Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şeyh Mansur ("Muzaffer"; Çeçence: Шайх Мансур; Adigece: Шыихъ Мансур; İmam Mansur olarak da bilinir) veya doğum ismiyle Uşurma (Çeçence: Ушурма; 1760 - 13 Nisan 1794), Çeçenistan, Çerkesya ve Dağıstan ordularına komutanlık etmiş Çeçen İslam âlimi, asker ve Kuzey Kafkasya'nın 1. İmamı. Kuzey Kafkasya'da Rus emperyalizmine karşı cihat hareketinin başlatıcısı olarak görülmektedir.
| İmam Mansur Uşurma | |
|---|---|
 | |
 Tüm Kafkasya İmamı (Lideri) | |
| Görev süresi 1785-1791 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | İmam Howk |
| Çeçenistan İmamı (Lideri) | |
| Görev süresi 1785-1787 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Çulik Gendargenoy |
 Çerkesya İmamı (Lideri) | |
| Görev süresi 1787-1791 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam yok edildi |
 Kafkasya valisi | |
| Görev süresi 1785-1791 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Makam yok edildi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 2 Haziran 1762 Çeçenistan |
| Ölüm | 13 Nisan 1794 (31 yaşında) Şlisselburg, Rus İmparatorluğu |
| Evlilik(ler) | Çaçi |
| Çocuk(lar) | Yasa, Ragmet, Namet |
| Bitirdiği okul | Dağıstan Medresesi |
| Mesleği | Askerî komutan, din adamı, siyasetçi |
| Dini | Sünni İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Çeçenistan Çerkesya Osmanlı İmparatorluğu |
| Çatışma/savaşları | 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı Kafkas savaşı-Rus-Çerkes Savaşı |
Biyografi
İlk yılları ve eğitimi
Çeçenlerin Elistanjhoy boyundan olan Uşurma, Çeçenistan'da doğdu ve Aldi köyünde büyüdü. Çocukken Kur'an'ı baştan sona ezberledi ve hafız oldu. Daha sonra eğitim için Dağıstan bölgesine gitti ve bir medreseye kaydoldu. Burada o sırada Rus işgaline karşı çıkan Nakşibendi hareketine katıldı. 1784 yılında eğitimini tamamlayarak saygın bir din alimi olarak Çeçenistan'a döndü. Çeçenistan'da İslam'ı vaaz etmeye başladı. Aldı Camii'nde imamlık yaparak vaaz ve hutbelerinde tüm Kuzey Kafkasyalıların birleşerek Rusya'ya karşı çıkmaları gerektiğini söyledi. Daha sonra tütün kullanılmasını ve Ruslarla evlenilmesini kınadı. Bu dönemde diğer Kafkas halklarına mektuplar yazdı.
O dönem yayılan bir efsaneye göre Uşurma, rüyasında İslam peygamberi Muhammed'i gördü ve bizzat ondan Şeyh Mansur ismini aldı. Osmanlı Sultanı bu dönemde onun bir hadiste ismi geçen kahraman olabileceğini düşünerek araştırılmasını istedi. Kısa sürede Mansur'un mucizeler sergilediği, bir avuç toz ile Rus ordusunu yok ettiğine dair söylentiler yayılmaya başladı. Bu söylentileri duyan Antepli Osmanlı din adamı Seyyid Halil Efendi 200 öğrencisiyle beraber Mansur'un ordusuna katıldı. Bu söylentiler İstanbul'a ulaşınca Abhazya prensi Keleş Bey Çaçba olayı araştırması için Osmanlı hükûmeti tarafından görevlendirildi. Çerkesya'da bulunan Ferah Ali Paşa'da Şeyh Mansur ile görüşmesi için bir adamı gönderdi.
Rusya ile çatışmaların başlaması
1785 yazında Şeyh Mansur, Osmanlı padişahına kendisini sadık bir müttefik ilan eden ve ortak düşmana karşı hareket etme niyetini bildiren bir mektup gönderdi. Mansur'un İslami birlik ve direniş mesajı Çeçen halkı arasında popüler olmaya başlayınca, Rus İmparatorluğu Mansur'u itibarsızlaştırmaya ve sonunda tutuklamaya çalıştı. 1785'te Ruslar, Mansur'un Aldi'deki evine bir cezai sefer gönderdi, ancak köy çoktan terk edilmişti. Öfkelenen Rus birlikleri köyü yağmaladı ve yaktı. Mansur, müritleriyle birlikte Aldi'ye döndükten sonra Ruslara karşı kutsal bir savaş (gazavat) ilan etti. Rus ordusu mağlup edildi ve ele geçirilen toplar Mansur'un emriyle Osmanlı Devleti'ne verildi. Mansur ve ortaklarını yakalamak için gönderilen Albay A. N. De Pieri komutasındaki 2 silahlı 2000 kişilik bir müfreze, 6 Temmuz 1785'te ezici bir yenilgiye uğradı. Komutan Pieri'nin kendisi öldürüldü. Bu savaşın başarısı, Mansur'u Kafkas Hattı'ndaki Rus tahkimatlarına ve köylerine karşı bir dizi saldırı eylemi yapmaya sevk etti.
Sultan I. Abdülhamid, Şeyh Mansur'un kendi iktidarına rakip olabileceğinden korkuyordu. Bu sebeple İstanbul'daki camilerde Mansur'un yalancı bir peygamber olduğunu ilan eden hutbeler okundu. Sultan I. Abdülhamid daha sonra Mansur'a olan bakışını değiştirdi ve ona bir saat ve dürbün hediye etti. Ardından Mansur Müslüman bir milis gücü toplamak ve bu bölgelerin halklarını cihada yükseltmek amacıyla Kafkas halkının lideri olarak tanındı. Şeyh Mansur'un Çeçenya üzerindeki etkisi o dönemde kitaplara kaydedilmişti. Kısa süre sonra Çeçen savaşçılar Sunja Savaşı'nı kazandı.
Direnişi
Kumukların desteğini alan Mansur, Terek boyunca ilerledi. Ardından Mozdok ile Vladikafkas kalelerini birleştiren Kumkale’ye (Giorgievsk) saldırdı ve kaleyi aldı ancak daha sonra gelen Rus kuvvetleri karşısında geri çekildi.
Şeyh Mansur, nüfuzunun artmasıyla birlikte Kaberdey'den Dağıstan'a kadar çeşitli bölgelerden gönüllüler toplamaya başladı. Kuvvetlerin çoğu, sayıları 12.000'den fazla olan genç Çeçen ve Dağıstanlı erkeklerdi. Ancak Mansur, Rus topraklarına sızmaya çalıştığında ve Kızılyar kalesini ele geçiremeyince bir yenilgiye uğradı.
Mansur, ordusunu geri toplamak için Kafkasya'nın her köşesine ulaklar göndererek bir sancak altında İslam için savaşma ve Mozdok'ta birleşme çağrısı yaptı. Çağrısına Çeçenler, Çerkesler, Kumuklar, Avarlar dahil 20 bin kişi cevap verdi. Kafkasyalıların planlarını öğrenen Rus komutanlığı, onları karşılamak için Albay Nagel komutasındaki bir orduyu ilerletti. Kafkas ordusunu belirtilen yerde toplanmadan önce yenme görevi kendisine verildi.
30 Ekim - 2 Kasım 1785 tarihleri arasında Tatartup harabeleri yakınlarında meydana gelen muharebede düzensiz eylemleri nedeniyle Kafkasyalılar yenildiler ve mülklerine çekilmek zorunda kaldılar. Şeyh Mansur ise Çerkesya'ya taşındı ve Rus kuvvetlerine karşı saldırılarda Çerkeslere önderlik etti. 1786 baharında Dağıstanlı Lezgilerin Tiflis'e yapacağı saldırıya destek vermek için geri döndü. Sefer gerçekleşmeyince Kızılyar'a gitti. 1786 sonbaharında bir Rus birliğini pusuya düşürerek mağlup etti.
20 Eylül 1787'de Albay Rebinder'in bir müfrezesi, Wagenburg'daki Şeyh Mansur'un ana kampına saldırdı. İnatçı bir direnişin ardından Mansur oradan nakavt edildi. 21 Eylül'de Mansur, Wagenburg'u geri almaya çalıştı. 22 Eylül'de Mansur, Ruslara tekrar saldırdı ve yine başarısızlıkla sonuçlandı. General Herman'ın 30 Eylül 1790'da Kafkas-Türk birleşik kuvvetine karşı kazandığı zaferden sonra, Mansur'un kuvvetleri yoruldu ve dindaşları olan Türkler tarafından inşa edilen Çerkesya'daki Anapa kalesine dinlenmek ve yaralarını tedavi etmek için gittiler. Bu sırada Anapa kalesi Ruslara karşı savunmaya hazırlanıyordu.
Esir alınması ve ölümü
29 Mayıs 1791'de Ivan Gudoviç liderliğindeki Rus birlikleri Kuban'ı geçerek Anapa kalesini ele geçirmek için Çerkesya'ya girdi. Bunu takiben Anapa Kuşatması gerçekleşti. Şeyh Mansur, İpeklizade Köse Mustafa Paşa ile birlikte kaleyi savunmaya çalışırken yaralandı. En sonunda kale Ruslar tarafından ele geçirildi. Rus ordusu kaleye girdiğinde, Gudoviç'in emriyle Anapa kalesi yerle bir edildi, kuyular zehirlendi ve evler yakıldı. Kaledeki neredeyse tüm direnişçiler öldürüldü. Şeyh Mansur, kalede yürüttüğü direnişin ardından ele geçirildi. 15 Ekim 1791 de Sankt-Peterburg'dan Şlisselburg'a sevk edildi ve Şlisselburg Kalesine ömrü boyunca hapsedildi.
10 Ocak 1792 Osmanlı-Rus Yaş Antlaşmasından sonra Sankt-Peterburg'a gönderilen Mustafa Rasih Paşa, esirlerin mübadelesi işleri sırasında Şeyh Mansur'un Osmanlı'ya teslimini istemiş fakat, Rus Makamlarınca Mansur'un Çeçen olduğu ve Osmanlı tebaası olmadığı kendilerine bildirilmiş, bu sebeple netice alınamamıştır. 13 Nisan 1794 günü Şlisselburg kalesinde ölmüştür.
Şeceresi
Alstanzha oğlu, Asxuo oğlu, Mamtur oğlu, Maemzi oğlu, Olhazar oğlu, Mohmad oğlu, İmjela oğlu, Jela (Şabaz) oğlu Uşurma.
Kaynakça
- ^ Янин В.Л. Отечественная история: К-М:. — Большая российская энциклопедия, 2000. — С. 477. — (Отечественная история: история России с древнейших времен до 1917 года : энциклопедия в пяти томах).
- ^ Лункин, Роман Николаевич (2018). "Ислам в Карачаево-Черкесии: традиции и межнациональный диалог". Научно-аналитический вестник ИЕ РАН (Rusça), 1. 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2023.
- ^ Фурман Д. Е. Чечня и Россия: общества и государства. — М.: Права человека, 1999. — с. 427
- ^ Askerov, Ali (2015). Historical Dictionary of the Chechen Conflict. Rowman & Littlefield. s. 3.
- ^ a b Jaimoukha, Amjad. A Brief History of Kabarda [from the Seventh Century AD]. s. 19.
- ^ Очерк о жизни и деятельности первого имама Чечни Мансура-Ушурма (1785—1791) 1930 г. Движение Шейха Мансура-Ушурма
- ^ «Чеченцы: история и современность» / Составление и общая редакция Ю. А. Айдаева. — Москва: Мир дому твоему, 1996. — 150 с
- ^ XX Научная конференция по историографии и источниковедению истории стран Азии и Африки: 6-7 апреля 1999 г. : тезисы докладов Лицевая обложка Николай Николаевич Дьяков, Андрей Алексеевич Жуков, Борис Николаевич Мельниченко Изд. С.-Петербургского университета, 2000 — Всего страниц: 174
- ^ a b c Александр Беннигсен. Культурно-исторический фонд «тарих». 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Furman D.E. (1999). Чечня и Россия: общества и государства. Мир, прогресс, права человека (Rusça). Polinform-Talburi. s. 98.
- ^ "Шейх-Мансур Анапский. (Эпизод из первых лет завоевания Кавказа)". 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Aydın, Mustafa (2010). TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ a b c Robert W. Schaefer (2010). The Insurgency in Chechnya and the North Caucasus: From Gazavat to Jihad. ABC-CLIO.
- ^ BA, Ali Emîrî, I. Abdülhamid, nr. 25341
- ^ BA, Ali Emîrî, I. Abdülhamid, nr. 1735
- ^ (Rusça). Вокруг света. 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2013.
- ^ Потто 1887.
- ^ Джон Баддели. Завоевание Кавказа русскими. 1720—1860. — 1908. — / Пер. с англ. Л. А. Калашниковой. — М. [L.]: Центрполиграф (Longmans, [1908]), 2011. — ISBN ..
- ^ Zinkeisen, Geschichte, VI, 529-530, 533, 577-584, 636-639.
- ^ Oztas 2013.
- ^ Александр Беннигсен. Культурно-исторический фонд «тарих». 6 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Baddeley, John Frederick (1999). The Russian Conquest of the Caucasus. Curzon Press. s. 49.
- ^ BA, HH, nr. 21/1011-B
- ^ (T.C.Başbakanlık Arşivi H.H. No: 1305-A)
- ^ Потто В. А. первые от него отложились&f=false Кавказская война в отдельных очерках, эпизодах, легендах и биографиях: в 5-ти томах, 1899, — Том 1.
- ^
- ^ Все Кавказские войны России: самая полная энциклопедия / А. Куликов, В. Рунов. — М.: Эксмо, 2013. — 605
- ^ История СССР с древнейших времен до наших дней. — Серия 1. С древнейших времён до Великой Октябрьской социалистической революции. — Том 3. Превращение России в великую державу. Народные движения XVII—XVIII вв. / Редколлегия тома: Л. Г. Бескровный и др. — М.: Наука, 1967. — 748 с. — с. 648.
- ^ Стрежнев И. К студеным северным волнам: А. С. Пушкин и Беломорский Север: литературно-краеведческие очерки Северо-Западное книжное издательство, 1989.
- ^ Гасаналиев М. Шейх Мансур (Ушурма) как руководитель освободительного движения (статья). — Известия ДГПУ. Общественные и гуманитарные науки. — 2011. — № 2. — с. 18—21.
- ^ Gammer, Moshe. “Review Article: A Preliminary to Decolonizing the Historiography of Shaykh Mansur.” Middle Eastern Studies, vol. 32, no. 1, 1996, pp. 191–202. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/4283782. Accessed 12 June 2023.
- ^ dlib.rsl.ru. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2019.
- ^ Коняев Николай (2013). Шлиссельбургские псалмы. Семь веков русской крепости (Rusça). М.: Русская тройка-СПб. s. 608. ISBN .
- ^ Хасан Киреев К новой парадигме российской национальной политики на Северном Кавказе Академический Проект, 2005
- ^ Бантыш-Каменский Д. Н. . runivers.ru. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2022.
- ^ А.М. Грибовский (1791). "Собрание разных полученных от главнокомандующими армиями и флотами ко двору донесений. ч. 2".
- ^ a b Беннигсен 1994.
- ^ a b (Kadircan KAFLI. Şimâlî Kafkasya, İstanbul 1942, s.87)
- ^ II, Екатерина; А, Потемкин Г. (17 Nisan 2014). Екатерина II и Г. А. Потемкин. Личная переписка (1769-1791) (Rusça). Directmedia. ISBN .
- ^ (T.Cemal Kutlu.El-İmamu'l evvelu'ş-Şaşan el İmam Mansur.Amman 1990, s.74-75)
Ek kaynaklar
- Oztas, Ahmet (2013). A Page from the History of the North Caucasus: Imam Mansur Ushurma. . ss. 1-14.
- Kutlu, Tarık (2005). Çeçen direniş tarihi [History of the Chechen resistance]. . ss. 1-637. ISBN .
- Мусаев, Алаудин (2007). Шейх Мансур [Sheikh Mansur] (Rusça). ss. 68-69.
Dış bağlantılar
- Şeyh Mansur ağıdı (Çerkesçe)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyh Mansur Muzaffer Cecence Shajh Mansur Adigece Shyih Mansur Imam Mansur olarak da bilinir veya dogum ismiyle Usurma Cecence Ushurma 1760 13 Nisan 1794 Cecenistan Cerkesya ve Dagistan ordularina komutanlik etmis Cecen Islam alimi asker ve Kuzey Kafkasya nin 1 Imami Kuzey Kafkasya da Rus emperyalizmine karsi cihat hareketinin baslaticisi olarak gorulmektedir Imam Mansur UsurmaTum Kafkasya Imami Lideri Gorev suresi 1785 1791Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Imam HowkCecenistan Imami Lideri Gorev suresi 1785 1787Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Culik GendargenoyCerkesya Imami Lideri Gorev suresi 1787 1791Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Makam yok edildiKafkasya valisiGorev suresi 1785 1791Yerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Makam yok edildiKisisel bilgilerDogum 2 Haziran 1762 CecenistanOlum 13 Nisan 1794 31 yasinda Slisselburg Rus ImparatorluguEvlilik ler CaciCocuk lar Yasa Ragmet NametBitirdigi okul Dagistan MedresesiMeslegi Askeri komutan din adami siyasetciDini Sunni IslamAskeri hizmetiBagliligi Cecenistan Cerkesya Osmanli ImparatorluguCatisma savaslari 1787 1792 Osmanli Rus Savasi Kafkas savasi Rus Cerkes Savasi Sunja Muharebesi Kizlyar Kusatmasi Temmuz 1785 Grigoriopolis Kusatmasi Kizlyar Kusatmasi Agustos 1785 Malka Muharebesi 1785 Tatartup Muharebesi Anapa Kusatmasi 1787 Anapa Kusatmasi 1790 Anapa Kusatmasi 1791 BiyografiIlk yillari ve egitimi Cecenlerin Elistanjhoy boyundan olan Usurma Cecenistan da dogdu ve Aldi koyunde buyudu Cocukken Kur an i bastan sona ezberledi ve hafiz oldu Daha sonra egitim icin Dagistan bolgesine gitti ve bir medreseye kaydoldu Burada o sirada Rus isgaline karsi cikan Naksibendi hareketine katildi 1784 yilinda egitimini tamamlayarak saygin bir din alimi olarak Cecenistan a dondu Cecenistan da Islam i vaaz etmeye basladi Aldi Camii nde imamlik yaparak vaaz ve hutbelerinde tum Kuzey Kafkasyalilarin birleserek Rusya ya karsi cikmalari gerektigini soyledi Daha sonra tutun kullanilmasini ve Ruslarla evlenilmesini kinadi Bu donemde diger Kafkas halklarina mektuplar yazdi O donem yayilan bir efsaneye gore Usurma ruyasinda Islam peygamberi Muhammed i gordu ve bizzat ondan Seyh Mansur ismini aldi Osmanli Sultani bu donemde onun bir hadiste ismi gecen kahraman olabilecegini dusunerek arastirilmasini istedi Kisa surede Mansur un mucizeler sergiledigi bir avuc toz ile Rus ordusunu yok ettigine dair soylentiler yayilmaya basladi Bu soylentileri duyan Antepli Osmanli din adami Seyyid Halil Efendi 200 ogrencisiyle beraber Mansur un ordusuna katildi Bu soylentiler Istanbul a ulasinca Abhazya prensi Keles Bey Cacba olayi arastirmasi icin Osmanli hukumeti tarafindan gorevlendirildi Cerkesya da bulunan Ferah Ali Pasa da Seyh Mansur ile gorusmesi icin bir adami gonderdi Rusya ile catismalarin baslamasi 1785 yazinda Seyh Mansur Osmanli padisahina kendisini sadik bir muttefik ilan eden ve ortak dusmana karsi hareket etme niyetini bildiren bir mektup gonderdi Mansur un Islami birlik ve direnis mesaji Cecen halki arasinda populer olmaya baslayinca Rus Imparatorlugu Mansur u itibarsizlastirmaya ve sonunda tutuklamaya calisti 1785 te Ruslar Mansur un Aldi deki evine bir cezai sefer gonderdi ancak koy coktan terk edilmisti Ofkelenen Rus birlikleri koyu yagmaladi ve yakti Mansur muritleriyle birlikte Aldi ye dondukten sonra Ruslara karsi kutsal bir savas gazavat ilan etti Rus ordusu maglup edildi ve ele gecirilen toplar Mansur un emriyle Osmanli Devleti ne verildi Mansur ve ortaklarini yakalamak icin gonderilen Albay A N De Pieri komutasindaki 2 silahli 2000 kisilik bir mufreze 6 Temmuz 1785 te ezici bir yenilgiye ugradi Komutan Pieri nin kendisi olduruldu Bu savasin basarisi Mansur u Kafkas Hatti ndaki Rus tahkimatlarina ve koylerine karsi bir dizi saldiri eylemi yapmaya sevk etti Sultan I Abdulhamid Seyh Mansur un kendi iktidarina rakip olabileceginden korkuyordu Bu sebeple Istanbul daki camilerde Mansur un yalanci bir peygamber oldugunu ilan eden hutbeler okundu Sultan I Abdulhamid daha sonra Mansur a olan bakisini degistirdi ve ona bir saat ve durbun hediye etti Ardindan Mansur Musluman bir milis gucu toplamak ve bu bolgelerin halklarini cihada yukseltmek amaciyla Kafkas halkinin lideri olarak tanindi Seyh Mansur un Cecenya uzerindeki etkisi o donemde kitaplara kaydedilmisti Kisa sure sonra Cecen savascilar Sunja Savasi ni kazandi Direnisi Kumuklarin destegini alan Mansur Terek boyunca ilerledi Ardindan Mozdok ile Vladikafkas kalelerini birlestiren Kumkale ye Giorgievsk saldirdi ve kaleyi aldi ancak daha sonra gelen Rus kuvvetleri karsisinda geri cekildi Seyh Mansur nufuzunun artmasiyla birlikte Kaberdey den Dagistan a kadar cesitli bolgelerden gonulluler toplamaya basladi Kuvvetlerin cogu sayilari 12 000 den fazla olan genc Cecen ve Dagistanli erkeklerdi Ancak Mansur Rus topraklarina sizmaya calistiginda ve Kizilyar kalesini ele geciremeyince bir yenilgiye ugradi 1000 Cecen nahari ustunde Seyh Mansur Mansur ordusunu geri toplamak icin Kafkasya nin her kosesine ulaklar gondererek bir sancak altinda Islam icin savasma ve Mozdok ta birlesme cagrisi yapti Cagrisina Cecenler Cerkesler Kumuklar Avarlar dahil 20 bin kisi cevap verdi Kafkasyalilarin planlarini ogrenen Rus komutanligi onlari karsilamak icin Albay Nagel komutasindaki bir orduyu ilerletti Kafkas ordusunu belirtilen yerde toplanmadan once yenme gorevi kendisine verildi 30 Ekim 2 Kasim 1785 tarihleri arasinda Tatartup harabeleri yakinlarinda meydana gelen muharebede duzensiz eylemleri nedeniyle Kafkasyalilar yenildiler ve mulklerine cekilmek zorunda kaldilar Seyh Mansur ise Cerkesya ya tasindi ve Rus kuvvetlerine karsi saldirilarda Cerkeslere onderlik etti 1786 baharinda Dagistanli Lezgilerin Tiflis e yapacagi saldiriya destek vermek icin geri dondu Sefer gerceklesmeyince Kizilyar a gitti 1786 sonbaharinda bir Rus birligini pusuya dusurerek maglup etti 20 Eylul 1787 de Albay Rebinder in bir mufrezesi Wagenburg daki Seyh Mansur un ana kampina saldirdi Inatci bir direnisin ardindan Mansur oradan nakavt edildi 21 Eylul de Mansur Wagenburg u geri almaya calisti 22 Eylul de Mansur Ruslara tekrar saldirdi ve yine basarisizlikla sonuclandi General Herman in 30 Eylul 1790 da Kafkas Turk birlesik kuvvetine karsi kazandigi zaferden sonra Mansur un kuvvetleri yoruldu ve dindaslari olan Turkler tarafindan insa edilen Cerkesya daki Anapa kalesine dinlenmek ve yaralarini tedavi etmek icin gittiler Bu sirada Anapa kalesi Ruslara karsi savunmaya hazirlaniyordu Esir alinmasi ve olumu 29 Mayis 1791 de Ivan Gudovic liderligindeki Rus birlikleri Kuban i gecerek Anapa kalesini ele gecirmek icin Cerkesya ya girdi Bunu takiben Anapa Kusatmasi gerceklesti Seyh Mansur Ipeklizade Kose Mustafa Pasa ile birlikte kaleyi savunmaya calisirken yaralandi En sonunda kale Ruslar tarafindan ele gecirildi Rus ordusu kaleye girdiginde Gudovic in emriyle Anapa kalesi yerle bir edildi kuyular zehirlendi ve evler yakildi Kaledeki neredeyse tum direnisciler olduruldu Seyh Mansur kalede yuruttugu direnisin ardindan ele gecirildi 15 Ekim 1791 de Sankt Peterburg dan Slisselburg a sevk edildi ve Slisselburg Kalesine omru boyunca hapsedildi 10 Ocak 1792 Osmanli Rus Yas Antlasmasindan sonra Sankt Peterburg a gonderilen Mustafa Rasih Pasa esirlerin mubadelesi isleri sirasinda Seyh Mansur un Osmanli ya teslimini istemis fakat Rus Makamlarinca Mansur un Cecen oldugu ve Osmanli tebaasi olmadigi kendilerine bildirilmis bu sebeple netice alinamamistir 13 Nisan 1794 gunu Slisselburg kalesinde olmustur SeceresiAlstanzha oglu Asxuo oglu Mamtur oglu Maemzi oglu Olhazar oglu Mohmad oglu Imjela oglu Jela Sabaz oglu Usurma Kaynakca Yanin V L Otechestvennaya istoriya K M Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2000 S 477 Otechestvennaya istoriya istoriya Rossii s drevnejshih vremen do 1917 goda enciklopediya v pyati tomah Lunkin Roman Nikolaevich 2018 Islam v Karachaevo Cherkesii tradicii i mezhnacionalnyj dialog Nauchno analiticheskij vestnik IE RAN Rusca 1 5 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2023 Furman D E Chechnya i Rossiya obshestva i gosudarstva M Prava cheloveka 1999 s 427 Askerov Ali 2015 Historical Dictionary of the Chechen Conflict Rowman amp Littlefield s 3 a b Jaimoukha Amjad A Brief History of Kabarda from the Seventh Century AD s 19 Ocherk o zhizni i deyatelnosti pervogo imama Chechni Mansura Ushurma 1785 1791 1930 g Dvizhenie Shejha Mansura Ushurma Chechency istoriya i sovremennost Sostavlenie i obshaya redakciya Yu A Ajdaeva Moskva Mir domu tvoemu 1996 150 s XX Nauchnaya konferenciya po istoriografii i istochnikovedeniyu istorii stran Azii i Afriki 6 7 aprelya 1999 g tezisy dokladov Licevaya oblozhka Nikolaj Nikolaevich Dyakov Andrej Alekseevich Zhukov Boris Nikolaevich Melnichenko Izd S Peterburgskogo universiteta 2000 Vsego stranic 174 a b c Aleksandr Bennigsen Kulturno istoricheskij fond tarih 6 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Furman D E 1999 Chechnya i Rossiya obshestva i gosudarstva Mir progress prava cheloveka Rusca Polinform Talburi s 98 Shejh Mansur Anapskij Epizod iz pervyh let