Çihireti Kilisesi (Gürcüce: ჩიხირეთის ეკლესია), tarihsel Eruşeti bölgesinde, bugün Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Çihireti olan Yünbüken köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Yünbüken, Hanak |
Koordinatlar | 41°16′36″K 42°51′35″D / 41.27667°K 42.85972°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Durum | Yıkıntılar |
Mimari | |
Mimari tür | Kilise |
Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tamamlanma | ? (Orta Çağ) |
Özellikler | |
Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Kilisenin bulunduğu Eruşeti bölgesi, erken dönem Gürcü Hristiyanlığının önemli merkezlerinden biriydi. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında ele geçirdiğinde Çihireti köyünün 10 hanelik Hristiyan nüfusu Gürcülerden oluşuyordu. Köyün Müslüman olmasından sonra kilisenin cemaatinin kalmadığı ve zaman içinde yıkıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim Ardahan bölgesini gezmiş olan Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, 1917 yılında köydeki kilisenin yıkıntılarından söz etmiştir.
Kalıntılar
Çihireti Kilisesi, Yünbüken köyünün 1,4 km kuzeybatısında bulunuyordu. Tek nefli küçük bir yapı olduğu anlaşılan kiliseden geriye kuzey duvarının temeli, dört adet kesme taş kalmıştır.Günümüze kalan duvarın uzunluğu 160 cm’dir. Kiliseye güneyden bitişik başka bir yapının bulunduğu kazı sırasında insan kemiklerinin ve kesme taşların ortaya çıkmasıyla anlaşılmıştır. Bu taşlardan biri zarar görmüş bezemeli bir sütun başlığıdır. Yapının beyaz taşlardan inşa edilmiş olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Köylülerin verdiği bilgiye göre kilisenin yıkıntıları arasında kadın ve aslan figürlü bir taş bulunuyordu. Öte yandan Hanak kasabasında yaşayan biri bu kilisenin bir stelini evine götürmüştür. Stelde, yakarma pozisyonunda ellerini havaya kaldırmış sakallı iki erkek tasvir edilmiştir. İki figürün de başında hale bulunmaktadır. Bu kiliseye ait başka taşlar da 2016 yılında Hanak kasabasındaki bir benzin istasyonunda tutuluyordu. Bu taşlardan birinde oyma bir haç bulunmaktadır. Buradaki taşlardan biri ise, bir sütun başlığıdır. Bu sütun başlığı, Çihireti Kilisesi’ne 2014 yılında yapılan bir araştırma gezisinde kilisenin bulunduğu yerde tespit edilmişti ve taşın sonradan alınıp götürüldüğü anlaşılmaktadır.
Kaynakça
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 18. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 555". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; II. cilt (1941), s. 500". 17 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde” (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 24 Eylül 1917, sayı: 230.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 18-19. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar - Katalog (ტაო-კლარჯეთი - ისტორიისა და კულტურის ძეგლები - კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 210,
- ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 75. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cihireti Kilisesi Gurcuce ჩიხირეთის ეკლესია tarihsel Eruseti bolgesinde bugun Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli ve eski adi Cihireti olan Yunbuken koyunde Orta Cag da Gurculerden kalma bir kilisedir Cihireti KilisesiTemel bilgilerKonumYunbuken HanakKoordinatlar41 16 36 K 42 51 35 D 41 27667 K 42 85972 D 41 27667 42 85972InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikintilarMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanma Orta Cag OzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceKilisenin bulundugu Eruseti bolgesi erken donem Gurcu Hristiyanliginin onemli merkezlerinden biriydi Bu bolgeyi Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda ele gecirdiginde Cihireti koyunun 10 hanelik Hristiyan nufusu Gurculerden olusuyordu Koyun Musluman olmasindan sonra kilisenin cemaatinin kalmadigi ve zaman icinde yikildigi anlasilmaktadir Nitekim Ardahan bolgesini gezmis olan Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli 1917 yilinda koydeki kilisenin yikintilarindan soz etmistir KalintilarCihireti Kilisesi Yunbuken koyunun 1 4 km kuzeybatisinda bulunuyordu Tek nefli kucuk bir yapi oldugu anlasilan kiliseden geriye kuzey duvarinin temeli dort adet kesme tas kalmistir Gunumuze kalan duvarin uzunlugu 160 cm dir Kiliseye guneyden bitisik baska bir yapinin bulundugu kazi sirasinda insan kemiklerinin ve kesme taslarin ortaya cikmasiyla anlasilmistir Bu taslardan biri zarar gormus bezemeli bir sutun basligidir Yapinin beyaz taslardan insa edilmis oldugu kalintilardan anlasilmaktadir Koylulerin verdigi bilgiye gore kilisenin yikintilari arasinda kadin ve aslan figurlu bir tas bulunuyordu Ote yandan Hanak kasabasinda yasayan biri bu kilisenin bir stelini evine goturmustur Stelde yakarma pozisyonunda ellerini havaya kaldirmis sakalli iki erkek tasvir edilmistir Iki figurun de basinda hale bulunmaktadir Bu kiliseye ait baska taslar da 2016 yilinda Hanak kasabasindaki bir benzin istasyonunda tutuluyordu Bu taslardan birinde oyma bir hac bulunmaktadir Buradaki taslardan biri ise bir sutun basligidir Bu sutun basligi Cihireti Kilisesi ne 2014 yilinda yapilan bir arastirma gezisinde kilisenin bulundugu yerde tespit edilmisti ve tasin sonradan alinip goturuldugu anlasilmaktadir Kaynakca 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 18 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 555 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2023 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt II cilt 1941 s 500 17 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ekim 2023 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 24 Eylul 1917 sayi 230 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 18 19 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalog ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 210 ISBN 978 9941 478 17 8 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 75 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7