Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İşkodra (Arnavutça: Shkodër, Osmanlıca'da İskenderiye-i Arnavud olarak da bilinir) Arnavutluk cumhuriyetinin en eski yerleşim merkezlerinden biri olan İşkodra aynı zamanda ülkenin kuzey kesiminin en önemli sanayi ve kültür merkezidir. İşkodra vilayetinin merkezi olan şehrin nüfusu 90.000'dir.
| İşkodra | |
|---|---|
Şehir | |
Shkodër | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
  İşkodra İşkodra’nın Arnavutluk'taki konumu | |
| Ülke | Arnavutluk |
| İl | İşkodra |
| İlçe | İşkodra |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | |
| Nüfus (2011) | |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent | 95.907 |
| • Metropol | 217.375 |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Alan kodu | 022 |
| Plaka kodu | SH, AA |
Resmî site İşkodra Belediyesi | |
Tarih
Türk Egemenliğine Giriş
Osmanlı İmparatorluğu'na ilk kez 1392'de yapılan akınlar sonucu bölgeye hakim prensin Yıldırım Bayezid'e bağlılığını bildirmesiyle bağlanan İşkodra, kısa süre sonra Macaristan Krallığı’nın eline geçip Niğbolu Savaşı'ndan (1396) sonra yeniden Türk egemenliğine girdiyse de 1401'de Prens tarafından şehir Venediklilere satıldı. 1409'da Macar Kralı Zsigmond (Sigismund) tarafından işgal edildi. 1444 yılında Firuz Bey tarafından Venedik Cumhuriyeti hesabına ele geçirilen kent bu devlete teslim edildi. 1455'te Evrenosoğlu İsa Bey tarafından İşkodra bir kez daha Osmanlı topraklarına katıldı ise de, şehir birkaç kez daha el değiştirdi. Fatih Sultan Mehmet döneminde (1451-81) 1467 yılında Rumeli Beylerbeyi Mahmud Paşa büyük bir ordu ile gelerek şehri kesin olarak fethetti. 1468'de tüm Kuzey Arnavutluk'ta Türk egemenliğinin kurulmasıyla İşkodra Rumeli Beylerbeyliği'ne bağlı bir sancak haline getirildi. Arnavutluk'la süregelen savaşlar sonunda bölgede İslamiyet (Bektaşi) geniş ölçüde yayıldı ve birkaç boy hariç İşkodra ve çevresi halkı Bektaşi İslamiyet'i kabul etmeye başladı. Arnavutluk müslümanlarının ağırlıklı bir bölümü Bektaşi olup şehirde ve civarda birçok Bektaşi tekkesi mevcuttur.
Yerel Valilerin Yönetimi
Osmanlı Devleti’nin Kutsal İttifak’a karşı 1683-99 yılları arasındaki savaştan yenilgi ile ayrılmasıyla bölgedeki Türk egemenliği zayıflama emareleri göstermeye başladı. 1706'da isyan eden Karacadağ halkından bir kısmı dağlık yerlerden aldırılarak, ovalık yerlere yerleştirildiler. Bu asilerden Buşat köyünden Mehmed Paşa bölgeye hakim oldu ve Osmanlı Devleti kendisine vezirlik vererek İşkodra Valiliği'ne atadı. Böylece Kuzey Arnavutluk’a hakim olan Buşatlılar, Avusturya ve Venedik ile siyasi ilişkiler kurmaya başladılar ve yarı bağımsız bir İşkodra Paşalığı kurdular.
Mehmed Paşa'nın yerine geçen Kara Mahmud Paşa, Ruslarla siyasi ilişki kurmaya başladı ve Katerina II’nin teşvikiyle bölgede isyan etti. Ancak Gazi Hasan Paşa'nın müdahalesiyle 1779'da ayaklanma bastırıldı. Yapılan anlaşmaya göre Mahmut Paşa İşkodra Valiliği görevinde bırakıldı. 7 yıl sonra ise bir başka buhran patlak verdi. 1786'da Venedik topraklarına saldırıya kalkışması Mahmud Paşa'nın idamını gerektiren bir sebep oldu. Bunun gereğini yapmak için harekete geçen Elbasanlı Kurt Ahmed Paşa, İşkodra'yı kuşattıysa da, yenilgiye uğrayınca çekilmek zorunda kaldı. Mahmud Paşa'nın 1788'de Karadağ'da öldürülmesiyle İşkodra yeniden Osmanlı İmparatorluğu'na bağlandı. 1810 yılında bölgedeki Sırplar Rusların teşvikiyle yeniden isyan etiler. Bunun üzerine Bosna tarafından asker toplanarak isyancıların üzerine gidildi ve isyan bastırıldı.
Padişahlığının ilk döneminde Rumeli’deki yerel ayanlara birçok ödün vermiş olan II. Mahmut orduda gerekli ıslahatı yaptıktan sonra, merkezle bağı iyice gevşemiş bölgelerin tekrar merkezi idare altına alınması siyasetin hız verdi. Bu çerçevede, 1832 yılında Reşid Mehmed Paşa'nın Vali Mustafa Paşa'yı teslim alışıyla İşkodra bölgesinde yerel valilerin yönetimine son verildi.
İşkodra'nın Vilayet Oluşu
1871 yılında İşkodra'da bulunan askeri kuvvetlerin azaltılmasına karar verildi. Kent, 24 Haziran 1867 tarih ve 1474 sayılı Meclis-i Mebusan iradesiyle Üsküp vilayetiyle birleştirilerek, Merkez, Prizren ve Debre sancaklarından ibaret bir vilayet merkezi oldu. Klementi, Hotti, Skrielli, Kastrati ve Pilati kabilelerinn yaşadığı merkez ilçede 4.140 hane Müslüman, 1.730 hane Katolik ve 370 hanede Ortodoks vardı. İşkodra şehrinde ise 2.500 hane Müslüman, 900 hane Katolik ve 100 hane de Ortodoks idi. 1876'de yılında İşkodra önemli karargahlardan biri haline getirildi. 1876’da Midritlilerin çıkardıkları isyanlar bastırıldı; sonra da Karadağ Savaşı'nda (1876-78) önemli merkezlerden biri oldu. 1877'de İşkodra vilayeti küçültüldü, ufak bir vilayet haline getirildi. Aynı yıl Osmanlı Meclis-i Mebûsan’ına milletvekili gönderen 29 seçim bölgesinden biri oldu. 1881 yılında ilçe yapıldı.1908 yılında teşkilatında ise, merkez ve Draç sancaklarından meydana gelen bir vilayet haline getirildi.
Balkan Savaşı'nda İşkodra’daki Türk birlikleri Hasan Rıza Paşa komutasında kenti kuşatan Sırp ve Karadağ birliklerine karşı uzun süre savundu ise de 13 Nisan 1913'te teslim oldu. Kent, aynı yıl, 1912’de bağımsızlığını ilan etmiş bulunan Arnavutluk devletine bırakıldı. İşkodra, Birinci Dünya Savaşı'nda 27 Haziran 1915 Avusturya - Macaristan birlikleri, İkinci Dünya Savaşı'nda ise İtalyanlar tarafından işgal edildi ise de her defasında Arnavutluk'a geri verildi.
II. Dünya Savaşından sonra Arnavutluk'ta komünist yönetim kuruldu. 1967 yılında İşkodra'daki camilerin biri dışında hepsi yıkıldı. Komünist yönetimin yıkılmasından sonra şehirdeki tek cami olan Kurşunlu Camii tekrar ibadete açıldı. Günümüzde önemli bir eğitim ve sanayi merkezi olan şehirde bakır tel ve deri fabrikaları bulunmaktadır. Burada üretilen bakır telin büyük bir kısmı ihraç edilmektedir.
Resimler
-
![image]()
Tiyatro binası
Rozafa Kalesi'nde Fatih Sultan Mehmet Camii bulunmaktadır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskodra Arnavutca Shkoder Osmanlica da Iskenderiye i Arnavud olarak da bilinir Arnavutluk cumhuriyetinin en eski yerlesim merkezlerinden biri olan Iskodra ayni zamanda ulkenin kuzey kesiminin en onemli sanayi ve kultur merkezidir Iskodra vilayetinin merkezi olan sehrin nufusu 90 000 dir IskodraSehirShkoderBayrakArmaIskodraIskodra nin Arnavutluk taki konumuUlkeArnavutlukIlIskodraIlceIskodraIdare Belediye baskaniNufus 2011 Yogunlukoto km Kent95 907 Metropol217 375Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu022Plaka koduSH AAResmi site Iskodra BelediyesiTarihTurk Egemenligine Giris Osmanli Imparatorlugu na ilk kez 1392 de yapilan akinlar sonucu bolgeye hakim prensin Yildirim Bayezid e bagliligini bildirmesiyle baglanan Iskodra kisa sure sonra Macaristan Kralligi nin eline gecip Nigbolu Savasi ndan 1396 sonra yeniden Turk egemenligine girdiyse de 1401 de Prens tarafindan sehir Venediklilere satildi 1409 da Macar Krali Zsigmond Sigismund tarafindan isgal edildi 1444 yilinda Firuz Bey tarafindan Venedik Cumhuriyeti hesabina ele gecirilen kent bu devlete teslim edildi 1455 te Evrenosoglu Isa Bey tarafindan Iskodra bir kez daha Osmanli topraklarina katildi ise de sehir birkac kez daha el degistirdi Fatih Sultan Mehmet doneminde 1451 81 1467 yilinda Rumeli Beylerbeyi Mahmud Pasa buyuk bir ordu ile gelerek sehri kesin olarak fethetti 1468 de tum Kuzey Arnavutluk ta Turk egemenliginin kurulmasiyla Iskodra Rumeli Beylerbeyligi ne bagli bir sancak haline getirildi Arnavutluk la suregelen savaslar sonunda bolgede Islamiyet Bektasi genis olcude yayildi ve birkac boy haric Iskodra ve cevresi halki Bektasi Islamiyet i kabul etmeye basladi Arnavutluk muslumanlarinin agirlikli bir bolumu Bektasi olup sehirde ve civarda bircok Bektasi tekkesi mevcuttur Yerel Valilerin Yonetimi Osmanli Devleti nin Kutsal Ittifak a karsi 1683 99 yillari arasindaki savastan yenilgi ile ayrilmasiyla bolgedeki Turk egemenligi zayiflama emareleri gostermeye basladi 1706 da isyan eden Karacadag halkindan bir kismi daglik yerlerden aldirilarak ovalik yerlere yerlestirildiler Bu asilerden Busat koyunden Mehmed Pasa bolgeye hakim oldu ve Osmanli Devleti kendisine vezirlik vererek Iskodra Valiligi ne atadi Boylece Kuzey Arnavutluk a hakim olan Busatlilar Avusturya ve Venedik ile siyasi iliskiler kurmaya basladilar ve yari bagimsiz bir Iskodra Pasaligi kurdular Mehmed Pasa nin yerine gecen Kara Mahmud Pasa Ruslarla siyasi iliski kurmaya basladi ve Katerina II nin tesvikiyle bolgede isyan etti Ancak Gazi Hasan Pasa nin mudahalesiyle 1779 da ayaklanma bastirildi Yapilan anlasmaya gore Mahmut Pasa Iskodra Valiligi gorevinde birakildi 7 yil sonra ise bir baska buhran patlak verdi 1786 da Venedik topraklarina saldiriya kalkismasi Mahmud Pasa nin idamini gerektiren bir sebep oldu Bunun geregini yapmak icin harekete gecen Elbasanli Kurt Ahmed Pasa Iskodra yi kusattiysa da yenilgiye ugrayinca cekilmek zorunda kaldi Mahmud Pasa nin 1788 de Karadag da oldurulmesiyle Iskodra yeniden Osmanli Imparatorlugu na baglandi 1810 yilinda bolgedeki Sirplar Ruslarin tesvikiyle yeniden isyan etiler Bunun uzerine Bosna tarafindan asker toplanarak isyancilarin uzerine gidildi ve isyan bastirildi Padisahliginin ilk doneminde Rumeli deki yerel ayanlara bircok odun vermis olan II Mahmut orduda gerekli islahati yaptiktan sonra merkezle bagi iyice gevsemis bolgelerin tekrar merkezi idare altina alinmasi siyasetin hiz verdi Bu cercevede 1832 yilinda Resid Mehmed Pasa nin Vali Mustafa Pasa yi teslim alisiyla Iskodra bolgesinde yerel valilerin yonetimine son verildi Iskodra nin Vilayet Olusu 1871 yilinda Iskodra da bulunan askeri kuvvetlerin azaltilmasina karar verildi Kent 24 Haziran 1867 tarih ve 1474 sayili Meclis i Mebusan iradesiyle Uskup vilayetiyle birlestirilerek Merkez Prizren ve Debre sancaklarindan ibaret bir vilayet merkezi oldu Klementi Hotti Skrielli Kastrati ve Pilati kabilelerinn yasadigi merkez ilcede 4 140 hane Musluman 1 730 hane Katolik ve 370 hanede Ortodoks vardi Iskodra sehrinde ise 2 500 hane Musluman 900 hane Katolik ve 100 hane de Ortodoks idi 1876 de yilinda Iskodra onemli karargahlardan biri haline getirildi 1876 da Midritlilerin cikardiklari isyanlar bastirildi sonra da Karadag Savasi nda 1876 78 onemli merkezlerden biri oldu 1877 de Iskodra vilayeti kucultuldu ufak bir vilayet haline getirildi Ayni yil Osmanli Meclis i Mebusan ina milletvekili gonderen 29 secim bolgesinden biri oldu 1881 yilinda ilce yapildi 1908 yilinda teskilatinda ise merkez ve Drac sancaklarindan meydana gelen bir vilayet haline getirildi Sehrin Arnavutluk a Baglanmasi Balkan Savasi nda Iskodra daki Turk birlikleri Hasan Riza Pasa komutasinda kenti kusatan Sirp ve Karadag birliklerine karsi uzun sure savundu ise de 13 Nisan 1913 te teslim oldu Kent ayni yil 1912 de bagimsizligini ilan etmis bulunan Arnavutluk devletine birakildi Iskodra Birinci Dunya Savasi nda 27 Haziran 1915 Avusturya Macaristan birlikleri Ikinci Dunya Savasi nda ise Italyanlar tarafindan isgal edildi ise de her defasinda Arnavutluk a geri verildi II Dunya Savasindan sonra Arnavutluk ta komunist yonetim kuruldu 1967 yilinda Iskodra daki camilerin biri disinda hepsi yikildi Komunist yonetimin yikilmasindan sonra sehirdeki tek cami olan Kursunlu Camii tekrar ibadete acildi Gunumuzde onemli bir egitim ve sanayi merkezi olan sehirde bakir tel ve deri fabrikalari bulunmaktadir Burada uretilen bakir telin buyuk bir kismi ihrac edilmektedir ResimlerTiyatro binasi Rozafa Kalesi nde Fatih Sultan Mehmet Camii bulunmaktadir Kaynakca Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410