Bu madde, uygun değildir.Mart 2020) ( |
Çerçiz Topulli, 20 Eylül 1880'de Tosk Arnavutluk, Ergirikasrı'nın önemli ailelerinden ve 'dan Hasijes kızı Laze Mullai'den doğdu.
Çerçiz Topulli | |
---|---|
Doğum | 20 Eylül 1880 Ergirikasrı, Arnavutluk (o zamanki Yanya Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu) |
Ölüm | 17 Temmuz 1915 (35 yaşında) İşkodra, Arnavutluk |
Meslek | Özgürlük Savaşçısı |
Hareket | |
Ödüller | Halkın Kahramanı |
Silahlı direniş
1906 yılının başlarında, o ve kardeşi , ilk Arnavut silahlı gerilla grubunu kurdular. Grup üç yıl boyunca aktifti, her iki kardeş de 1906-1907 boyunca kış tatili yapıp Sofya ve Bükreş 'te zamanını geçirdi. Her iki kardeş de şehir hayatının rahatlığını bıraktıktan sonra gerilla savaşına girmeye karar vermiş profesyonellerdi. Gerilla grubu, II.Abdülhamid 'in Osmanlı rejimini Yunanlar ve Slavlar ile düşman olarak görüyordu.
1907 baharında, Topulli ve Mihal Grameno Arnavutluk çıkarlarını korumak ve savaşmak üzere Sofya da bir gerilla grubu kurdular. Aynı yılın nisan ayında grup Vlora 'ya indi ve ülkeye Brindisi' den girdi. Amaç, Arnavutluk ulusal bilincini, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Arnavutlar için idari özerkliğe acil ihtiyaç da dahil olmak üzere halk arasında yaymaktı. Halk için Arnavutça kitaplar da getirdiler. Konusunda "Arnavutluk Umut" dergisinde, "Arnavutluk Dağlarından" adlı bir makale yazdılar. Bu makalede, Türk yönetiminin Arnavutlara karşı işleyeceği birçok hırsızlığı kınadı ve Arnavutluk'un tam bağımsızlığını istedi. Makalede silahlı bir isyan çağrısı yaptı. Yakında 1908'de silahlı bir ayaklanmaya yol açacak şekilde ajitasyon kampanyaları hazırlandı.
Çerçiz Topulli'nin silahlı grupları, Yunanlara karşı düşmanlıklarından dolayı Prespa Gölü bölgesinde ve Kesriye bölgesinde kurulan ve faaliyet gösteren Bulgar-Makedon devrimcilerin silahlı gruplarıyla işbirliği yaptılar.
25 Şubat 1908'de Çerçiz ve taraftarları, Gjirokastër'in Osmanlı' 'Binbaşı (Teğmen Albay)' 'adlı suikastine katıldılar, Ancak Osmanlı askerleri Arnavutları acımasızca bastırmış, Çerçiz Topulli ve beş adamı ile birlikte Cirokastren kasabası yakınlarındaki bir köy olan 'ye kaçtılar. 18 Mart'ta Mashkullore'de 150 kadar Osmanlı askerî gücü tarafından sıkıştırılan Çerçiz Topulli ve savaşçıları, şafaktan gün batımına kadar Osmanlı askeri ile çatışarak uzak tutmayı başardılar ve sonra dağlara kaçarak kurtuldular. Daha sonra halk arasında bu olayı kutladılar.
Jön Türk Devrimi (1908) ve Devrim sonrası
Jön Türk Devrimi (1908) sırasında, Komutan Binbaşı Resneli Niyazi (Ahmed Niyazi Bey), gücünün farkına varan "Tosk Arnavut Komitesinin Şefi" olarak gördüğü Çerçiz'i işe almaya adadı. Niyazi, Topulli'ye toplantıda Genç Türkler'e birlik şartları hakkında konuşma yapması için davet eden bir mektup gönderdi.
Topulli temsilcileri Korçë'de Niyazi ile bir araya geldi. Arnavut delegeler Türkleri, Osmanlıcılığa bağlılıktan yoksun kalmakla suçluyorlar, Niyazi ise Türklerin kendilerini yabancılardan ve Osmanlılardan korumak için mücadele ettiklerini söyledi. Tartışmadan sonra Arnavut delegeler CUP davetini kabul ettiler. Hepsi bir yemin törenine katıldı. Topulli ve diğer önde gelen Arnavut komite üyelerini anlaşmanın ayrıntıları hakkında konuşmak üzere son bir toplantıya getirme vaadiyle toplantıdan ayrıldılar.
Yerel bir Arnavut olan bölgenin önemli şahsı ve Niyazi'nin babasının arkadaşı , Pogradaş'da gerçekleşmesi planlanan toplantıyı düzenlemekle görevlendirildi. ayrıca, Topulli ve Niyazi arasında arabuluculuk yapan Melçan Tekke'den Arnavut Bektaşi Şeyh Hysen Baba ile CUP davasını desteklemek için diğer tugay liderleriyle birlikte temasa geçti. Niyazi, hâlihazırda CUP'a bağlılık sözü veren yerel Arnavutlar nedeniyle toplantıyı önemsiz olarak görüyordu. Arnavut komite üyeleriyle müzakereler sırasında Arnavut katılımının önemi Niyazi'ye "anayasal yönetim hareketinin liderlerinin ve partizanlarının çoğunun Türk olmadığını" belirtti. Korçë Arnavutluk komitesi Niyazi'ye destek verdi ve CUP'un talebi üzerine Korçë çevresindeki dağlarda bulunan gerillaların Osmanlı isyancı gruplarına, Topulli, diğer Arnavutlar tarafından ortak eylem hakkında konuşmak için Niyazi ile görüşmeye zorlandı ve 21 Temmuz 1908'de grubu ile Pogradaş'a geldi. Topulli tarafından CUP davası için bir ittifak yemin etti.
Osmanlı belgeleri Topulli'nin komutasındaki 50 kişilik grup “Müslümanlar ve Bulgarlar” arasındaki en önemli Arnavut grubu olarak tasvir edilirken bu Bulgarların İç Makedon Devrimci Örgütü (IMRO)' veya sadece Yunan gruplarıyla savaşmak için katıldı. Niyazi, Arnavut Tosk gruplarının ve Bulgar grupları Ohri'deki Topulli altında birleştiğini açıkladı.
Topulli'nin gerilla grubu, Resne garnizonunu ele geçirmeleri sırasında Niyazi ve güçlerine önemli destek verdi. Bu olay, Hamidi rejimini devirme kampanyasında küçük bir askeri zaferdi. Temmuz 1908'de Topulli, Korçë kasabasını almaya çalıştı ancak kuvvetleri Osmanlı birlikleri tarafından yenilerek geri çekildi. 23 Temmuz'da Niyazi, Resne'de gerilla liderleri Topulli ve Mihal Grameno ile bir araya geldi ve burada minnettarlığını ifade etti. CUP anayasasının deklarasyonunu Arnavut milleti için avantajlı olarak gördü. Topulli, Niyazi ve Grameno'nun yanında, devrim sırasında çektiği fotoğraflarda yer aldı.
Topulli gibi devrimin daha az göze çarpan “kahramanları” olan bireyler, imajlarını o dönemin medya araçlarıyla dağıttılar. Örneğin kartpostallarda Topulli, devrime katılan farklı toplumsal grupların işbirliğini simgeleyen Atıf Bey ve Adem Bey'in yanında bir görüntüde yer alıyor.
Osmanlı Genç Türkleri iktidara geldiğinde vatansever toplumları örgütlemeye ve Arnavutça eğitim veren okulların açılmasına yardım etti.
1909 Osmanlı karşı mücadelesinde, daha büyük Osmanlı ordusu Topulli'ye yardım eden 15.000 gönüllü arasında Bayram Curri ile isyanı İstanbul'da bırakan 8.000 Arnavutta harekete geçirildi.
29 Mayıs 1909'da Çerçiz Topulli, Gjirokastër'de bir yeraltı çete grubu olan (Mum) adlı gizli bir toplum kurdu.
CUP'un eski bir müttefiki olan Topulli, "artık Türkler için tek bir damla kan dökülmesine" gerek olmadığını söyledi. Arnavutların "Kafkas ırklarının en mükemmel kollarından biri" olduğu ve köklerinin Asya bozkırından gelen halklardan gelen bir imparatorlukla hiçbir ortaklıkları olmadığı görüşündeydi.
Bağımsızlıktan sonra
28 Kasım 1912'de Arnavutluk'un bağımsızlığının ilan edilmesinden sonra Topulli, ulusal çıkarların savunmasında da aktif oldu.
Topulli, Karadağ güçlerine yönelik saldırılara karşı yardım etmek için kuzeye gitti. Karadağ işgalcilerinden biri tarafından Fusha e Shtoit'te (İşkodra) öldürüldü.
1937'de kemikleri Cirokastre'ye geri getirildi.
Çerçiz Topulli, dini farklılıklara ve diğer her türlü düşünceye karşı ulusal kurtuluş hedefine bağlı kaldı:
"Her Müslüman'ın bir Hristiyan için ölme görevi vardır, çünkü kanları aynı kandır; aynı şekilde her Hristiyanın da bir Müslüman için ölme görevi vardır, Aynı şekilde kanları aynı kandır". Topulli, Osmanlılara karşı güçlü bir savunucuydu:
"Biz herkes için özgürlük, adalet, medeniyet ve ilerleme aramak, Türkleri sevgili anavatanımızdan çıkarmak için elimize, tüfeği alıp dağlara çıkıyoruz."
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mart 2020 Cerciz Topulli 20 Eylul 1880 de Tosk Arnavutluk Ergirikasri nin onemli ailelerinden ve dan Hasijes kizi Laze Mullai den dogdu Cerciz TopulliDogum20 Eylul 1880 Ergirikasri Arnavutluk o zamanki Yanya Vilayeti Osmanli Imparatorlugu Olum17 Temmuz 1915 35 yasinda Iskodra ArnavutlukMeslekOzgurluk SavascisiHareketOdullerHalkin KahramaniSilahli direnis1906 yilinin baslarinda o ve kardesi ilk Arnavut silahli gerilla grubunu kurdular Grup uc yil boyunca aktifti her iki kardes de 1906 1907 boyunca kis tatili yapip Sofya ve Bukres te zamanini gecirdi Her iki kardes de sehir hayatinin rahatligini biraktiktan sonra gerilla savasina girmeye karar vermis profesyonellerdi Gerilla grubu II Abdulhamid in Osmanli rejimini Yunanlar ve Slavlar ile dusman olarak goruyordu 1907 baharinda Topulli ve Mihal Grameno Arnavutluk cikarlarini korumak ve savasmak uzere Sofya da bir gerilla grubu kurdular Ayni yilin nisan ayinda grup Vlora ya indi ve ulkeye Brindisi den girdi Amac Arnavutluk ulusal bilincini Osmanli Imparatorlugu ndaki Arnavutlar icin idari ozerklige acil ihtiyac da dahil olmak uzere halk arasinda yaymakti Halk icin Arnavutca kitaplar da getirdiler Konusunda Arnavutluk Umut dergisinde Arnavutluk Daglarindan adli bir makale yazdilar Bu makalede Turk yonetiminin Arnavutlara karsi isleyecegi bircok hirsizligi kinadi ve Arnavutluk un tam bagimsizligini istedi Makalede silahli bir isyan cagrisi yapti Yakinda 1908 de silahli bir ayaklanmaya yol acacak sekilde ajitasyon kampanyalari hazirlandi Cerciz Topulli nin silahli gruplari Yunanlara karsi dusmanliklarindan dolayi Prespa Golu bolgesinde ve Kesriye bolgesinde kurulan ve faaliyet gosteren Bulgar Makedon devrimcilerin silahli gruplariyla isbirligi yaptilar 25 Subat 1908 de Cerciz ve taraftarlari Gjirokaster in Osmanli Binbasi Tegmen Albay adli suikastine katildilar Ancak Osmanli askerleri Arnavutlari acimasizca bastirmis Cerciz Topulli ve bes adami ile birlikte Cirokastren kasabasi yakinlarindaki bir koy olan ye kactilar 18 Mart ta Mashkullore de 150 kadar Osmanli askeri gucu tarafindan sikistirilan Cerciz Topulli ve savascilari safaktan gun batimina kadar Osmanli askeri ile catisarak uzak tutmayi basardilar ve sonra daglara kacarak kurtuldular Daha sonra halk arasinda bu olayi kutladilar Jon Turk Devrimi 1908 ve Devrim sonrasiJon Turk Devrimi 1908 sirasinda Komutan Binbasi Resneli Niyazi Ahmed Niyazi Bey gucunun farkina varan Tosk Arnavut Komitesinin Sefi olarak gordugu Cerciz i ise almaya adadi Niyazi Topulli ye toplantida Genc Turkler e birlik sartlari hakkinda konusma yapmasi icin davet eden bir mektup gonderdi Cete lideri Cerciz Topulli ve Mihael Grameno Topulli temsilcileri Korce de Niyazi ile bir araya geldi Arnavut delegeler Turkleri Osmanliciliga bagliliktan yoksun kalmakla sucluyorlar Niyazi ise Turklerin kendilerini yabancilardan ve Osmanlilardan korumak icin mucadele ettiklerini soyledi Tartismadan sonra Arnavut delegeler CUP davetini kabul ettiler Hepsi bir yemin torenine katildi Topulli ve diger onde gelen Arnavut komite uyelerini anlasmanin ayrintilari hakkinda konusmak uzere son bir toplantiya getirme vaadiyle toplantidan ayrildilar Yerel bir Arnavut olan bolgenin onemli sahsi ve Niyazi nin babasinin arkadasi Pogradas da gerceklesmesi planlanan toplantiyi duzenlemekle gorevlendirildi ayrica Topulli ve Niyazi arasinda arabuluculuk yapan Melcan Tekke den Arnavut Bektasi Seyh Hysen Baba ile CUP davasini desteklemek icin diger tugay liderleriyle birlikte temasa gecti Niyazi halihazirda CUP a baglilik sozu veren yerel Arnavutlar nedeniyle toplantiyi onemsiz olarak goruyordu Arnavut komite uyeleriyle muzakereler sirasinda Arnavut katiliminin onemi Niyazi ye anayasal yonetim hareketinin liderlerinin ve partizanlarinin cogunun Turk olmadigini belirtti Korce Arnavutluk komitesi Niyazi ye destek verdi ve CUP un talebi uzerine Korce cevresindeki daglarda bulunan gerillalarin Osmanli isyanci gruplarina Topulli diger Arnavutlar tarafindan ortak eylem hakkinda konusmak icin Niyazi ile gorusmeye zorlandi ve 21 Temmuz 1908 de grubu ile Pogradas a geldi Topulli tarafindan CUP davasi icin bir ittifak yemin etti Osmanli belgeleri Topulli nin komutasindaki 50 kisilik grup Muslumanlar ve Bulgarlar arasindaki en onemli Arnavut grubu olarak tasvir edilirken bu Bulgarlarin Ic Makedon Devrimci Orgutu IMRO veya sadece Yunan gruplariyla savasmak icin katildi Niyazi Arnavut Tosk gruplarinin ve Bulgar gruplari Ohri deki Topulli altinda birlestigini acikladi Topulli nin gerilla grubu Resne garnizonunu ele gecirmeleri sirasinda Niyazi ve guclerine onemli destek verdi Bu olay Hamidi rejimini devirme kampanyasinda kucuk bir askeri zaferdi Temmuz 1908 de Topulli Korce kasabasini almaya calisti ancak kuvvetleri Osmanli birlikleri tarafindan yenilerek geri cekildi 23 Temmuz da Niyazi Resne de gerilla liderleri Topulli ve Mihal Grameno ile bir araya geldi ve burada minnettarligini ifade etti CUP anayasasinin deklarasyonunu Arnavut milleti icin avantajli olarak gordu Topulli Niyazi ve Grameno nun yaninda devrim sirasinda cektigi fotograflarda yer aldi Cete lideri Cerciz Topulli ve Mihael Grameno Topulli gibi devrimin daha az goze carpan kahramanlari olan bireyler imajlarini o donemin medya araclariyla dagittilar Ornegin kartpostallarda Topulli devrime katilan farkli toplumsal gruplarin isbirligini simgeleyen Atif Bey ve Adem Bey in yaninda bir goruntude yer aliyor Osmanli Genc Turkleri iktidara geldiginde vatansever toplumlari orgutlemeye ve Arnavutca egitim veren okullarin acilmasina yardim etti 1909 Osmanli karsi mucadelesinde daha buyuk Osmanli ordusu Topulli ye yardim eden 15 000 gonullu arasinda Bayram Curri ile isyani Istanbul da birakan 8 000 Arnavutta harekete gecirildi 29 Mayis 1909 da Cerciz Topulli Gjirokaster de bir yeralti cete grubu olan Mum adli gizli bir toplum kurdu CUP un eski bir muttefiki olan Topulli artik Turkler icin tek bir damla kan dokulmesine gerek olmadigini soyledi Arnavutlarin Kafkas irklarinin en mukemmel kollarindan biri oldugu ve koklerinin Asya bozkirindan gelen halklardan gelen bir imparatorlukla hicbir ortakliklari olmadigi gorusundeydi Bagimsizliktan sonra28 Kasim 1912 de Arnavutluk un bagimsizliginin ilan edilmesinden sonra Topulli ulusal cikarlarin savunmasinda da aktif oldu Topulli Karadag guclerine yonelik saldirilara karsi yardim etmek icin kuzeye gitti Karadag isgalcilerinden biri tarafindan Fusha e Shtoit te Iskodra olduruldu 1937 de kemikleri Cirokastre ye geri getirildi Cerciz Topulli dini farkliliklara ve diger her turlu dusunceye karsi ulusal kurtulus hedefine bagli kaldi Her Musluman in bir Hristiyan icin olme gorevi vardir cunku kanlari ayni kandir ayni sekilde her Hristiyanin da bir Musluman icin olme gorevi vardir Ayni sekilde kanlari ayni kandir Topulli Osmanlilara karsi guclu bir savunucuydu Biz herkes icin ozgurluk adalet medeniyet ve ilerleme aramak Turkleri sevgili anavatanimizdan cikarmak icin elimize tufegi alip daglara cikiyoruz Kaynakca