Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çökertme Bodrum yöresinin tipik Ege Bölgesi tınılarına sahip ve Türkiye genelinde bilinen bir türküsüdür. Yörede Halil'im türküsü olarak da bilinir. Sacayağı olarak anılan ve birbirleri ile bağlantılı üç türkünün ikincisini oluşturur. Bir kaynağa göre, türkünün en eski kaynak kişisi, Ortakent'li kemancı Köroğlu Hasan Hüseyin Salım’dır.
Türkünün hikâyesi
Bodrum henüz günümüzün uluslararası turizm merkezi haline gelmemişken, 20. yüzyıl başlarının küçük ve sakin bir sahil kasabası görünümünde iken, halkın başlıca geçim kaynakları, balıkçılık, ve özellikle de kaçakçılık idi. Kaçakçılık, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinin tütün tekeli olan Tütün Rejisi sisteminin dışına çıkarak, karşıdaki İstanköy adasında gizlice tütün satmak ve karşılığında rakı, kahve vs. getirmek idi. Türkünün kahramanı Halil Efe' de, yakın arkadaşı İbram (İbrahim) Çavuş ile birlikte, hayatını kaçakçılıktan kazanırmış.(Kendisinin bizzat kaçakçılık yapmadığı, ancak adalardan gelen kaçak malları daha iç kesimlere taşıyan kervanlardan haraç aldığı rivayet edilmektedir.) Türkü'nün kadın kahramanının asıl adı Havse (Hafize)dir. Havse'nin annesi Türkbükü'lü Kel Güssüm (Gülsüm)dür. Kel Güssüm aynı zamanda çengidir. Çengi erkeklerin sazlı sözlü ve alkol alınarak yapılan eğlencelerinde dans eden ve onlarla birlikte olan kadın demektir. Güzelliği dillere destan olan Havse Çerkes kaymakamın yanında temizlik vb. işler yaparak çalışmaktadır. Havseyi İbram Efe 2. eş olarak alınca gerek ailesinden gerekse çevreden tepki almıştır. Bu durumun farkında olan diğer efeler (Bunların arasında Halil Efe de vardır) İbram Efe'nin evini basarak Havse'yi kaçırmak istemişlerdir.
İbram Efe önce karşı çıksa da 1. eşini ve gelinlik yaşa gelen kızını korumak için Havse'yi teslim etmek zorunda kalmıştır. Efeler tarafından dağa kaldırılan Havse artık annesi gibi çengi olacak ve bu andan sonra Çakır Güssüm olarak anılacaktır. Daha sonraları Halil Efe, Çakır Güssüm'e aşık olacak ve onu dağdaki efelerden (arkadaşlarından) kaçıracaktır. Bu arada hem efeler hem de Çerkez kaymakam Halil' in peşine düşecektir. Aylarca süren bu kaçışın son duraklarından biri Çökertme' dir.
Burada adı geçen Çökertme Yalıkavak' ta, şu anda Yalıkavak Marina'nın olduğu yerin adıdır. Gökova'daki Çökertme'nin türküdekiyle alakası yoktur. Halil Efe ve Gülsüm Yalıkavak Çökertme'den adalara kaçmayı planlarlarken, Rum denizci Kostapao ve gemicisini de rehin alarak Kostapao'nun teknesiyle yola çıkarlar. O zamanlarda Rumlar tarafından pek sevilmeyen ama son derece de korkulan Halil Efe'nin deniz ve denizcilikle ilgisi yoktur. Ne yapacağını şaşıran Kostapao bu olumsuz durumdan kurtulmak için fırsat kollamaya başlar. Nihayetinde rüzgar ve deniz sertleşince, Halil Efe'ye böyle devam ederlerse teknenin dayanamayacağını, daha açıklarda havanın daha çok sertleşeceğini ve batma tehlikesi olduğunu bildirir. Hava kalana kadar ' a (Karaincir plajının yanında bulunan, zirvesinde gözcü kalesi olan dağın adı. Bitez Yalısı' nın karşısındadır.) sığınmanın uygun olacağını daha sonra oradan adalara (muhtemelen İstanköy'e) geçmenin kolay olacağını söyler. Kostapao'nun asıl amacı fırtınayı bahane ederek teknesini Bodrum'a yaklaştırmaktır. Halil Efe bunu kabul edince Aspat' a yönelirler. Kostapao Aspat'a doğru giderken Halil Efe'nin ve Gülsüm'ün rakısına balık yakalamak için de kullanılan bitkiden elde edilen beyaz renkli bir sıvı karıştırır. Böylece Halil ve Gülsüm derin bir uykuya dalarken, tekne Aspat'ı geçerek karşısındaki Bitez koyuna gelir. (Kostapao'nun Halil ve Gülsüm'ü doğrudan Bodrum Limanına götürüp teslim edememesinin nedeni Bodrum halkından çekinmesidir.)
Kostapao'nun yardımcısı karaya çıkarak Çerkes Kaymakam'a Halil ve Gülsüm'ün Bitez'de teknenin içinde olduğunu bildirir. Çerkes Kaymakam emrindeki karadan Bitez'e yollarken, gümrük muhafaza teknesi de denizden kaçmalarını engellemek için yola çıkar. Bitez'e daha önce gelen kolcular dayanamayıp ateş etmeye başlayınca, kendisi ve teknesi de ateş altında kalan Kostapao hemen demir alır ve kıyıdan uzaklaşmaya başlar. Bu arada Halil Efe'yi de uyandırır. Çok geçmeden muhafaza teknesiyle karşılaşırlar ve muhafaza teknesinden açılan ateş sonucu Halil Efe yaralanır. Yaralı olarak Bodrum limanına muhafaza teknesiyle getirilir. İbret olsun diye akşama kadar Kaymakamlığın bahçesinde bırakılır. Su istediğinde bile yaralı Halil Efe'ye su vermeyen kolcular, pek ölmeye niyeti olmayan Halil Efe'yi kaymakamın emriyle gece iz bırakmadan boğarlar. Başta Gülsüm olmak üzere, ölüm haberini alan bütün Bodrum yasa bürünmüş ve anısına bu türküyü yakmıştır.
Benzer Müzikler
Aldı Beni İki Kaşın Arası benzer müziğe sahiptir. Lefteris Menemenlis söylediği 1926 yılında plak kaydına alınmış Stis Triantafilias Ta Fila adlı şarkı ile de ayrıca benzer müziğe sahiptir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cokertme Bodrum yoresinin tipik Ege Bolgesi tinilarina sahip ve Turkiye genelinde bilinen bir turkusudur Yorede Halil im turkusu olarak da bilinir Sacayagi olarak anilan ve birbirleri ile baglantili uc turkunun ikincisini olusturur Bir kaynaga gore turkunun en eski kaynak kisisi Ortakent li kemanci Koroglu Hasan Huseyin Salim dir Zeybek oyununun favori muzigi Cokertme oynanirken alinan bir goruntuTurkunun hikayesiBodrum henuz gunumuzun uluslararasi turizm merkezi haline gelmemisken 20 yuzyil baslarinin kucuk ve sakin bir sahil kasabasi gorunumunde iken halkin baslica gecim kaynaklari balikcilik ve ozellikle de kacakcilik idi Kacakcilik Osmanli Devleti nin son donemlerinin tutun tekeli olan Tutun Rejisi sisteminin disina cikarak karsidaki Istankoy adasinda gizlice tutun satmak ve karsiliginda raki kahve vs getirmek idi Turkunun kahramani Halil Efe de yakin arkadasi Ibram Ibrahim Cavus ile birlikte hayatini kacakciliktan kazanirmis Kendisinin bizzat kacakcilik yapmadigi ancak adalardan gelen kacak mallari daha ic kesimlere tasiyan kervanlardan harac aldigi rivayet edilmektedir Turku nun kadin kahramaninin asil adi Havse Hafize dir Havse nin annesi Turkbuku lu Kel Gussum Gulsum dur Kel Gussum ayni zamanda cengidir Cengi erkeklerin sazli sozlu ve alkol alinarak yapilan eglencelerinde dans eden ve onlarla birlikte olan kadin demektir Guzelligi dillere destan olan Havse Cerkes kaymakamin yaninda temizlik vb isler yaparak calismaktadir Havseyi Ibram Efe 2 es olarak alinca gerek ailesinden gerekse cevreden tepki almistir Bu durumun farkinda olan diger efeler Bunlarin arasinda Halil Efe de vardir Ibram Efe nin evini basarak Havse yi kacirmak istemislerdir Ibram Efe once karsi ciksa da 1 esini ve gelinlik yasa gelen kizini korumak icin Havse yi teslim etmek zorunda kalmistir Efeler tarafindan daga kaldirilan Havse artik annesi gibi cengi olacak ve bu andan sonra Cakir Gussum olarak anilacaktir Daha sonralari Halil Efe Cakir Gussum e asik olacak ve onu dagdaki efelerden arkadaslarindan kaciracaktir Bu arada hem efeler hem de Cerkez kaymakam Halil in pesine dusecektir Aylarca suren bu kacisin son duraklarindan biri Cokertme dir Burada adi gecenCokertmeYalikavak ta su anda Yalikavak Marina nin oldugu yerin adidir Gokova daki Cokertme nin turkudekiyle alakasi yoktur Halil Efe ve Gulsum Yalikavak Cokertme den adalara kacmayi planlarlarken Rum denizci Kostapao ve gemicisini de rehin alarak Kostapao nun teknesiyle yola cikarlar O zamanlarda Rumlar tarafindan pek sevilmeyen ama son derece de korkulan Halil Efe nin deniz ve denizcilikle ilgisi yoktur Ne yapacagini sasiran Kostapao bu olumsuz durumdan kurtulmak icin firsat kollamaya baslar Nihayetinde ruzgar ve deniz sertlesince Halil Efe ye boyle devam ederlerse teknenin dayanamayacagini daha aciklarda havanin daha cok sertlesecegini ve batma tehlikesi oldugunu bildirir Hava kalana kadar a Karaincir plajinin yaninda bulunan zirvesinde gozcu kalesi olan dagin adi Bitez Yalisi nin karsisindadir siginmanin uygun olacagini daha sonra oradan adalara muhtemelen Istankoy e gecmenin kolay olacagini soyler Kostapao nun asil amaci firtinayi bahane ederek teknesini Bodrum a yaklastirmaktir Halil Efe bunu kabul edince Aspat a yonelirler Kostapao Aspat a dogru giderken Halil Efe nin ve Gulsum un rakisina balik yakalamak icin de kullanilan bitkiden elde edilen beyaz renkli bir sivi karistirir Boylece Halil ve Gulsum derin bir uykuya dalarken tekne Aspat i gecerek karsisindaki Bitez koyuna gelir Kostapao nun Halil ve Gulsum u dogrudan Bodrum Limanina goturup teslim edememesinin nedeni Bodrum halkindan cekinmesidir Kostapao nun yardimcisi karaya cikarak Cerkes Kaymakam a Halil ve Gulsum un Bitez de teknenin icinde oldugunu bildirir Cerkes Kaymakam emrindeki karadan Bitez e yollarken gumruk muhafaza teknesi de denizden kacmalarini engellemek icin yola cikar Bitez e daha once gelen kolcular dayanamayip ates etmeye baslayinca kendisi ve teknesi de ates altinda kalan Kostapao hemen demir alir ve kiyidan uzaklasmaya baslar Bu arada Halil Efe yi de uyandirir Cok gecmeden muhafaza teknesiyle karsilasirlar ve muhafaza teknesinden acilan ates sonucu Halil Efe yaralanir Yarali olarak Bodrum limanina muhafaza teknesiyle getirilir Ibret olsun diye aksama kadar Kaymakamligin bahcesinde birakilir Su istediginde bile yarali Halil Efe ye su vermeyen kolcular pek olmeye niyeti olmayan Halil Efe yi kaymakamin emriyle gece iz birakmadan bogarlar Basta Gulsum olmak uzere olum haberini alan butun Bodrum yasa burunmus ve anisina bu turkuyu yakmistir Benzer MuziklerAldi Beni Iki Kasin Arasi benzer muzige sahiptir Lefteris Menemenlis soyledigi 1926 yilinda plak kaydina alinmis Stis Triantafilias Ta Fila adli sarki ile de ayrica benzer muzige sahiptir Kaynakca Kadriye Latif Aldi beni Iki Kasin Arasi 7 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2017 Lefteris Menemenlis Stis Triantafilias Ta Fila 21 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2017