Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Şubat 2014) |
Dağlık Şor ya da Dağlık Şor ülkesi (Şorca: Тағлығ ШорTağlığ Şor; Rusça: Горная Шория Gornaya Şoriya) Rusya Federasyonu'nun Eski Türklerin ana vatanı olan Güney Sibiryada arazisindeki yöre. Altay Dağlarının doğusuna düşer. Altay Sayan Dağlarının kavşağındaki Kemerovo Oblastında yer alır. Yerli Türkler buradaki ormanlık dağlara tayga demişlerdir. Bu ad günümüzde yaygınlaşmıştır. Eski adı Şorya (Şor Türkleri yaşadığı için bu ad verilmiştir) olan Kemerovo Oblastının güney bölümündedir. Bu bölgenin yerlilileri olan Şorlar'ın alanı olduğu için Ruslar ilk zamanlarda buraya Şorya demişlerdi.Stalin devri boyunca sürgün ve ceza hapis etme merkezleriden biri olan kısaltılmış adı GULAG arazi kampı burada yer alır.
Arazi dağlıktır: bir uzantısı, ve ve cevher olarak zengindir.
Yöredeki başlıca Şehirler
Akarsuları
Belli başlı akarsular:
- Mrassu
- : Mundıbaş kelimesi Sibirya yerli Türklerinin dilinde dertli baş manasına gelir.
Nüfus
Dağlık Şorya'nın nüfus yoğunluğu az olup nüfusu da düşüktür. (1 km²'ye 5 kişiden az). Nüfusun çoğunluğu Şor Türkleri ve Ruslardır.
Sanayi
Dağlık Şorya — Rusya'da önemli bir maden merkezidir. burada yer alır.
Dağlık Şorya diğer alanlarda da gelişmiş olup kereste, tatlı su balığı ve çam fıstığı çok fazladır.
Turizm
Şorya dağları Sibirya'da rağbet gören bir kayak merkezi konumundadır. Rusyada sürekli yapılan için profesyonel ve amatör kayak şampiyonası burada olmaktadır. Kayak merkezinin özellikleri:
- Yamaç eğimi — 15-20°
- Kar örtüsünün süresi — 7 ay
- Orta açık soğuk hava ve rüzgarsızdır
- yumuşak «soğuk» kar
- Yeşil Dağlar ve yolları tarafından büyük öneme sahip olarak kabul edilmiştir.
Yükseklik
Yükseklik 500 ve 1570 metre arasındadır.
En ünlü dağlar:
- Mustağ 1570
- Kurgan 1555
- Karitşal 1270 (Yeşil dağ olarak da bilinir, en çok tatil merkezi dağ yamacı Şeregeş'tedir)
- Утуя 1143
Fiziki coğrafya karakteri
Yüksek ve eğlencelere spora elverişli bu bölge dağları Sibiryanın İsviçresi olarak tanınır. Halk arasında Pus-tağ (yani Buz dağ) olarak da denilen yer Şorya Dağlarının en yüksek yerlerinden birini oluşturur. İğne yapraklı tayga ormanları görülür. Burada karla kaplı iğne yapraklı ormanlarla örtülü önemli zirveler şöyledir. Patına, Ulutağ (Uludağ), Kubez, Temirtav(Temirtağ-Demirdağ), Yeşil, Kul-Tayga. Kışarı kayakçılar yazları da dağ gezgincileri buraları doldurur. Buradaki temiz havaya sahip alpin dağlarını çeşitli akarsular keser. – Kondoma, Mundıbaş, Mrassu, Pızas.
İklimi
Kışları karlı ve rüzgarsız bir hava görülür. Çok sert olmamak üzere orta dereceli soğuk bir havaya sahiptir. Gün ışığı veya güneşlenme süresi Karadeniz ile ortalama aynıdır. Mart ayında bile güneş görebilirsiniz. Ormanlık alanlarda huş, köknar (göknar), ladin, sedir ağaları hakimdir. Dağların zirvelerinde alpin ve supalpin dağ çayırları görülür.
Fauna zengin ve çeşitlidir. Geyik türleri, Asya geyiği, misk geyik, eti leziz olan Sibirya ren geyiği, karaca, boz ayı, bozkurt, vaşak, su samuru, çakal, porsuk, vizon gibi orman hayvanları bulunur. Bölge kuş türlerinin de çeşitli olduğu bir yerdir. Akbaba, şahin, kartal, çalıhorozu, dağ tavuğu, huş tavuğu ve diğerleri. Su ürünlerinden gölge balığı, somon balığı, keten, çamça, yılan balığı, turna balığı, kızılkanat, levrek, platika, mil ve diğerleri.
Bölgede özellikle de samur tüylü hayvanların korunması için oluşturulan Şor Ulusal Parkı ve Taştagol Koruma Alanı oluşturulmuştur.
