Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İskender Paşa ya da Çerkes İskender Paşa (ö. 1571); Van, Erzurum, Diyarbakır ve Mısır beylerleyliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamı.
Hayatı
Kabartay kökenlidir. Çerkes, Gazi ve Sarı lakaplarıyla da tanınmaktadır. Ailesiyle Osmanlı topraklarına göç ettikten sonra 1510 yılı başlarında Bosnalı Hüsrev Paşa’nın hizmetine giren İskender, Hüsrev Paşa’nın Karaman Beylerbeyi olması üzerine onunla birlikte Karaman’a gitmiştir. Hüsrev Paşa 1521'de Diyarbekir beylerbeyi olduğunda İskender'de önce kapıcıbaşı ardından da çavuşbaşı olmuştur. Hüsrev Paşa’nın Rumeli Beylerbeyliğine atanması üzerine de onunla birlikte Rumeli’ye gitmiştir. Bu dönemde sancakbeyi olan İskender Paşa, 1541 yılında Budin Kalesi’nin doğrudan Osmanlı idaresi altına alındığı Macaristan seferine katılmıştır. 1546 yılında ise Diyarbakır, Şam ve Halep defterdarlıklarının toplandığı Arap ve Acem defterdarlığı görevine yükseltilmiştir. Bir yıl sonra ise kendisini Anadolu defterdarı olmuştur. 1548 yılındaki İkinci İran Seferine katılan ve Tebriz’in alınmasında önemli katkıları olan İskender Paşa, aynı yıl oluşturulan Van Beylerbeyliğine ilk beylerbeyi olarak tayin edilmiştir (15 Ağustos 1548)
1548 yılı kışında yaptığı ani bir baskınla Hoy kalesini Osmanlı topraklarına katan İskender Paşa, 1549 yılında da Revan üzerine akın düzenleyerek Revan çarşısına girmiş ve burasını harap etmiştir. 1551 yılına kadar Van Beylerbeyi olarak görev yapan İskender Paşa, bu tarihte Erzurum Beylerbeyliğine tayin edildi. 13 Haziran 1551’de Gürcülerden Ardanuç kalesini aldıktan sonra Ardahan, Göle, Hanak ve Şavşat civarlarını da Osmanlı hâkimiyetine katmıştır. Narman Kalesi de İskender Paşa’nın gayretleri sonucunda Osmanlı hakimiyetine alınmıştır. Kanûnî’nin Nahcıvan Seferi sırasında Arpaçay civarında Safevî ordusunu bozguna uğrattı. Diyarbakır beylerbeyi iken Gürcü ve Safevilerle başarılı mücadelelerde bulunmuştur. Ancak 1552 yılında Erzurum'a hareket eden Safevi kuvvetleri karşısında ağır bir yenilgi aldı.
Son yenilgisine rağmen Safevi ilerleyişini durdurabilen İskender Paşa, Diyarbakır valisi olmuştur. Kanuni’nin 1553 de Diyarbakır’a geldiğinde beylerbeyi olan İskender Paşa, Bağdat valiliğine getirildiği 1566 yılına kadar bu görevde kaldı. 1566 yılında Basra'da çıkan isyanı bastırarak burada Osmanlı hakimiyetini sağlamlaştırdı. Mısır Beylerbeyi Koca Sinan Paşa 1567 yılında Yemen Seferine görevlendirilince İskender Paşa da 1568 yılı Kasım ayında Mısır Beylerbeyliğine görevine getirildi. Sinan Paşa’nın 1571 yılı Haziran’ında yeniden Mısır valiliğine getirilmesi üzerine İstanbul’a dönmek zorunda kaldı. İstanbul’a dönüşünden sonra fazla yaşamayan İskender Paşa aynı yıl içerisinde hayatını kaybetti.
Eserleri
1554'te Diyarbakır'daki İskender Paşa Camii'sini inşa ettirdi. İskender Paşa tarafından inşa ettirilen cami, ismini taşıyan mahalde bulunmaktadır. Van İskender Paşa Medresesi ve Mescidi İskender Paşa’nın Van Beylerbeyliği görevinde bulunduğu sırada inşa ettirmiş olmakla birlikte bu medrese günümüze ulaşamamıştır. Artvin’in Ardanuç Kalesi’nde 16. yüzyılda yapılmış olan külliyede İskender Paşa tarafından yapılmıştır. 1553 yılında buradaki mevcut cami onarılarak ibadete açılmış ve buraya çeşitli gelirler vakfedilmiştir.
Kaynakça
- ^ Oflaz, M., "İSKENDER PAŞA VAKIFLARI ", Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:21, Sayfa:79, Yıl:2009. URL: http://journals.manas.edu.kg/mjsr/oldarchives/Vol11_Issue21_2009/620-1689-1-PB.pdf[]. Erişim: 2020-01-10
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskender Pasa ya da Cerkes Iskender Pasa o 1571 Van Erzurum Diyarbakir ve Misir beylerleyligi gorevlerinde bulunmus Osmanli devlet adami HayatiKabartay kokenlidir Cerkes Gazi ve Sari lakaplariyla da taninmaktadir Ailesiyle Osmanli topraklarina goc ettikten sonra 1510 yili baslarinda Bosnali Husrev Pasa nin hizmetine giren Iskender Husrev Pasa nin Karaman Beylerbeyi olmasi uzerine onunla birlikte Karaman a gitmistir Husrev Pasa 1521 de Diyarbekir beylerbeyi oldugunda Iskender de once kapicibasi ardindan da cavusbasi olmustur Husrev Pasa nin Rumeli Beylerbeyligine atanmasi uzerine de onunla birlikte Rumeli ye gitmistir Bu donemde sancakbeyi olan Iskender Pasa 1541 yilinda Budin Kalesi nin dogrudan Osmanli idaresi altina alindigi Macaristan seferine katilmistir 1546 yilinda ise Diyarbakir Sam ve Halep defterdarliklarinin toplandigi Arap ve Acem defterdarligi gorevine yukseltilmistir Bir yil sonra ise kendisini Anadolu defterdari olmustur 1548 yilindaki Ikinci Iran Seferine katilan ve Tebriz in alinmasinda onemli katkilari olan Iskender Pasa ayni yil olusturulan Van Beylerbeyligine ilk beylerbeyi olarak tayin edilmistir 15 Agustos 1548 1548 yili kisinda yaptigi ani bir baskinla Hoy kalesini Osmanli topraklarina katan Iskender Pasa 1549 yilinda da Revan uzerine akin duzenleyerek Revan carsisina girmis ve burasini harap etmistir 1551 yilina kadar Van Beylerbeyi olarak gorev yapan Iskender Pasa bu tarihte Erzurum Beylerbeyligine tayin edildi 13 Haziran 1551 de Gurculerden Ardanuc kalesini aldiktan sonra Ardahan Gole Hanak ve Savsat civarlarini da Osmanli hakimiyetine katmistir Narman Kalesi de Iskender Pasa nin gayretleri sonucunda Osmanli hakimiyetine alinmistir Kanuni nin Nahcivan Seferi sirasinda Arpacay civarinda Safevi ordusunu bozguna ugratti Diyarbakir beylerbeyi iken Gurcu ve Safevilerle basarili mucadelelerde bulunmustur Ancak 1552 yilinda Erzurum a hareket eden Safevi kuvvetleri karsisinda agir bir yenilgi aldi Son yenilgisine ragmen Safevi ilerleyisini durdurabilen Iskender Pasa Diyarbakir valisi olmustur Kanuni nin 1553 de Diyarbakir a geldiginde beylerbeyi olan Iskender Pasa Bagdat valiligine getirildigi 1566 yilina kadar bu gorevde kaldi 1566 yilinda Basra da cikan isyani bastirarak burada Osmanli hakimiyetini saglamlastirdi Misir Beylerbeyi Koca Sinan Pasa 1567 yilinda Yemen Seferine gorevlendirilince Iskender Pasa da 1568 yili Kasim ayinda Misir Beylerbeyligine gorevine getirildi Sinan Pasa nin 1571 yili Haziran inda yeniden Misir valiligine getirilmesi uzerine Istanbul a donmek zorunda kaldi Istanbul a donusunden sonra fazla yasamayan Iskender Pasa ayni yil icerisinde hayatini kaybetti Eserleri1554 te Diyarbakir daki Iskender Pasa Camii sini insa ettirdi Iskender Pasa tarafindan insa ettirilen cami ismini tasiyan mahalde bulunmaktadir Van Iskender Pasa Medresesi ve Mescidi Iskender Pasa nin Van Beylerbeyligi gorevinde bulundugu sirada insa ettirmis olmakla birlikte bu medrese gunumuze ulasamamistir Artvin in Ardanuc Kalesi nde 16 yuzyilda yapilmis olan kulliyede Iskender Pasa tarafindan yapilmistir 1553 yilinda buradaki mevcut cami onarilarak ibadete acilmis ve buraya cesitli gelirler vakfedilmistir Kaynakca Oflaz M ISKENDER PASA VAKIFLARI Sosyal Bilimler Dergisi Sayi 21 Sayfa 79 Yil 2009 URL http journals manas edu kg mjsr oldarchives Vol11 Issue21 2009 620 1689 1 PB pdf olu kirik baglanti Erisim 2020 01 10