Bilgi işlemde, düz metin yalnızca karakterlerden oluşan okunabilir materyali temsil eden ancak grafiksel gösterimini veya diğer nesneleri (kayan noktalı sayılar, resimler, vb.) temsil etmeyen veriler (örneğin dosya içerikleri) için kullanılan geniş/serbest bir terimdir. Ayrıca metnin basit düzenini etkileyen boşluklar, satır sonları veya sekme karakterleri gibi sınırlı sayıda "boşluk" karakteri de içerebilir. Düz metin, stil bilgilerinin dahil edildiği ; paragraflar, bölümler ve benzerleri gibi belgenin yapısal kısımlarının tanımlandığı yapılandırılmış metinden; ve bazı kısımların ikili nesneler (kodlanmış tamsayılar, gerçek sayılar, görüntüler, vb.) olarak yorumlanması gereken farklıdır.
Bu terim, bazen oldukça gevşek bir şekilde, "sadece" "okunabilir" içerik (veya sadece konuşmacının tercih etmediği hiçbir şey içermeyen dosyalar) içeren dosyalar anlamında kullanılır. Örneğin, herhangi bir yazı tipi veya düzen göstergesi (işaretleme, işaretleme veya hatta sekmeler gibi); kıvırcık tırnaklar, kesilmeyen boşluklar, yumuşak tireler, em tire ve/veya bitişik harfler gibi karakterler veya diğer şeyler hariç tutulabilir.
Prensip olarak, düz metin herhangi bir kodlama içinde olabilir, ancak bazen bu terim ASCII anlamına gelir. UTF-8 ve gibi Unicode tabanlı kodlamalar daha yaygın hale geldikçe, bu kullanım azalıyor olabilir.
Düz metin bazen yalnızca "ikili" dosyaları hariç tutmak için de kullanılır: dosyanın en azından bazı bölümlerinin yürürlükteki karakter kodlamasıyla doğru şekilde yorumlanamadığı dosyalar. Örneğin, "hello" (herhangi bir kodlamada) ve ardından bir karakter olmayan ikili bir tamsayıyı ifade eden 4 bayttan oluşan bir dosya veya dize ("string") ikili bir dosyadır. Bir düz metin dosyasını farklı bir karakter kodlamasına dönüştürmek, doğru karakter kodlaması kullanıldığı sürece metnin anlamını değiştirmez. Ancak, bir ikili dosyanın farklı bir biçime dönüştürülmesi, metin olmayan verilerin yorumlanmasını değiştirebilir.
Düz metin ve zengin metin
Unicode Standardına göre:
- "Düz metin, karakter kodlarının saf bir dizisidir; düz kodlanmamış metin bu nedenle Unicode karakter kodlarının bir dizisidir.
- Buna karşılık, "zengin metin" olarak da bilinen "biçimlendirilmiş metin" ("styled text"), düz metin artı dil tanımlayıcısı, yazı tipi boyutu, renk, köprü metni bağlantıları vb. gibi ek bilgiler içeren herhangi bir metin gösterimidir.
- SGML, RTF, HTML, XML ve , düz metin verilerini ek veri yapılarını temsil eden karakter dizileriyle serpiştirerek tamamen düz metin akışları olarak temsil edilen zengin metin örnekleridir."
Ancak diğer tanımlara göre, işaretleme veya diğer üst veri (meta-data) içeren dosyalar, işaretleme aynı zamanda doğrudan bir formda olduğu sürece (HTML, XML vb.) genellikle düz metin olarak kabul edilir. Dolayısıyla, SGML, RTF, HTML, XML, (wiki işaretlemesi) ve TeX gibi gösterimlerin yanı sıra neredeyse tüm programlama dili kaynak kodu dosyaları düz metin olarak kabul edilir. Bir dosyanın düz metin olup olmadığı belirli bir içerikle ilgili değildir. Örneğin, bir SVG dosyası çizimleri ve hatta bit eşlemeli grafikleri ifade edebilir, ancak yine de düz metindir.
İkili dosyalar yerine düz metin kullanımı, kısmen bilgisayar mimarisi uyumsuzluklarına karşı büyük ölçüde bağışıklık kazandırarak dosyaların "vahşi doğada" çok daha iyi hayatta kalmasını sağlar. Örneğin, Endianlığın tüm sorunlarından kaçınılabilir (UTF-8 yerine gibi kodlamalarla, endianlık önemlidir, ancak potansiyel olarak bilinmeyen alt kümeleri için değil, her karakter için eşit olarak).
Kullanım
Günümüzde düz metin kullanmanın amacı, öncelikle kendi özel kodlama veya biçimlendirme veya gerektiren programlardan bağımsız olmaktır. Düz metin dosyaları her yerde bulunan metin editörü ve yardımcı programlarla açılabilir, okunabilir ve düzenlenebilir.
Bir komut satırı arayüzü insanların düz metin olarak komutlar vermesine ve yine tipik olarak düz metin olarak bir yanıt almasına olanak tanır.
DOS, Windows, klasik Mac OS ve Unix ve benzerlerindeki sayısız program gibi diğer birçok bilgisayar programı da düz metin işleme veya oluşturma yeteneğine sahiptir; ayrıca web tarayıcıları (Lynx ve gibi birkaç tarayıcı görüntüleme için yalnızca düz metin üretir) ve diğer okuyucuları.
Düz metin dosyaları programlamada neredeyse evrenseldir; bir programlama dilinde talimatlar içeren bir kaynak kod dosyası neredeyse her zaman bir düz metin dosyasıdır. Düz metin, bir programın başlangıcında kaydedilen ayarlar için okunan için de yaygın olarak kullanılır.
Düz metin çoğu e-posta için kullanılır.
Bir yorum, bir "" dosyası veya bir , genellikle yalnızca insanların okuması için tasarlanmış düz metin (biçimlendirme olmadan) içerir.
Bilgiyi kalıcı olarak saklamak için en iyi format yerine düz metindir.
Kodlama
Karakter kodlamaları
1960'ların başlarından önce bilgisayarlar metin yazmaktan ziyade sayılarla yoğun hesaplama için kullanılıyordu ve bellek son derece pahalıydı. Bilgisayarlar genellikle her karakter için yalnızca 6 bit ayırır ve yalnızca 64 karaktere izin verirdi ― A-Z, a-z ve 0-9 için kodlar atandığında yalnızca 2 kod kalırdı: bu da yeterli değildi. Çoğu bilgisayar küçük harfleri desteklememeyi tercih etti. Bu nedenle, Roberto Busa'nın , ve diğerleri gibi ilk metin projeleri, aslında büyük harf olması amaçlanan harflerin önüne bir yıldız işareti koymak gibi kurallara başvurmak zorunda kaldı.
IBM'den Fred Brooks, bir gün insanlar metin işlemek isteyebileceği için 8 bit uzunluğundaki baytlara geçilmesini şiddetle savundu ve kazandı. IBM EBCDIC kullanmasına rağmen, o andan itibaren çoğu metin ASCII'de kodlanmaya başlandı, (yazdırılmayan) için 0'dan 31'e kadar değerler ve harfler, rakamlar ve noktalama işaretleri gibi grafik karakterler için 32'den 127'ye kadar değerler kullanıldı. Çoğu makine karakterleri 7 yerine 8 bitte saklıyor, kalan biti yok sayıyor ya da (CRC) olarak kullanıyordu.
ASCII'nin neredeyse her yerde bulunması büyük bir yardımdı, ancak uluslararası ve dilsel kaygıları gidermekte başarısız oldu. Dolar işareti ("$") İngiltere'de kullanışlı değildi ve İspanyolca, Fransızca, Almanca, Portekizce ve diğer birçok dilde kullanılan aksanlı karakterler ASCII'de tamamen mevcut değildi (Yunanca, Rusça ve çoğu Doğu dilinde kullanılan karakterlerden bahsetmiyorum bile). Birçok kişi, şirket ve ülke ihtiyaç duydukları ekstra karakterleri tanımladılar -genellikle kontrol karakterlerini yeniden atadılar veya 128 ila 255 aralığındaki değerleri kullandılar. 128'in üzerindeki değerlerin kullanılması 8. bitin sağlama toplamı olarak kullanılmasıyla çelişir, ancak sağlama toplamı kullanımı yavaş yavaş ortadan kalkmıştır.
Bu ek karakterler, farklı ülkelerde farklı şekilde kodlanıyordu ve bu da metinlerin, orijinal kurallarını anlamadan çözülmesini imkansız hale getiriyordu. Örneğin, bir tarayıcı bir karakter kümesini başka bir karakter kümesi olarak yorumlamaya çalışırsa ` yerine ¬A' görüntüleyebilir. Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) sonunda çeşitli dillere uyum sağlamak için ISO 8859 altında birkaç geliştirdi. Bunlardan ilki () "Latin-1" olarak da bilinir ve Latin tabanlı karakterler kullanan Avrupa dillerinin çoğunun (hepsinin değil) ihtiyaçlarını karşılar (hepsini kapsayacak kadar yer yoktu). Daha sonra , dosya ortasında farklı karakter setleri arasında "geçiş" için kurallar sağlamıştır. Diğer birçok kuruluş bunların varyasyonlarını geliştirdi ve uzun yıllar boyunca Windows ve Macintosh bilgisayarlar uyumsuz varyasyonlar kullandı.
Metin kodlama durumu gittikçe daha karmaşık hale geldi ve ISO ve Unicode Consortium tarafından bilinen tüm (veya en azından şu anda bilinen tüm) dilleri kapsayabilecek tek ve birleşik bir karakter kodlaması geliştirme çabalarına yol açtı. Bazı anlaşmazlıklardan sonra,[] bu çabalar birleştirildi. Unicode şu anda 1.114.112 kod değerine izin vermekte ve neredeyse tüm modern metin yazma sistemlerinin yanı sıra birçok tarihi ve matbaa , matematiksel semboller gibi dilsel olmayan birçok karakteri kapsayan kodlar atamaktadır.
Metin, kodlamasına bakılmaksızın düz metin olarak kabul edilir. Alıcının metni düzgün bir şekilde anlayabilmesi veya işleyebilmesi için hangi kodlamanın kullanıldığını bilmesi (veya anlayabilmesi) gerekir; ancak kullanılan bilgisayar mimarisi veya veriyi oluşturan program (varsa) tarafından tanımlanan ikili yapılar hakkında herhangi bir şey bilmesine gerek yoktur.
Düz metnin belirli kodlamasını açıkça belirtmenin belki de en yaygın yolu bir kullanmaktır. E-posta ve HTTP için varsayılan MIME türü ""dir. -- biçimlendirme içermeyen düz metin. Hem e-posta hem de HTTP'de sıklıkla kullanılan bir diğer MIME türü "text/html; charset=UTF-8" -- HTML biçimlendirmesiyle UTF-8 karakter kodlaması kullanılarak temsil edilen düz metin. Bir başka yaygın MIME türü de "application/json" -- JSON işaretlemesiyle UTF-8 karakter kodlaması kullanılarak temsil edilen düz metin.
Karakter kodlamasına ilişkin herhangi bir açık gösterge olmadan bir belge alındığında, bazı uygulamalar hangi kodlamanın kullanıldığını tahmin etmeye çalışmak için kullanır.
Kontrol kodları
ASCII ilk 32 kodu (0-31 ondalık sayılar) "C0 seti" olarak bilinen için ayırır: başlangıçta yazdırılabilir bilgileri temsil etmek için değil, ASCII kullanan cihazları (örneğin yazıcılar) kontrol etmek veya manyetik bantta depolananlar gibi veri akışları hakkında üst bilgi sağlamak için tasarlanmış kodlar. Bunlar ("newline") ve gibi yaygın karakterleri içerir.
ve diğer (ISO 8859) setleri gibi 8 bitlik karakter setlerinde, "üst yarının" (128 ila 159) ilk 32 karakteri de "C1 seti" olarak bilinen kontrol kodlarıdır. Nadiren doğrudan kullanılırlar; görünürde bir ISO 8859 kodlamasında olan belgelerde ortaya çıktıklarında, kod konumları genellikle veya gibi özel, sisteme özgü bir kodlamadaki o konumdaki karakterlere atıfta bulunur, bunun yerine kodları ek grafik karakterleri sağlamak için kullanır.
Unicode, yön geçersiz kılma karakterleri (soldan sağa yazının içinde sağdan sola yazıyı açıkça işaretlemek için kullanılır) ve , emoji ve diğer karakterlerin alternatif biçimlerini seçmek için dahil olmak üzere ek kontrol karakterleri tanımlar.
Ayrıca bakınız
- (İkili protokol)
- Kaynak kodu
- (Metin tabanlı protokol)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bilgi islemde duz metin yalnizca karakterlerden olusan okunabilir materyali temsil eden ancak grafiksel gosterimini veya diger nesneleri kayan noktali sayilar resimler vb temsil etmeyen veriler ornegin dosya icerikleri icin kullanilan genis serbest bir terimdir Ayrica metnin basit duzenini etkileyen bosluklar satir sonlari veya sekme karakterleri gibi sinirli sayida bosluk karakteri de icerebilir Duz metin stil bilgilerinin dahil edildigi paragraflar bolumler ve benzerleri gibi belgenin yapisal kisimlarinin tanimlandigi yapilandirilmis metinden ve bazi kisimlarin ikili nesneler kodlanmis tamsayilar gercek sayilar goruntuler vb olarak yorumlanmasi gereken farklidir Bir penceresinde a href wiki Cat Unix title Cat Unix cat a komutuyla goruntulenen tarafindan yazilan The Human Side of Animals bolumunu iceren metin dosyasi Bu terim bazen oldukca gevsek bir sekilde sadece okunabilir icerik veya sadece konusmacinin tercih etmedigi hicbir sey icermeyen dosyalar iceren dosyalar anlaminda kullanilir Ornegin herhangi bir yazi tipi veya duzen gostergesi isaretleme isaretleme veya hatta sekmeler gibi kivircik tirnaklar kesilmeyen bosluklar yumusak tireler em tire ve veya bitisik harfler gibi karakterler veya diger seyler haric tutulabilir Prensip olarak duz metin herhangi bir kodlama icinde olabilir ancak bazen bu terim ASCII anlamina gelir UTF 8 ve gibi Unicode tabanli kodlamalar daha yaygin hale geldikce bu kullanim azaliyor olabilir Duz metin bazen yalnizca ikili dosyalari haric tutmak icin de kullanilir dosyanin en azindan bazi bolumlerinin yururlukteki karakter kodlamasiyla dogru sekilde yorumlanamadigi dosyalar Ornegin hello herhangi bir kodlamada ve ardindan bir karakter olmayan ikili bir tamsayiyi ifade eden 4 bayttan olusan bir dosya veya dize string ikili bir dosyadir Bir duz metin dosyasini farkli bir karakter kodlamasina donusturmek dogru karakter kodlamasi kullanildigi surece metnin anlamini degistirmez Ancak bir ikili dosyanin farkli bir bicime donusturulmesi metin olmayan verilerin yorumlanmasini degistirebilir Duz metin ve zengin metinUnicode Standardina gore Duz metin karakter kodlarinin saf bir dizisidir duz kodlanmamis metin bu nedenle Unicode karakter kodlarinin bir dizisidir Buna karsilik zengin metin olarak da bilinen bicimlendirilmis metin styled text duz metin arti dil tanimlayicisi yazi tipi boyutu renk kopru metni baglantilari vb gibi ek bilgiler iceren herhangi bir metin gosterimidir SGML RTF HTML XML ve duz metin verilerini ek veri yapilarini temsil eden karakter dizileriyle serpistirerek tamamen duz metin akislari olarak temsil edilen zengin metin ornekleridir Ancak diger tanimlara gore isaretleme veya diger ust veri meta data iceren dosyalar isaretleme ayni zamanda dogrudan bir formda oldugu surece HTML XML vb genellikle duz metin olarak kabul edilir Dolayisiyla SGML RTF HTML XML wiki isaretlemesi ve TeX gibi gosterimlerin yani sira neredeyse tum programlama dili kaynak kodu dosyalari duz metin olarak kabul edilir Bir dosyanin duz metin olup olmadigi belirli bir icerikle ilgili degildir Ornegin bir SVG dosyasi cizimleri ve hatta bit eslemeli grafikleri ifade edebilir ancak yine de duz metindir Ikili dosyalar yerine duz metin kullanimi kismen bilgisayar mimarisi uyumsuzluklarina karsi buyuk olcude bagisiklik kazandirarak dosyalarin