Kaynakça
- ^ Кимеев В. М., Копытов А. И. (2018). Горная Шория (PDF). Кемерово: Примула. s. 5. ISBN . 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Aralık 2023. Birden fazla
|sayfalar=ve|sayfa=kullanıldı () - ^ Курпешко-Тангашева Н. Н., Апонькин Ф. Я. (1995). Шорско-русский и русско-шорский словарь (PDF). Кемерово: Кемеровское книжное издательство. s. 51. ISBN
|isbn=değerini kontrol edin: checksum (). 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2023. Birden fazla|sayfalar=ve|sayfa=kullanıldı () - ^ . 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ . 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ . 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
Dış bağlantılar
- Şorya Dağları 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Subat 2014 Daglik Sor ya da Daglik Sor ulkesi Sorca Taglyg ShorTaglig Sor Rusca Gornaya Shoriya Gornaya Soriya Rusya Federasyonu nun Eski Turklerin ana vatani olan Guney Sibiryada arazisindeki yore Altay Daglarinin dogusuna duser Altay Sayan Daglarinin kavsagindaki Kemerovo Oblastinda yer alir Yerli Turkler buradaki ormanlik daglara tayga demislerdir Bu ad gunumuzde yayginlasmistir Eski adi Sorya Sor Turkleri yasadigi icin bu ad verilmistir olan Kemerovo Oblastinin guney bolumundedir Bu bolgenin yerlilileri olan Sorlar in alani oldugu icin Ruslar ilk zamanlarda buraya Sorya demislerdi Stalin devri boyunca surgun ve ceza hapis etme merkezleriden biri olan kisaltilmis adi GULAG arazi kampi burada yer alir Arazi dagliktir bir uzantisi ve ve cevher olarak zengindir Yoredeki baslica SehirlerTastagol Rusca yazilisi Tashtagol Sorya nin idari merkeziTastagol icinde Temirtav Demirdag koy AkarsulariBelli basli akarsular Mrassu Mundibas kelimesi Sibirya yerli Turklerinin dilinde dertli bas manasina gelir NufusDaglik Sorya nin nufus yogunlugu az olup nufusu da dusuktur 1 km ye 5 kisiden az Nufusun cogunlugu Sor Turkleri ve Ruslardir SanayiDaglik Sorya Rusya da onemli bir maden merkezidir burada yer alir Daglik Sorya diger alanlarda da gelismis olup kereste tatli su baligi ve cam fistigi cok fazladir TurizmTastagol da Mustag buzdagi manzarasi Sorya daglari Sibirya da ragbet goren bir kayak merkezi konumundadir Rusyada surekli yapilan icin profesyonel ve amator kayak sampiyonasi burada olmaktadir Kayak merkezinin ozellikleri Yamac egimi 15 20 Kar ortusunun suresi 7 ay Orta acik soguk hava ve ruzgarsizdir yumusak soguk kar Yesil Daglar ve yollari tarafindan buyuk oneme sahip olarak kabul edilmistir YukseklikYukseklik 500 ve 1570 metre arasindadir En unlu daglar Mustag 1570 Kurgan 1555 Karitsal 1270 Yesil dag olarak da bilinir en cok tatil merkezi dag yamaci Sereges tedir Utuya 1143Fiziki cografya karakteriYuksek ve eglencelere spora elverisli bu bolge daglari Sibiryanin Isvicresi olarak taninir Halk arasinda Pus tag yani Buz dag olarak da denilen yer Sorya Daglarinin en yuksek yerlerinden birini olusturur Igne yaprakli tayga ormanlari gorulur Burada karla kapli igne yaprakli ormanlarla ortulu onemli zirveler soyledir Patina Ulutag Uludag Kubez Temirtav Temirtag Demirdag Yesil Kul Tayga Kisari kayakcilar yazlari da dag gezgincileri buralari doldurur Buradaki temiz havaya sahip alpin daglarini cesitli akarsular keser Kondoma Mundibas Mrassu Pizas IklimiKislari karli ve ruzgarsiz bir hava gorulur Cok sert olmamak uzere orta dereceli soguk bir havaya sahiptir Gun isigi veya guneslenme suresi Karadeniz ile ortalama aynidir Mart ayinda bile gunes gorebilirsiniz Ormanlik alanlarda hus koknar goknar ladin sedir agalari hakimdir Daglarin zirvelerinde alpin ve supalpin dag cayirlari gorulur Fauna zengin ve cesitlidir Geyik turleri Asya geyigi misk geyik eti leziz olan Sibirya ren geyigi karaca boz ayi bozkurt vasak su samuru cakal porsuk vizon gibi orman hayvanlari bulunur Bolge kus turlerinin de cesitli oldugu bir yerdir Akbaba sahin kartal calihorozu dag tavugu hus tavugu ve digerleri Su urunlerinden golge baligi somon baligi keten camca yilan baligi turna baligi kizilkanat levrek platika mil ve digerleri Bolgede ozellikle de samur tuylu hayvanlarin korunmasi icin olusturulan Sor Ulusal Parki ve Tastagol Koruma Alani olusturulmustur Kaynakca Kimeev V M Kopytov A I 2018 Gornaya Shoriya PDF Kemerovo Primula s 5 ISBN 978 5 904430 51 1 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Aralik 2023 Birden fazla sayfalar ve sayfa kullanildi yardim Kurpeshko Tangasheva N N Aponkin F Ya 1995 Shorsko russkij i russko shorskij slovar PDF Kemerovo Kemerovskoe knizhnoe izdatelstvo s 51 ISBN 5 7550 0388 8 isbn degerini kontrol edin checksum yardim 31 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Aralik 2023 Birden fazla sayfalar ve sayfa kullanildi yardim 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 a b Arsivlenmis kopya 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 Dis baglantilarSorya Daglari 1 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde