Şemsi Ahmed Paşa (Osmanlıca: شمسي أحمد پاشا); (ö. 5 Mart 1580); Şam, Anadolu ve Rumeli beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.
Şemsi Ahmed Paşa | |
---|---|
Rumeli Eyaleti Beylerbeyi | |
Görev süresi 1564-1569 | |
Hükümdar | I. Süleyman |
Hükümdar | II. Selim |
Anadolu Eyaleti Beylerbeyi | |
Görev süresi 1562-1564 | |
Hükümdar | I. Süleyman |
Şam Eyaleti Beylerbeyi | |
Hükümdar | I. Süleyman |
Yerine geldiği | Tekeoğlu Mehmed Paşa |
Yerine gelen | Hızır Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Bolu, Anadolu Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 5 Mart 1580 Kostantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu |
Çocuk(lar) | 3 |
Bitirdiği okul | Enderûn |
Soyu
Şemsi Ahmed Paşa Candaroğullarından Mirza Mehmed Paşa'nın oğlu olupBolu'da doğmuştur. Annesi Osmanlı Sultan II. Bayezid'in oğlu Şehzade Abdullah'ın en büyük kızı Şahnisa Sultan'dır.
Hayat
Şemsi Paşa, dönemin imparatorluk konutu olan Topkapı Sarayı'nda büyüdü ve Osmanlı Enderûn okulu'na devam etti. Daha öncesinde bu görevde olması muhtemel olmakla birlikte 1534 yılı Temmuz'unda dergâh-i âlî müteferrikalığı yaptığı görülmektedir. 1537 yılı Mayıs ayında da bu görevde bulunan Ahmed Paşa, daha sonra rikâb ağalığı görevinde bulunmuştur. Bu görevinden sonra yaptıkları bilinmemekte olup 1548 yılı Şubat'ında serulûfeciyân-ı yemîn görevinde bulunmaktadır. Aynı yılın 24 Ekim'inde de sipahiler ağası olmuştur. 1553 yılında Safeviler üzerine yapılan sefer başlangıcına Sadrazam Rüstem Paşa'nın yanında sipahiler ağası olarak katılmış, devamında da Nahcıvan Seferi'nde yer almıştır. Sefer dönüşü 8 Ocak 1555'te Şam beylerbeyi olarak görevlendirilmiştir. Şeyhülislamın oğlu ve Şam kadısı olan Mehmed Çelebi ile anlaşmazlığı nedeniyle görevinden alınmıştır. İlerleyen yıllarda Rum beylerbeyi, 1562 yılında Anadolu beylerbeyi, 1564 yılında da Rumeli beylerbeyi olmuştur. Rumeli beylerbeyi olarak 1566 yılındaki Zigetvar Kuşatması'na katılmıştır. Zigetvar'ın fethinden sonra kendisine Babócsa kalesinin ele geçirilmesi görevi verilmişse de kendisi bu göreve yerine getirmekten kaçınmış ancak abisi Vezir Mustafa Paşa'nın baskısıyla Babócsa'ya hareket etmiş ve savunucuların yakıp terk ettiği kaleyi Osmanlı topraklarına katarak tamir ettirmiştir. 1569 yılı başlarında emekli olmuştur. Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa'nın başkasını istemesine karşın padişah II. Selim tarafından vezirlikle birlikte musâhiplik görevine getirilmiştir. II. Selim'in ölümünden sonra arasının iyi olmadığı Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa tarafından Bolu'ya gönderilse de padişah III. Murad tarafından yeniden musâhiplik görevine getirilmiştir. Yetenekli bir avcı olan Ahmed Paşa Paşa, III. Murad'ın av arkadaşı olarak sarayda etkin bir konumda bulunmuştur. 5 Mart 1580'de ölmüştür.
Yaptırdıkları
Osmanlı imparatorluk mimarı Mimar Sinan'ı, Boğaziçi kıyısındaki ana ikametgahı olan Şemsi Paşa Sarayı yakınında bir cami ve bitişik külliye inşa etme göreviyle görevlendirdi. Şemsi Paşa Camii, Mimar Sinan'ın kentteki en küçük camilerinden biri olmasına karşın, minyatür boyutları ve denize sıfır konumu nedeniyle en bilinen camilerden biridir. Mimar Sinan'ın mimariyi doğal peyzajla organik olarak harmanlama becerisinin başlıca örneği olarak bahsedilir.
Şairliği
Ahmed Paşa, Şemsî mahlasıyla şiirleri olan divan şairlerindendir.
Çocukları
Şemsi Paşa'nın biri kızı, ikisi erkek olmak üzere üç çocuğu oldu:
Kızı
- Fahrünnisâ Hatun
Oğulları
- Mahmud Paşa
- Mustafa Bey
Kaynakça
- ^ a b c d e Afyoncu, Erhan (2010). "Şemsi Ahmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 38. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 527-529. 11 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ a b c d Beg, İsmail. Hulviyyât-ı Sultânî (Fiqh).
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2023.
- ^ Bayraktar, Nimet (1982). "Şemsi Ahmed Paşa; Hayatı ve Eserleri". Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi (33): 99-114.
- ^ Necipoğlu, Gülru; Sinan; Arapi, Arben N.; Günay, Reha (2011). The Age of Sinan: Architectural Culture in the Ottoman Empire (Repr. with corr bas.). Londra: Reaktion Books. ss. 452-498. ISBN .
- ^ Ördek, Şerife (2014). "ŞEMSÎ, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. teis.yesevi.edu.tr. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
Dış kaynaklar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954 6.bas.: 2011) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu, ISBN 978-975-16-0010)
- İbrahim Peçevi Efendi (haz. Baykal, Bekir Sıtkı) (1999), Peçevi Tarihi (2 Cilt), C.1 say.140-141, İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- Uluçam, Müjdat. "Şemsi Ahmed Paşa (Kızılahmedli)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.583, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0071-01.
- Afyoncu, Erhan "Şemsi Ahmed Paşa" (2010) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:38 Sayfa:527-529 İstanbul:TDV Yayınları. Online:[1]2 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semsi Ahmed Pasa Osmanlica شمسي أحمد پاشا o 5 Mart 1580 Sam Anadolu ve Rumeli beylerbeyi gorevlerinde bulunmus Osmanli devlet adamidir Semsi Ahmed PasaRumeli Eyaleti BeylerbeyiGorev suresi 1564 1569Hukumdar I SuleymanHukumdar II SelimAnadolu Eyaleti BeylerbeyiGorev suresi 1562 1564Hukumdar I SuleymanSam Eyaleti BeylerbeyiHukumdar I SuleymanYerine geldigi Tekeoglu Mehmed PasaYerine gelen Hizir PasaKisisel bilgilerDogum Bolu Anadolu Eyaleti Osmanli ImparatorluguOlum 5 Mart 1580 Kostantiniyye Osmanli ImparatorluguCocuk lar 3Bitirdigi okul EnderunSoyuSemsi Ahmed Pasa Candarogullarindan Mirza Mehmed Pasa nin oglu olupBolu da dogmustur Annesi Osmanli Sultan II Bayezid in oglu Sehzade Abdullah in en buyuk kizi Sahnisa Sultan dir HayatSemsi Pasa donemin imparatorluk konutu olan Topkapi Sarayi nda buyudu ve Osmanli Enderun okulu na devam etti Daha oncesinde bu gorevde olmasi muhtemel olmakla birlikte 1534 yili Temmuz unda dergah i ali muteferrikaligi yaptigi gorulmektedir 1537 yili Mayis ayinda da bu gorevde bulunan Ahmed Pasa daha sonra rikab agaligi gorevinde bulunmustur Bu gorevinden sonra yaptiklari bilinmemekte olup 1548 yili Subat inda serulufeciyan i yemin gorevinde bulunmaktadir Ayni yilin 24 Ekim inde de sipahiler agasi olmustur 1553 yilinda Safeviler uzerine yapilan sefer baslangicina Sadrazam Rustem Pasa nin yaninda sipahiler agasi olarak katilmis devaminda da Nahcivan Seferi nde yer almistir Sefer donusu 8 Ocak 1555 te Sam beylerbeyi olarak gorevlendirilmistir Seyhulislamin oglu ve Sam kadisi olan Mehmed Celebi ile anlasmazligi nedeniyle gorevinden alinmistir Ilerleyen yillarda Rum beylerbeyi 1562 yilinda Anadolu beylerbeyi 1564 yilinda da Rumeli beylerbeyi olmustur Rumeli beylerbeyi olarak 1566 yilindaki Zigetvar Kusatmasi na katilmistir Zigetvar in fethinden sonra kendisine Babocsa kalesinin ele gecirilmesi gorevi verilmisse de kendisi bu goreve yerine getirmekten kacinmis ancak abisi Vezir Mustafa Pasa nin baskisiyla Babocsa ya hareket etmis ve savunucularin yakip terk ettigi kaleyi Osmanli topraklarina katarak tamir ettirmistir 1569 yili baslarinda emekli olmustur Sadrazam Sokullu Mehmed Pasa nin baskasini istemesine karsin padisah II Selim tarafindan vezirlikle birlikte musahiplik gorevine getirilmistir II Selim in olumunden sonra arasinin iyi olmadigi Sadrazam Sokullu Mehmed Pasa tarafindan Bolu ya gonderilse de padisah III Murad tarafindan yeniden musahiplik gorevine getirilmistir Yetenekli bir avci olan Ahmed Pasa Pasa III Murad in av arkadasi olarak sarayda etkin bir konumda bulunmustur 5 Mart 1580 de olmustur YaptirdiklariOsmanli imparatorluk mimari Mimar Sinan i Bogazici kiyisindaki ana ikametgahi olan Semsi Pasa Sarayi yakininda bir cami ve bitisik kulliye insa etme goreviyle gorevlendirdi Semsi Pasa Camii Mimar Sinan in kentteki en kucuk camilerinden biri olmasina karsin minyatur boyutlari ve denize sifir konumu nedeniyle en bilinen camilerden biridir Mimar Sinan in mimariyi dogal peyzajla organik olarak harmanlama becerisinin baslica ornegi olarak bahsedilir Semsi Pasa CamiiSairligiAhmed Pasa Semsi mahlasiyla siirleri olan divan sairlerindendir CocuklariSemsi Pasa nin biri kizi ikisi erkek olmak uzere uc cocugu oldu Kizi Fahrunnisa Hatun Ogullari Mahmud Pasa Mustafa BeyKaynakca a b c d e Afyoncu Erhan 2010 Semsi Ahmed Pasa Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 38 Turkiye Diyanet Vakfi ss 527 529 11 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2023 a b c d Beg Ismail Hulviyyat i Sultani Fiqh TDV Islam Ansiklopedisi 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2023 Bayraktar Nimet 1982 Semsi Ahmed Pasa Hayati ve Eserleri Edebiyat Fakultesi Tarih Dergisi 33 99 114 Necipoglu Gulru Sinan Arapi Arben N Gunay Reha 2011 The Age of Sinan Architectural Culture in the Ottoman Empire Repr with corr bas Londra Reaktion Books ss 452 498 ISBN 978 1 86189 253 9 Ordek Serife 2014 SEMSI Isfendiyar zade Semsi Ahmed Pasa Turk Edebiyati Isimler Sozlugu teis yesevi edu tr 7 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2023 Dis kaynaklarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 6 bas 2011 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 0010 Ibrahim Pecevi Efendi haz Baykal Bekir Sitki 1999 Pecevi Tarihi 2 Cilt C 1 say 140 141 Istanbul Kultur ve Turizm Bakanligi ISBN 975 17 1109 6 Ulucam Mujdat Semsi Ahmed Pasa Kizilahmedli 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 2 s 583 Istanbul Yapi Kredi Kultur Yayincilik A S ISBN 975 08 0071 01 Afyoncu Erhan Semsi Ahmed Pasa 2010 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 38 Sayfa 527 529 Istanbul TDV Yayinlari Online 1 2 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde