İçihise, Çun-Çen'in kardeşi ve Hun tahtının halefiydi. Içihise, askeri yayılmacı Han İmparatoru Wu (MÖ 141-87) yönetimindeki güney Han hanedanı ile yapılan savaş döneminde hüküm sürdü.
Içihise | |
---|---|
Şanyü | |
Domain and influence of the Eastern Huns | |
Hüküm süresi | MÖ 126–114 |
Önce gelen | Çun-Çen (Kün) |
Sonra gelen | Uvey Şanyü |
Ölüm | MÖ 114 |
Çocuk(lar)ı | Uvey Şanyü,Suylihu Şanyü,Çüdihu Şanyü |
Hanedan | Luanti |
Babası | Lao Şang |
Yudan'ı yenmek
Başlangıçta Çün-çen'in küçük bir erkek kardeşi olan Doğu Luli-Prensi Içihise, önceki yeğeni Doğu Tuqi (Bilge Prens, 屠耆) Yudan'a karşı bir darbe düzenlemek zorunda kaldı. Yudan, savaşta İçihise tarafından mağlup edildi ve İmparator Wu'nun ona asil bir unvan verdiği Han hanedanına kaçtı. Birkaç ay sonra öldü.
Hayatı
Ertesi yıl, MÖ 125'te, Hunlar, her biri 30.000 süvariden oluşan 3 grup halinde Çin eyaletlerine yeniden baskın düzenledi. Batı Jükü-Prensi, Çinin Ordos'u alıp Shuofang'ı (朔方城) inşa etmesine tepki göstererek birkaç kez Çin sınırlarına saldırdı ve Ordos'a girdiğinde, Shuofang'ı yağmaladı. Çok sayıda yetkiliyi ve insanı öldürdü veya esir aldı.
MÖ 124 baharında, Wei Qing ve diğer dört general, Hunlara karşı çoğu hafif süvari olan 100.000 kişilik bir kuvveti yönetti. Sağ Bilge Kralı (Tuqi), geri çekildikten sonra geri döneceklerini varsaydı, ancak dönmediler ve kampına şaşırdı. Han, on küçük prens, 15.000 Hun ve bir milyon hayvanı ele geçirerek galip geldi.
MÖ 123 baharında, Wei Qing ve diğerleri 100.000 süvariyi Hunlar'a karşı yöneterek Dingxiang'ın kuzeyinde 3.000 kişiyi öldürüp ele geçirdi. Ancak Su Jian ve Zhao Xin, yalnızca 3.000 kişiyle çok ileri gittiler ve azaltıldılar. Su Jian ve Zhao Xin kaçtı. Zhao Xin aslen Han'a sığınan bir Hun prensiydi. İçihise'nin kız kardeşlerinden biriyle evlendi ve onun Çin konusunda baş danışmanı oldu. İçihise'yi, Han istilalarından kaçınmak ve onları bozkırların derinliklerine çekmek için başkentini Gobi Çölü'nün daha kuzeyine taşımaya ikna etti.
MÖ 122'de 10.000 kişilik bir Hun kuvveti Shanggu'ya baskın düzenledi.
MÖ 121 baharında Huo Qubing, 10.000 süvari birliğine liderlik etti ve Yanzhi Dağları'nın batısında (modern Gansu'da) 8.960 Hun'u öldürdü. Yaz aylarında o ve birkaç kişi batıya yürüdü. Huo, Jiuquan'ın güneyindeki Qilian Dağları'na kadar ulaştı ve 33.000 Hun;u öldürüp ele geçirdi. Hunlar ayrıca Yanmen Komutanlığını işgal etti, bu yüzden Li Guang ve Zhang Qian peşine düştü. Li Guang aniden Sol Bilge Kralı (Tuqi) komutasındaki 40.000 Hun askeri tarafından kuşatıldı, ancak Zhang Qian gelene ve Hunlar geri çekilene kadar tekrarlanan saldırıları iki gün boyunca durdurabildi.
MÖ 120'de Hunlar, Youbeiping ve Dingxiang'a baskın düzenleyerek 1.000 esir aldı.
MÖ 119 yazında, Wei Qing ve Huo Qubing, Hunlara karşı 100.000 süvari, 200.000 piyade ve 140.000 ikmal atından oluşan büyük bir kuvvete liderlik etti. Han güçleri geldiğinde, Hunları çoktan hazırlanmış ve beklerken buldular ve Mobei Savaşı başladı. Wei, güçlendirilmiş bir araba çemberine yerleşti ve düşmanı araştırmak için 5.000 süvari gönderdi. İçihise, 10.000 süvari ile karşılık verdi. İki taraf, kuvvetli bir rüzgar çıkana kadar akşama kadar çatıştı, bu noktada Wei süvarilerinin çoğunu görevlendirdi ve Hunlar'ı kuşattı. İçihise kuşatmadan kaçmaya çalıştı ama adamlarının kontrolünü kaybetti ve bozguna uğradı. Huo'nun güçleri başka bir yoldan ilerledi ve Sol Bilge Kralı'nı (Tuqi) yendi. Li Guang zamanında buluşamadı ve intihar etti. Sefer sırasında yüz bin at kaybedildi ve Han süvari kuvvetlerini bir süre sakat bıraktı.
İçihise, Huo Qubing'in verdiği iki ciddi yenilgiye kızdı ve komutanlarına rapor vermelerini emretti. Her iki Prens de cezadan korkuyordu, Prens Hunie onların Çin'e kaçmalarını istedi ama Prens Syuchu reddetti, bu yüzden Hunie onu öldürdü. Hunie'nin ihaneti, güç dengesini önemli ölçüde Han'ın lehine çevirdi. MÖ 124 ile 119 arasındaki Çin baskınlarında, Çin yıllıklarına göre Hunlar, öldürülen veya esir alınan askeri ve sivil 300.000 kişiyi kaybetti.
MÖ 116'da Hunlar, Liang Eyaletine baskın düzenledi.
MÖ 114'te İçihise öldü ve yerine oğlu Uvey Şanyü geçti.
Kaynakça
Ek Bilgi
- Bichurin N.Ya., "Eski çağlarda Orta Asya'daki halklar hakkında bilgi toplanması", cilt. 1, Sankt Petersburg, 1851, yeniden basım Moskova-Leningrad, 1950 [1] 16 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Icihise Cun Cen in kardesi ve Hun tahtinin halefiydi Icihise askeri yayilmaci Han Imparatoru Wu MO 141 87 yonetimindeki guney Han hanedani ile yapilan savas doneminde hukum surdu IcihiseSanyuDomain and influence of the Eastern HunsHukum suresiMO 126 114Once gelenCun Cen Kun Sonra gelenUvey SanyuOlumMO 114Cocuk lar iUvey Sanyu Suylihu Sanyu Cudihu SanyuHanedanLuantiBabasiLao SangYudan i yenmekBaslangicta Cun cen in kucuk bir erkek kardesi olan Dogu Luli Prensi Icihise onceki yegeni Dogu Tuqi Bilge Prens 屠耆 Yudan a karsi bir darbe duzenlemek zorunda kaldi Yudan savasta Icihise tarafindan maglup edildi ve Imparator Wu nun ona asil bir unvan verdigi Han hanedanina kacti Birkac ay sonra oldu HayatiErtesi yil MO 125 te Hunlar her biri 30 000 suvariden olusan 3 grup halinde Cin eyaletlerine yeniden baskin duzenledi Bati Juku Prensi Cinin Ordos u alip Shuofang i 朔方城 insa etmesine tepki gostererek birkac kez Cin sinirlarina saldirdi ve Ordos a girdiginde Shuofang i yagmaladi Cok sayida yetkiliyi ve insani oldurdu veya esir aldi MO 124 baharinda Wei Qing ve diger dort general Hunlara karsi cogu hafif suvari olan 100 000 kisilik bir kuvveti yonetti Sag Bilge Krali Tuqi geri cekildikten sonra geri doneceklerini varsaydi ancak donmediler ve kampina sasirdi Han on kucuk prens 15 000 Hun ve bir milyon hayvani ele gecirerek galip geldi MO 123 baharinda Wei Qing ve