Çekya'nın bölgeleri (Çekçe: kraj tekil, kraje çoğul) büyüklük ve nüfus olarak merkezi devlet ile ilçe (Çekçe: Okres) arasında bulunan, en üst düzeyde bulunan yerel idare ve yerleşim birimidir.
Çekya'nın bölgeleri, günümüzde yürürlükte olan 129/2000 (Bölgeler Hakkında Kanun), en üst düzeydeki yöresel idari birimler ("vyšší územně-správní celky") hakkında Çek Cumhuriyeti Anayasası'nın 1/1993 no.lu paragrafını değiştirmesi ile ortaya çıkartılmıştır. Bu yeni kanunla Anayasasının eski maddesine göre Çekya'da bulunan 13 "kraj" adlı ile ve tek 1 "hlavní město" adi ile hem il hem başkent olan Prag'a 1 Ocak 2000'den itibaren daha geniş özerklik yetkileri verilmiştir. Çek Cumhuriyeti Anayasası'nın eski işleyişine göre bölgeler (kraje) altında bulunan yerel idare olan 73 sayıda ilçe (okres) değiştirilmeden yeni yetkilerle donatılmış bölgelere bağlı kalmışlardır.
2000 yılındaki bu hukuki değişmeden dolayı günümüzdeki Çekçe "kraj" adını taşıyan yerel idareler diğer bazı dillerde "Bölge" olarak çevirilmektedir (Örneğin; İngilizcede Regions of the Czech Republic, Fransızca Régions de la République tchèque, Almanca Regionen, İtalyanca Regioni della Repubblica Ceca vb.). Türkçe Vikipedi'de ise kraj teriminin en yakın karşılığının İl olduğu kabul edilmektedir.
Çekya'da günümüzde bulunan 14 bölgenin coğrafik mevkileri ve bölgelerin armaları haritada verilmiştir,
Bölgelerin bazı nitelikleri
Çek Cumhuriyeti yerel idaresinin en üst düzeyinde 14 tane il (kraj bulunmakta ve bu bölgeler birer harfle de belirtilmektedir İSO 3166-2:CZ. Bunlardan biri Prag, hem başkent olarak (Hlavní městö Praha) bir ildir ve hem de diğer bir il olan Merkezî Bohemya ili (Středočeský kraj) in merkez şehridir.
İl | Bayrak | İl ismi | Çekçe isim | Merkez şehri | Nüfus (kişi) | Yüzölçümü (km²) | Haritada konumu | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(A) | Prag Başkent | (Hlavní město Praha) | Prag | 1.176.592 | 496 | |||
(C) | Güney Bohemya | (Jihočeský kraj) | České Budějovice | 626.870 | 10.057 | |||
(B) | Güney Moravya ili | (Jihomoravský kraj) | Brno | 1.130.620 | 7.067 | |||
(K) | Karlovy Vary ili | (Karlovarský kraj) | Karlovy Vary | 304.644 | 3.315 | |||
(H) | Hradec Králové ili | (Královéhradecký kraj) | Hradec Králové | 547.903 | 4.758 | |||
(L) | Liberec ili | (Liberecký kraj) | Liberec | 428.291 | 3.163 | |||
(T) | Moravya-Silezya ili | (Moravskoslezský kraj) | Ostrava | 1.251.883 | 5.535 | |||
(M) | Olomouc ili | (Olomoucký kraj) | Olomouc | 639.033 | 5.159 | |||
(E) | Pardubice ili | (Pardubický kraj) | Pardubice | 505.584 | 4.519 | |||
(P) | Plzeň ili | (Plzeňský kraj) | Pilsen (Plzen) | 550.369 | 7.561 | |||
(S) | Merkezî Bohemya ili | (Středočeský kraj) | Prag | 1.150.040 | 11.014 | |||
(U) | Ústí nad Labem ili | (Ústecký kraj) | Ústí nad Labem | 823.020 | 5.335 | |||
(V) | Vysočina ili | (Kraj Vysočina) | Jihlava | 510.032 | 6.926 | |||
(Z) | Zlín ili | (Zlínský kraj) | Zlín | 590.484 | 3.964 |
Diğer yerel ve yerel bölümlerin sınıflandırılması
Moravya, Bohemya ve Silezya
Çek Cumhuriyeti tarihsel olarak üç ülkeden oluşmaktadır: 1. Bohemya, 2. Moravya ve 3. Kişen Silezya
Tarihsel Bohemya ülkesinde 5 eski bölge bulunmaktaydı: Kuzey Bohemya, Batı Bohemya, Orta Bohemya, Doğu Bohemya ve Güney Bohemya.
Tarihsel Moravya ülkesi iki bölgeden oluşmaktaydı: Kuzey Moravya ve Güney Moravya
Günümüzdeki Çek Cumhuriyeti bölgeleri (kraj)lar ile tarihsel üç ülke arasındaki bağlantı yandaki haritadan görülebilir:
NUTS
Avrupa Birliği karalarına göre ve Avrupa İstatistiksel kurumu RUROSTAT tarafından tanımlamalara göre Avrupa Birliği'ne dahil olan her ülke gibi Çek Cumhuriyeti yerel ve yerel birimleri de NUTS sistemine göre sınıflandırılmıştırlar. Günümüzdeki 14 Çek Cumhuriyeti ili (kraj) her biri NUTS-3 birimidir. Bu bölgelerden birisi (Prag) tek bir NUTS-2 seviyesi bitrimi ve diğerleri ise 2 veya 3 bölgelerden oluşan NUTS-2 seviyesini oluştururlar.
Kaynakça
- ^ . 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Çek Cumhuriyeti bölgeleri ve içlerinde bulunan ilçeler listesi7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cekya nin bolgeleri Cekce kraj tekil kraje cogul buyukluk ve nufus olarak merkezi devlet ile ilce Cekce Okres arasinda bulunan en ust duzeyde bulunan yerel idare ve yerlesim birimidir Haritada Cek Cumhuriyeti nin illeri ve armalari Cekya nin bolgeleri gunumuzde yururlukte olan 129 2000 Bolgeler Hakkinda Kanun en ust duzeydeki yoresel idari birimler vyssi uzemne spravni celky hakkinda Cek Cumhuriyeti Anayasasi nin 1 1993 no lu paragrafini degistirmesi ile ortaya cikartilmistir Bu yeni kanunla Anayasasinin eski maddesine gore Cekya da bulunan 13 kraj adli ile ve tek 1 hlavni mesto adi ile hem il hem baskent olan Prag a 1 Ocak 2000 den itibaren daha genis ozerklik yetkileri verilmistir Cek Cumhuriyeti Anayasasi nin eski isleyisine gore bolgeler kraje altinda bulunan yerel idare olan 73 sayida ilce okres degistirilmeden yeni yetkilerle donatilmis bolgelere bagli kalmislardir 2000 yilindaki bu hukuki degismeden dolayi gunumuzdeki Cekce kraj adini tasiyan yerel idareler diger bazi dillerde Bolge olarak cevirilmektedir Ornegin Ingilizcede Regions of the Czech Republic Fransizca Regions de la Republique tcheque Almanca Regionen Italyanca Regioni della Repubblica Ceca vb Turkce Vikipedi de ise kraj teriminin en yakin karsiliginin Il oldugu kabul edilmektedir Cekya da gunumuzde bulunan 14 bolgenin cografik mevkileri ve bolgelerin armalari haritada verilmistir Bolgelerin bazi nitelikleriCek Cumhuriyeti yerel idaresinin en ust duzeyinde 14 tane il kraj bulunmakta ve bu bolgeler birer harfle de belirtilmektedir ISO 3166 2 CZ Bunlardan biri Prag hem baskent olarak Hlavni mesto Praha bir ildir ve hem de diger bir il olan Merkezi Bohemya ili Stredocesky kraj in merkez sehridir Il Bayrak Il ismi Cekce isim Merkez sehri Nufus kisi Yuzolcumu km Haritada konumu A Prag Baskent Hlavni mesto Praha Prag 1 176 592 496 C Guney Bohemya Jihocesky kraj Ceske Budejovice 626 870 10 057 B Guney Moravya ili Jihomoravsky kraj Brno 1 130 620 7 067 K Karlovy Vary ili Karlovarsky kraj Karlovy Vary 304 644 3 315 H Hradec Kralove ili Kralovehradecky kraj Hradec Kralove 547 903 4 758 L Liberec ili Liberecky kraj Liberec 428 291 3 163 T Moravya Silezya ili Moravskoslezsky kraj Ostrava 1 251 883 5 535 M Olomouc ili Olomoucky kraj Olomouc 639 033 5 159 E Pardubice ili Pardubicky kraj Pardubice 505 584 4 519 P Plzen ili Plzensky kraj Pilsen Plzen 550 369 7 561 S Merkezi Bohemya ili Stredocesky kraj Prag 1 150 040 11 014 U Usti nad Labem ili Ustecky kraj Usti nad Labem 823 020 5 335 V Vysocina ili Kraj Vysocina Jihlava 510 032 6 926 Z Zlin ili Zlinsky kraj Zlin 590 484 3 964Diger yerel ve yerel bolumlerin siniflandirilmasiMoravya Bohemya ve Silezya Cek Cumhuriyetinde gunumuzdeki bolgeleri ve eski uc bolumu Bohemya yesil Moravya mavi Silezya turuncu Cek Cumhuriyeti tarihsel olarak uc ulkeden olusmaktadir 1 Bohemya 2 Moravya ve 3 Kisen Silezya Tarihsel Bohemya ulkesinde 5 eski bolge bulunmaktaydi Kuzey Bohemya Bati Bohemya Orta Bohemya Dogu Bohemya ve Guney Bohemya Tarihsel Moravya ulkesi iki bolgeden olusmaktaydi Kuzey Moravya ve Guney Moravya Gunumuzdeki Cek Cumhuriyeti bolgeleri kraj lar ile tarihsel uc ulke arasindaki baglanti yandaki haritadan gorulebilir NUTS Avrupa Birligi karalarina gore ve Avrupa Istatistiksel kurumu RUROSTAT tarafindan tanimlamalara gore Avrupa Birligi ne dahil olan her ulke gibi Cek Cumhuriyeti yerel ve yerel birimleri de NUTS sistemine gore siniflandirilmistirlar Gunumuzdeki 14 Cek Cumhuriyeti ili kraj her biri NUTS 3 birimidir Bu bolgelerden birisi Prag tek bir NUTS 2 seviyesi bitrimi ve digerleri ise 2 veya 3 bolgelerden olusan NUTS 2 seviyesini olustururlar Kaynakca 7 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2012 Ayrica bakinizCekyaDis baglantilarCek Cumhuriyeti bolgeleri ve iclerinde bulunan ilceler listesi7 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde