük Semâi Bu gece ben yine bülbülleri hâmûş ettim
- Hicaz Semâi Ey büt-i nev-edâ olmuşum müptelâ
- Talaa'l bedrü aleyna []
Kaynakça
- ^ . biyografi.info. 15 Ocak 2016. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ "Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi Kimdir?". Youtube. 8 Ocak 2016. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ . turksanatmuzigi.org. 29 Temmuz 2011. 31 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
- ^ . yeniumit.com. 15 Ocak 2016. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hammamizade Ismail Dede Efendi 9 Ocak 1778 Istanbul 29 Kasim 1846 Mekke Turk hanende neyzen ve bestekar Babasi gecimini hamam isletmeciligiyle sagladigi icin kendisine Hammamizade denilmistir Ancak gunumuzde Dede Efendi diye anilir Hammamizade Ismail Dede EfendiDogum9 Ocak 1778 1778 01 09 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum29 Kasim 1846 68 yasinda Mina Mekke Osmanli ImparatorluguTakma adDede EfendiMeslekAlim bestekarMilliyetTurk Dede Efendi bestekarliginin yani sira neyzenligi ve hanendeligi ile de unludur Sesinin guzelligi ve muzik yetenegi cok kucuk yasta ortaya cikinca devrin meshur musikisinaslarindan Uncuzade Mehmet Emin Efendi den ozel dersler almaya basladi 1798 de Yenikapi Mevlevihanesi seyhi ye baglandi Cilede iken besteledigi ilk sarkisiyla padisah III Selim in dikkatini cekti art arda besteledigi yapitlarla devrin gozde bestekarlari arasina girdi Yuksek saray gorevlerinden padisah musahipligine ve muezzinbasiliga atandi Sultan III Selim den sonra Sultan II Mahmud un da yakin alaka ve destegini gordu Ismail Dede Efendi bir yandan saray fasillarina hanende Ses Sanatcisi olarak katilirken bir yandan da Enderun da ve Yenikapi Mevlevihane sinde musiki dersleri verdi Evliligini de saraydan bir hanimefendi ile yapiyor Fakat Dede Efendi nin basina ilginc hadiseler geliyor Evlendikten 1 sene sonra oglunu annesini ve uvey annesini kaybediyor Bunu da eserlerinde isliyor Yetistirdigi cok sayida ogrenci arasinda ozellikle kendisinden sonra XIX yuzyilin en buyuk bestekarlari arasinda yer alan Zekai Dede Efendi Dellalzade Ismail Efendi ve Eyyubi Mehmet Bey sayilabilir Art arda yeni makamlarin bulundugu klasik Turk musiki repertuvarinin en gozde parcalarinin bestelendigi III Selim devrinde ilk yapitlarini veren Ismail Dede Efendi bilhassa Sultan Abdulmecid devrinde Bati Musikisi ne ciddi alaka gosterilmesine uzulur Turk Musikisi ne bagli kalmis bir bestekardir Onun temel gereci insan sesidir Mevlevi ayininden ilahiye kardan kocekceye her bicimde urun veren Dede Efendi ictenlik ve akiciliga buyuk ehemmiyet vermistir Ismail Dede Efendi nin besteledigi eserlerden 300 e yakininin notasi gunumuze ulasmistir 500 dolayinda beste yapmissa da nota kullaniminin yaygin olmayisi ve musiki ogretiminin ezbere dayanmasi sebebiyle bunlarin yarisina yakini unutulmus 8 i calgisal geri kalani sozlu olmak uzere 267 eseri gunumuze ulasabilmistir Sozlu eserlerinden 49 u dinsel tasavvufi 218 i din disidir En muhim tasavvufi eserleri Huzzam Saba ve Ferahfeza Mevlevi ayinleridir Dede Efendi Hac vazifesini yerine getirmek uzere gittigi Hicaz da hastalanarak oldu EserleriHuzzam Mevlevi Ayini Mahest u ne mi danem hursid i ruhat ya ne Rast Semai Yine bir gulnihal aldi bu gonlumu Hicaz kocekce Su karsiki dagda bir yesil cadir Rast Kar i Nev Gozumde daim hayali cana Hicaz Yuruk Semai Yine nes e i Muhabbet etti dil u canim etti seyda Huzzam Yuruk Semai Reh i Askinda edip kaddimi kutah gonul Ferahfeza Yuruk Semai Bu gece ben yine bulbulleri hamus ettim Hicaz Semai Ey but i nev eda olmusum muptela Talaa l bedru aleyna kaynak belirtilmeli Kaynakca biyografi info 15 Ocak 2016 22 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 Hammamizade Ismail Dede Efendi Kimdir Youtube 8 Ocak 2016 5 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2016 turksanatmuzigi org 29 Temmuz 2011 31 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016 yeniumit com 15 Ocak 2016 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2016