digerleri 100 000 suvariyi Hunlar a karsi yoneterek Dingxiang in kuzeyinde 3 000 kisiyi oldurup ele gecirdi Ancak Su Jian ve Zhao Xin yalnizca 3 000 kisiyle cok ileri gittiler ve azaltildilar Su Jian ve Zhao Xin kacti Zhao Xin aslen Han a siginan bir Hun prensiydi Icihise nin kiz kardeslerinden biriyle evlendi ve onun Cin konusunda bas danismani oldu Icihise yi Han istilalarindan kacinmak ve onlari bozkirlarin derinliklerine cekmek icin baskentini Gobi Colu nun daha kuzeyine tasimaya ikna etti MO 122 de 10 000 kisilik bir Hun kuvveti Shanggu ya baskin duzenledi MO 121 baharinda Huo Qubing 10 000 suvari birligine liderlik etti ve Yanzhi Daglari nin batisinda modern Gansu da 8 960 Hun u oldurdu Yaz aylarinda o ve birkac kisi batiya yurudu Huo Jiuquan in guneyindeki Qilian Daglari na kadar ulasti ve 33 000 Hun u oldurup ele gecirdi Hunlar ayrica Yanmen Komutanligini isgal etti bu yuzden Li Guang ve Zhang Qian pesine dustu Li Guang aniden Sol Bilge Krali Tuqi komutasindaki 40 000 Hun askeri tarafindan kusatildi ancak Zhang Qian gelene ve Hunlar geri cekilene kadar tekrarlanan saldirilari iki gun boyunca durdurabildi MO 120 de Hunlar Youbeiping ve Dingxiang a baskin duzenleyerek 1 000 esir aldi MO 119 yazinda Wei Qing ve Huo Qubing Hunlara karsi 100 000 suvari 200 000 piyade ve 140 000 ikmal atindan olusan buyuk bir kuvvete liderlik etti Han gucleri geldiginde Hunlari coktan hazirlanmis ve beklerken buldular ve Mobei Savasi basladi Wei guclendirilmis bir araba cemberine yerlesti ve dusmani arastirmak icin 5 000 suvari gonderdi Icihise 10 000 suvari ile karsilik verdi Iki taraf kuvvetli bir ruzgar cikana kadar aksama kadar catisti bu noktada Wei suvarilerinin cogunu gorevlendirdi ve Hunlar i kusatti Icihise kusatmadan kacmaya calisti ama adamlarinin kontrolunu kaybetti ve bozguna ugradi Huo nun gucleri baska bir yoldan ilerledi ve Sol Bilge Krali ni Tuqi yendi Li Guang zamaninda bulusamadi ve intihar etti Sefer sirasinda yuz bin at kaybedildi ve Han suvari kuvvetlerini bir sure sakat birakti Icihise Huo Qubing in verdigi iki ciddi yenilgiye kizdi ve komutanlarina rapor vermelerini emretti Her iki Prens de cezadan korkuyordu Prens Hunie onlarin Cin e kacmalarini istedi ama Prens Syuchu reddetti bu yuzden Hunie onu oldurdu Hunie nin ihaneti guc dengesini onemli olcude Han in lehine cevirdi MO 124 ile 119 arasindaki Cin baskinlarinda Cin yilliklarina gore Hunlar oldurulen veya esir alinan askeri ve sivil 300 000 kisiyi kaybetti MO 116 da Hunlar Liang Eyaletine baskin duzenledi MO 114 te Icihise oldu ve yerine oglu Uvey Sanyu gecti Kaynakca a b c d Loewe 2000 a b c d e Whiting 2002 Taskin B S Materials on Sunnu history Science Moscow 1968 p 29 In Russian Bichurin N Ya Collection of information on peoples in Central Asia in ancient times vol 1 pp 37 42Ek BilgiBichurin N Ya Eski caglarda Orta Asya daki halklar hakkinda bilgi toplanmasi cilt 1 Sankt Petersburg 1851 yeniden basim Moskova Leningrad 1950 1 16 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde