Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İyi ideası ya da (Yunanca: ἡ τοῦ ἀγαθοῦ ἰδέα "iyinin fikri") Platon felsefesindeki bir kavramdır. Platon'un cumhuriyet diyaloğunda (508e2-3) Sokrates karakteriyle anlatılır. Bu form, eğitim gören bir filozofun bir ilerlemesini sağlayan formdur. Açıkça görülemez veya açıklanamaz, ancak kişinin diğer tüm formları gerçekleştirmesine izin veren formdur. İyinin tanımı, içinde belirli iyi şeylerin paylaştığı, uzay ve zamanın dışında var olan mükemmel, ebedi ve değişmeyen bir Formdur.
Cumhuriyet'te Kullanım
İyilik Cumhuriyeti formunda görülen ilk referanslar Glaucon ve Socrates (454 c–d) arasındaki sohbet içindedir. Platon, adaletin tanımına ilişkin böylesine zor soruları yanıtlamaya çalışırken, "doğadaki her türlü farklılığı ve aynılığı ortaya koymamamız" gerektiğini, bunun yerine, "aynılık ve farklılığın" ilgili olan tek biçimine odaklanmamız gerektiğini belirtir. "İyinin biçimi olan yaşam tarzlarının kendileri". Bu form, diğer tüm formları anlamanın temelidir, diğer her şeyi anlamamıza izin veren şeydir. Platon, Sokrates ve Glaucon (508 a–c) arasındaki konuşma yoluyla, İyi'nin biçimini güneşle benzeştirir, çünkü bizim şeyleri görmemize izin verir. Platon burada güneşin görmeye nasıl izin verdiğini anlatır. Ama çok önemli bir ayrım yapıyor, "güneş görüş değildir" ama "görmenin sebebidir". Güneş görünür alemde olduğu için, İyinin formu alemdedir. "Bilinenlere hakikat ve bilene bilme gücü veren şeydir". Bu sadece "bilgi ve gerçeğin nedeni değil, aynı zamanda bir bilgi nesnesidir".
Platon, İyi'nin biçiminin, bilişin adalet gibi zor kavramları anlamasına nasıl izin verdiğini tanımlar. Bilgi ve gerçeği önemli olarak tanımlar, ancak Sokrates (508d–e) aracılığıyla "iyilik daha da değerlidir" der. Daha sonra, "iyilik olmamasına rağmen" "rütbe ve güç bakımından ondan üstün" olduğunu, "bilgi ve gerçeği sağlayan" (508e) olduğunu açıklamaya devam eder.
Bilimsel analiz
Platon, İyinin Formunun (veya Fikrinin) bilginin kendisi olmasa da ve İyiden adil olan şeylerin yararlılıklarını ve değerlerini kazandığını yazar. İnsanlar iyinin peşinde koşmaya mecburdur, ancak hiç kimse felsefi mantık olmadan bunu başarılı bir şekilde yapmayı umut edemez. Platon'a göre, gerçek bilgi, tüm insanlık ile günlük etkileşimlerimizde karşılaştığımız maddi nesneler ve kusurlu zekalar hakkında değil, daha ziyade tüm yaratılmış varlıkların modellerinden olan daha saf ve daha mükemmel modellerin doğasını araştırır. Platon, bu mükemmel türlerin sonsuzluktan beri var olduğunu varsayar ve onlara Formlar veya Fikirler adını verir. Bu Formlar insan duyuları tarafından algılanamayacağından, Formlar hakkında edindiğimiz bilgi ne olursa olsun zihin gözüyle görülmelidir (cf. 132a), somut akış dünyasından türetilen fikirler sonuçta tatmin edici ve belirsizdir (bkz. ). Tüm kalıcı otoriteyi duyu kanıtına reddeden bu derece şüpheciliği savunuyor. Özünde Platon, adalet, hakikat, eşitlik, güzellik ve diğer pek çok şeyin nihayetinde İyinin Formundan türediğini öne sürer.