zavoevaniya Kavkaza 24 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2023 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Aydin Mustafa 2010 TDV Islam Ansiklopedisi TDV Islam Arastirmalari Merkezi 6 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2023 a b c Robert W Schaefer 2010 The Insurgency in Chechnya and the North Caucasus From Gazavat to Jihad ABC CLIO BA Ali Emiri I Abdulhamid nr 25341 BA Ali Emiri I Abdulhamid nr 1735 Rusca Vokrug sveta 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2013 Potto 1887 Dzhon Baddeli Zavoevanie Kavkaza russkimi 1720 1860 1908 Per s angl L A Kalashnikovoj M L Centrpoligraf Longmans 1908 2011 ISBN ISBN 978 5 227 02749 8 Zinkeisen Geschichte VI 529 530 533 577 584 636 639 Oztas 2013 Aleksandr Bennigsen Kulturno istoricheskij fond tarih 6 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Baddeley John Frederick 1999 The Russian Conquest of the Caucasus Curzon Press s 49 BA HH nr 21 1011 B T C Basbakanlik Arsivi H H No 1305 A Potto V A pervye ot nego otlozhilis amp f false Kavkazskaya vojna v otdelnyh ocherkah epizodah legendah i biografiyah v 5 ti tomah 1899 Tom 1 Vse Kavkazskie vojny Rossii samaya polnaya enciklopediya A Kulikov V Runov M Eksmo 2013 605 Istoriya SSSR s drevnejshih vremen do nashih dnej Seriya 1 S drevnejshih vremyon do Velikoj Oktyabrskoj socialisticheskoj revolyucii Tom 3 Prevrashenie Rossii v velikuyu derzhavu Narodnye dvizheniya XVII XVIII vv Redkollegiya toma L G Beskrovnyj i dr M Nauka 1967 748 s s 648 Strezhnev I K studenym severnym volnam A S Pushkin i Belomorskij Sever literaturno kraevedcheskie ocherki Severo Zapadnoe knizhnoe izdatelstvo 1989 Gasanaliev M Shejh Mansur Ushurma kak rukovoditel osvoboditelnogo dvizheniya statya Izvestiya DGPU Obshestvennye i gumanitarnye nauki 2011 2 s 18 21 Gammer Moshe Review Article A Preliminary to Decolonizing the Historiography of Shaykh Mansur Middle Eastern Studies vol 32 no 1 1996 pp 191 202 JSTOR http www jstor org stable 4283782 Accessed 12 June 2023 dlib rsl ru 22 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2019 Konyaev Nikolaj 2013 Shlisselburgskie psalmy Sem vekov russkoj kreposti Rusca M Russkaya trojka SPb s 608 ISBN 978 5 227 04252 1 Hasan Kireev K novoj paradigme rossijskoj nacionalnoj politiki na Severnom Kavkaze Akademicheskij Proekt 2005 Bantysh Kamenskij D N runivers ru 16 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2022 A M Gribovskij 1791 Sobranie raznyh poluchennyh ot glavnokomanduyushimi armiyami i flotami ko dvoru donesenij ch 2 a b Bennigsen 1994 a b Kadircan KAFLI Simali Kafkasya Istanbul 1942 s 87 II Ekaterina A Potemkin G 17 Nisan 2014 Ekaterina II i G A Potemkin Lichnaya perepiska 1769 1791 Rusca Directmedia ISBN 978 5 9989 4698 1 T Cemal Kutlu El Imamu l evvelu s Sasan el Imam Mansur Amman 1990 s 74 75 Ek kaynaklarOztas Ahmet 2013 A Page from the History of the North Caucasus Imam Mansur Ushurma ss 1 14 Kutlu Tarik 2005 Cecen direnis tarihi History of the Chechen resistance ss 1 637 ISBN 9789759044046 Musaev Alaudin 2007 Shejh Mansur Sheikh Mansur Rusca ss 68 69 Dis baglantilarSeyh Mansur agidi Cerkesce