İmparator penguen (Aptenodytes forsteri), penguengiller (Spheniscidae) familyasının en büyük türü. Kral penguen (Aptenodytes patagonicus) ile beraber büyük penguenler (Aptenodytes) cinsine dahil edilir.
İmparator penguen | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 2.3) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Aptenodytes forsteri (Gray, 1844) | |||||||||||||||
Dağılımı |
Görünüm
İmparator penguen 1,30 metre boyda olabilir ve 60 kilogram ağırlığına kadar ulaşabilir. Gövdesi yuvarlağımsı, kafası ve ayakları küçüktür. Üstte siyah, altta beyaz tüyleri vardır. Böylece avlanırken aşağıdan avları tarafından, yukarıdan ise düşmanları tarafından zor fark edilir. Sadece boynunun altı ve yanakları sarı-turuncu renge sahiptir.
Dağılım ve yaşam alanı
İmparator pengueni dünyanın en güneyde yaşayan penguenidir. Güney Okyanusu ve Antarktika'nın parça buzullarında yaşayan 300.000 nüfus bulunur. Üremek için yalnız, parça buzulları terk ederek, üreme ve kuluçkaya emniyetli olan sabit karaya doğru, 200 kilometreye kadar yürürler.
Beslenme
İmparator pengueni bir deniz kuşu olup, sadece denizde avlanır. Balıklar, mürekkep balıkları ve kril adı verilen planktonik canlılar ile beslenir. İmparator penguenler gruplar halinde avlanırlar. Bu gruplar direkt olarak balık sürülerine dalar, oraya buraya çok hızlı hareket ederek gagalarına gelen ne ise onu kaparlar. Küçük avları hemen suyun içinde yerken, daha büyük avları parçalamak için su yüzeyine çıkarlar. Av esnasında imparator penguenler büyük mesafeleri kat ederler. Bu esnada 36 km/saate kadar hıza, 535 metre kadar derinliğe ulaşırlar.Acil durumlarda yirmi dakikaya kadar su altında kalabilirler. Su ne kadar berrak ise o kadar derine dalarlar. Görerek avlanırlar, yani duyarak avlarını hissetmezler, onları yakalamak için görmek zorundadırlar.
Üreme ve yavru bakımı
İmparator penguenleri ilk kez üç ile altı yaşları aralığında üremeye başlar. Kuluçka yerine doğru, donmuş deniz üzerinde karaya, 200 kilometreye kadar yürürler. Bu yer, Antarktika yazında buzun erimediği bir çevre olmalıdır. Nisan’da çiftleşme zamanı başlarken, Mayıs/Haziran (Antarktika kışı) kuluçkaya başlarlar. Diğer penguen türleri gibi yuva kurmazlar. Dişi, yaklaşık 450 gram gelen tek bir yumurta bırakır, yumurtayı bıraktıktan sonra kuluçka kolonisini terk ederek, besin arayacağı denize geri döner. Erkek yumurtaya oturur, karın bölgesindeki kıvrımları ile örter ve o şekilde de taşır. Buz gibi rüzgarlardan korunmak için hayvanlar sürekli yerlerini değiştirirler. Böylece her hayvan, bazen kenarda bazen de penguen kolonisinin sıcak iç kısımlarında bulunur.
Civcivler yaklaşık 64 günlük kuluçkadan sonra, Temmuz ortalarından itibaren yumurtalardan çıkarlar ve yetişkin hale gelmek için Ocak (Güney Yarımküre’nin yazı) ayına kadar zamanları vardır. Boz renkte narin ayva tüylere sahiptirler. Kafaları siyah, gözlerinin çevresinde beyaz bir halkaya sahiptirler. İlk başta erkek ebeveynlerinin karın kıvrımlarında kalırlar. Kuluçka evresinde vücut ağırlıklarının üçte birini kaybeden erkekler, yavrularını sütümsü bir madde ile beslerler.
Dişiler, yaklaşık üç kilogram ön sindirime uğramış balık ile civcivlere geri dönerler. Yavrular dişilerden ilk balıklarını alır. Bu kez rezervlerini doldurmak için denize erkekler gider. Sonrasında yaşlı hayvanlar sürekli besleme işini nöbetleşe değiştirirler. Bu arada Antarktika’da yaz hüküm sürmeye başlarken, bu kuluçka stratejisi avantajlarını gösterir. Yavruların büyümek için çok besine ihtiyaç vardır ve denize giden yol, parça buzlar eridiğinden artık çok daha kısadır.
Yavrular ebeveynlerini beklerken, bir anlamda kendi aralarında kreş oluştururlar. Antarktika soğunundan korunmak için birbirleri ile çok yakın dururlar.
Büyümekte olan genç penguen, zamanla narin ayva tüyünü kaybeder ve yetişkinlerin sahip olduğu tüylere kavuşur. Yaklaşık altı aylık olan genç hayvanlar, penguen kolonisini terk ederler ve ilk kez üç ile altı yıl kadar sonra, bizzat kendileri kuluçka yapmak için oraya geri dönerler.
Doğal düşmanlar
İmparator penguenlerin çok az düşmanı vardır ve 50 yaşına kadar yaşayabilirler. Yetişkin bir imparator pengueni suda ya da suyun yakınlarında öldürenler, sadece leopar fokları (Hydrurga leptonyx) ve katil balinalardır. Bazen, buzul parçaların üstünde (Stercorariidae) ve (Macronectes giganteus) civcivleri avladığı görülür. Genç penguen kayıplarının üçte birinin sorumlusu olan en büyük tehdit, dev fırtına kuşlarıdır.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta İmparator penguen ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. |
Wikispecies'te İmparator penguen ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. |
- BirdLife International (2004). Aptenodytes forsteri. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 12 May 2006 tarihinde alınmıştır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Imparator penguen Aptenodytes forsteri penguengiller Spheniscidae familyasinin en buyuk turu Kral penguen Aptenodytes patagonicus ile beraber buyuk penguenler Aptenodytes cinsine dahil edilir Imparator penguenKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim SphenisciformesFamilya SpheniscidaeCins AptenodytesTur A forsteriIkili adlandirmaAptenodytes forsteri Gray 1844 DagilimiGorunumImparator penguen 1 30 metre boyda olabilir ve 60 kilogram agirligina kadar ulasabilir Govdesi yuvarlagimsi kafasi ve ayaklari kucuktur Ustte siyah altta beyaz tuyleri vardir Boylece avlanirken asagidan avlari tarafindan yukaridan ise dusmanlari tarafindan zor fark edilir Sadece boynunun alti ve yanaklari sari turuncu renge sahiptir Dagilim ve yasam alaniImparator pengueni dunyanin en guneyde yasayan penguenidir Guney Okyanusu ve Antarktika nin parca buzullarinda yasayan 300 000 nufus bulunur Uremek icin yalniz parca buzullari terk ederek ureme ve kuluckaya emniyetli olan sabit karaya dogru 200 kilometreye kadar yururler BeslenmeImparator pengueni bir deniz kusu olup sadece denizde avlanir Baliklar murekkep baliklari ve kril adi verilen planktonik canlilar ile beslenir Imparator penguenler gruplar halinde avlanirlar Bu gruplar direkt olarak balik surulerine dalar oraya buraya cok hizli hareket ederek gagalarina gelen ne ise onu kaparlar Kucuk avlari hemen suyun icinde yerken daha buyuk avlari parcalamak icin su yuzeyine cikarlar Av esnasinda imparator penguenler buyuk mesafeleri kat ederler Bu esnada 36 km saate kadar hiza 535 metre kadar derinlige ulasirlar Acil durumlarda yirmi dakikaya kadar su altinda kalabilirler Su ne kadar berrak ise o kadar derine dalarlar Gorerek avlanirlar yani duyarak avlarini hissetmezler onlari yakalamak icin gormek zorundadirlar Ureme ve yavru bakimiImparator pengueni yumurtasiYavrular ebeveylerinin karin kivrimlarinda korunurlar Imparator penguenleri ilk kez uc ile alti yaslari araliginda uremeye baslar Kulucka yerine dogru donmus deniz uzerinde karaya 200 kilometreye kadar yururler Bu yer Antarktika yazinda buzun erimedigi bir cevre olmalidir Nisan da ciftlesme zamani baslarken Mayis Haziran Antarktika kisi kuluckaya baslarlar Diger penguen turleri gibi yuva kurmazlar Disi yaklasik 450 gram gelen tek bir yumurta birakir yumurtayi biraktiktan sonra kulucka kolonisini terk ederek besin arayacagi denize geri doner Erkek yumurtaya oturur karin bolgesindeki kivrimlari ile orter ve o sekilde de tasir Buz gibi ruzgarlardan korunmak icin hayvanlar surekli yerlerini degistirirler Boylece her hayvan bazen kenarda bazen de penguen kolonisinin sicak ic kisimlarinda bulunur Civcivler yaklasik 64 gunluk kuluckadan sonra Temmuz ortalarindan itibaren yumurtalardan cikarlar ve yetiskin hale gelmek icin Ocak Guney Yarimkure nin yazi ayina kadar zamanlari vardir Boz renkte narin ayva tuylere sahiptirler Kafalari siyah gozlerinin cevresinde beyaz bir halkaya sahiptirler Ilk basta erkek ebeveynlerinin karin kivrimlarinda kalirlar Kulucka evresinde vucut agirliklarinin ucte birini kaybeden erkekler yavrularini sutumsu bir madde ile beslerler Disiler yaklasik uc kilogram on sindirime ugramis balik ile civcivlere geri donerler Yavrular disilerden ilk baliklarini alir Bu kez rezervlerini doldurmak icin denize erkekler gider Sonrasinda yasli hayvanlar surekli besleme isini nobetlese degistirirler Bu arada Antarktika da yaz hukum surmeye baslarken bu kulucka stratejisi avantajlarini gosterir Yavrularin buyumek icin cok besine ihtiyac vardir ve denize giden yol parca buzlar eridiginden artik cok daha kisadir Yavrular ebeveynlerini beklerken bir anlamda kendi aralarinda kres olustururlar Antarktika sogunundan korunmak icin birbirleri ile cok yakin dururlar Buyumekte olan genc penguen zamanla narin ayva tuyunu kaybeder ve yetiskinlerin sahip oldugu tuylere kavusur Yaklasik alti aylik olan genc hayvanlar penguen kolonisini terk ederler ve ilk kez uc ile alti yil kadar sonra bizzat kendileri kulucka yapmak icin oraya geri donerler Dogal dusmanlarAntarktika da bir imparator penguen sudan disari atliyor Imparator penguenlerin cok az dusmani vardir ve 50 yasina kadar yasayabilirler Yetiskin bir imparator pengueni suda ya da suyun yakinlarinda oldurenler sadece leopar foklari Hydrurga leptonyx ve katil balinalardir Bazen buzul parcalarin ustunde Stercorariidae ve Macronectes giganteus civcivleri avladigi gorulur Genc penguen kayiplarinin ucte birinin sorumlusu olan en buyuk tehdit dev firtina kuslaridir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Imparator penguen ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Wikispecies te Imparator penguen ile ilgili detayli taksonomi bilgileri bulunur BirdLife International 2004 Aptenodytes forsteri Tehlike altinda olan turlerin 2006 IUCN Kirmizi Listesisi IUCN 2006 12 May 2006 tarihinde alinmistir