Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cem Sultan ya da Şehzade Cem (22 Aralık 1459, Edirne - 25 Şubat 1495,Napoli), II. Mehmed'in Çiçek Hatun'dan olma en küçük oğlu ve II. Bayezid'in küçük kardeşi. Ağabeyi II. Bayezid ile girdiği taht mücadelesiyle bilinir.
| Cem Sultan | |
|---|---|
 İtalyan ressam Pinturicchio'nun çizimiyle Şehzade Cem. | |
| Osmanlı Padişahı (İddia) | |
| Hüküm süresi | 28 Mayıs 1481 – 20 Haziran 1481 |
| Önce gelen | II. Mehmed |
| Konya sancak beyi | |
| Hüküm süresi | 1474 – 1481 |
| Önce gelen | Şehzade Mustafa |
| Doğum | 22 Aralık 1459 Edirne |
| Ölüm | 25 Şubat 1495 (35 yaşında) Napoli |
| Defin | 1499 Muradiye Külliyesi, Bursa |
| Eş(ler)i | Gülşirin Hatun |
| Çocuk(lar)ı | Şehzade Oğuz Han Şehzade Murad Şehzade Abdullah Ayşe Sultan Gevher Melike Sultan |
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
| Babası | II. Mehmed |
| Annesi | Çiçek Hatun |
| Dini | İslam |
| İmza |  |
Yaşamı
22 Aralık 1459 tarihinde Edirne Sarayı'nda doğdu.
Annesi Çiçek Hatun'dur. Dört yaşına geldiğinde çeşitli hocalardan dersler almaya başladı. Bu eğitim 10 yaşına kadar sarayda devam etti. Rumca dâhil bazı dilleri öğrendi.
10 yaşındayken Kastamonu Sancak Beyliği görevi ile saraydan ayrıldı. Yanında bulunan iki lalası (Süleyman Çelebi ve Nasuh Çelebi) ve bu şehrin kültürel ve eğitim kaynakları dolayısıyla bu görevde de eğitimine devam etti. Bunun yanında sancak beyliği olarak siyaset ve kamu idaresi konularında pratik bilgiler, tecrübeler ve yetenekler kazandı. Şehzade Cem için 1472'de İstanbul'da sünnet töreni yapıldı.
1473'te Fatih Sultan Mehmed Uzun Hasan'ın üzerine doğu seferine gitti. Büyük şehzadeleri olan Şehzade Mustafa ve Şehzade Bayezid'i yanında götürdü. Cem'i lalaları ile geride Edirne Sarayı'nda kaymakam olarak bıraktı. O zamanlara sarayda iç oğlanı olan ve sonradan vatanı İtalya'ya dönerek hatıratını yazan Vicenza'li Angiolello bu dönem olaylarını hatıralarına geçirmiştir. Bu anılara göre Anadolu'ya geçen Fatih Sultan Mehmed'den Edirne'ye 40 gün kadar hiç haber gelmemişti. Bunu Sultan'ın başına gelen bir felaket olarak yorumlayan Şehzade'nin iki lalası onu sultan olarak ilan ederek saray halkının ona biat etmesini sağladılar. Fakat Fatih Sultan Mehmed bu seferde galip olarak geri dönüp bu olayı öğrenince çok sinirlendi. Şehzade'nin lalalarını (Süleyman ve Nasuh çelebileri) idam ettirdi. Fatih Sultan Mehmed'in bu olayı ciddi olan bir saray komplosu olarak görmesi mümkündü. Fakat belki de kendi gençliğinde babası II. Murad'ın kendine sultanlığı devrinden sonraki bir Melami şeyhine inanarak yaptığı hareketleri hatırlayarak, sonraki kararlarından bir toy, genç şehzadenin kandırılarak da bir yakışıksız hareket olarak gördüğü düşünülmesi çok olasıdır. Çünkü ertesi yıl Konya'da valiyken ölen Şehzade Mustafa'nın yerine Şehzade Cem'i Konya'ya vali olarak atadı.
3 Mayıs 1481'de Fatih Sultan Mehmed'in ölümü üzerine yeni padişahı belirlemek için Amasya'da bulunan en büyük Şehzade Bayezid'e ve Konya'da bulunan en küçük Şehzade Cem'e haberciler gönderildi. Veziriazam Karamanlı Mehmet Paşa, Şehzade Cem taraftarıydı ve bu yüzden sultanın vefatını bir süreliğine gizlemeye çalışmışsa da bunu başaramamıştı. Duruma kızan Yeniçeriler ayaklanıp sadrazam Karamanlı Mehmed Paşa'yı öldürdüler ve Şehzade Bayezid'in, İstanbul'da bulunan oğlu Korkut'u saltanat naibi ilan ederek onu tahta çıkardılar. Ancak Cem Sultan'a gönderilen haberci, yolda Şehzade Bayezid'in kayınbabası ve Anadolu Beylerbeyi olan Sinan Paşa tarafından yakalandı ve öldürülmesi neticesinde Cem Sultan haberi aldığında iş işten geçmiş, en büyük destekçisi sadrazam Karamanlı Mehmed Paşa da yeniçerilerin isyanıyla öldürülmüştü. Cem Sultan, babasının vefatını dört gün sonra öğrenebildi. Şehzade Bayezid, İstanbul'a varır varmaz devlet idaresini eline aldı.
Bursa'da tahta çıkışı
Cem Sultan, babasının meşhur Kanunnâme'sine koydurttuğu "Her kimseye evladımdan saltanat müyesser ola karındaşlarını nizam-ı âlem için katletmek münasiptir. Ekser ulemâ dahi bunu tecviz etmişlerdir..." hükmü gereği öldürüleceğinden emin olduğundan, Konya civarında topladığı bir miktar askerle Bursa'ya doğru ilerledi. Cem Sultan 4000 kadar askeriyle birlikte 27 Mayıs 1481'de İnegöl önlerine geldi. Sultan II. Bayezid, Ayas Paşa idaresindeki bir orduyu Cem Sultan'ın üzerine gönderdi. 28 Mayıs'ta yapılan muharebeyi kazanan Cem Sultan Bursa'da padişahlığını ilan etti. Kendi adına hutbe okutarak para bastırdı ve çeşitli fermanlar yayımladı. Bu saltanatı ancak yirmi gün sürdü. Sultan II. Bayezid'e gönderdiği arabulucularla, özellikle büyük halası Selçuk Sultan ile kendisinin Anadolu'da, Sultan Bayezid'in de Rumeli'de padişah olmasını ve Osmanlı topraklarını eşit olarak paylaşmayı teklif etti, kan dökülmemesini talep etmiş, Bayezid buna "Hükümdarlar arasında akrabalık yoktur." şeklindeki Arap atasözüyle karşılık vermişti.
Bundan sonra taraflar daha üstün ve avantajlı duruma sahip olabilmek için gayret gösterdi ve Sultan II. Bayezid, ordusuyla birlikte Cem Sultan'ın üzerine yürüdü. Yenişehir Muharebesini kaybeden Cem Sultan, Konya'ya geldi. Ancak Gedik Ahmet Paşa komutasındaki kuvvetlerin takibi sürünce, Cem Sultan yanına ailesini de alarak Osmanlı topraklarını terk ederek Ramazanoğulları toprakları olan Adana'dan, Memlûk Sultanlığı toprakları olan Halep'e geçip Kahire'ye gitti. Memlüklü Sultanı Kayıtbay onu törenle karşıladı. Fakat Kayıtbay Cem Sultan'in aradığı askeri desteği vermedi. Cem Sultan oradan da Hac mevsiminde Hicaz'a gitti. Cem Sultan, hacca giden ilk Osmanoğlu'dur.
Orada yazdığı şiirlerinde saltanat kavgasından tamamen vazgeçtiği, hac farizasını yerine getirmenin verdiği iç huzuru taç ve tahta bile değişmek istemediği görülür. Hicaz'da bulunmakta iken Bayatlı Mahmud adlı bir tarihçiyi erken Osmanlı tarihlerinden en önemlilerinden biri olan "Cam-i Cemayin" adlı tarih eserini hazırlamaya destek sağladı.
Hac'dan sonra tekrar Kahire'ye gelerek çeşitli telkin ve tahriklerle yeniden talihini denemek istedi. 27 Mayıs 1482'de Konya'yı kuşattı. II. Bayezid'in yaklaşması üzerine kuşatmayı kaldırarak Ankara'ya gitti. Oradan da tekrar Mısır'a gidecekti, ancak yollar tutulmuştu. II. Bayezid bu defa Cem Sultan'a bütün masraflarının karşılanması şartıyla Kudüs'te ikamet etmesini teklif etti; ancak bu teklifi reddetti. Başta Karamanoğlu Kasım Bey olmak üzere etrafındaki bazı kimseler saltanat mücadelesine Rumeli'de devam etmesi tavsiyesinde bulundular. Ağabeyi Sultan II. Bayezid'den bir mektup aldı. Bu mektupta, padişahlıktan vazgeçtiği takdirde kendisine bir milyon akçe ödeneceği belirtiliyordu.
Rodos Şövalyeleri ile ittifakı
Rumeli'ye geçmek için de Rodos şövalyelerinin gemilerini kullanacaktı. Bu sırada Rodos şövalyelerinden Pierre d'Aubusson onu Rodos'a davet etti. Rodos'a gelindiğinde (30 Temmuz 1482) Saint Jean şövalyelerinin reisi d'Aubusson ile varılan anlaşmaya göre şövalyeler Cem Sultan'a yardım edecekler, karşılığında Rodos'tan alınan adalar geri verilecek, daimi bir sulh olacak ve masraflarına karşılık 150 bin altın alacaklardı. d'Aubusson bu anlaşmayı yaparken Avrupa kralları ve Papa'ya da mektuplar göndererek Cem'in Rodos'ta olduğunu, durumdan istifade ile bir haçlı ordusu meydana getirilmesini ve Türklerin Avrupa'dan çıkarılmasını teklif etmekteydi. Bu kıymetli rehinenin muhafaza edilmesi için de Fransa'nın uygun olduğunu müzakere etmekteydiler. Sultan Bayezid ise şövalyelere her yıl 45 bin düka altını vermek üzere bir anlaşma yaptı. Cem Sultan'ın Fransa'ya gönderilme kararı alınmasına rağmen hâlâ o, Rumeli'ye geçme planları yapmaktaydı. Rodos'tan Sicilya'ya oradan Nice Limanı'na gelindi ve bir süre kalındı.
Cem Sultan'ın Fransa'dan başka bir ülkenin eline geçmesini Osmanlı Devleti açısından sakıncalı gören Sultan II. Bayezid, Fransa'ya bir elçi göndererek Cem Sultan'ın Fransa'da tutulmasını istedi.
Dük ile dostluğu şövalyeleri rahatsız ettiğinden önce Lyon daha sonra da Pouêt adlı kaleye getirildi. Burada Sultan Bayezid'in elçisi Cem Sultan'la görüşmek istedi ise de, bu mümkün olmadı. Yeniden yapılan bir anlaşma ile Cem Sultan'ın Papa VIII. Innocentius'a teslim edilmesine karar verilince şehzade yeniden yollara düştü. Böylelikle Cem Sultan'ın Fransa macerası 6,5 yıl sürmüş oldu. Marsilya yolu ile Toulon'a oradan da 14 Mart 1489 günü Roma'ya gelerek Papa ile görüştü. Cem Sultan'ı kullanmak isteyenlerden birisi de Papa VIII. Innocentius idi. Papa, Cem Sultan'ı bahane ederek Osmanlılara karşı bir haçlı seferi düzenlenmesini istiyordu. Ancak bunda başarılı olamayınca Cem Sultan'a Hristiyan olma teklifinde bulundu ancak Cem Sultan bunu kesinlikle reddetti. Cem Sultan'ın tek arzusu Mısır'da bıraktığı annesi ve çocuklarına kavuşmaktı. Ancak Papa'nın başka planları vardı. Çeşitli tekliflerde bulundular. Cem Sultan bunları "din-i mübin-i İslâma ihanet edemeyeceği ve dinini cihan saltanatına değişmeyeceği" cevabıyla geri çevirdi. 2000'li yılların başlarında ortaya çıkan Josquin Desprez tarafından yazılan bir bestede Türk kıyafetleri içerisinde sarıklı bir gencin resmi olduğu ve bu resimdekinin Cem Sultan olduğu düşünülmektedir. Böyle bir eserin bir müslüman için bestelenmeyeceği sonucunda Cem Sultan'ın Hristiyanlığı kabul ettiği ileri sürülmektedir.
Roma'da 5 yıl 11 aydan fazla kalındı. Başta Macaristan Kralı olmak üzere Memlûklu Sultanı ve diğerlerinin Cem Sultan ile ilgili talepleri Papa'yı çok zor durumda bıraktı. Bu sırada hem Cem Sultan'a hem de Papa'ya suikast teşebbüsleri olmaktaydı. Fransa Kralı VIII. Charles'in ısrarlı talepleri üzerine, Cem ona teslim edilmek üzere Napoli'ye doğru yola çıkıldı ancak yolda fenalaştı. Muhtemelen teslimden önce Papa tarafından zehirlenmişti. Uygulanan bütün tedavi yöntemleri netice vermeyince şehzade, "Ailesinin Mısır'dan İstanbul'a getirilip gözetilmesi, kendisine hizmet edenlerin memnun edilmesi ve ölüsünün mutlaka Osmanlı ülkesine getirilmesi" şeklindeki vasiyetini yazdırdı.
Sultan Cem'in Roma halkının fakirlerine para vermesi, Avrupa'da Cem Sultan'ın bu hareketi taraftar toplama olarak karşılandı.
Cem Sultan vakası Osmanlı tarihinde Yıldırım Bayezid'in Timur'un elinde esir düşüp, demir kafese hapsedilmesinden sonra ikinci büyük hadisedir. Rumeli'den tekrar Osmanlı topraklarına gelmek isteyen Cem Sultan, 14 yıl esir hayatı yaşadı. En son Papa'nın elinden Fransız Kralı tarafından kurtarılmıştır.
Cem Sultan'ın bakım masrafları için Papa, Sultan II. Bayezid'den yılda 40.000 altından fazla para almayı başarmış, Cem Sultan'ı serbest bırakma tehditleriyle de Osmanlı fetihlerini durdurmuştu. Bu olay ileride Şehzade katli için de önemli bir mesnet teşkil etmiştir.
Ölümü
Cem Sultan, 25 Şubat 1495'te öldü. II. Bayezid, 3 günlük yas ilan edip kardeşi Cem Sultan'ın naaşı için para vermeyi reddetti. Bunun üzerine Cem Sultan'ın naaşı uzun süre alıkonmuştur. 1499 senesinde Cem Sultan'ın naaşı için Napoli'ye savaş ilan etti. Bunun üzerine Napoli Cem Sultan'ın naaşını bir gemiye yükleyerek Osmanlı'ya teslim etti.
Şehzade Cem'in naaşı Bursa'da büyükbabası Sultan II. Murad'ın yaptırdığı caminin bahçesine kardeşi Şehzade Mustafa'nın yanına gömüldü.
Annesi ve çocuklarının ne oldukları da acıklıdır. Cem Sultan'ın annesi Çiçek Hatun oğlu Mısır'dayken onunla mektuplaştığı belgelenmiştir. Çiçek Hatun Mısır'da 1495'te vebadan ölmüştür. Cem Sultan'ın oğullarından olan Oğuz daha üç yaşındayken babası Fransa'ya götürüldüğü zaman 1482'de amcası II. Bayezid tarafından boğdurulması emredildiyse de zehirlenerek öldürüldü. Sultan Cem'in diğer oğlu Murad, Rodos'ta kalmış ve bağnaz muhitte vaftiz edilip Hristiyan olmuştur. Murad, kendi oğlu ile birlikte Kanuni Sultan Süleyman'ın Rodos kuşatmasında şövalyelerin yanında bulunmuştu. Rodos Osmanlı kuvvetleri tarafından ele geçirildikten sonra herkesin kaleyi serbestçe terk ettiği halde, Cem'in oğlu Murad ve torunu yakalandı ve fetihten sonra I. Süleyman'ın emriyle boğularak öldürüldü.
Ailesi
Yüzyıllar sonra dahi Avrupa’da kalan bir-iki torununun soyundan gelenleri, bugünün Osmanlı hanedanı Cem Sultan’ın torunlarını kuzen olarak tanıyor, ama aralarına almayı kabul etmiyorlar. Kanuni Rodos'u fethettiği zaman Hristiyan olan torunlarını katletmiştir.
Eşi
- Gülşirin Hatun
Çocukları
- Şehzade Oğuz Han (1474-1483)
- Şehzade Murad (1475-1522)
- Şehzade Abdullah (1476-1483)
- Ayşe Sultan
- Gehver Melike Sultan
Şairliği
Sultan şâirler arasında şiirlerinde şahsî duygularını ifade etmede en başarılı sayılanı, Cem Sultan'dır. Şiir ve edebiyatla çok küçük yaşlardan beri meşgul olmuş bir şehzâde olan Cem'in çevresinde, adına "Cem şâirleri" denen bir grup şâir bulunmuştur. Cem Sadisi, Haydar Bey, Sehâî, Kandî, Şâhidî gibi dönemin ünlü şairlerinden oluşan bu gruptan bazı şâirler, Cem'i gurbette de yalnız bırakmamışlardır. Cem Sultan, şiirlerinde yaşadığı sıkıntıları, oldukça duygulu bir anlatımla dile getirir. Cem'in "Fal-i Reyhan" adlı 48 beyitlik manzum bir çiçek falı bulunmaktadır. Cem Sultan'ın biri Farsça diğeri Türkçe olmak üzere iki divanı vardır. Ayrıca ve Hüsrev ü Şirin adlı mesnevisi vardır. Divan’ı baştan sona neredeyse hüzünle doludur.
Popüler kültürdeki yeri
The Borgias dizi filminde Cem Sultan'ı canlandırmıştır.
- Malkoçoğlu Cem Sultan filminde Cem Sultan'ı Cihangir Gaffari tarafından canlandırıldı.
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ NTV Tarih, Şubat 2010, s. 21
- ^ a b c d e Kafadar, Cemal, "Cem Sultan", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.340-343
- ^ Murat Bardakçı (7 Temmuz 2023). "Vatikan'da Cem Sultan için 1495'te düzenlenen âyinde okunmak üzere bestelenmiş ilâhinin notası Londra'da mezata çıktı". Habertürk. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2023.
- ^ "OTTOMAN WEB SITE - 700th Anniversary of the OTTOMAN EMPIRE". www.osmanli700.gen.tr. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Mutafçiyeva, Vera (1971). Cem Sultan Olayı. İstanbul: May Yayınları.
- ^ "Cem Sultan'ın İtalya'daki Altsoyu". www.maltagenealogy.com. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2016.
- ^ Murat Bardakçı (5 Ağustos 2001). "Cem Sultan'ın 5 asır sonra ortaya çıkan Maltalı torunu". hurriyet.com.tr. 27 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2018.
- ^ Ersoylu, İ. Halil (1989). Cem Sultan’ın Türkçe Divan’ı
- ^ Kuzubaş, Muhammet (2006), Cem Sultan’ın Şiirlerinde Hüzün
Dış bağlantılar
- Kafadar, Cemal, "Cem Sultan", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.340-343
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.1 say.195 [1]
- Ertaylan, Ismail Hikmet (1951), Sultan Cem, Istanbul:Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari, Milli Eğitim Basımevi.
- Altınay, Ahmet Refik (haz. İ. Delioğlu), (2001), Sultan Cem, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
- Mutafçiyeva, Vera (çev. Naime Yilamer) (1971), Cem Sultan Olayı Istanbul:May Yayınları
- Mutafçiyeva, Vera (Çev.: S. Mollov, S. Velikov, N. Uğurlu), (2002), Cem Sultan, Istanbul: Örgün Yayınevi.
- Tağızade-Karaca, Nesrin (2006), Batılı Üç Eserde ‘Romantik Kurban’ Cem Sultan
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cem Sultan ya da Sehzade Cem 22 Aralik 1459 Edirne 25 Subat 1495 Napoli II Mehmed in Cicek Hatun dan olma en kucuk oglu ve II Bayezid in kucuk kardesi Agabeyi II Bayezid ile girdigi taht mucadelesiyle bilinir Cem SultanItalyan ressam Pinturicchio nun cizimiyle Sehzade Cem Osmanli Padisahi Iddia Hukum suresi28 Mayis 1481 20 Haziran 1481Once gelenII MehmedKonya sancak beyiHukum suresi1474 1481Once gelenSehzade MustafaDogum22 Aralik 1459 1459 12 22 EdirneOlum25 Subat 1495 35 yasinda NapoliDefin1499 Muradiye Kulliyesi BursaEs ler iGulsirin HatunCocuk lar iSehzade Oguz Han Sehzade Murad Sehzade Abdullah Ayse Sultan Gevher Melike SultanHanedanOsmanli HanedaniBabasiII MehmedAnnesiCicek HatunDiniIslamImzaYasami22 Aralik 1459 tarihinde Edirne Sarayi nda dogdu Annesi Cicek Hatun dur Dort yasina geldiginde cesitli hocalardan dersler almaya basladi Bu egitim 10 yasina kadar sarayda devam etti Rumca dahil bazi dilleri ogrendi 10 yasindayken Kastamonu Sancak Beyligi gorevi ile saraydan ayrildi Yaninda bulunan iki lalasi Suleyman Celebi ve Nasuh Celebi ve bu sehrin kulturel ve egitim kaynaklari dolayisiyla bu gorevde de egitimine devam etti Bunun yaninda sancak beyligi olarak siyaset ve kamu idaresi konularinda pratik bilgiler tecrubeler ve yetenekler kazandi Sehzade Cem icin 1472 de Istanbul da sunnet toreni yapildi 1473 te Fatih Sultan Mehmed Uzun Hasan in uzerine dogu seferine gitti Buyuk sehzadeleri olan Sehzade Mustafa ve Sehzade Bayezid i yaninda goturdu Cem i lalalari ile geride Edirne Sarayi nda kaymakam olarak birakti O zamanlara sarayda ic oglani olan ve sonradan vatani Italya ya donerek hatiratini yazan Vicenza li Angiolello bu donem olaylarini hatiralarina gecirmistir Bu anilara gore Anadolu ya gecen Fatih Sultan Mehmed den Edirne ye 40 gun kadar hic haber gelmemisti Bunu Sultan in basina gelen bir felaket olarak yorumlayan Sehzade nin iki lalasi onu sultan olarak ilan ederek saray halkinin ona biat etmesini sagladilar Fakat Fatih Sultan Mehmed bu seferde galip olarak geri donup bu olayi ogrenince cok sinirlendi Sehzade nin lalalarini Suleyman ve Nasuh celebileri idam ettirdi Fatih Sultan Mehmed in bu olayi ciddi olan bir saray komplosu olarak gormesi mumkundu Fakat belki de kendi gencliginde babasi II Murad in kendine sultanligi devrinden sonraki bir Melami seyhine inanarak yaptigi hareketleri hatirlayarak sonraki kararlarindan bir toy genc sehzadenin kandirilarak da bir yakisiksiz hareket olarak gordugu dusunulmesi cok olasidir Cunku ertesi yil Konya da valiyken olen Sehzade Mustafa nin yerine Sehzade Cem i Konya ya vali olarak atadi 3 Mayis 1481 de Fatih Sultan Mehmed in olumu uzerine yeni padisahi belirlemek icin Amasya da bulunan en buyuk Sehzade Bayezid e ve Konya da bulunan en kucuk Sehzade Cem e haberciler gonderildi Veziriazam Karamanli Mehmet Pasa Sehzade Cem taraftariydi ve bu yuzden sultanin vefatini bir sureligine gizlemeye calismissa da bunu basaramamisti Duruma kizan Yeniceriler ayaklanip sadrazam Karamanli Mehmed Pasa yi oldurduler ve Sehzade Bayezid in Istanbul da bulunan oglu Korkut u saltanat naibi ilan ederek onu tahta cikardilar Ancak Cem Sultan a gonderilen haberci yolda Sehzade Bayezid in kayinbabasi ve Anadolu Beylerbeyi olan Sinan Pasa tarafindan yakalandi ve oldurulmesi neticesinde Cem Sultan haberi aldiginda is isten gecmis en buyuk destekcisi sadrazam Karamanli Mehmed Pasa da yenicerilerin isyaniyla oldurulmustu Cem Sultan babasinin vefatini dort gun sonra ogrenebildi Sehzade Bayezid Istanbul a varir varmaz devlet idaresini eline aldi Bursa da tahta cikisiCem Sultan Kasim Bey e siginirken II Bayezid Osmanli ordusuyla takipte Cem Sultan babasinin meshur Kanunname sine koydurttugu Her kimseye evladimdan saltanat muyesser ola karindaslarini nizam i alem icin katletmek munasiptir Ekser ulema dahi bunu tecviz etmislerdir hukmu geregi olduruleceginden emin oldugundan Konya civarinda topladigi bir miktar askerle Bursa ya dogru ilerledi Cem Sultan 4000 kadar askeriyle birlikte 27 Mayis 1481 de Inegol onlerine geldi Sultan II Bayezid Ayas Pasa idaresindeki bir orduyu Cem Sultan in uzerine gonderdi 28 Mayis ta yapilan muharebeyi kazanan Cem Sultan Bursa da padisahligini ilan etti Kendi adina hutbe okutarak para bastirdi ve cesitli fermanlar yayimladi Bu saltanati ancak yirmi gun surdu Sultan II Bayezid e gonderdigi arabulucularla ozellikle buyuk halasi Selcuk Sultan ile kendisinin Anadolu da Sultan Bayezid in de Rumeli de padisah olmasini ve Osmanli topraklarini esit olarak paylasmayi teklif etti kan dokulmemesini talep etmis Bayezid buna Hukumdarlar arasinda akrabalik yoktur seklindeki Arap atasozuyle karsilik vermisti Bundan sonra taraflar daha ustun ve avantajli duruma sahip olabilmek icin gayret gosterdi ve Sultan II Bayezid ordusuyla birlikte Cem Sultan in uzerine yurudu Yenisehir Muharebesini kaybeden Cem Sultan Konya ya geldi Ancak Gedik Ahmet Pasa komutasindaki kuvvetlerin takibi surunce Cem Sultan yanina ailesini de alarak Osmanli topraklarini terk ederek Ramazanogullari topraklari olan Adana dan Memluk Sultanligi topraklari olan Halep e gecip Kahire ye gitti Memluklu Sultani Kayitbay onu torenle karsiladi Fakat Kayitbay Cem Sultan in aradigi askeri destegi vermedi Cem Sultan oradan da Hac mevsiminde Hicaz a gitti Cem Sultan hacca giden ilk Osmanoglu dur Orada yazdigi siirlerinde saltanat kavgasindan tamamen vazgectigi hac farizasini yerine getirmenin verdigi ic huzuru tac ve tahta bile degismek istemedigi gorulur Hicaz da bulunmakta iken Bayatli Mahmud adli bir tarihciyi erken Osmanli tarihlerinden en onemlilerinden biri olan Cam i Cemayin adli tarih eserini hazirlamaya destek sagladi Hac dan sonra tekrar Kahire ye gelerek cesitli telkin ve tahriklerle yeniden talihini denemek istedi 27 Mayis 1482 de Konya yi kusatti II Bayezid in yaklasmasi uzerine kusatmayi kaldirarak Ankara ya gitti Oradan da tekrar Misir a gidecekti ancak yollar tutulmustu II Bayezid bu defa Cem Sultan a butun masraflarinin karsilanmasi sartiyla Kudus te ikamet etmesini teklif etti ancak bu teklifi reddetti Basta Karamanoglu Kasim Bey olmak uzere etrafindaki bazi kimseler saltanat mucadelesine Rumeli de devam etmesi tavsiyesinde bulundular Agabeyi Sultan II Bayezid den bir mektup aldi Bu mektupta padisahliktan vazgectigi takdirde kendisine bir milyon akce odenecegi belirtiliyordu Rodos Sovalyeleri ile ittifakiRumeli ye gecmek icin de Rodos sovalyelerinin gemilerini kullanacakti Bu sirada Rodos sovalyelerinden Pierre d Aubusson onu Rodos a davet etti Rodos a gelindiginde 30 Temmuz 1482 Saint Jean sovalyelerinin reisi d Aubusson ile varilan anlasmaya gore sovalyeler Cem Sultan a yardim edecekler karsiliginda Rodos tan alinan adalar geri verilecek daimi bir sulh olacak ve masraflarina karsilik 150 bin altin alacaklardi d Aubusson bu anlasmayi yaparken Avrupa krallari ve Papa ya da mektuplar gondererek Cem in Rodos ta oldugunu durumdan istifade ile bir hacli ordusu meydana getirilmesini ve Turklerin Avrupa dan cikarilmasini teklif etmekteydi Bu kiymetli rehinenin muhafaza edilmesi icin de Fransa nin uygun oldugunu muzakere etmekteydiler Sultan Bayezid ise sovalyelere her yil 45 bin duka altini vermek uzere bir anlasma yapti Cem Sultan in Fransa ya gonderilme karari alinmasina ragmen hala o Rumeli ye gecme planlari yapmaktaydi Rodos tan Sicilya ya oradan Nice Limani na gelindi ve bir sure kalindi Cem Sultan in Fransa dan baska bir ulkenin eline gecmesini Osmanli Devleti acisindan sakincali goren Sultan II Bayezid Fransa ya bir elci gondererek Cem Sultan in Fransa da tutulmasini istedi Duk ile dostlugu sovalyeleri rahatsiz ettiginden once Lyon daha sonra da Pouet adli kaleye getirildi Burada Sultan Bayezid in elcisi Cem Sultan la gorusmek istedi ise de bu mumkun olmadi Yeniden yapilan bir anlasma ile Cem Sultan in Papa VIII Innocentius a teslim edilmesine karar verilince sehzade yeniden yollara dustu Boylelikle Cem Sultan in Fransa macerasi 6 5 yil surmus oldu Marsilya yolu ile Toulon a oradan da 14 Mart 1489 gunu Roma ya gelerek Papa ile gorustu Cem Sultan i kullanmak isteyenlerden birisi de Papa VIII Innocentius idi Papa Cem Sultan i bahane ederek Osmanlilara karsi bir hacli seferi duzenlenmesini istiyordu Ancak bunda basarili olamayinca Cem Sultan a Hristiyan olma teklifinde bulundu ancak Cem Sultan bunu kesinlikle reddetti Cem Sultan in tek arzusu Misir da biraktigi annesi ve cocuklarina kavusmakti Ancak Papa nin baska planlari vardi Cesitli tekliflerde bulundular Cem Sultan bunlari din i mubin i Islama ihanet edemeyecegi ve dinini cihan saltanatina degismeyecegi cevabiyla geri cevirdi 2000 li yillarin baslarinda ortaya cikan Josquin Desprez tarafindan yazilan bir bestede Turk kiyafetleri icerisinde sarikli bir gencin resmi oldugu ve bu resimdekinin Cem Sultan oldugu dusunulmektedir Boyle bir eserin bir musluman icin bestelenmeyecegi sonucunda Cem Sultan in Hristiyanligi kabul ettigi ileri surulmektedir Roma da 5 yil 11 aydan fazla kalindi Basta Macaristan Krali olmak uzere Memluklu Sultani ve digerlerinin Cem Sultan ile ilgili talepleri Papa yi cok zor durumda birakti Bu sirada hem Cem Sultan a hem de Papa ya suikast tesebbusleri olmaktaydi Fransa Krali VIII Charles in israrli talepleri uzerine Cem ona teslim edilmek uzere Napoli ye dogru yola cikildi ancak yolda fenalasti Muhtemelen teslimden once Papa tarafindan zehirlenmisti Uygulanan butun tedavi yontemleri netice vermeyince sehzade Ailesinin Misir dan Istanbul a getirilip gozetilmesi kendisine hizmet edenlerin memnun edilmesi ve olusunun mutlaka Osmanli ulkesine getirilmesi seklindeki vasiyetini yazdirdi Sultan Cem in Roma halkinin fakirlerine para vermesi Avrupa da Cem Sultan in bu hareketi taraftar toplama olarak karsilandi Cem Sultan ve kardesi Mustafa nin Bursa daki Turbeleri Cem Sultan vakasi Osmanli tarihinde Yildirim Bayezid in Timur un elinde esir dusup demir kafese hapsedilmesinden sonra ikinci buyuk hadisedir Rumeli den tekrar Osmanli topraklarina gelmek isteyen Cem Sultan 14 yil esir hayati yasadi En son Papa nin elinden Fransiz Krali tarafindan kurtarilmistir Cem Sultan in bakim masraflari icin Papa Sultan II Bayezid den yilda 40 000 altindan fazla para almayi basarmis Cem Sultan i serbest birakma tehditleriyle de Osmanli fetihlerini durdurmustu Bu olay ileride Sehzade katli icin de onemli bir mesnet teskil etmistir OlumuCem Sultan 25 Subat 1495 te oldu II Bayezid 3 gunluk yas ilan edip kardesi Cem Sultan in naasi icin para vermeyi reddetti Bunun uzerine Cem Sultan in naasi uzun sure alikonmustur 1499 senesinde Cem Sultan in naasi icin Napoli ye savas ilan etti Bunun uzerine Napoli Cem Sultan in naasini bir gemiye yukleyerek Osmanli ya teslim etti Sehzade Cem in naasi Bursa da buyukbabasi Sultan II Murad in yaptirdigi caminin bahcesine kardesi Sehzade Mustafa nin yanina gomuldu Annesi ve cocuklarinin ne olduklari da aciklidir Cem Sultan in annesi Cicek Hatun oglu Misir dayken onunla mektuplastigi belgelenmistir Cicek Hatun Misir da 1495 te vebadan olmustur Cem Sultan in ogullarindan olan Oguz daha uc yasindayken babasi Fransa ya goturuldugu zaman 1482 de amcasi II Bayezid tarafindan bogdurulmasi emredildiyse de zehirlenerek olduruldu Sultan Cem in diger oglu Murad Rodos ta kalmis ve bagnaz muhitte vaftiz edilip Hristiyan olmustur Murad kendi oglu ile birlikte Kanuni Sultan Suleyman in Rodos kusatmasinda sovalyelerin yaninda bulunmustu Rodos Osmanli kuvvetleri tarafindan ele gecirildikten sonra herkesin kaleyi serbestce terk ettigi halde Cem in oglu Murad ve torunu yakalandi ve fetihten sonra I Suleyman in emriyle bogularak olduruldu AilesiYuzyillar sonra dahi Avrupa da kalan bir iki torununun soyundan gelenleri bugunun Osmanli hanedani Cem Sultan in torunlarini kuzen olarak taniyor ama aralarina almayi kabul etmiyorlar Kanuni Rodos u fethettigi zaman Hristiyan olan torunlarini katletmistir Esi Gulsirin HatunCocuklari Sehzade Oguz Han 1474 1483 Sehzade Murad 1475 1522 Sehzade Abdullah 1476 1483 Ayse Sultan Gehver Melike SultanSairligiSultan sairler arasinda siirlerinde sahsi duygularini ifade etmede en basarili sayilani Cem Sultan dir Siir ve edebiyatla cok kucuk yaslardan beri mesgul olmus bir sehzade olan Cem in cevresinde adina Cem sairleri denen bir grup sair bulunmustur Cem Sadisi Haydar Bey Sehai Kandi Sahidi gibi donemin unlu sairlerinden olusan bu gruptan bazi sairler Cem i gurbette de yalniz birakmamislardir Cem Sultan siirlerinde yasadigi sikintilari oldukca duygulu bir anlatimla dile getirir Cem in Fal i Reyhan adli 48 beyitlik manzum bir cicek fali bulunmaktadir Cem Sultan in biri Farsca digeri Turkce olmak uzere iki divani vardir Ayrica ve Husrev u Sirin adli mesnevisi vardir Divan i bastan sona neredeyse huzunle doludur Populer kulturdeki yeriThe Borgias dizi filminde Cem Sultan i canlandirmistir Malkocoglu Cem Sultan filminde Cem Sultan i Cihangir Gaffari tarafindan canlandirildi KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin NTV Tarih Subat 2010 s 21 a b c d e Kafadar Cemal Cem Sultan 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 340 343 ISBN 975 08 0072 9 Murat Bardakci 7 Temmuz 2023 Vatikan da Cem Sultan icin 1495 te duzenlenen ayinde okunmak uzere bestelenmis ilahinin notasi Londra da mezata cikti Haberturk 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2023 OTTOMAN WEB SITE 700th Anniversary of the OTTOMAN EMPIRE www osmanli700 gen tr 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2022 Mutafciyeva Vera 1971 Cem Sultan Olayi Istanbul May Yayinlari Cem Sultan in Italya daki Altsoyu www maltagenealogy com 17 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2016 Arsivlenmis kopya 14 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2016 Murat Bardakci 5 Agustos 2001 Cem Sultan in 5 asir sonra ortaya cikan Maltali torunu hurriyet com tr 27 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2018 Ersoylu I Halil 1989 Cem Sultan in Turkce Divan i Kuzubas Muhammet 2006 Cem Sultan in Siirlerinde HuzunDis baglantilarKafadar Cemal Cem Sultan 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 340 343 ISBN 975 08 0072 9 Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C 1 say 195 1 Ertaylan Ismail Hikmet 1951 Sultan Cem Istanbul Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari Milli Egitim Basimevi Altinay Ahmet Refik haz I Delioglu 2001 Sultan Cem Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari Mutafciyeva Vera cev Naime Yilamer 1971 Cem Sultan Olayi Istanbul May Yayinlari Mutafciyeva Vera Cev S Mollov S Velikov N Ugurlu 2002 Cem Sultan Istanbul Orgun Yayinevi Tagizade Karaca Nesrin 2006 Batili Uc Eserde Romantik Kurban Cem Sultan