Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şehitlik, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Şehitlik | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Şehitlik Şehitlik'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 812 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 384 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Şehitlik köyünün eski adı Mamatzminda'dır. Gürcüce bir yer adı olan Mamatzminda (მამაწმინდა), 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Mamazminda (ممازمندە) ve Artvin vilayeti üzerine Osmanlıca kitapta Mamazimda (مامازیمدا) olarak geçer. Mamatsminda, Gürcüce "mama" (მამა: peder) ve "tsminda" (წმინდა: aziz) kelimelerinden türemiştir.
Mamatzminda, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Klarceti, Gürcü Krallığı'nın prensliklerinden biriydi ve bu prensliğin merkezi Artanuci idi. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ilk yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki Gürcü kilisesi de o dönemdem kalmıştır. Zemo Mamatsminda (ზემო მამაწმინდა), Vani (ვანი), Hihauri (ხიხაური), Didaho (დიდახო), Tsorekana (წორეყანა), Kvadidi (ქვადიდი) gibi Gürcüce yer adları da köyün eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Mamatzminda, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağına bağlı Artvin kasabasının mahallelerinden biriydi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 23 hanede 105 kişi yaşıyordu. Mahallenin nüfusu sadece Müslümanlardan oluşuyordu. Artvin kasabasının bir mahallesi olmasına karşın, Mamatsminda'da yaşayan halkın tarımla uğraştığı anlaşılmaktadır. Bu tarihte Mamatsminda'da hayvan varlığı olarak 31 eşek, 16 öküz, 15 inek ve 3 at tespit edilmiştir.
Mamatsminda, ertesi yıl başlayan 93 Harbi'nin ardından Rusların eline geçti. 1886 yılındaki nüfus tespitinde ayrı bir köy olarak geçmemesi, Rus idaresi sırasında da Mamatsminda'nın Artvin kasabasının bir mahallesi olduğunu göstermektedir. Bu nüfus tespiti sırasında Artvin kasabasının nüfusu 6.442 kişiden oluşuyordu. Nüfusun % 76,4'ü Ermeni (4.922 kişi), % 23,4'ü Türk (1.508 kişi) ve % 0,2'si Gürcü (12 kişi) olarak kaydedilmiştir.
Mamatzminda, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından köy fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti'nin 16 Mart 1921'de imzaladığı Moskova Antlaşması'yla Mamatsminda'yı da kapsayan Artvin ile Ardahan bölgeleri Türkiye'ye bırakıldı.
Mamatzminda veya Mamazimda Türkçe olmadığı için bu yerleşmenin adı 1925 yılında Şehitlik olarak değiştirildi. 1926 yılındaki nüfus tespitinde Şehitlik, Artvin kasabasının altı mahallesinden biriydi. Bu tarihte mahallede 34 hanede 165 kişi yaşıyordu. Artvin kasabasının toplam nüfusu ise, 2.139 kişiden oluşuyordu. Mamatsminda, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Şehidlik" adıyla bir köy olarak kaydedilmiştir. Mahallenin kısa bir süre önce köye dönüştürüldüğü bu kayıttan anlaşılmaktadır. Bununla birlikte Şehitlik 1965 yılına değin genel nüfus sayımlarında bir köy olarak yer almamıştır. Bu sayımda "Şehitlik (Mamazimola)" olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu 215 kişiden oluşuyordu. Sadece 118 kişi okuma-yazma biliyordu.
Şehitlik köyünde, 1995 yılındaki yüzey araştırmaları sırasında, "Kiliselik" denilen yerde, inşaat yapılabilecek şekilde düzleştirilmiş alanda Gürcü kilisesi kalıntısı saptanmıştır. Ancak burada duvar kalıntısına rastlanmamıştır. Ayrıca, eski bir bölge haritasında da Mamatsminda Kilisesi burada gösterilmiştir. Ne var ki 2005 yılında yapılan yüzey araştırmaları sırasında bu kalıntıların izi kalmamıştı. Mamatsminda Kilisesi'ne ait kalıntının bu süre içinde ortadan kaldırıldığı anlaşılmaktadır.
Coğrafya
Şehitlik köyü, Artvin il merkezine 5 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 408 |
| 2020 | 384 |
| 2019 | 413 |
| 2018 | 391 |
| 2017 | 427 |
| 2016 | 440 |
| 2015 | 452 |
| 2014 | 438 |
| 2013 | 413 |
| 2012 | 436 |
| 2011 | 434 |
| 2010 | 463 |
| 2009 | 447 |
| 2008 | 469 |
| 2007 | 489 |
| 2000 | 468 |
| 1990 | 332 |
| 1985 | 320 |
Kaynakça
- ^ "Sehitlik, Turkey Page". Fallingrain.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Şehitlik Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 176. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 352.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 111". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ "მამა", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 17 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "წმინდა", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 17 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Roland Topçişvili, Gürcülerin Etnik Tarihi ve Gürcistan'ın Tarihsel-Etnografik Bölgeleri (Gürcüce), 2002, s. 66-67". 16 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 187 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 643. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; VIII. cilt, s. 353, .
- ^ . 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ "ТЕРРИТОРИИ КУТАИССКОЙ ГУБЕРНИИ, ВХОДЯЩИЕ В СОСТАВ СОВРЕМЕННОЙ ТУРЦИИ (1886 г.)". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010, s. 140, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 77.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Mine Kadiroğlu-Leube, Turgay Yazar, Zafer Karaca - "1995 Yılı Tao- Klardjetie Yüzey Araştırması", I. cilt, s. 401" (PDF). 6 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2021.
- ^ "Fahriye Bayram, Turgay Yazar - "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması", I. cilt, s. 457" (PDF). 12 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Kasım 2021.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Şehitlik, Artvin için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sehitlik Artvin ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur SehitlikKoyArtvin in Turkiye deki konumuSehitlikSehitlik in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim812 mNufus 2021 Toplam384Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100TarihceSehitlik koyunun eski adi Mamatzminda dir Gurcuce bir yer adi olan Mamatzminda მამაწმინდა 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Mamazminda ممازمندە ve Artvin vilayeti uzerine Osmanlica kitapta Mamazimda مامازیمدا olarak gecer Mamatsminda Gurcuce mama მამა peder ve tsminda წმინდა aziz kelimelerinden turemistir Mamatzminda tarihsel Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Klarceti Gurcu Kralligi nin prensliklerinden biriydi ve bu prensligin merkezi Artanuci idi Bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ilk yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Koydeki Gurcu kilisesi de o donemdem kalmistir Zemo Mamatsminda ზემო მამაწმინდა Vani ვანი Hihauri ხიხაური Didaho დიდახო Tsorekana წორეყანა Kvadidi ქვადიდი gibi Gurcuce yer adlari da koyun eski bir Gurcu yerlesimi oldugunu gostermektedir Mamatzminda 19 yuzyilin ikinci yarisinda Trabzon Vilayeti nin Lazistan sancagina bagli Artvin kasabasinin mahallelerinden biriydi 1876 Trabzon vilayeti salnamesine gore koyde 23 hanede 105 kisi yasiyordu Mahallenin nufusu sadece Muslumanlardan olusuyordu Artvin kasabasinin bir mahallesi olmasina karsin Mamatsminda da yasayan halkin tarimla ugrastigi anlasilmaktadir Bu tarihte Mamatsminda da hayvan varligi olarak 31 esek 16 okuz 15 inek ve 3 at tespit edilmistir Mamatsminda ertesi yil baslayan 93 Harbi nin ardindan Ruslarin eline gecti 1886 yilindaki nufus tespitinde ayri bir koy olarak gecmemesi Rus idaresi sirasinda da Mamatsminda nin Artvin kasabasinin bir mahallesi oldugunu gostermektedir Bu nufus tespiti sirasinda Artvin kasabasinin nufusu 6 442 kisiden olusuyordu Nufusun 76 4 u Ermeni 4 922 kisi 23 4 u Turk 1 508 kisi ve 0 2 si Gurcu 12 kisi olarak kaydedilmistir Mamatzminda Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Rusya nin bolgeden cekilmesinden bir sure sonra Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin Tiflis hukumetine verdigi ultimatom uzerine Gurcu idaresinin cekilmesinin ardindan koy fiilen Turkiye ye katildi Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti nin topraklarinin isgal edilmesinin ardindan Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti nin 16 Mart 1921 de imzaladigi Moskova Antlasmasi yla Mamatsminda yi da kapsayan Artvin ile Ardahan bolgeleri Turkiye ye birakildi Mamatzminda veya Mamazimda Turkce olmadigi icin bu yerlesmenin adi 1925 yilinda Sehitlik olarak degistirildi 1926 yilindaki nufus tespitinde Sehitlik Artvin kasabasinin alti mahallesinden biriydi Bu tarihte mahallede 34 hanede 165 kisi yasiyordu Artvin kasabasinin toplam nufusu ise 2 139 kisiden olusuyordu Mamatsminda 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Sehidlik adiyla bir koy olarak kaydedilmistir Mahallenin kisa bir sure once koye donusturuldugu bu kayittan anlasilmaktadir Bununla birlikte Sehitlik 1965 yilina degin genel nufus sayimlarinda bir koy olarak yer almamistir Bu sayimda Sehitlik Mamazimola olarak kaydedilmis olan koyun nufusu 215 kisiden olusuyordu Sadece 118 kisi okuma yazma biliyordu Sehitlik koyunde 1995 yilindaki yuzey arastirmalari sirasinda Kiliselik denilen yerde insaat yapilabilecek sekilde duzlestirilmis alanda Gurcu kilisesi kalintisi saptanmistir Ancak burada duvar kalintisina rastlanmamistir Ayrica eski bir bolge haritasinda da Mamatsminda Kilisesi burada gosterilmistir Ne var ki 2005 yilinda yapilan yuzey arastirmalari sirasinda bu kalintilarin izi kalmamisti Mamatsminda Kilisesi ne ait kalintinin bu sure icinde ortadan kaldirildigi anlasilmaktadir CografyaSehitlik koyu Artvin il merkezine 5 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 4082020 3842019 4132018 3912017 4272016 4402015 4522014 4382013 4132012 4362011 4342010 4632009 4472008 4692007 4892000 4681990 3321985 320Kaynakca Sehitlik Turkey Page Fallingrain com 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Merkez Sehitlik Koy Nufusu Nufusune com 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 176 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 352 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 111 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 მამა A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 17 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 წმინდა A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 17 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Roland Topcisvili Gurculerin Etnik Tarihi ve Gurcistan in Tarihsel Etnografik Bolgeleri Gurcuce 2002 s 66 67 16 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 187 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 643 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 353 ISBN 9789157871117 25 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2020 TERRITORII KUTAISSKOJ GUBERNII VHODYaShIE V SOSTAV SOVREMENNOJ TURCII 1886 g 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 s 140 ISBN 978 9944 197 52 6 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 77 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Mine Kadiroglu Leube Turgay Yazar Zafer Karaca 1995 Yili Tao Klardjetie Yuzey Arastirmasi I cilt s 401 PDF 6 Subat 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Kasim 2021 Fahriye Bayram Turgay Yazar 2005 Yili Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi I cilt s 457 PDF 12 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Kasim 2021 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarSehitlik Artvin icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft