Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şükrü Oğuz Alpkaya (d. 1893, Antakya - ö. 6 ocak 1966, Çankırı), Kurtuluş Savaşı'nda Yörük Ali Efe'nin Yaveri olarak görev yapan, Yörük Ali Efe ile birlikte Aydın cephesinde düşman kuvvetleriyle yapılan savaşlara katılan Türk subayı.
Hayatı
Babası Zeki Efendi'dir. İlk eğitimini Antakya'da bitirdikten sonra İstanbul Vefa İdadisi'nden mezun oldu. Yüksek öğrenim için İstanbul Darülfünun Hukuk Fakültesi'ne girdi.
Bu sırada Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine askerlik hizmetine gönüllü olarak katıldı. Darülfünun Gönüllü Alayı'nda er olarak hizmet etti. Kıtasıyla beraber Edirne kalesinde görevliyken orada kuşatmada kalarak Bulgarlara orduca esir düştü. Esir edildiğinde Rusçuk'a götürüldü ve buradaki dokuz aylık esirlik hayatından sonra İstanbul'a dönebildi..
Esaretten dönüşte İstanbul'a ve bir süre sonra da İzmit'e yerleşti. Bu sırada İzmit'te komşusu olan İzmit İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesi Rıfat Yüce'nin yardımıyla İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. Teşkilatı Mahsusa'nın elemanlarından ve aynı zamanda Enver Paşa'nın da yaveri olan İzmitli Mümtaz Bey ile de Rıfat Yüce aracılığı ile tanıştı ve cemiyetin İzmit'teki toplantılarına sık sık katıldı.
I. Dünya Savaşı'na Osmanlı Devleti'nin katılmasıyla birlikte seferberlikle yeniden silah altına çağrıldı. Harbiye Mektebi'nde kurulan İhtiyat Zabit namzedi Alayı'nın talimgahına 21 Temmuz 1914 tarihinde girdi.
Mektebi Harbiye Talimgahı'ndan 14 Ağustos 1330 (1914) tarihinde askerlik hizmeti için orduya sevk edilerek Çanakkale'de Karadeniz Mevkii Müstahdem Kumandanlığı emrine verildi.
Askerlik hizmetinde görev aldığı kıtalar şunlardır:
- Çanakkale'nin muhtelif cephelerinde.
- Çatalca Hattı Müdafaası Ağır Topçu Gaziler Bataryası Kumandanlığı'nda.
- Haydarpaşa - İzmit Hat Muhafız Vagonlu Toplar Kumandanlığı'nda.
- Bahri Siyah Garp Sahil Topçu Alayı 15. Bölük 7. Kumandanlığında.
- Ayastefanos Bahri Tayyareler Hava Meydanı Muhafız Batarya Kumandanlığında.
- Avrupa Kuva-yı Seferiyesi Galiçya Cephesi Fırka 20 Ağır Topçu 17 Numaralı Obüs Bataryası Kumandanlığında.
- Yıldırım Orduları Grubu 7. Ordu 160 Numaralı Hayfa Sahil Topçu Bataryası Kumandanlığı'nda.
- Fırka 23. Topçu Alay 23. Tabur 29. Bölük 307. Kumandanlığı'nda istihdam olunmuş ve buralarda görev yapmıştır.
11 Nisan 1331 den muteber olmak üzere Zabıt Vekilliği'ne ve 21 Ekim 1331 (1915) de Mülazım saniliğe. 1 Temmuz 1334 (1918) tarihinde Mülazım evvelliğe terfi etti.
Genel ricatta esir olmadan, Halep'e kadar ordu ile geldi. Burada son Hayfa Meydan Savaşı'na katıldı. Ve mütareke ilan olunca Adana'ya geldi. 23. Fırka emrine verilerek. Tarsus'a gitti. Mersin sahilindeki Fener Bataryası Kumandanlığı'nda görevliyken genel terhis dolayısıyla terhis edildi.
Şükrü Oğuz Alpkaya, Arapça, Almanca ve bir miktar da Rumca bilmekteydi.
Adana'dan sonra ilk konakladığı yer Ceyhan'dı. Buraya geldiği zaman Ceyhan kasabasının Fransızların Ermeni birlikleri tarafından işgal edilmiş olduğunu gördü. Buradan sırasıyla Erzin, Dörtyol, Payas ve İskenderun'a gelirken 'nı yakından gördü.
Mütareke'nin ilk aylarında Antakya'da kaldı. İşgale yakından tanık oldu ve halkın işgale karşı direnişim sağlamak için propaganda faaliyetlerine geçti. O günkü şartlar içinde fazla bir varlık gösteremedi ve Antakya'yı terk etmek zorunda kaldı.
Şubat ayının başında Antakya'dan ayrılarak Adana - Pozantı - Konya yoluyla önce İzmit'e, orada kısa bir süre kaldıktan sonra İstanbul'a geçti.
İşgal altındaki İstanbul'da bir süre Antakyalı hemşerileri ve hukuk öğrencisi eski arkadaşları ile birlikte bulundu. Bu dönemdeki siyasi faaliyetlerinden dolayı Bekirağa Bölüğü'nde bir süre hapsedildi.
Nisan ayının ortalarında eski İttihatçı arkadaşlarından Bey'in tavsiyesiyle İzmir'e geldi. İzmir kısa bir süre sonra Yunanlar tarafından işgal edildi.
İzmir'de de vatansever genç ve aydınlarla bir araya gelerek, yurdun diğer parçalarında olduğu gibi burada kurulmuş olan "" adlı cemiyette aktif olarak görev aldı. İşgal sabahı karaya çıkan Yunan birlikleriyle uzun süren silahlı çatışmalara girdi. İşgalci Yunan birliklerine karşı yapılan ilk silahlı direnişin ayrıntılarıyla tanığı oldu. İzmir'deki sokak çatışmalarında ve geri çekilirken Türk köylerinde Yunan vahşetini gördü.
İşgal kuvvetlerine karşı bir millî savunma cephesi kurulması için büyük emekler verdi. Aydın dağlarında dolaşan, halkın sevdiği ünlü eşkıya Yörük Ali Efe'nin Madran dağındaki Efendi yaylası karargâhına çıkarak, kendisiyle tanıştı ve onun çetesine girdi. Yörük Ali Efe çetesini işgal kuvvetlerine karşı örgütlemek için çalıştı.
Yörük Ali Efe ile birlikte üç yüze yakın baskın ve taarruzlara bizzat katıldı. Yörük Ali'nin askeri müşavirliğini, yaverliğini üstlendi. Kurtuluş savaşının başından sonuna kadar Yörük Ali Efe müfrezesi ile birlikte omuz omuza savaştı. Sivas Kongresi'ne Aydın mıntıkasından murahhas olarak katıldı.
Yörük Ali Efe'nin refakatinde iken, Çerkez Ethem'in isyanını bastırmakta ve bu isyanın efelere de bulaşmasını önlemekte gösterdiği fevkalade hizmet ve yararlık nedeniyle, Menderes Grup Kumandanlığının tavsiyesiyle, 'nce, 10 ocak 1921 den itibaren rütbesi Yüzbaşılığa yükseltildi.
Sakarya Savaşı'ndan kısa bir süre sonra Konya'da açılan topçu kursuna katıldı ve bu kursu başarıyla bitirdi. Konya'da bulunduğu sırada husumetten doğan bir iftira sonucu kısa bir süre tutuklu kaldı. Ancak kendisine yapılan ağır suçlamaların hepsinden beraat etti.
Batı Cephesi'nden dönerek Yenipazar'da tekrar Yörük Ali Efe'nin refakatine verildi. Kısa süre sonra da Büyük Taarruz başlamış ve Yörük Ali Efe kuvvetlerine yine akıncılık görevi verilmişti. İzmir'in kurtuluşuna kadar Yörük Ali Efe kuvvetlerinde görev yaptı. Savaşın zaferle sonuçlanmasından sonra Millî Müdafaa Vekâleti'nin emri üzerine yeni görevi Konya'daki Ümera Divanı Harbi'ne Adli Müşavir olarak tayin edildiğinden Efe'nin yanından ayrılarak Konya'ya gitti.
Yedek subaylıktan Ön Yüzbaşı olarak terhis edildikten sonra, Adana'da yerleşip gazeteciliğe başladı.
1923'ten itibaren siyasi hayata atılmakla beraber bir taraftan da Hatay'ın kurtuluşu için propaganda mücadelesine atıldı.
İlk olarak "Hayat" gazetesinde önce muharrirlik ve daha sonra bu gazetenin idare müdürlüğünü üstüne aldı. Çanakkale cephesinde birlikte askerlik yaptığı Kastamonu Mebusu Adanalı Abdülkadir Kemali Öğütçü'nün (yazar Orhan Kemal'in babası) çıkarmakta olduğu "" adlı gazetesinde de yazı ve makaleleri yayınlandı. "Halk" gazetesinde yazılar yazdı.
Akdeniz bölgesinde yayınlanmak üzere "" adlı bir siyasi ve gündelik gazetenin imtiyazını aldı ve neşriyata başladı. "" adlı cemiyetin kuruluşunu sağladı. Kendini yeniden siyasi olayların içinde buldu. Gazetesini susturmak için siyasi rakipleri kendisiyle çok uğraştı. Adana gazetelerinin rekabeti ve çeşitli husumetlerden dolayı yine tutuklandı. Bir hiç yüzünden mahkeme üç yıl müddetle kendisini Kalebentliğe mahkûm ederek Çankırı'ya gönderdi.
Hüküm tarihinin üzerinden 13 ay geçtikten sonra 1926'da neşrolunan bir kanun ile cezasının devamı kaldırıldı. Çankırı'da evlendi ve buraya yerleşti. Serbest hayata atıldı, yeniden Hatay'ın kurtuluşu için mücadeleye başladı.
Çankırı'da çıkan "Çankırı" adlı Vilayetin resmi gazetesi ile Çankırı Mebuslarından Ahmet Talat Onay tarafından yayınlanmakta olan "Doğru Yol" adlı gazetelerde makaleler yazdı. Çeşitli gazetelerde, Cumhuriyet ve İzmit'te yayınlanan Türk Yolu gazetesinde Hatay davasını savunan makale ve yazı dizileri yayınladı.
Şükrü Oğuz Alpkaya; Kurtuluş Savaşı'nda Yörük Ali Efe ile birlikte vermiş olduğu mücadeleye ait anıları gazetesinde yayınlanmıştır. Bu anılar yayınlanırken Çankırı'nın Dümelli köyünde (bugünkü Eldivan kazası), ilerlemiş yaşına rağmen bekçilik ve odacılık yapmaktaydı.
Kurtuluş Savaşı’ına ait anıları 2009 yılında, “Yörük Ali Efe” adlı kitapta Demkar Yayınevi tarafından derlenerek yayınlanmıştır.
Kaynakça
Alpkaya, Şükrü Oğuz (2009). Yörük Ali Efe. Derleyen: Atilla ORAL. İstanbul: Demkar Yayınevi.
Dış bağlantılar
- Edebiyat Odası - Aydın Cephesi ve Yörük Ali[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sukru Oguz Alpkaya d 1893 Antakya o 6 ocak 1966 Cankiri Kurtulus Savasi nda Yoruk Ali Efe nin Yaveri olarak gorev yapan Yoruk Ali Efe ile birlikte Aydin cephesinde dusman kuvvetleriyle yapilan savaslara katilan Turk subayi HayatiBabasi Zeki Efendi dir Ilk egitimini Antakya da bitirdikten sonra Istanbul Vefa Idadisi nden mezun oldu Yuksek ogrenim icin Istanbul Darulfunun Hukuk Fakultesi ne girdi Bu sirada Balkan Savasi nin cikmasi uzerine askerlik hizmetine gonullu olarak katildi Darulfunun Gonullu Alayi nda er olarak hizmet etti Kitasiyla beraber Edirne kalesinde gorevliyken orada kusatmada kalarak Bulgarlara orduca esir dustu Esir edildiginde Ruscuk a goturuldu ve buradaki dokuz aylik esirlik hayatindan sonra Istanbul a donebildi Esaretten donuste Istanbul a ve bir sure sonra da Izmit e yerlesti Bu sirada Izmit te komsusu olan Izmit Ittihat ve Terakki Cemiyeti uyesi Rifat Yuce nin yardimiyla Ittihat ve Terakki Cemiyeti ne girdi Teskilati Mahsusa nin elemanlarindan ve ayni zamanda Enver Pasa nin da yaveri olan Izmitli Mumtaz Bey ile de Rifat Yuce araciligi ile tanisti ve cemiyetin Izmit teki toplantilarina sik sik katildi I Dunya Savasi na Osmanli Devleti nin katilmasiyla birlikte seferberlikle yeniden silah altina cagrildi Harbiye Mektebi nde kurulan Ihtiyat Zabit namzedi Alayi nin talimgahina 21 Temmuz 1914 tarihinde girdi Mektebi Harbiye Talimgahi ndan 14 Agustos 1330 1914 tarihinde askerlik hizmeti icin orduya sevk edilerek Canakkale de Karadeniz Mevkii Mustahdem Kumandanligi emrine verildi Askerlik hizmetinde gorev aldigi kitalar sunlardir Canakkale nin muhtelif cephelerinde Catalca Hatti Mudafaasi Agir Topcu Gaziler Bataryasi Kumandanligi nda Haydarpasa Izmit Hat Muhafiz Vagonlu Toplar Kumandanligi nda Bahri Siyah Garp Sahil Topcu Alayi 15 Boluk 7 Kumandanliginda Ayastefanos Bahri Tayyareler Hava Meydani Muhafiz Batarya Kumandanliginda Avrupa Kuva yi Seferiyesi Galicya Cephesi Firka 20 Agir Topcu 17 Numarali Obus Bataryasi Kumandanliginda Yildirim Ordulari Grubu 7 Ordu 160 Numarali Hayfa Sahil Topcu Bataryasi Kumandanligi nda Firka 23 Topcu Alay 23 Tabur 29 Boluk 307 Kumandanligi nda istihdam olunmus ve buralarda gorev yapmistir 11 Nisan 1331 den muteber olmak uzere Zabit Vekilligi ne ve 21 Ekim 1331 1915 de Mulazim sanilige 1 Temmuz 1334 1918 tarihinde Mulazim evvellige terfi etti Genel ricatta esir olmadan Halep e kadar ordu ile geldi Burada son Hayfa Meydan Savasi na katildi Ve mutareke ilan olunca Adana ya geldi 23 Firka emrine verilerek Tarsus a gitti Mersin sahilindeki Fener Bataryasi Kumandanligi nda gorevliyken genel terhis dolayisiyla terhis edildi Sukru Oguz Alpkaya Arapca Almanca ve bir miktar da Rumca bilmekteydi Adana dan sonra ilk konakladigi yer Ceyhan di Buraya geldigi zaman Ceyhan kasabasinin Fransizlarin Ermeni birlikleri tarafindan isgal edilmis oldugunu gordu Buradan sirasiyla Erzin Dortyol Payas ve Iskenderun a gelirken ni yakindan gordu Mutareke nin ilk aylarinda Antakya da kaldi Isgale yakindan tanik oldu ve halkin isgale karsi direnisim saglamak icin propaganda faaliyetlerine gecti O gunku sartlar icinde fazla bir varlik gosteremedi ve Antakya yi terk etmek zorunda kaldi Subat ayinin basinda Antakya dan ayrilarak Adana Pozanti Konya yoluyla once Izmit e orada kisa bir sure kaldiktan sonra Istanbul a gecti Isgal altindaki Istanbul da bir sure Antakyali hemserileri ve hukuk ogrencisi eski arkadaslari ile birlikte bulundu Bu donemdeki siyasi faaliyetlerinden dolayi Bekiraga Bolugu nde bir sure hapsedildi Nisan ayinin ortalarinda eski Ittihatci arkadaslarindan Bey in tavsiyesiyle Izmir e geldi Izmir kisa bir sure sonra Yunanlar tarafindan isgal edildi Izmir de de vatansever genc ve aydinlarla bir araya gelerek yurdun diger parcalarinda oldugu gibi burada kurulmus olan adli cemiyette aktif olarak gorev aldi Isgal sabahi karaya cikan Yunan birlikleriyle uzun suren silahli catismalara girdi Isgalci Yunan birliklerine karsi yapilan ilk silahli direnisin ayrintilariyla tanigi oldu Izmir deki sokak catismalarinda ve geri cekilirken Turk koylerinde Yunan vahsetini gordu Isgal kuvvetlerine karsi bir milli savunma cephesi kurulmasi icin buyuk emekler verdi Aydin daglarinda dolasan halkin sevdigi unlu eskiya Yoruk Ali Efe nin Madran dagindaki Efendi yaylasi karargahina cikarak kendisiyle tanisti ve onun cetesine girdi Yoruk Ali Efe cetesini isgal kuvvetlerine karsi orgutlemek icin calisti Yoruk Ali Efe ile birlikte uc yuze yakin baskin ve taarruzlara bizzat katildi Yoruk Ali nin askeri musavirligini yaverligini ustlendi Kurtulus savasinin basindan sonuna kadar Yoruk Ali Efe mufrezesi ile birlikte omuz omuza savasti Sivas Kongresi ne Aydin mintikasindan murahhas olarak katildi Yoruk Ali Efe nin refakatinde iken Cerkez Ethem in isyanini bastirmakta ve bu isyanin efelere de bulasmasini onlemekte gosterdigi fevkalade hizmet ve yararlik nedeniyle Menderes Grup Kumandanliginin tavsiyesiyle nce 10 ocak 1921 den itibaren rutbesi Yuzbasiliga yukseltildi Sakarya Savasi ndan kisa bir sure sonra Konya da acilan topcu kursuna katildi ve bu kursu basariyla bitirdi Konya da bulundugu sirada husumetten dogan bir iftira sonucu kisa bir sure tutuklu kaldi Ancak kendisine yapilan agir suclamalarin hepsinden beraat etti Bati Cephesi nden donerek Yenipazar da tekrar Yoruk Ali Efe nin refakatine verildi Kisa sure sonra da Buyuk Taarruz baslamis ve Yoruk Ali Efe kuvvetlerine yine akincilik gorevi verilmisti Izmir in kurtulusuna kadar Yoruk Ali Efe kuvvetlerinde gorev yapti Savasin zaferle sonuclanmasindan sonra Milli Mudafaa Vekaleti nin emri uzerine yeni gorevi Konya daki Umera Divani Harbi ne Adli Musavir olarak tayin edildiginden Efe nin yanindan ayrilarak Konya ya gitti Yedek subayliktan On Yuzbasi olarak terhis edildikten sonra Adana da yerlesip gazetecilige basladi 1923 ten itibaren siyasi hayata atilmakla beraber bir taraftan da Hatay in kurtulusu icin propaganda mucadelesine atildi Ilk olarak Hayat gazetesinde once muharrirlik ve daha sonra bu gazetenin idare mudurlugunu ustune aldi Canakkale cephesinde birlikte askerlik yaptigi Kastamonu Mebusu Adanali Abdulkadir Kemali Ogutcu nun yazar Orhan Kemal in babasi cikarmakta oldugu adli gazetesinde de yazi ve makaleleri yayinlandi Halk gazetesinde yazilar yazdi Akdeniz bolgesinde yayinlanmak uzere adli bir siyasi ve gundelik gazetenin imtiyazini aldi ve nesriyata basladi adli cemiyetin kurulusunu sagladi Kendini yeniden siyasi olaylarin icinde buldu Gazetesini susturmak icin siyasi rakipleri kendisiyle cok ugrasti Adana gazetelerinin rekabeti ve cesitli husumetlerden dolayi yine tutuklandi Bir hic yuzunden mahkeme uc yil muddetle kendisini Kalebentlige mahkum ederek Cankiri ya gonderdi Hukum tarihinin uzerinden 13 ay gectikten sonra 1926 da nesrolunan bir kanun ile cezasinin devami kaldirildi Cankiri da evlendi ve buraya yerlesti Serbest hayata atildi yeniden Hatay in kurtulusu icin mucadeleye basladi Cankiri da cikan Cankiri adli Vilayetin resmi gazetesi ile Cankiri Mebuslarindan Ahmet Talat Onay tarafindan yayinlanmakta olan Dogru Yol adli gazetelerde makaleler yazdi Cesitli gazetelerde Cumhuriyet ve Izmit te yayinlanan Turk Yolu gazetesinde Hatay davasini savunan makale ve yazi dizileri yayinladi Sukru Oguz Alpkaya Kurtulus Savasi nda Yoruk Ali Efe ile birlikte vermis oldugu mucadeleye ait anilari gazetesinde yayinlanmistir Bu anilar yayinlanirken Cankiri nin Dumelli koyunde bugunku Eldivan kazasi ilerlemis yasina ragmen bekcilik ve odacilik yapmaktaydi Kurtulus Savasi ina ait anilari 2009 yilinda Yoruk Ali Efe adli kitapta Demkar Yayinevi tarafindan derlenerek yayinlanmistir KaynakcaAlpkaya Sukru Oguz 2009 Yoruk Ali Efe Derleyen Atilla ORAL Istanbul Demkar Yayinevi Dis baglantilarEdebiyat Odasi Aydin Cephesi ve Yoruk Ali olu kirik baglanti