Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çüdihu, Hiung-nu İmparatorluğu'nun bir Tanhu'su ve Suylihu'nun halefiydi. Hükümdarlığı, Han İmparatoru Wu (MÖ 141-87) ile çağdaştı.
| Çüdihu | |
|---|---|
| Çüdihu Şanyü | |
 Hun Haritası | |
| Hüküm süresi | MÖ 101–96 |
| Önce gelen | Suylihu Şanyü |
| Sonra gelen | |
| Ölüm | MÖ 96 |
| Çocuk(lar)ı | |
| Hanedan | Mete |
| Babası | İçihise |
Çüdihu, Çin tarihinin en saldırgan dönemlerinden birinde ve Hun tarihindeki birçok sıkıntılı dönemden birinde hüküm sürdü. MÖ 101'de Han ile ilişki kurmak isteyen Çüdihu, tahta çıktıktan hemen sonra şunları söyledi: “Ben bir çocuğum. Karşımda muhterem bir ihtiyar varken Göğün oğlu'nu nasıl düşman olarak görebilirim?” Gözaltında tutulan tüm elçileri Han'a geri verdi.
Çüdihu, MÖ 101'de abisi Suylihu'nun yerini aldı. MÖ 101'de Hunlar, Dingxiang, Yunzhong, Zhangye ve Jiuquan'a baskın düzenledi.
Çüdihu'nun Han hanedanına olumlu bakacağını düşünen Han imparatoru, Şanyüyü Han hanedanına boyun eğmeye ikna etme hedefine ulaşmaya karar verdi. Kuzey, batı ve güney komşularıyla uzun mücadelelerin yarattığı Han hanedanındaki zorlu ekonomik durum, İmparator Wu'yu Hunlar ile barışçıl müzakereler yoluyla ilişkiler kurmaya sevk etti. MÖ 101'de Su Wu başkanlığındaki elçi heyeti , zengin hediyelerle Hunlar'a gitti. Ancak Han'ın beklentilerinin aksine, Çüdihu'nun çok kibirli olduğu bildirildi ve bir bağlılık gündeme bile gelmedi.
Zhang Sheng (張勝), Han mahkumlarıyla temas kurdu ve onlarla birlikte isyan etmek, Tanhu'nun annesini kaçırmak, Tanhu'nun yarı Han danışmanı Wei Lü'ye (衛 律) suikast düzenlemek için komplo kurdu ve sonra Tanhu'nun Gou Prensi'ne (緱 王) ve Yu Chang'a (虞 常) rüşvet vermeye çalıştı. Komplo ortaya çıktı ve liderlerinden biri Zhang Sheng'i işaret etti. Öfkeli bir Çüdihu, komplocuları idam etti ve elçilik üyelerini suçlarını kabul etmeye ve Hun tarafına geçmeye çağırdı. Su Wu, ülkesine ihanet etmeyi reddettiğinde, Han hanedanına dönebilmesi için 19 yılını geçireceği Baykal Gölü'ne sürgüne gönderildi.
MÖ 99 yazında, Li Guangli ve diğer üç Han generali, Tanrı Dağı bölgesinde Hunlara karşı 35.000 kişilik bir kuvvete liderlik etti. Başlangıçta başarılı olan Li Guangli, Sağ Bilge Prensini (Tuqi) yendi ve yaklaşık 10.000 Hunu öldürdü, ancak dönüş yolunda kuşatıldı ve kendini savunmak zorunda kaldı. Han hanedanlığına geri dönmeye çalışmadan önce Hunları geri sürmeyi başardılar. Hunlar, Han ordusu için ağır kayıplara yol açan kovalamaca yaptı. Li Guangli, ordusunun yalnızca yarısından azıyla geri döndü. Diğer Han generalleri Li Ling ve Lu Bode, daha önce arka muhafız olarak daha geride bırakılmıştı, ancak Lu Bode, Li Ling'in emrinde hizmet vermeye itiraz etti ve arbaletçi kuvvetinin yapabileceğinden emin olarak yalnızca 5.000 piyade ile ilerlemeye karar verdi. Karşılaştıkları herhangi bir Hunkuvvetiyle başa çıkarken 30.000 Hundan oluşan bir güçle karşı karşıya kaldı ve iki tepe arasına surlar kurmuştu. Hunlar, pozisyonuna defalarca saldırılarda bulundu, ancak Li Ling'in tatar yayı ve kalkan / mızrak oluşumunun üstesinden gelmeyi başaramadı ve ağır kayıplar verdi. Li Ling'in güçleri geri çekilmeye çalıştığında, Hunlar onları akşama kadar taciz ederek peşlerinden koştu. Sadece 400 adam geri döndü ve Li Ling yakalandı.
MÖ 97 baharında, Li Guangli ve diğer iki general, Hunlar'a karşı 160.000'den fazla bir gücü yönetti. Li'nin güçlerinin yalnızca 10.000 Hunlar tarafından bozguna uğratıldığı ve on gün boyunca sürekli bir savaş verdiği söylendi. Gongsun Ao, Sol Bilge Prensi(Tuqi) ile sonuçsuz bir savaşa girdi. Han Yue, herhangi bir Hun ile karşılaşamadı.
Çüdihu'nun iki oğlu vardı; yaşlı olan Sol Bilge Prensiydi (Tuqi). Çüdihu, ölmeden önce tahtı ona, adı altında miras bıraktı.
Dipnotlar
- ^ Bichurin N.Ya., "Collection of information on peoples in Central Asia in ancient times", vol. 1, Sankt Petersburg, 1851, reprint Moscow-Leningrad, 1950, p. 49
- ^ Sima Qian, Historical Notes, ch. 110, ll. 31b, 32a
- ^ Loewe 2000.
- ^ a b c Whiting 2002.
- ^ Taskin B.S., "Materials on Sünnu history", Science, Moscow, 1968, p. 31 (In Russian)
- ^ Bichurin N.Ya., "Collection of information on peoples in Central Asia in ancient times", vol. 1, p. 52
Kaynakça
- Bichurin N.Ya., "Eski çağlarda Orta Asya'daki halklar hakkında bilgi toplanması", cilt. 1, Sankt Petersburg, 1851, yeniden basım Moskova-Leningrad, 1950
- Taşkın BS, "Sünnu Tarihine Dair Malzemeler", İlim, Moskova, 1968, s. 31 (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cudihu Hiung nu Imparatorlugu nun bir Tanhu su ve Suylihu nun halefiydi Hukumdarligi Han Imparatoru Wu MO 141 87 ile cagdasti CudihuCudihu SanyuHun HaritasiHukum suresiMO 101 96Once gelenSuylihu SanyuSonra gelenOlumMO 96Cocuk lar iHanedanMeteBabasiIcihise Cudihu Cin tarihinin en saldirgan donemlerinden birinde ve Hun tarihindeki bircok sikintili donemden birinde hukum surdu MO 101 de Han ile iliski kurmak isteyen Cudihu tahta ciktiktan hemen sonra sunlari soyledi Ben bir cocugum Karsimda muhterem bir ihtiyar varken Gogun oglu nu nasil dusman olarak gorebilirim Gozaltinda tutulan tum elcileri Han a geri verdi Cudihu MO 101 de abisi Suylihu nun yerini aldi MO 101 de Hunlar Dingxiang Yunzhong Zhangye ve Jiuquan a baskin duzenledi Cudihu nun Han hanedanina olumlu bakacagini dusunen Han imparatoru Sanyuyu Han hanedanina boyun egmeye ikna etme hedefine ulasmaya karar verdi Kuzey bati ve guney komsulariyla uzun mucadelelerin yarattigi Han hanedanindaki zorlu ekonomik durum Imparator Wu yu Hunlar ile bariscil muzakereler yoluyla iliskiler kurmaya sevk etti MO 101 de Su Wu baskanligindaki elci heyeti zengin hediyelerle Hunlar a gitti Ancak Han in beklentilerinin aksine Cudihu nun cok kibirli oldugu bildirildi ve bir baglilik gundeme bile gelmedi Zhang Sheng 張勝 Han mahkumlariyla temas kurdu ve onlarla birlikte isyan etmek Tanhu nun annesini kacirmak Tanhu nun yari Han danismani Wei Lu ye 衛 律 suikast duzenlemek icin komplo kurdu ve