Kriptografide, bir şifre (İngilizce: cipher veya cypher) şifreleme veya şifre çözme—bir prosedür olarak izlenebilen bir dizi iyi tanımlanmış adım gerçekleştirmek için bir algoritmadır. Alternatif, daha az yaygın bir terim şifrelemedir. Şifrelemek veya kodlamak, bilgiyi şifreye veya koda dönüştürmektir. Yaygın kullanımda "şifre", "kod" ile eş anlamlıdır, çünkü her ikisi de bir mesajı şifreleyen bir dizi adımdır; ancak kriptografide, özellikle klasik kriptografide kavramlar farklıdır.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpSa0wwVmtkMkZ5WkY5TVlYSnpjMjl1WHpFNE9EVmZTUzVxY0djdk1qSXdjSGd0UldSM1lYSmtYMHhoY25OemIyNWZNVGc0TlY5SkxtcHdadz09LmpwZw==.jpg)
Kodlar genellikle çıktıdaki farklı uzunluktaki karakter dizilerini değiştirirken, şifreler genellikle girilenle aynı sayıda karakteri değiştirir. Bir kod, bir anlamı diğeriyle eşler. Kelimeler ve ifadeler harf veya sayı olarak kodlanabilir. Kodlar tipik olarak girdiden anahtara doğrudan bir anlama sahiptir. Kodlar öncelikle zaman kazanmak için işlev görür. Şifreler algoritmiktir. Verilen girdinin çözülmesi için şifrenin sürecini takip etmesi gerekir. Şifreler genellikle yazılı bilgileri şifrelemek için kullanılır.
Kodlar, rastgele bir karakter veya sayı dizisini bir kelime veya ifadeye bağlayan büyük bir göre değiştirilerek çalıştırılır. Örneğin, "UQJHSE" "Aşağıdaki koordinatlara ilerleyin" için bir kod olabilir. Bir şifre kullanıldığında orijinal bilgi düz metin, şifrelenmiş hali ise şifreli metin olarak bilinir. Şifreli metin mesajı, düz metin mesajının tüm bilgilerini içerir, ancak şifresini çözmek için uygun mekanizma olmadan bir insan veya bilgisayar tarafından okunabilir bir formatta değildir.
Bir şifrelemenin çalışması genellikle (ya da geleneksel NSA dilinde "kriptovariable") adı verilen bir yardımcı bilgiye bağlıdır. Şifreleme prosedürü, algoritmanın ayrıntılı çalışmasını değiştiren anahtara bağlı olarak değişir. Bir mesajı şifrelemek için bir şifre kullanmadan önce bir anahtar seçilmelidir. Anahtarın bilgisi olmadan, elde edilen şifreli metnin şifresini çözerek okunabilir düz metne dönüştürmek imkansız olmasa bile son derece zor olmalıdır.
Modern şifrelerin çoğu çeşitli şekillerde kategorize edilebilir:
- Genellikle sabit boyuttaki sembol blokları (blok şifrelemeler) veya sürekli bir sembol akışı () üzerinde çalışıp çalışmadıklarına göre.
- Hem şifreleme hem de şifre çözme için aynı anahtarın kullanılıp kullanılmadığına (Simetrik anahtar algoritmaları) veya her biri için farklı bir anahtarın kullanılıp kullanılmadığına (asimetrik anahtar algoritmaları) göre. Algoritma simetrik ise, anahtar alıcı ve gönderici tarafından bilinmeli ve başka hiç kimse tarafından bilinmemelidir. Algoritma asimetrik ise, şifreleme anahtarı deşifreleme anahtarından farklıdır, ancak onunla yakından ilişkilidir. Anahtarlardan biri diğerinden çıkarılamıyorsa, asimetrik anahtar algoritması açık/özel anahtar özelliğine sahiptir ve anahtarlardan biri gizlilik kaybı olmadan açık hale getirilebilir.
Etimoloji
Kökeni Arapça sıfır صفر (sifr) kelimesine dayanan "şifre (cipher)" kelimesi, Orta Çağ'da Arap rakam sisteminin bir parçası olarak Avrupa'ya yayılmıştır. Roma rakam sistemi sıfır kavramından yoksundu ve bu durum matematikteki ilerlemeleri sınırlıyordu. Bu geçiş sırasında kelime Ortaçağ Latincesine cifra, Ortaçağ Fransızcasına ise cifre olarak geçmiştir. Bu da sonunda İngilizce cipher (azınlık yazımıyla cypher) kelimesine yol açmıştır. Terimin kodlama anlamına nasıl geldiğine dair bir teori, sıfır kavramının Avrupalılar için kafa karıştırıcı olduğu ve bu nedenle terimin kolayca anlaşılamayan bir mesaj veya iletişime atıfta bulunmaya başladığıdır.
Şifre (cipher) terimi daha sonra herhangi bir Arap rakamına veya bunları kullanarak yapılan hesaplamalara atıfta bulunmak için de kullanılmıştır, bu nedenle metni Arap rakamları şeklinde kodlamak, metni kelimenin tam anlamıyla "şifrelere" ("ciphers") dönüştürmektir.
Karşı kodlar
Gündelik bağlamlarda "kod" ve "şifre" genellikle birbirinin yerine kullanılabilir; ancak kelimelerin teknik kullanımları farklı kavramlara atıfta bulunur. Kodlar anlam içerir; kelimeler ve ifadeler sayılara veya sembollere atanarak daha kısa bir mesaj oluşturulur.
Bunun bir örneği, telgraf alışverişi kullanılarak ticari sözleşmelerin yapılmasından kaynaklanan uzun telgraf mesajlarını kısaltmak için kullanılan .
Bir başka örnek de, tıpkı yazılı Japoncanın heceleri temsil eden yerel Japonca karakterleri tamamlamak için Kanji (Japoncada Çince karakterler anlamına gelir) karakterlerini kullanmasına benzer şekilde, kullanıcının tüm bir kelimeyi bir sembol veya karakterle değiştirmesine olanak tanıyan tüm kelime şifreleridir. Kanji ile İngilizce dilini kullanan bir örnek, "The quick brown fox jumps over the lazy dog" ifadesini "The quick brown 狐 jumps 上 the lazy 犬" ile değiştirmek olabilir. Stenograflar bazen tüm kelimeleri kısaltmak için belirli semboller kullanırlar.
Öte yandan şifreler daha düşük bir seviyede çalışır: tek tek harfler, küçük harf grupları veya modern şemalarda tek tek bitler ve bit blokları seviyesi. Bazı sistemler güvenliği artırmak için (İngilizce: superencipherment) kullanarak hem kodları hem de şifreleri tek bir sistemde kullanmıştır. Bazı durumlarda "kodlar" ve "şifreler" terimleri sırasıyla "yerine koyma (ikame)" ve "yerine değiştirme (transpozisyon)" ile eş anlamlı olarak kullanılır.
Tarihsel olarak, kriptografi kodlar ve şifreler olarak ikiye ayrılırken, kodlamanın da şifrelerinkine benzer kendi terminolojisi vardı: "Kodlama", "kod metni", "kod çözme" vb.
Bununla birlikte, kodların kriptanalize yatkınlık ve hantal bir yönetmenin zorluğu gibi çeşitli dezavantajları vardır. Bu nedenle, kodlar modern kriptografide kullanılmaz hale gelmiştir ve şifreler baskın tekniktir.
Türler
Çeşitli farklı şifreleme türleri vardır. Daha önce kullanılan algoritmalar modern yöntemlerden önemli ölçüde farklıdır ve modern şifreler nasıl çalıştıklarına ve bir veya iki anahtar kullanıp kullanmadıklarına göre sınıflandırılabilir.
Tarihsel
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpSaEwwTmhaWE5oY2w5amFYQm9aWEpmYkdWbWRGOXphR2xtZEY5dlpsOHpMbk4yWnk4eU1qQndlQzFEWVdWellYSmZZMmx3YUdWeVgyeGxablJmYzJocFpuUmZiMlpmTXk1emRtY3VjRzVuLnBuZw==.png)
Sezar şifresi bilinen en eski kriptografik sistemlerden biridir. Julius Caesar, yaklaşık MÖ 50 yılında Marcus Tullius Cicero'ya yazmak için alfabedeki harfleri üçer üçer yer değiştiren ve kalan harfleri öne saran bir şifre kullanmıştır.[]
Geçmişte kullanılan tarihi kalem ve kağıt şifreleri bazen klasik şifreler olarak bilinir. Bunlar basit ikame şifresi (örneğin ROT13) ve (örneğin ) içerir. Örneğin, "GOOD DOG" "PLLX XLP" olarak şifrelenebilir, burada "L" mesajdaki "O" yerine, "P" "G" yerine ve "X" "D" yerine geçer. "GOOD DOG" harflerinin transpozisyonu "DGOGDOO" ile sonuçlanabilir. Bu basit şifreleri ve örnekleri, düz metin-şifreli metin çiftleri olmadan bile kırmak kolaydır.
1640'larda Parlamento komutanı , İngiliz İç Savaşı sırasında müttefiklerine şifreli mesajlar göndermek için şifreler geliştirdi.
Basit şifrelerin yerini her harf için ikame alfabesini değiştiren polialfabetik ikame şifreleri (Vigenère gibi) almıştır. Örneğin, "GOOD DOG" "PLSX TWF" olarak şifrelenebilir, burada "L", "S" ve "W" "O" yerine geçer. Az miktarda bilinen veya tahmin edilen düz metinle bile, kalem ve kağıt şifreleme için tasarlanmış basit polifabetik yer değiştirme şifreleri ve harf aktarma şifrelerinin kırılması kolaydır.Tek kullanımlık şifre (one-time pad) temelinde güvenli bir kalem ve kağıt şifresi oluşturmak mümkündür, ancak bunların başka dezavantajları da vardır.
Yirminci yüzyılın başlarında, transpozisyon, polifabetik ikame ve bir tür "eklemeli" ikame kullanarak şifreleme ve şifre çözme yapmak için elektro-mekanik makineler icat edilmiştir. Rotorlu makinelerde, birkaç rotor diski polifabetik ikame sağlarken, fiş kartları başka bir ikame sağlıyordu. Anahtarlar, rotor diskleri ve fiş kartı telleri değiştirilerek kolayca değiştirilebiliyordu. Bu şifreleme yöntemleri önceki şemalardan daha karmaşık olmasına ve şifreleme ve şifre çözme için makineler gerektirmesine rağmen, bu şifreleme yöntemlerini kırmak için İngiliz gibi başka makineler icat edildi.
Modern
Modern şifreleme yöntemleri iki kritere göre ayrılabilir: kullanılan anahtarın türüne ve girdi verisinin türüne göre.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgxTHpVd0wwRkZVMThsTWpoU2FXcHVaR0ZsYkNVeU9WOVNiM1Z1WkY5R2RXNWpkR2x2Ymk1d2JtY3ZNakl3Y0hndFFVVlRYeVV5T0ZKcGFtNWtZV1ZzSlRJNVgxSnZkVzVrWDBaMWJtTjBhVzl1TG5CdVp3PT0ucG5n.png)
Kullanılan anahtar türüne göre şifreler ikiye ayrılır:
- Simetrik anahtar algoritmaları (Özel anahtar kriptografisi): Şifreleme ve şifre çözme için aynı anahtarın kullanılır ve
- Asimetrik anahtar algoritmaları (Açık anahtarlı kriptografi): Şifreleme ve şifre çözme için iki farklı anahtar kullanılır.
Bir simetrik anahtar algoritmasında (örneğin DES ve AES), gönderici ve alıcının önceden ayarlanmış ve diğer tüm taraflardan gizli tutulan ortak bir anahtarı olmalıdır; gönderici şifreleme için bu anahtarı kullanır ve alıcı şifre çözme için aynı anahtarı kullanır. AES'in (Gelişmiş Şifreleme Sistemi) tasarımı, DES'in (Veri şifreleme standardı) tasarımındaki kusurların üstesinden gelmeyi amaçladığı için faydalı olmuştur. AES'in tasarımcıları, modern şifreleme kriptanalitik saldırılarının yaygın araçlarının, tasarım yapısı nedeniyle AES'e karşı etkisiz olduğunu iddia etmektedir.[]
Şifreler, girdi verilerinin türüne göre iki türe ayrılabilir:
- Sabit büyüklükteki veri bloklarını şifreleyen blok şifreler ve
- Sürekli veri akışlarını şifreleyen .
Anahtar boyutu ve güvenlik açığı
Saf matematiksel bir saldırıda (yani bir şifrenin kırılmasına yardımcı olacak başka herhangi bir bilginin olmadığı durumlarda) iki faktör her şeyden önemlidir:
- Mevcut hesaplama gücü, yani problem üzerinde kullanılabilecek hesaplama gücü. Tek bir bilgisayarın ortalama performansının/kapasitesinin dikkate alınması gereken tek faktör olmadığını belirtmek önemlidir. Örneğin bir düşman, bir anahtar için hızını (yani "kaba kuvvet" saldırısı) önemli ölçüde artırmak için aynı anda birden fazla bilgisayar kullanabilir.
- , yani bir mesajı şifrelemek için kullanılan anahtarın boyutu. Anahtar boyutu arttıkça, karmaşıklığı da artar ve şifrelemeyi doğrudan kırmanın pratik olmadığı noktaya gelir.
İstenen etki hesaplama zorluğu olduğundan, teoride bir algoritma ve istenen zorluk seviyesi seçilir, böylece anahtar uzunluğuna buna göre karar verilir.
Bu sürecin bir örneği Anahtar Uzunluğu adresinde bulunabilir. 128 bitlik simetrik bir şifrenin, 3072 bitlik anahtarlara sahip bir asimetrik şifrenin ve 256 bitlik bir eliptik eğri şifresinin hepsinin şu anda benzer zorluklara sahip olduğunu önermek için birden fazla rapor kullanmaktadır.
Claude Shannon, bilgi teorisi değerlendirmelerini kullanarak, teorik olarak kırılamayan herhangi bir şifrenin en az açık metin kadar uzun ve yalnızca bir kez kullanılan anahtarlara sahip olması gerektiğini kanıtlamıştır: tek kullanımlık şifre.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Ali-Karamali, Sumbul (2008). The Muslim Next Door: The Qur'an, the Media, and That Veil Thing. White Cloud Press. ss. 240-241. ISBN .
- ^ Saltzman, Benjamin A. (2018). "Vt hkskdkxt: Early Medieval Cryptography, Textual Errors, and Scribal Agency (Speculum, forthcoming)". Speculum (İngilizce). 93 (4). s. 975. doi:10.1086/698861. JSTOR 26584834.
- ^ Janeczko, Paul B (2004). Top Secret.
- ^ "English Civil War cipher belonging to Cromwell ally goes on display". The Past. 12 Temmuz 2023. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Stinson 1995, p. 45
- ^ (PDF). 5 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2019.
Kaynakça
- Richard J. Aldrich, GCHQ: The Uncensored Story of Britain's Most Secret Intelligence Agency, HarperCollins July 2010.
- Helen Fouché Gaines, "Cryptanalysis", 1939, Dover.
- , "The origins of : The Arab contributions", , 16(2) (April 1992) pp. 97–126.
- , The Codebreakers - The Story of Secret Writing () (1967)
- , , Stuttgart: Franz Steiner, 2001 ()
- , Elementary Cryptanalysis: A Mathematical Approach, Mathematical Association of America, 1966.
- , Cryptography and Network Security, principles and practices, 4th Edition
- Stinson, Douglas R. (1995), Cryptogtaphy / Theory and Practice, CRC Press, ISBN
- "Ciphers vs. Codes (Article) | Cryptography." Khan Academy, Khan Academy, https://www.khanacademy.org/computing/computer-science/cryptography/ciphers/a/ciphers-vs-codes.
- Caldwell, William Casey. "Shakespeare's Henry V and the Ciphers of History." SEL Studies in English Literature, 1500-1900, vol. 61, no. 2, 2021, pp. 241–68. EBSCOhost, DOI:10.1353/sel.2022.0003.
- Luciano, Dennis, and Gordon Prichett. "Cryptology: From Caesar Ciphers to Public-Key Cryptosystems." The College Mathematics Journal, vol. 18, no. 1, 1987, pp. 2–17. JSTOR, https://doi.org/10.2307/2686311. Accessed 19 Feb. 2023.
- Ho Yean Li, et al. "Heuristic Cryptanalysis of Classical and Modern Ciphers." 2005 13th IEEE International Conference on Networks Jointly Held with the 2005 IEEE 7th Malaysia International Conf on Communic, Networks, 2005. Jointly Held with the 2005 IEEE 7th Malaysia International Conference on Communication., 2005 13th IEEE International Conference on, Networks and Communications, vol. 2, Jan. 2005. EBSCOhost, DOI:10.1109/ICON.2005.1635595.
Dış bağlantılar
Vikisözlük'te cipher ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- Kish cypher
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kriptografide bir sifre Ingilizce cipher veya cypher sifreleme veya sifre cozme bir prosedur olarak izlenebilen bir dizi iyi tanimlanmis adim gerceklestirmek icin bir algoritmadir Alternatif daha az yaygin bir terim sifrelemedir Sifrelemek veya kodlamak bilgiyi sifreye veya koda donusturmektir Yaygin kullanimda sifre kod ile es anlamlidir cunku her ikisi de bir mesaji sifreleyen bir dizi adimdir ancak kriptografide ozellikle klasik kriptografide kavramlar farklidir un uzerinde bulunana benzeyen Ayrica runik olarak ilgisiz yazi stili ve pigpen sifrelemesi icerir Kodlar genellikle ciktidaki farkli uzunluktaki karakter dizilerini degistirirken sifreler genellikle girilenle ayni sayida karakteri degistirir Bir kod bir anlami digeriyle esler Kelimeler ve ifadeler harf veya sayi olarak kodlanabilir Kodlar tipik olarak girdiden anahtara dogrudan bir anlama sahiptir Kodlar oncelikle zaman kazanmak icin islev gorur Sifreler algoritmiktir Verilen girdinin cozulmesi icin sifrenin surecini takip etmesi gerekir Sifreler genellikle yazili bilgileri sifrelemek icin kullanilir Kodlar rastgele bir karakter veya sayi dizisini bir kelime veya ifadeye baglayan buyuk bir gore degistirilerek calistirilir Ornegin UQJHSE Asagidaki koordinatlara ilerleyin icin bir kod olabilir Bir sifre kullanildiginda orijinal bilgi duz metin sifrelenmis hali ise sifreli metin olarak bilinir Sifreli metin mesaji duz metin mesajinin tum bilgilerini icerir ancak sifresini cozmek icin uygun mekanizma olmadan bir insan veya bilgisayar tarafindan okunabilir bir formatta degildir Bir sifrelemenin calismasi genellikle ya da geleneksel NSA dilinde kriptovariable adi verilen bir yardimci bilgiye baglidir Sifreleme proseduru algoritmanin ayrintili calismasini degistiren anahtara bagli olarak degisir Bir mesaji sifrelemek icin bir sifre kullanmadan once bir anahtar secilmelidir Anahtarin bilgisi olmadan elde edilen sifreli metnin sifresini cozerek okunabilir duz metne donusturmek imkansiz olmasa bile son derece zor olmalidir Modern sifrelerin cogu cesitli sekillerde kategorize edilebilir Genellikle sabit boyuttaki sembol bloklari blok sifrelemeler veya surekli bir sembol akisi uzerinde calisip calismadiklarina gore Hem sifreleme hem de sifre cozme icin ayni anahtarin kullanilip kullanilmadigina Simetrik anahtar algoritmalari veya her biri icin farkli bir anahtarin kullanilip kullanilmadigina asimetrik anahtar algoritmalari gore Algoritma simetrik ise anahtar alici ve gonderici tarafindan bilinmeli ve baska hic kimse tarafindan bilinmemelidir Algoritma asimetrik ise sifreleme anahtari desifreleme anahtarindan farklidir ancak onunla yakindan iliskilidir Anahtarlardan biri digerinden cikarilamiyorsa asimetrik anahtar algoritmasi acik ozel anahtar ozelligine sahiptir ve anahtarlardan biri gizlilik kaybi olmadan acik hale getirilebilir EtimolojiKokeni Arapca sifir صفر sifr kelimesine dayanan sifre cipher kelimesi Orta Cag da Arap rakam sisteminin bir parcasi olarak Avrupa ya yayilmistir Roma rakam sistemi sifir kavramindan yoksundu ve bu durum matematikteki ilerlemeleri sinirliyordu Bu gecis sirasinda kelime Ortacag Latincesine cifra Ortacag Fransizcasina ise cifre olarak gecmistir Bu da sonunda Ingilizce cipher azinlik yazimiyla cypher kelimesine yol acmistir Terimin kodlama anlamina nasil geldigine dair bir teori sifir kavraminin Avrupalilar icin kafa karistirici oldugu ve bu nedenle terimin kolayca anlasilamayan bir mesaj veya iletisime atifta bulunmaya basladigidir Sifre cipher terimi daha sonra herhangi bir Arap rakamina veya bunlari kullanarak yapilan hesaplamalara atifta bulunmak icin de kullanilmistir bu nedenle metni Arap rakamlari seklinde kodlamak metni kelimenin tam anlamiyla sifrelere ciphers donusturmektir Karsi kodlarGundelik baglamlarda kod ve sifre genellikle birbirinin yerine kullanilabilir ancak kelimelerin teknik kullanimlari farkli kavramlara atifta bulunur Kodlar anlam icerir kelimeler ve ifadeler sayilara veya sembollere atanarak daha kisa bir mesaj olusturulur Bunun bir ornegi telgraf alisverisi kullanilarak ticari sozlesmelerin yapilmasindan kaynaklanan uzun telgraf mesajlarini kisaltmak icin kullanilan Bir baska ornek de tipki yazili Japoncanin heceleri temsil eden yerel Japonca karakterleri tamamlamak icin Kanji Japoncada Cince karakterler anlamina gelir karakterlerini kullanmasina benzer sekilde kullanicinin tum bir kelimeyi bir sembol veya karakterle degistirmesine olanak taniyan tum kelime sifreleridir Kanji ile Ingilizce dilini kullanan bir ornek The quick brown fox jumps over the lazy dog ifadesini The quick brown 狐 jumps 上 the lazy 犬 ile degistirmek olabilir Stenograflar bazen tum kelimeleri kisaltmak icin belirli semboller kullanirlar Ote yandan sifreler daha dusuk bir seviyede calisir tek tek harfler kucuk harf gruplari veya modern semalarda tek tek bitler ve bit bloklari seviyesi Bazi sistemler guvenligi artirmak icin Ingilizce superencipherment kullanarak hem kodlari hem de sifreleri tek bir sistemde kullanmistir Bazi durumlarda kodlar ve sifreler terimleri sirasiyla yerine koyma ikame ve yerine degistirme transpozisyon ile es anlamli olarak kullanilir Tarihsel olarak kriptografi kodlar ve sifreler olarak ikiye ayrilirken kodlamanin da sifrelerinkine benzer kendi terminolojisi vardi Kodlama kod metni kod cozme vb Bununla birlikte kodlarin kriptanalize yatkinlik ve hantal bir yonetmenin zorlugu gibi cesitli dezavantajlari vardir Bu nedenle kodlar modern kriptografide kullanilmaz hale gelmistir ve sifreler baskin tekniktir TurlerCesitli farkli sifreleme turleri vardir Daha once kullanilan algoritmalar modern yontemlerden onemli olcude farklidir ve modern sifreler nasil calistiklarina ve bir veya iki anahtar kullanip kullanmadiklarina gore siniflandirilabilir Tarihsel Sezar sifresinin nasil calistiginin gorsel temsili Sezar sifresi bilinen en eski kriptografik sistemlerden biridir Julius Caesar yaklasik MO 50 yilinda Marcus Tullius Cicero ya yazmak icin alfabedeki harfleri ucer ucer yer degistiren ve kalan harfleri one saran bir sifre kullanmistir kaynak belirtilmeli Gecmiste kullanilan tarihi kalem ve kagit sifreleri bazen klasik sifreler olarak bilinir Bunlar basit ikame sifresi ornegin ROT13 ve ornegin icerir Ornegin GOOD DOG PLLX XLP olarak sifrelenebilir burada L mesajdaki O yerine P G yerine ve X D yerine gecer GOOD DOG harflerinin transpozisyonu DGOGDOO ile sonuclanabilir Bu basit sifreleri ve ornekleri duz metin sifreli metin ciftleri olmadan bile kirmak kolaydir 1640 larda Parlamento komutani Ingiliz Ic Savasi sirasinda muttefiklerine sifreli mesajlar gondermek icin sifreler gelistirdi Basit sifrelerin yerini her harf icin ikame alfabesini degistiren polialfabetik ikame sifreleri Vigenere gibi almistir Ornegin GOOD DOG PLSX TWF olarak sifrelenebilir burada L S ve W O yerine gecer Az miktarda bilinen veya tahmin edilen duz metinle bile kalem ve kagit sifreleme icin tasarlanmis basit polifabetik yer degistirme sifreleri ve harf aktarma sifrelerinin kirilmasi kolaydir Tek kullanimlik sifre one time pad temelinde guvenli bir kalem ve kagit sifresi olusturmak mumkundur ancak bunlarin baska dezavantajlari da vardir Yirminci yuzyilin baslarinda transpozisyon polifabetik ikame ve bir tur eklemeli ikame kullanarak sifreleme ve sifre cozme yapmak icin elektro mekanik makineler icat edilmistir Rotorlu makinelerde birkac rotor diski polifabetik ikame saglarken fis kartlari baska bir ikame sagliyordu Anahtarlar rotor diskleri ve fis karti telleri degistirilerek kolayca degistirilebiliyordu Bu sifreleme yontemleri onceki semalardan daha karmasik olmasina ve sifreleme ve sifre cozme icin makineler gerektirmesine ragmen bu sifreleme yontemlerini kirmak icin Ingiliz gibi baska makineler icat edildi Modern Modern sifreleme yontemleri iki kritere gore ayrilabilir kullanilan anahtarin turune ve girdi verisinin turune gore Her normal dongu 4 adimdan olusur Birincisi blogun her baytinin bir S kutusundaki ikamesi ile degistirildigi Alt Bayt Byte Sub adimidir Ardindan Shift Row adimi ve ardindan Mix Column adimi gelir Matris carpimi gerceklestirilir Son adim Dongu Anahtari Ekle Add Round Key dir Bu basitce mevcut dongu icin alt anahtari XOR islemine tabi tutar Kullanilan anahtar turune gore sifreler ikiye ayrilir Simetrik anahtar algoritmalari Ozel anahtar kriptografisi Sifreleme ve sifre cozme icin ayni anahtarin kullanilir ve Asimetrik anahtar algoritmalari Acik anahtarli kriptografi Sifreleme ve sifre cozme icin iki farkli anahtar kullanilir Bir simetrik anahtar algoritmasinda ornegin DES ve AES gonderici ve alicinin onceden ayarlanmis ve diger tum taraflardan gizli tutulan ortak bir anahtari olmalidir gonderici sifreleme icin bu anahtari kullanir ve alici sifre cozme icin ayni anahtari kullanir AES in Gelismis Sifreleme Sistemi tasarimi DES in Veri sifreleme standardi tasarimindaki kusurlarin ustesinden gelmeyi amacladigi icin faydali olmustur AES in tasarimcilari modern sifreleme kriptanalitik saldirilarinin yaygin araclarinin tasarim yapisi nedeniyle AES e karsi etkisiz oldugunu iddia etmektedir kaynak belirtilmeli Sifreler girdi verilerinin turune gore iki ture ayrilabilir Sabit buyuklukteki veri bloklarini sifreleyen blok sifreler ve Surekli veri akislarini sifreleyen Anahtar boyutu ve guvenlik acigiSaf matematiksel bir saldirida yani bir sifrenin kirilmasina yardimci olacak baska herhangi bir bilginin olmadigi durumlarda iki faktor her seyden onemlidir Mevcut hesaplama gucu yani problem uzerinde kullanilabilecek hesaplama gucu Tek bir bilgisayarin ortalama performansinin kapasitesinin dikkate alinmasi gereken tek faktor olmadigini belirtmek onemlidir Ornegin bir dusman bir anahtar icin hizini yani kaba kuvvet saldirisi onemli olcude artirmak icin ayni anda birden fazla bilgisayar kullanabilir yani bir mesaji sifrelemek icin kullanilan anahtarin boyutu Anahtar boyutu arttikca karmasikligi da artar ve sifrelemeyi dogrudan kirmanin pratik olmadigi noktaya gelir Istenen etki hesaplama zorlugu oldugundan teoride bir algoritma ve istenen zorluk seviyesi secilir boylece anahtar uzunluguna buna gore karar verilir Bu surecin bir ornegi Anahtar Uzunlugu adresinde bulunabilir 128 bitlik simetrik bir sifrenin 3072 bitlik anahtarlara sahip bir asimetrik sifrenin ve 256 bitlik bir eliptik egri sifresinin hepsinin su anda benzer zorluklara sahip oldugunu onermek icin birden fazla rapor kullanmaktadir Claude Shannon bilgi teorisi degerlendirmelerini kullanarak teorik olarak kirilamayan herhangi bir sifrenin en az acik metin kadar uzun ve yalnizca bir kez kullanilan anahtarlara sahip olmasi gerektigini kanitlamistir tek kullanimlik sifre Ayrica bakinizParola Sifreli metinlerin listesi SteganografiNotlar Ali Karamali Sumbul 2008 The Muslim Next Door The Qur an the Media and That Veil Thing White Cloud Press ss 240 241 ISBN 978 0974524566 Saltzman Benjamin A 2018 Vt hkskdkxt Early Medieval Cryptography Textual Errors and Scribal Agency Speculum forthcoming Speculum Ingilizce 93 4 s 975 doi 10 1086 698861 JSTOR 26584834 Janeczko Paul B 2004 Top Secret English Civil War cipher belonging to Cromwell ally goes on display The Past 12 Temmuz 2023 Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Stinson 1995 p 45 PDF 5 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2019 KaynakcaRichard J Aldrich GCHQ The Uncensored Story of Britain s Most Secret Intelligence Agency HarperCollins July 2010 Helen Fouche Gaines Cryptanalysis 1939 Dover 0 486 20097 3 The origins of The Arab contributions 16 2 April 1992 pp 97 126 The Codebreakers The Story of Secret Writing 0 684 83130 9 1967 Stuttgart Franz Steiner 2001 3 515 07640 9 Elementary Cryptanalysis A Mathematical Approach Mathematical Association of America 1966 0 88385 622 0 Cryptography and Network Security principles and practices 4th Edition Stinson Douglas R 1995 Cryptogtaphy Theory and Practice CRC Press ISBN 0 8493 8521 0 Ciphers vs Codes Article Cryptography Khan Academy Khan Academy https www khanacademy org computing computer science cryptography ciphers a ciphers vs codes Caldwell William Casey Shakespeare s Henry V and the Ciphers of History SEL Studies in English Literature 1500 1900 vol 61 no 2 2021 pp 241 68 EBSCOhost DOI 10 1353 sel 2022 0003 Luciano Dennis and Gordon Prichett Cryptology From Caesar Ciphers to Public Key Cryptosystems The College Mathematics Journal vol 18 no 1 1987 pp 2 17 JSTOR https doi org 10 2307 2686311 Accessed 19 Feb 2023 Ho Yean Li et al Heuristic Cryptanalysis of Classical and Modern Ciphers 2005 13th IEEE International Conference on Networks Jointly Held with the 2005 IEEE 7th Malaysia International Conf on Communic Networks 2005 Jointly Held with the 2005 IEEE 7th Malaysia International Conference on Communication 2005 13th IEEE International Conference on Networks and Communications vol 2 Jan 2005 EBSCOhost DOI 10 1109 ICON 2005 1635595 Dis baglantilarVikisozluk te cipher ile ilgili tanim bulabilirsiniz Kish cypher