vahsi dogada cok daha iyi hayatta kalmasini saglar Ornegin Endianligin tum sorunlarindan kacinilabilir UTF 8 yerine gibi kodlamalarla endianlik onemlidir ancak potansiyel olarak bilinmeyen alt kumeleri icin degil her karakter icin esit olarak KullanimGunumuzde duz metin kullanmanin amaci oncelikle kendi ozel kodlama veya bicimlendirme veya gerektiren programlardan bagimsiz olmaktir Duz metin dosyalari her yerde bulunan metin editoru ve yardimci programlarla acilabilir okunabilir ve duzenlenebilir Bir komut satiri arayuzu insanlarin duz metin olarak komutlar vermesine ve yine tipik olarak duz metin olarak bir yanit almasina olanak tanir DOS Windows klasik Mac OS ve Unix ve benzerlerindeki sayisiz program gibi diger bircok bilgisayar programi da duz metin isleme veya olusturma yetenegine sahiptir ayrica web tarayicilari Lynx ve gibi birkac tarayici goruntuleme icin yalnizca duz metin uretir ve diger okuyuculari Duz metin dosyalari programlamada neredeyse evrenseldir bir programlama dilinde talimatlar iceren bir kaynak kod dosyasi neredeyse her zaman bir duz metin dosyasidir Duz metin bir programin baslangicinda kaydedilen ayarlar icin okunan icin de yaygin olarak kullanilir Duz metin cogu e posta icin kullanilir Bir yorum bir dosyasi veya bir genellikle yalnizca insanlarin okumasi icin tasarlanmis duz metin bicimlendirme olmadan icerir Bilgiyi kalici olarak saklamak icin en iyi format yerine duz metindir KodlamaKarakter kodlamalari 1960 larin baslarindan once bilgisayarlar metin yazmaktan ziyade sayilarla yogun hesaplama icin kullaniliyordu ve bellek son derece pahaliydi Bilgisayarlar genellikle her karakter icin yalnizca 6 bit ayirir ve yalnizca 64 karaktere izin verirdi A Z a z ve 0 9 icin kodlar atandiginda yalnizca 2 kod kalirdi bu da yeterli degildi Cogu bilgisayar kucuk harfleri desteklememeyi tercih etti Bu nedenle Roberto Busa nin ve digerleri gibi ilk metin projeleri aslinda buyuk harf olmasi amaclanan harflerin onune bir yildiz isareti koymak gibi kurallara basvurmak zorunda kaldi IBM den Fred Brooks bir gun insanlar metin islemek isteyebilecegi icin 8 bit uzunlugundaki baytlara gecilmesini siddetle savundu ve kazandi IBM EBCDIC kullanmasina ragmen o andan itibaren cogu metin ASCII de kodlanmaya baslandi yazdirilmayan icin 0 dan 31 e kadar degerler ve harfler rakamlar ve noktalama isaretleri gibi grafik karakterler icin 32 den 127 ye kadar degerler kullanildi Cogu makine karakterleri 7 yerine 8 bitte sakliyor kalan biti yok sayiyor ya da CRC olarak kullaniyordu ASCII nin neredeyse her yerde bulunmasi buyuk bir yardimdi ancak uluslararasi ve dilsel kaygilari gidermekte basarisiz oldu Dolar isareti Ingiltere de kullanisli degildi ve Ispanyolca Fransizca Almanca Portekizce ve diger bircok dilde kullanilan aksanli karakterler ASCII de tamamen mevcut degildi Yunanca Rusca ve cogu Dogu dilinde kullanilan karakterlerden bahsetmiyorum bile Bircok kisi sirket ve ulke ihtiyac duyduklari ekstra karakterleri tanimladilar genellikle kontrol karakterlerini yeniden atadilar veya 128 ila 255 araligindaki degerleri kullandilar 128 in uzerindeki degerlerin kullanilmasi 8 bitin saglama toplami olarak kullanilmasiyla celisir ancak saglama toplami kullanimi yavas yavas ortadan kalkmistir Bu ek karakterler farkli ulkelerde farkli sekilde kodlaniyordu ve bu da metinlerin orijinal kurallarini anlamadan cozulmesini imkansiz hale getiriyordu Ornegin bir tarayici bir karakter kumesini baska bir karakter kumesi olarak yorumlamaya calisirsa yerine A goruntuleyebilir Uluslararasi Standardizasyon Orgutu ISO sonunda cesitli dillere uyum saglamak icin ISO 8859 altinda birkac gelistirdi Bunlardan ilki Latin 1 olarak da bilinir ve Latin tabanli karakterler kullanan Avrupa dillerinin cogunun hepsinin degil ihtiyaclarini karsilar hepsini kapsayacak kadar yer yoktu Daha sonra dosya ortasinda farkli karakter setleri arasinda gecis icin kurallar saglamistir Diger bircok kurulus bunlarin varyasyonlarini gelistirdi ve uzun yillar boyunca Windows ve Macintosh bilgisayarlar uyumsuz varyasyonlar kullandi Metin kodlama durumu gittikce daha karmasik hale geldi ve ISO ve Unicode Consortium tarafindan bilinen tum veya en azindan su anda bilinen tum dilleri kapsayabilecek tek ve birlesik bir karakter kodlamasi gelistirme cabalarina yol acti Bazi anlasmazliklardan sonra kaynak belirtilmeli bu cabalar birlestirildi Unicode su anda 1 114 112 kod degerine izin vermekte ve neredeyse tum modern metin yazma sistemlerinin yani sira bircok tarihi ve matbaa matematiksel semboller gibi dilsel olmayan bircok karakteri kapsayan kodlar atamaktadir Metin kodlamasina bakilmaksizin duz metin olarak kabul edilir Alicinin metni duzgun bir sekilde anlayabilmesi veya isleyebilmesi icin hangi kodlamanin kullanildigini bilmesi veya anlayabilmesi gerekir ancak kullanilan bilgisayar mimarisi veya veriyi olusturan program varsa tarafindan tanimlanan ikili yapilar hakkinda herhangi bir sey bilmesine gerek yoktur Duz metnin belirli kodlamasini acikca belirtmenin belki de en yaygin yolu bir kullanmaktir E posta ve HTTP icin varsayilan MIME turu dir bicimlendirme icermeyen duz metin Hem e posta hem de HTTP de siklikla kullanilan bir diger MIME turu text html charset UTF 8 HTML bicimlendirmesiyle UTF 8 karakter kodlamasi kullanilarak temsil edilen duz metin Bir baska yaygin MIME turu de application json JSON isaretlemesiyle UTF 8 karakter kodlamasi kullanilarak temsil edilen duz metin Karakter kodlamasina iliskin herhangi bir acik gosterge olmadan bir belge alindiginda bazi uygulamalar hangi kodlamanin kullanildigini tahmin etmeye calismak icin kullanir Kontrol kodlari ASCII ilk 32 kodu 0 31 ondalik sayilar C0 seti olarak bilinen icin ayirir baslangicta yazdirilabilir bilgileri temsil etmek icin degil ASCII kullanan cihazlari ornegin yazicilar kontrol etmek veya manyetik bantta depolananlar gibi veri akislari hakkinda ust bilgi saglamak icin tasarlanmis kodlar Bunlar newline ve gibi yaygin karakterleri icerir ve diger ISO 8859 setleri gibi 8 bitlik karakter setlerinde ust yarinin 128 ila 159 ilk 32 karakteri de C1 seti olarak bilinen kontrol kodlaridir Nadiren dogrudan kullanilirlar gorunurde bir ISO 8859 kodlamasinda olan belgelerde ortaya ciktiklarinda kod konumlari genellikle veya gibi ozel sisteme ozgu bir kodlamadaki o konumdaki karakterlere atifta bulunur bunun yerine kodlari ek grafik karakterleri saglamak icin kullanir Unicode yon gecersiz kilma karakterleri soldan saga yazinin icinde sagdan sola yaziyi acikca isaretlemek icin kullanilir ve emoji ve diger karakterlerin alternatif bicimlerini secmek icin dahil olmak uzere ek kontrol karakterleri tanimlar Ayrica bakinizIkili protokol Kaynak kodu Metin tabanli protokolKaynakca The Unicode Standard version 14 0 PDF ss 18 19 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Nisan 2024 Andrew Hunt amp David Thomas 1999 Chapter 14 The Power of Plain Text s 73