Üçdere, Damal ilçesine bağlı eski bir köydür. Günümüzde bu ilçenin merkezi olan Damal kasabasının mahallelerinden biridir.
Tarihçe
Üçdere'nin eski adı Samothe'dir. Gürcüce bir yer adı olan Samothe (სამოთხე), "cennet" anlamına gelir. Nitekim Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli 1917 yılında Samothe'nin güzel bir köy olduğunu, yan tarafında kadife gibi bir romanın bulunduğunu yazmıştır. Samothe, tarihsel Eruşeti bölgesinde yer alıyordu. Eruşeti, Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri ve erken dönemde Gürcü Hristiyanlığın merkeziydi. Osmanlılar bu bölgeyi ve Samothe köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. Bu yerleşme 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı mufassal defterine Samothe / Samotehi (ساموتخی) adıyla kaydedilmiştir. Köy, Gürcistan Vilayeti içinde, Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Bu sırada Samothe tamamen boşalmıştı.
Eruşeti bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ın ardından Çarlık Rusya'nın eline geçti. 1886 nüfus tespitinde Samothe'nin hemen yanında bulunan Damal Ardahan Okrugu'na bağlı Ardahan kazasının (uçastok) bir köyü olarak geçmesine rağmen, Samothe bu tarihte ayrı bir köy olarak kaydedilmemiştir. Bununla birlikte Ardahan bölgesini gezen Konstantine Martvileli 1917 yılında Samothe'den ayrı bir köy olarak söz etmiştir. Martvileli'nin verdiği bilgiye göre, orman kenarında güzel bir köy olan Samothe'de bir adet kale ile küçük bir kilisenin kalıntıları bulunuyordu.
Samothe köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sameothev (صاموتخەو) olarak kaydedilmiştir. Bu sırada köy, Poshof kazasının Damal nahiyesine bağlıydı. 1935 ve 1940 genel nüfus sayımı sonuçlarında ayrı bir köy olarak kaydedilmemiş olan Samothe, 1950 yılında “Samithev” adıyla Posof kazasının Damal nahiyesine bağlıydı ve köyün nüfusu 139 kişiden oluşuyordu. Somethe veya Samuthev "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanun uyarınca Üçdere olarak değiştirilmiştir.
Üçdere köyünde 1965 yılında 167 kişi yaşıyor ve sadece 11 kişi okuma yazma biliyordu. 1990 yılında köyün nüfusu 187 kişi olarak saptanmıştır. Üçdere daha sonra “İnönü” adıyla Damal kasabasının bir mahallesi haline getirilmiştir.
Üçdere köyünün yaklaşık 1 kilometre doğusunda megalit yapı kalıntıları bulunmaktadır. Bugüne kadar incelenmemiş olan bu kalıntılar Üçdere köyünün bulunduğu yerin eski çağlardan itibaren yerleşim yeri olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
- ^ A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 6 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 10 Ekim 1917, sayı. 222". 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. Cilt, s. 542". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 530". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2019, s. 20 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ucdere Damal ilcesine bagli eski bir koydur Gunumuzde bu ilcenin merkezi olan Damal kasabasinin mahallelerinden biridir TarihceUcdere nin eski adi Samothe dir Gurcuce bir yer adi olan Samothe სამოთხე cennet anlamina gelir Nitekim Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli 1917 yilinda Samothe nin guzel bir koy oldugunu yan tarafinda kadife gibi bir romanin bulundugunu yazmistir Samothe tarihsel Eruseti bolgesinde yer aliyordu Eruseti Gurcistan in guneybati kesimini olusturan bolgelerden biri ve erken donemde Gurcu Hristiyanligin merkeziydi Osmanlilar bu bolgeyi ve Samothe koyunu 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirdi Bu yerlesme 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli mufassal defterine Samothe Samotehi ساموتخی adiyla kaydedilmistir Koy Gurcistan Vilayeti icinde Ardahan i Buzurg livasinin Mese nahiyesine bagliydi Bu sirada Samothe tamamen bosalmisti Eruseti bolgesi uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi in ardindan Carlik Rusya nin eline gecti 1886 nufus tespitinde Samothe nin hemen yaninda bulunan Damal Ardahan Okrugu na bagli Ardahan kazasinin ucastok bir koyu olarak gecmesine ragmen Samothe bu tarihte ayri bir koy olarak kaydedilmemistir Bununla birlikte Ardahan bolgesini gezen Konstantine Martvileli 1917 yilinda Samothe den ayri bir koy olarak soz etmistir Martvileli nin verdigi bilgiye gore orman kenarinda guzel bir koy olan Samothe de bir adet kale ile kucuk bir kilisenin kalintilari bulunuyordu Samothe koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Sameothev صاموتخەو olarak kaydedilmistir Bu sirada koy Poshof kazasinin Damal nahiyesine bagliydi 1935 ve 1940 genel nufus sayimi sonuclarinda ayri bir koy olarak kaydedilmemis olan Samothe 1950 yilinda Samithev adiyla Posof kazasinin Damal nahiyesine bagliydi ve koyun nufusu 139 kisiden olusuyordu Somethe veya Samuthev yabanci kokten geldigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanun uyarinca Ucdere olarak degistirilmistir Ucdere koyunde 1965 yilinda 167 kisi yasiyor ve sadece 11 kisi okuma yazma biliyordu 1990 yilinda koyun nufusu 187 kisi olarak saptanmistir Ucdere daha sonra Inonu adiyla Damal kasabasinin bir mahallesi haline getirilmistir Ucdere koyunun yaklasik 1 kilometre dogusunda megalit yapi kalintilari bulunmaktadir Bugune kadar incelenmemis olan bu kalintilar Ucdere koyunun bulundugu yerin eski caglardan itibaren yerlesim yeri oldugunu gostermektedir Kaynakca A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 6 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 a b Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Gurcuce Sakartvelo gazetesi 10 Ekim 1917 sayi 222 6 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III Cilt s 542 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Ardahan kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 Basvekalet Istatistik Umum Mudurlugu 1954 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 530 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 2012 2013 Yillari Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2019 s 20 17 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9639 0 2