sonra Tanhu nun Gou Prensi ne 緱 王 ve Yu Chang a 虞 常 rusvet vermeye calisti Komplo ortaya cikti ve liderlerinden biri Zhang Sheng i isaret etti Ofkeli bir Cudihu komploculari idam etti ve elcilik uyelerini suclarini kabul etmeye ve Hun tarafina gecmeye cagirdi Su Wu ulkesine ihanet etmeyi reddettiginde Han hanedanina donebilmesi icin 19 yilini gecirecegi Baykal Golu ne surgune gonderildi MO 99 yazinda Li Guangli ve diger uc Han generali Tanri Dagi bolgesinde Hunlara karsi 35 000 kisilik bir kuvvete liderlik etti Baslangicta basarili olan Li Guangli Sag Bilge Prensini Tuqi yendi ve yaklasik 10 000 Hunu oldurdu ancak donus yolunda kusatildi ve kendini savunmak zorunda kaldi Han hanedanligina geri donmeye calismadan once Hunlari geri surmeyi basardilar Hunlar Han ordusu icin agir kayiplara yol acan kovalamaca yapti Li Guangli ordusunun yalnizca yarisindan aziyla geri dondu Diger Han generalleri Li Ling ve Lu Bode daha once arka muhafiz olarak daha geride birakilmisti ancak Lu Bode Li Ling in emrinde hizmet vermeye itiraz etti ve arbaletci kuvvetinin yapabileceginden emin olarak yalnizca 5 000 piyade ile ilerlemeye karar verdi Karsilastiklari herhangi bir Hunkuvvetiyle basa cikarken 30 000 Hundan olusan bir gucle karsi karsiya kaldi ve iki tepe arasina surlar kurmustu Hunlar pozisyonuna defalarca saldirilarda bulundu ancak Li Ling in tatar yayi ve kalkan mizrak olusumunun ustesinden gelmeyi basaramadi ve agir kayiplar verdi Li Ling in gucleri geri cekilmeye calistiginda Hunlar onlari aksama kadar taciz ederek peslerinden kostu Sadece 400 adam geri dondu ve Li Ling yakalandi MO 97 baharinda Li Guangli ve diger iki general Hunlar a karsi 160 000 den fazla bir gucu yonetti Li nin guclerinin yalnizca 10 000 Hunlar tarafindan bozguna ugratildigi ve on gun boyunca surekli bir savas verdigi soylendi Gongsun Ao Sol Bilge Prensi Tuqi ile sonucsuz bir savasa girdi Han Yue herhangi bir Hun ile karsilasamadi Cudihu nun iki oglu vardi yasli olan Sol Bilge Prensiydi Tuqi Cudihu olmeden once tahti ona adi altinda miras birakti Dipnotlar Bichurin N Ya Collection of information on peoples in Central Asia in ancient times vol 1 Sankt Petersburg 1851 reprint Moscow Leningrad 1950 p 49 Sima Qian Historical Notes ch 110 ll 31b 32a Loewe 2000 a b c Whiting 2002 Taskin B S Materials on Sunnu history Science Moscow 1968 p 31 In Russian Bichurin N Ya Collection of information on peoples in Central Asia in ancient times vol 1 p 52KaynakcaBichurin N Ya Eski caglarda Orta Asya daki halklar hakkinda bilgi toplanmasi cilt 1 Sankt Petersburg 1851 yeniden basim Moskova Leningrad 1950 Taskin BS Sunnu Tarihine Dair Malzemeler Ilim Moskova 1968 s 31 Rusca