Aristoteles'in eleştirisi
Aristoteles, hayatta kalan başlıca etik çalışmaları ve iyinin Biçimlerini birkaç kez eleştirel terimlerle tartışır. Aristoteles, Platon'un İyilik Formunun fiziksel dünya için geçerli olmadığını, çünkü Platon'un var olan dünyadaki hiçbir şeye "iyiliği" atfetmediğini savunur. Platon'un İyilik Formu, fiziksel dünyadaki olayları açıklamadığı için, insanların İyinin Formunun var olduğuna ve dolayısıyla İyinin Formunun insan etiğine aykırı olduğuna inanmak için hiçbir nedeni yoktur.
Diğer eleştiriler
Platon'un İyilik Formu çoğu zaman fazla genel olduğu için eleştirilir. Platon'un İyilik Formu, fiziksel dünyada iyi olan şeyleri tanımlamaz ve bu nedenle gerçeklikle bağlantısı yoktur. Platon'un İyilik Biçimi, talimat veya bireyin iyi olma yollarından yoksun olduğu için, Platon'un İyilik Biçimi insan etiğine uygulanamaz, çünkü iyiliğin peşinden gidebileceği tanımlanmış bir yöntem yoktur. Platon, Cumhuriyet'te Sokrates aracılığıyla, İyinin Formunu anlaşılması zor bir kavram olarak kabul eder ve İyinin Formunun zayıf yönlerinden dolayı eleştirilmek yerine bir hipotez olarak kabul edilmesini önerir. Cumhuriyet'teki Sokrates'e göre, bir hipotezi kabul etmenin tek alternatifi, tefekkür sürecinde ters etki yaratan tüm itirazları çürütmektir.
Aristoteles, diğer bilim adamlarıyla birlikte İyinin Formunu Bir fikri ile eşanlamlı olarak görür. Platon, İyi'nin en yüksek Form olduğunu ve tüm nesnelerin iyi olmayı arzuladığını iddia eder. Platon iyi şeyleri tanımlamadığından, Platon'un İyilik Formunu Bir fikri aracılığıyla yorumlamak, bilim adamlarının Platon'un İyilik Formunun fiziksel dünya ile nasıl ilişkili olduğunu açıklamalarına izin verir. Bu felsefeye göre, bir nesnenin İyinin Formuna ait olabilmesi için, bir nesnenin Bir olması ve uygun biçimde olması için uygun uyum, tekdüzelik ve düzene sahip olması gerekir.
Filozof Rafael Ferber, Aristoteles'in "İyi" nin "Bir" olduğu görüşünü reddetti ve İyinin Formu'nun kendisiyle çelişkili olduğunu yazdı. Ferber, Platon'un İyilik Formunun aynı anda tanımlanabileceğini ve bilinmediğini ve hem "olma" hem de "olmama" durumunda olabileceğini iddia etti.
Platon'un Formları, kendi içinde bir öz olmaktan ziyade, her şeyin nedeni olarak görüldüğü için de eleştirilir. Bazı akademisyenler, Platon'un, Form'un, şeylerin var olduğu özün özü olmasını amaçladığına da inanırlar. Platon'un Form konusundaki niyetinin bu farklı yorumları, Platon'un Form'un sistematik bir tanımına sahip olmadığı fikrine atfedilebilir.
Etkilemek
Platon'un erdem ve adaletin anlamı üzerine yazıları Batı felsefi geleneğine nüfuz eder.Neoplatonizmin kurucusu Plotinus, İyilik'ten büyük ölçüde etkilenen ilkelere sahipti. Onun 'Bir' kavramı 'İyi'ye eşdeğerdir çünkü nihai ontolojik bir gerçeği tanımlar. "Bir" hem "nedensiz" hem de evrendeki diğer her şeyin varoluş sebebidir. Plotinus, Platon'un İyilik Formunda yaptığı gibi, 'Bir' prensibini aydınlatıcı bir ışığa benzetti. Plotinus'un Neoplatonizm ekolünün bir sonucu olarak, 19. yüzyıla kadar Platonik felsefenin anlayışının büyük kısmı Plotinus'un yorumundan geldi. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'ın erken teolojileri, Plotinus'un merceğinden Platonculuğun fikirlerine baktı.
Atinalı bir çizgi roman yazarı olan Amphis'in karakterlerinden biri şöyle demektedir: "Ve onun hesabına katılma olasılığınız hakkında, Efendim, bu konuda Platon'un iyiliğinden daha fazlasını bilmiyorum, efendim." Platon'un halka açık bir konferans verdiği eski bir anekdot geleneği vardır. Konferansın sonunda Platon kalan dinleyicilere şöyle dedi: 'İyi Olan'dır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Republic. [2nd ed.]. Indianapolis, Ind.: Hackett Publ. Co. 1992. ISBN .
- ^ "Idea" from the Greek ἰδέα, often transliterated in the past but now typically translated as "character". The archaic sense must be distinguished from the modern sense meaning "thought". Cf. Russell: "It must not be supposed that 'ideas', in his sense, exist in minds, though they may be apprehended by minds.... The word 'idea' has acquired, in the course of time, many associations which are quite misleading when applied to Plato's 'ideas'. (The Problems of Philosophy, chapter 9).
- ^ a b Plato on Knowledge and Forms. New York: Oxford University Press. 2003. s. 350. ISBN .
- ^ Blindness and reorientation : problems in Plato's Republic. 1. Oxford: Oxford University Press. 2013. ss. 165, 166. ISBN .
- ^ The cave and the light : Plato versus Aristotle, and the struggle for the soul of Western civilization. First. New York: Bantam Books. 2013. s. 46. ISBN .
- ^ a b Jordan (1986). "Platos Idee des Guten by Rafael Ferber Review". The Classical Review. 36: 65-67. doi:10.1017/s0009840x00105001.
- ^ . 3 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014.
- ^ "Plato's Ethics: An Overview". 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2014.
- ^ Stanford Encyclopedia of Philosophy Plotinus 2 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ 3.27
- ^ Aristoxenus, Harmonics 30–31; see A. S. Riginos, Platonica (1976), pp. 124 ff., for further testimony.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iyi ideasi ya da Yunanca ἡ toῦ ἀga8oῦ ἰdea iyinin fikri Platon felsefesindeki bir kavramdir Platon un cumhuriyet diyalogunda 508e2 3 Sokrates karakteriyle anlatilir Bu form egitim goren bir filozofun bir ilerlemesini saglayan formdur Acikca gorulemez veya aciklanamaz ancak kisinin diger tum formlari gerceklestirmesine izin veren formdur Iyinin tanimi icinde belirli iyi seylerin paylastigi uzay ve zamanin disinda var olan mukemmel ebedi ve degismeyen bir Formdur Cumhuriyet te KullanimIyilik Cumhuriyeti formunda gorulen ilk referanslar Glaucon ve Socrates 454 c d arasindaki sohbet icindedir Platon adaletin tanimina iliskin boylesine zor sorulari yanitlamaya calisirken dogadaki her turlu farkliligi ve ayniligi ortaya koymamamiz gerektigini bunun yerine aynilik ve farkliligin ilgili olan tek bicimine odaklanmamiz gerektigini belirtir Iyinin bicimi olan yasam tarzlarinin kendileri Bu form diger tum formlari anlamanin temelidir diger her seyi anlamamiza izin veren seydir Platon Sokrates ve Glaucon 508 a c arasindaki konusma yoluyla Iyi nin bicimini gunesle benzestirir cunku bizim seyleri gormemize izin verir Platon burada gunesin gormeye nasil izin verdigini anlatir Ama cok onemli bir ayrim yapiyor gunes gorus degildir ama gormenin sebebidir Gunes gorunur alemde oldugu icin Iyinin formu alemdedir Bilinenlere hakikat ve bilene bilme gucu veren seydir Bu sadece bilgi ve gercegin nedeni degil ayni zamanda bir bilgi nesnesidir Platon Iyi nin biciminin bilisin adalet gibi zor kavramlari anlamasina nasil izin verdigini tanimlar Bilgi ve gercegi onemli olarak tanimlar ancak Sokrates 508d e araciligiyla iyilik daha da degerlidir der Daha sonra iyilik olmamasina ragmen rutbe ve guc bakimindan ondan ustun oldugunu bilgi ve gercegi saglayan 508e oldugunu aciklamaya devam eder Bilimsel analizPlaton Iyinin Formunun veya Fikrinin bilginin kendisi olmasa da ve Iyiden adil olan seylerin yararliliklarini ve degerlerini kazandigini yazar Insanlar iyinin pesinde kosmaya mecburdur ancak hic kimse felsefi mantik olmadan bunu basarili bir sekilde yapmayi umut edemez Platon a gore gercek bilgi tum insanlik ile gunluk etkilesimlerimizde karsilastigimiz maddi nesneler ve kusurlu zekalar hakkinda degil daha ziyade tum yaratilmis varliklarin modellerinden olan daha saf ve daha mukemmel modellerin dogasini arastirir Platon bu mukemmel turlerin sonsuzluktan beri var oldugunu varsayar ve onlara Formlar veya Fikirler adini verir Bu Formlar insan duyulari tarafindan algilanamayacagindan Formlar hakkinda edindigimiz bilgi ne olursa olsun zihin gozuyle gorulmelidir cf 132a somut akis dunyasindan turetilen fikirler sonucta tatmin edici ve belirsizdir bkz Tum kalici otoriteyi duyu kanitina reddeden bu derece supheciligi savunuyor Ozunde Platon adalet hakikat esitlik guzellik ve diger pek cok seyin nihayetinde Iyinin Formundan turedigini one surer Aristoteles in elestirisi Aristoteles hayatta kalan baslica etik calismalari ve iyinin Bicimlerini birkac kez elestirel terimlerle tartisir Aristoteles Platon un Iyilik Formunun fiziksel dunya icin gecerli olmadigini cunku Platon un var olan dunyadaki hicbir seye iyiligi atfetmedigini savunur Platon un Iyilik Formu fiziksel dunyadaki olaylari aciklamadigi icin insanlarin Iyinin Formunun var olduguna ve dolayisiyla Iyinin Formunun insan etigine aykiri olduguna inanmak icin hicbir nedeni yoktur Diger elestiriler Platon un Iyilik Formu cogu zaman fazla genel oldugu icin elestirilir Platon un Iyilik Formu fiziksel dunyada iyi olan seyleri tanimlamaz ve bu nedenle gerceklikle baglantisi yoktur Platon un Iyilik Bicimi talimat veya bireyin iyi olma yollarindan yoksun oldugu icin Platon un Iyilik Bicimi insan etigine uygulanamaz cunku iyiligin pesinden gidebilecegi tanimlanmis bir yontem yoktur Platon Cumhuriyet te Sokrates araciligiyla Iyinin Formunu anlasilmasi zor bir kavram olarak kabul eder ve Iyinin Formunun zayif yonlerinden dolayi elestirilmek yerine bir hipotez olarak kabul edilmesini onerir Cumhuriyet teki Sokrates e gore bir hipotezi kabul etmenin tek alternatifi tefekkur surecinde ters etki yaratan tum itirazlari curutmektir Aristoteles diger bilim adamlariyla birlikte Iyinin Formunu Bir fikri ile esanlamli olarak gorur Platon Iyi nin en yuksek Form oldugunu ve tum nesnelerin iyi olmayi arzuladigini iddia eder Platon iyi seyleri tanimlamadigindan Platon un Iyilik Formunu Bir fikri araciligiyla yorumlamak bilim adamlarinin Platon un Iyilik Formunun fiziksel dunya ile nasil iliskili oldugunu aciklamalarina izin verir Bu felsefeye gore bir nesnenin Iyinin Formuna ait olabilmesi icin bir nesnenin Bir olmasi ve uygun bicimde olmasi icin uygun uyum tekduzelik ve duzene sahip olmasi gerekir Filozof Rafael Ferber Aristoteles in Iyi nin Bir oldugu gorusunu reddetti ve Iyinin Formu nun kendisiyle celiskili oldugunu yazdi Ferber Platon un Iyilik Formunun ayni anda tanimlanabilecegini ve bilinmedigini ve hem olma hem de olmama durumunda olabilecegini iddia etti Platon un Formlari kendi icinde bir oz olmaktan ziyade her seyin nedeni olarak goruldugu icin de elestirilir Bazi akademisyenler Platon un Form un seylerin var oldugu ozun ozu olmasini amacladigina da inanirlar Platon un Form konusundaki niyetinin bu farkli yorumlari Platon un Form un sistematik bir tanimina sahip olmadigi fikrine atfedilebilir EtkilemekPlaton un erdem ve adaletin anlami uzerine yazilari Bati felsefi gelenegine nufuz eder Neoplatonizmin kurucusu Plotinus Iyilik ten buyuk olcude etkilenen ilkelere sahipti Onun Bir kavrami Iyi ye esdegerdir cunku nihai ontolojik bir gercegi tanimlar Bir hem nedensiz hem de evrendeki diger her seyin varolus sebebidir Plotinus Platon un Iyilik Formunda yaptigi gibi Bir prensibini aydinlatici bir isiga benzetti Plotinus un Neoplatonizm ekolunun bir sonucu olarak 19 yuzyila kadar Platonik felsefenin anlayisinin buyuk kismi Plotinus un yorumundan geldi Yahudilik Hristiyanlik ve Islam in erken teolojileri Plotinus un merceginden Platonculugun fikirlerine bakti Atinali bir cizgi roman yazari olan Amphis in karakterlerinden biri soyle demektedir Ve onun hesabina katilma olasiliginiz hakkinda Efendim bu konuda Platon un iyiliginden daha fazlasini bilmiyorum efendim Platon un halka acik bir konferans verdigi eski bir anekdot gelenegi vardir Konferansin sonunda Platon kalan dinleyicilere soyle dedi Iyi Olan dir Ayrica bakinizPlotinus un Etkisi Summum bonum Magara Alegori Bolunmus Cizgi Bir Formlar teorisi Deger etik ErdemKaynakca Republic 2nd ed Indianapolis Ind Hackett Publ Co 1992 ISBN 978 0 87220 136 1 Idea from the Greek ἰdea often transliterated in the past but now typically translated as character The archaic sense must be distinguished from the modern sense meaning thought Cf Russell It must not be supposed that ideas in his sense exist in minds though they may be apprehended by minds The word idea has acquired in the course of time many associations which are quite misleading when applied to Plato s ideas The Problems of Philosophy chapter 9 a b Plato on Knowledge and Forms New York Oxford University Press 2003 s 350 ISBN 0 19 924559 2 Blindness and reorientation problems in Plato s Republic 1 Oxford Oxford University Press 2013 ss 165 166 ISBN 978 0 19 993443 0 The cave and the light Plato versus Aristotle and the struggle for the soul of Western civilization First New York Bantam Books 2013 s 46 ISBN 978 0 553 80730 1 a b Jordan 1986 Platos Idee des Guten by Rafael Ferber Review The Classical Review 36 65 67 doi 10 1017 s0009840x00105001 3 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2014 Plato s Ethics An Overview 2 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2014 Stanford Encyclopedia of Philosophy Plotinus 2 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 27 Aristoxenus Harmonics 30 31 see A S Riginos Platonica 1976 pp 124 ff for further testimony