İlia Mihailoviç Zdaneviç (Gürcüce: ილია ზდანევიჩი, Rusça: Илья́ Миха́йлович Здане́вич) (21 Nisan 1894 – 25 Aralık 1975), İliazd olarak bilinir (Gürcüce: ილიაზდ), Polonyalı ve Gürcü yazar, sanatçı ve yayıncı; Fütürizm ve Dada gibi avangart hareketlerin aktif bir mensubuydu.
İlia Zdaneviç | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Diğer ad(ları) | İliazd |
Doğum | 1894 Tiflis |
Ölüm | 25 Aralık 1975 (81 yaşında) Paris |
Katıldığı akımlar | Fütürizm, Dada |
Erken dönem
Polonyalı bir baba ve Gürcü bir annenin çocuğu olarak Tiflis'te doğdu (erkek kardeşi Kiril Zdaneviç de bir sanatçıydı). Babası Michał Zdaniewicz, bir ortaöğretim kurumunda Fransızca öğretmeni olarak çalışıyordu. Annesi Valentina Gamkrelidze ise Çaykovski'nin de öğrencisi olan bir piyanistti. İlia, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okudu.
1912'de erkek kardeşi ve arkadaşları Mihail Le-Dantyu ile birlikte Tiflisli ressam Niko Pirosmani'nin birer hayranı haline geldiler; İlia'nın onun hakkındaki makalesi ve ilk yayını, "Khudozhnik-samorodok" ("doğuştan bir sanatçı"),13 Şubat 1913 tarihli Zakavkazskaia Rech' gazetesinde yayımlandı. Daha sonra 1913'te Eli Eganbyuri (Rusça: Эли Эганбюри) mahlasıyla Natalia Goncharova, Mikhail Larionov adlı bir monografi yayımladı. Haziran 1914'te Vostok dergisi, onun "Niko Pirosmanaşvili" adlı makalesini yayımladı; bu makalede İlia, kendisinden yaşça büyük sanatçının biyografisini efsanevi bir anlatımla aktarmıştı ve onu, Rus şiirinin Gümüş Çağı ve Rus Avangardı ile bağdaştırmıştı. Yeni Fütürist harekete dahil oldu, onların tartışmalarına katıldı ve Rus basınında onlar ve Marinetti hakkında yazılar yazdı. Ayrıca Zaum ve Dadaizm gibi diğer avangart hareketlerle de ilgilendi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Zdaneviç Kafkasya'ya gazete muhabiri olarak döndü ve 1917'den 1919'a kadar Tiflis'te yaşadı ve burada zaum tarzında birkaç şiir koleksiyonu yayımladı (Yanko Krul Albansky, Ostraf Paskhi ve Zga Yakaby). 1918'de Aleksei Kruchenykh ve diğerlerinin dahil olduğu "41°" adlı Fütürist gruba katıldı. 1919'da Zdaneviç, İliazd takma adını benimsedi. Batum'a gitmek üzere Tiflis'ten ayrıldı.
Paris
Ekim 1920'de Fransa'nın yeni sanatsal akımlarını araştırmak için yurtdışına çıktı. Fransız vizesiyle İstanbul'da bir yıl geçirdikten sonra, Ekim 1921'de Paris'e gitti ve orada diğer sanatçılarla birlikte, amacı Rus siyasi göçmenlerini Fransız kültürünün temsilcileriyle bir araya getirmek olan Cherez ("Karşı") grubunu kurdu.
1923 yılında Boulogne Ormanı'nda birlikte yemek yiyen dört çifti konu aldığı romanı Parizhachi'ye başladı; iki buçuk saat içinde (her bölüm, birer başlık olarak 11.51'den 14.09'a kadar vakitleri belirtmektedir) hepsi birbirine ihanet etmeyi başarır ve romanın kendisi her türlü imla, noktalama ve kompozisyon kurallarını bozar. Zdaneviç, 1926'ya kadar bu "hiperformalist" roman (o ise yapıtını bir opis' veya "envanter" olarak tanımlamıştır) üzerinde çalışmaya devam etti, ancak 1994'e kadar yayımlanmadı.
İkinci romanı Voskhishchenie ("Haz") 1930'da küçük bir basım olarak yayımlandı ve o sıralar ilgi çekmedi. Dağcılar arasında efsanevi bir Gürcistan'da geçen, yüzeysel bakıldığında bir suç romanı olan fakat esasen Rus avangardının dünya edebiyatına göndermeleriyle dolu kurgulanmış bir tarihtir; eserin büyülü gerçekçiliğin habercisi olduğu söylenmektedir. Romanın dili yenilikçi ve şiirseldir. Slav çalışmaları filoloğu Milivoje Jovanović, romanı "şüphesiz Rus avangardının ulaşmaya çalıştığı zirve" olarak adlandırır.
Zdaneviç'in kendisinin ve Tristan Tzara'nın Soirée du coeur à barbe [Sakallı Kalbin Akşamı] için hazırladığı 1923 tarihli afişi, avangard tipografi ve grafik tasarımın yaygın olarak bilinen bir örneğidir. Zdaneviç Paris'te, yaşamının son kırk yılı boyunca, çeşitli alanlarda faaliyet gösterdi. Kilise cephelerinin analizlerini yaptı, Chanel için kumaşlar üretti ve hepsinden öte, Picasso, Max Ernst, Miro ve diğerlerinin işbirliğiyle kendini sanatçı kitaplarının yaratılmasına adadı ve "Le Degré 41" baskısı altında yayımladı. veya "Le Degré Quarante et Un" (Türkçesi: "41 derece"). Yenilikçi tipografik ve tasarım çalışmaları, Montreal'deki New York Halk Kütüphanesi MOMA'da, 1989'da Tiflis'te kardeşi Kiril ile ortak sergide ve daha birçok mekanda sergilendi. Bu sergilerin birçoğunun katalogları mevcuttur ve onun hayatı ve eserleri hakkında ayrıntılı bilgiler içermektedir.
İlia Zdaneviç, 1975 yılının Noel gününde Paris'te vefat etti. Leuville-sur-Orge'daki (Fransa) Gürcü göçmenlerinin mezarlığına defnedildi.
Kaynakça
- ^ N.N. Skatov, Russkaya literatura XX veka: prozaiki, poėty, dramaturgi, Vol. 2 (Olma Media Group, 2005: ), p. 99.
- ^ Natalia Arlauskaite, "Неконвенциональные элементы текста в структуре повествования 11 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ильязд, "Парижачьи"."
- ^ Sergei Kudryavtsev, "ПАРИЖАЧЬИ 24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .," Novaya Literaturnaya Gazeta 4 (1994).
- ^ Rapture: A Novel 19 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., readrussia.org. Retrieved 13 October 2020.
- ^ Picasso and Iliazd 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., princeton.edu. Retrieved 13 October 2020.
- ^ Voiskunski (2016). "The "Everyfeelingism" of Iliazd". The Tretyakov Gallery Magazine (İngilizce). 1 (50). 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2022.
Konuyla ilgili yayınlar
- İlyasd ve Resimli Kitap . Modern Sanat Müzesi, New York, 1987.
- Iliazd, Maître d'œuvre du livre moderne . Montreal'deki Quebec Üniversitesi'ndeki serginin kataloğu, 1984.
- John Russell, " 'Iliazd and the Illustrated Book' at the Modern 23 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ," New York Times, 17 Temmuz 1987.
- Iliazd, Rapture: Bir Roman, Columbia University Press, 2017 (Rus Kütüphanesi). Thomas J. Kitson tarafından çevrildi.
- Johanna Drucker, Iliazd: Bir Modernistin Meta Biyografisi, Johns Hopkins University Press, 2020.
Dış bağlantılar
- Iliazd 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Iowa Üniversitesi tarafından düzenlenen Uluslararası Dada Arşivi'nde.
- indirilebilir (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ilia Mihailovic Zdanevic Gurcuce ილია ზდანევიჩი Rusca Ilya Miha jlovich Zdane vich 21 Nisan 1894 25 Aralik 1975 Iliazd olarak bilinir Gurcuce ილიაზდ Polonyali ve Gurcu yazar sanatci ve yayinci Futurizm ve Dada gibi avangart hareketlerin aktif bir mensubuydu Ilia ZdanevicGenel bilgilerDiger ad lari IliazdDogum1894 TiflisOlum25 Aralik 1975 81 yasinda ParisKatildigi akimlarFuturizm DadaErken donemPolonyali bir baba ve Gurcu bir annenin cocugu olarak Tiflis te dogdu erkek kardesi Kiril Zdanevic de bir sanatciydi Babasi Michal Zdaniewicz bir ortaogretim kurumunda Fransizca ogretmeni olarak calisiyordu Annesi Valentina Gamkrelidze ise Caykovski nin de ogrencisi olan bir piyanistti Ilia Sankt Peterburg Devlet Universitesi Hukuk Fakultesi nde okudu 1912 de erkek kardesi ve arkadaslari Mihail Le Dantyu ile birlikte Tiflisli ressam Niko Pirosmani nin birer hayrani haline geldiler Ilia nin onun hakkindaki makalesi ve ilk yayini Khudozhnik samorodok dogustan bir sanatci 13 Subat 1913 tarihli Zakavkazskaia Rech gazetesinde yayimlandi Daha sonra 1913 te Eli Eganbyuri Rusca Eli Eganbyuri mahlasiyla Natalia Goncharova Mikhail Larionov adli bir monografi yayimladi Haziran 1914 te Vostok dergisi onun Niko Pirosmanasvili adli makalesini yayimladi bu makalede Ilia kendisinden yasca buyuk sanatcinin biyografisini efsanevi bir anlatimla aktarmisti ve onu Rus siirinin Gumus Cagi ve Rus Avangardi ile bagdastirmisti Yeni Futurist harekete dahil oldu onlarin tartismalarina katildi ve Rus basininda onlar ve Marinetti hakkinda yazilar yazdi Ayrica Zaum ve Dadaizm gibi diger avangart hareketlerle de ilgilendi Birinci Dunya Savasi sirasinda Zdanevic Kafkasya ya gazete muhabiri olarak dondu ve 1917 den 1919 a kadar Tiflis te yasadi ve burada zaum tarzinda birkac siir koleksiyonu yayimladi Yanko Krul Albansky Ostraf Paskhi ve Zga Yakaby 1918 de Aleksei Kruchenykh ve digerlerinin dahil oldugu 41 adli Futurist gruba katildi 1919 da Zdanevic Iliazd takma adini benimsedi Batum a gitmek uzere Tiflis ten ayrildi ParisEkim 1920 de Fransa nin yeni sanatsal akimlarini arastirmak icin yurtdisina cikti Fransiz vizesiyle Istanbul da bir yil gecirdikten sonra Ekim 1921 de Paris e gitti ve orada diger sanatcilarla birlikte amaci Rus siyasi gocmenlerini Fransiz kulturunun temsilcileriyle bir araya getirmek olan Cherez Karsi grubunu kurdu 1923 yilinda Boulogne Ormani nda birlikte yemek yiyen dort cifti konu aldigi romani Parizhachi ye basladi iki bucuk saat icinde her bolum birer baslik olarak 11 51 den 14 09 a kadar vakitleri belirtmektedir hepsi birbirine ihanet etmeyi basarir ve romanin kendisi her turlu imla noktalama ve kompozisyon kurallarini bozar Zdanevic 1926 ya kadar bu hiperformalist roman o ise yapitini bir opis veya envanter olarak tanimlamistir uzerinde calismaya devam etti ancak 1994 e kadar yayimlanmadi Ikinci romani Voskhishchenie Haz 1930 da kucuk bir basim olarak yayimlandi ve o siralar ilgi cekmedi Dagcilar arasinda efsanevi bir Gurcistan da gecen yuzeysel bakildiginda bir suc romani olan fakat esasen Rus avangardinin dunya edebiyatina gondermeleriyle dolu kurgulanmis bir tarihtir eserin buyulu gercekciligin habercisi oldugu soylenmektedir Romanin dili yenilikci ve siirseldir Slav calismalari filologu Milivoje Jovanovic romani suphesiz Rus avangardinin ulasmaya calistigi zirve olarak adlandirir Zdanevic in kendisinin ve Tristan Tzara nin Soiree du coeur a barbe Sakalli Kalbin Aksami icin hazirladigi 1923 tarihli afisi avangard tipografi ve grafik tasarimin yaygin olarak bilinen bir ornegidir Zdanevic Paris te yasaminin son kirk yili boyunca cesitli alanlarda faaliyet gosterdi Kilise cephelerinin analizlerini yapti Chanel icin kumaslar uretti ve hepsinden ote Picasso Max Ernst Miro ve digerlerinin isbirligiyle kendini sanatci kitaplarinin yaratilmasina adadi ve Le Degre 41 baskisi altinda yayimladi veya Le Degre Quarante et Un Turkcesi 41 derece Yenilikci tipografik ve tasarim calismalari Montreal deki New York Halk Kutuphanesi MOMA da 1989 da Tiflis te kardesi Kiril ile ortak sergide ve daha bircok mekanda sergilendi Bu sergilerin bircogunun kataloglari mevcuttur ve onun hayati ve eserleri hakkinda ayrintili bilgiler icermektedir Ilia Zdanevic 1975 yilinin Noel gununde Paris te vefat etti Leuville sur Orge daki Fransa Gurcu gocmenlerinin mezarligina defnedildi Kaynakca N N Skatov Russkaya literatura XX veka prozaiki poety dramaturgi Vol 2 Olma Media Group 2005 5 94848 262 6 p 99 Natalia Arlauskaite Nekonvencionalnye elementy teksta v strukture povestvovaniya 11 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ilyazd Parizhachi Sergei Kudryavtsev PARIZhAChI 24 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Novaya Literaturnaya Gazeta 4 1994 Rapture A Novel 19 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde readrussia org Retrieved 13 October 2020 Picasso and Iliazd 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde princeton edu Retrieved 13 October 2020 Voiskunski 2016 The Everyfeelingism of Iliazd The Tretyakov Gallery Magazine Ingilizce 1 50 23 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2022 Konuyla ilgili yayinlarIlyasd ve Resimli Kitap Modern Sanat Muzesi New York 1987 Iliazd Maitre d œuvre du livre moderne Montreal deki Quebec Universitesi ndeki serginin katalogu 1984 John Russell Iliazd and the Illustrated Book at the Modern 23 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times 17 Temmuz 1987 Iliazd Rapture Bir Roman Columbia University Press 2017 Rus Kutuphanesi Thomas J Kitson tarafindan cevrildi Johanna Drucker Iliazd Bir Modernistin Meta Biyografisi Johns Hopkins University Press 2020 Dis baglantilarIliazd 19 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iowa Universitesi tarafindan duzenlenen Uluslararasi Dada Arsivi nde indirilebilir Rusca