Şamil Esgerov (Kürtçe: Şamil Eskerov; 1928, Ağcakent köyü, Kelbecer - 20 Mayıs 2005,) Sovyet Kürdü yazar, edebiyatçı ve tarihçi.
Şamil Esgerov | |
---|---|
Doğum | 1928 Kelbecer, Ağcakent Köyü |
Ölüm | 20 Mayıs 2005 (76-77 yaşlarında) |
Hayatı
Şamil Esgerov 1928 yılında Kızıl Kürdistan'ın Kelbecer şehrinin Ağcakent Köyünde doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini bitirdikten sonra sırasıyla Azerbaycan Devlet Öğretmen Yüksek Okulu ve Azerbaycan Pedagoji Üniversitesini bitirdi. Kelbecer'de gazete editörlüğü, Komsomol Gençlik Örgütü Başkanlığı, ICRA Komitesi Başkanlığı, İl Eğitim Müdürlüğü ve Tarih Müzesi Başkanlığı gibi görevlerde bulundu. Ermeni ordularının 1993 yılında kızıl Kürdistan'ı işgali üzerine Şamil Esgerov Kelbecer'den Bakü'ye göç etmek zorunda kaldı. Bundan Sonraki hayatını Bakü'de sürdüren Esgerov, Kürçe ve Azerice şiir, edebiyat, etnografya, tarih ve estetik sanatları üzerine kırka yakın kitaba imza atmıştır. Doktorasını Cigerxwîn'in edebi çalışmaları üzerine yapan Esgerov, Feqiyê Teyran, Molla Ahmed-i Cezirî, Abdurrahman Hejar, Abdulla Goran ve daha birçok Kürt şairinin şiirlerini Azerice seslendirmiştir. Azerice-Kürtçe ve Kürtçe-Azerice bir sözlük hazırlayarak Azerbaycan Kürtlerinin ana dillerini öğrenmesi için çabalayan Şamil Esgerov'un eserleri arasında Kürtçe ve Azerice ilk kafiye sözlüğü ve Lal Kız isminde yirmi bin satırlık şiirsel destanı da vardır. Azerbaycan Kürtlerinden gazeteci-yazar Ehmede Hepo, Şamil Esgerov için şunları söylemiştir. "O Azerbaycan'da hem kÜrt halkını sevindirmiş, hem de ülkedeki Kürdolojiye önemli katkılar sunmuştur. Gerçekte halkların kardeşliğini savunuyordu; lakin Kürdistan'a bir kardeş olarak haksızlık yapıldığını farkında olup haksız bir savaşa karşıydı." Moskova'daki Drujba dergisi ise Şamil Esgerov için şunları yazmıştı: "20 Mayıs 2005'te büyük Kürt Edebiyatçı, şair, Kürdolog, etnograf, tercüman ve Azerbaycan Kürtlerinin tek savaşçısı Şamil Esgerov Selim oğlu, 77 yaşında ölmüştür. Evet ünlü Kürt edebiyatçısı Şamil Esgerov sanatıyla eserleriyle ölümsüzlüğe erişebilen ender sanatçılardan biridir."
Eğitimi
İlk ve orta öğrenimini bitirdikten sonra sırasıyla Azerbaycan Devlet Öğretmen Yüksek Okulu, Bakû Yüksek Parti Okulu ve Azerbaycan Pedagoji Üniversitesini bitirmiştir.
Düşünceleri
Esgerov’un Azerbaycan gibi Kürtleri stratejik düşman gören bir ülkede kendi halkının yanında yaşamını halkına bir şeyler vermeye ve halkların kardeşliğini korumaya çalışması önemlidir. O, bu yolda büyük baskılar görse de bu yaşam biçiminden bir an bile taviz vermemişti.
1978 yılının Şubat ayında tutuklandı. Tutuklanmasının nedeni "Kürtçülük" tü. Eski Sovyetler Birliği'nde "Siyasi tutuklu" yoktu, Öyle Bir kavramı kullanmaya dahi müsaade edilmezdi. Bütün Siyasi tutuklular farklı gerekçelerle tutuklanırdı.
Kendisini Kürt yurtsever olarak tanimlardi. Yakin arkadaslari onun anisina ‘Delidağın kendisi gibi” (2006 Bakû) adında bir kitap basmıştır.
Özel hayatı
Eşi, yani Nazile Hanım, Aslen Dağıstanlı bir kadındı. Onların, Xalid (Kanada), Berzani. (Bakû), Tehmine (Bakû), Hejar (Bişkek), Zulfiye (Bakû) isimlerinde 5 çocukları olmuştur.
Eserleri
- sözcuk:Azerbaycani / Azerbaycani - Kurdi(1990)
- kitap: Exmede Xaninin mem u zin eserinin Azericeye cevirisi
- Lal Kızisminde yirmi bin satırlık şiirsel destanı da vardır.
Çalışmaları
Kendisi matematikçi olmasına rağmen, Kürtçe ve Azerice şiir, edebiyat, etnograf, tarih ve estetik sanatlar üzerine 40’a yakın kitap yazdı. Esgerov, ilk doktora tezi Kürt şiirinin klasiği olarak bilinen Cigerxwin’in edebi çalışmaları üzerineydi.
Ayrıca bakınız
Kalıt
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Şamil Esgerov ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Tür: tez Ayhan Tek(ekim 2015): ‘OSMANLI EDEBIYATINDA MEM Û ZÎN MESNEVİSİ VE YAYILIMI’ yayinci; TÜRK EDEBİYATI BÖLÜMÜ İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Ankara
Bu linkle tezi görebilirsiniz 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samil Esgerov Kurtce Samil Eskerov 1928 Agcakent koyu Kelbecer 20 Mayis 2005 Sovyet Kurdu yazar edebiyatci ve tarihci Samil EsgerovDogum1928 Kelbecer Agcakent KoyuOlum20 Mayis 2005 76 77 yaslarinda HayatiSamil Esgerov 1928 yilinda Kizil Kurdistan in Kelbecer sehrinin Agcakent Koyunde dogmustur Ilk ve orta ogrenimini bitirdikten sonra sirasiyla Azerbaycan Devlet Ogretmen Yuksek Okulu ve Azerbaycan Pedagoji Universitesini bitirdi Kelbecer de gazete editorlugu Komsomol Genclik Orgutu Baskanligi ICRA Komitesi Baskanligi Il Egitim Mudurlugu ve Tarih Muzesi Baskanligi gibi gorevlerde bulundu Ermeni ordularinin 1993 yilinda kizil Kurdistan i isgali uzerine Samil Esgerov Kelbecer den Baku ye goc etmek zorunda kaldi Bundan Sonraki hayatini Baku de surduren Esgerov Kurce ve Azerice siir edebiyat etnografya tarih ve estetik sanatlari uzerine kirka yakin kitaba imza atmistir Doktorasini Cigerxwin in edebi calismalari uzerine yapan Esgerov Feqiye Teyran Molla Ahmed i Ceziri Abdurrahman Hejar Abdulla Goran ve daha bircok Kurt sairinin siirlerini Azerice seslendirmistir Azerice Kurtce ve Kurtce Azerice bir sozluk hazirlayarak Azerbaycan Kurtlerinin ana dillerini ogrenmesi icin cabalayan Samil Esgerov un eserleri arasinda Kurtce ve Azerice ilk kafiye sozlugu ve Lal Kiz isminde yirmi bin satirlik siirsel destani da vardir Azerbaycan Kurtlerinden gazeteci yazar Ehmede Hepo Samil Esgerov icin sunlari soylemistir O Azerbaycan da hem kUrt halkini sevindirmis hem de ulkedeki Kurdolojiye onemli katkilar sunmustur Gercekte halklarin kardesligini savunuyordu lakin Kurdistan a bir kardes olarak haksizlik yapildigini farkinda olup haksiz bir savasa karsiydi Moskova daki Drujba dergisi ise Samil Esgerov icin sunlari yazmisti 20 Mayis 2005 te buyuk Kurt Edebiyatci sair Kurdolog etnograf tercuman ve Azerbaycan Kurtlerinin tek savascisi Samil Esgerov Selim oglu 77 yasinda olmustur Evet unlu Kurt edebiyatcisi Samil Esgerov sanatiyla eserleriyle olumsuzluge erisebilen ender sanatcilardan biridir Egitimi Ilk ve orta ogrenimini bitirdikten sonra sirasiyla Azerbaycan Devlet Ogretmen Yuksek Okulu Baku Yuksek Parti Okulu ve Azerbaycan Pedagoji Universitesini bitirmistir Dusunceleri Esgerov un Azerbaycan gibi Kurtleri stratejik dusman goren bir ulkede kendi halkinin yaninda yasamini halkina bir seyler vermeye ve halklarin kardesligini korumaya calismasi onemlidir O bu yolda buyuk baskilar gorse de bu yasam biciminden bir an bile taviz vermemisti 1978 yilinin Subat ayinda tutuklandi Tutuklanmasinin nedeni Kurtculuk tu Eski Sovyetler Birligi nde Siyasi tutuklu yoktu Oyle Bir kavrami kullanmaya dahi musaade edilmezdi Butun Siyasi tutuklular farkli gerekcelerle tutuklanirdi Kendisini Kurt yurtsever olarak tanimlardi Yakin arkadaslari onun anisina Delidagin kendisi gibi 2006 Baku adinda bir kitap basmistir Ozel hayatiEsi yani Nazile Hanim Aslen Dagistanli bir kadindi Onlarin Xalid Kanada Berzani Baku Tehmine Baku Hejar Biskek Zulfiye Baku isimlerinde 5 cocuklari olmustur Eserlerisozcuk Azerbaycani Azerbaycani Kurdi 1990 kitap ISBN 9786055053345 Exmede Xaninin mem u zin eserinin Azericeye cevirisi Lal Kizisminde yirmi bin satirlik siirsel destani da vardir CalismalariKendisi matematikci olmasina ragmen Kurtce ve Azerice siir edebiyat etnograf tarih ve estetik sanatlar uzerine 40 a yakin kitap yazdi Esgerov ilk doktora tezi Kurt siirinin klasigi olarak bilinen Cigerxwin in edebi calismalari uzerineydi Ayrica bakinizKalitKaynakcaWikimedia Commons ta Samil Esgerov ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Tur tez Ayhan Tek ekim 2015 OSMANLI EDEBIYATINDA MEM U ZIN MESNEVISI VE YAYILIMI yayinci TURK EDEBIYATI BOLUMU Ihsan Dogramaci Bilkent Universitesi Ankara Bu linkle tezi gorebilirsiniz 25 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde