Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İnternet sansürü (İngilizce: Internet censorship), internetteki bilgilere erişmeye veya bilgi koymaya yönelik denetime verilen addır. İnternet sansür, sansürün en yeni türlerinden biridir. Devlet, hükûmet organları, İnternet sağlayıcı ve interneti kontrol etme imkânı olan şirket ve kurumların kullanıcıların İnternetteki faaliyetine kontrol veya yasaklar koyması demektir. İnternet sansürün giderilmesi şu anda İnternetin en büyük sorunlarından biridir. İnternetle ilgili olan birçok şirket internet sansürünün giderilmesi ve İnternet sansürden kaçınma yolları aramakla meşguldürler.
Google ve Orta Avrupa Üniversitesi 20-22 Eylül 2010 yılında Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de "Özgürlük'te İnternet 2010" uluslararası önlemini düzenledi. Çeşitli kurumlar ve şirketler İnternette anonimliği sağlamak, engellenmiş sayfalara girmeye ortam yaratmak için değişik araçlar hazırlamıştır. Bu araçlara Freegate, , Tor, , , Ultrasurf, , Psiphon, ve diğer VPN servisleri dahildir.
Dünya ülkeleri
2009 yılında Reporters without Borders 12 ülkeyi internet düşmanı ilan etti.
Türkiye'de İnternet sansürü
Türkiye'de 2001-2007 arası dönemde çok sayıda web sitesi, büyük çoğunluğu devlet ve devlet kurumlarını aşağılama gerekçesiyle engellenmiştir. 2007’de çıkarılan 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ile kısıtlamalar artmış, kanunun çıktığı 2007 yılının Mayıs ayından 1 Ekim 2008 tarihine dek 5651 Sayılı Kanun hükümlerine göre erişimi engellenen web sitesi sayısının 1115 olmuştur. 2019 sonu itibarı ile 130 bin URL adresi, 7 bin Twitter hesabı, 40 bin tweet, 10 bin YouTube videosu ve 6 bin 200 Facebook içeriğine erişim engellenmiştir.
Genelde hedef olan siteler
İnternet sansürü için, siyasal nedenler, sosyal normlar ve ahlak, güvenlik meseleleri gibi ülkeden ülkeye değişen gerekçeler gösterilmiştir. Ayrıca bazen bu engellemeleri aşmak için kullanılan araçlar da filtreleme ve sansüre uğramaktadır.
Bu sitelerin başında cinsellik, kumar, ırkçılık gibi temalara sahip siteler ile pek çok serbest paylaşım siteleri hedef alınmıştır.
Siyasi gerekçeler
Otoriter ve baskıcı rejimlerce yönetilen ülkelerde muhalefete yönelik sansür uygulanması yaygındır. Bazı ülkelerde din veya azınlık meseleleriyle ile ilgili konulardaki siteler, özellikle içerik iktidar için tehdit unsuru olarak görülüyorsa bloke edilmektedir.
Bazı örnekler:
- Siyasal bloglar ve web siteleri
- Lèse-majesté suçu, devletin otoritesine karşı gelen siteler, hükûmeti veya otoriteyi eleştiren siteler
- Dini misyonerlik siteleri
- Otoriteleri yolsuzlukla suçlayan siteler
- Azınlıkların durumuyla ilgili yorumlar yapan siteler
Toplumsal normlar
Kabul edilen toplumsal normlara aykırı içeriklerin sansürlenmesine sosyal filtreleme denir. Çoğu ülkede, çocukları korumak amacıyla, çocuk pornografisi içeren sitelerin engellenmesi ve gerekli ek önlemlerin alınması desteklenmektedir. Bunun dışında ırkçılığı, cinsiyetçiliği, homofobiyi körükleyen ve nefret söylemleri içeren ayrımcı siteler; uyuşturucu kullanımını öven siteler, kumar, pornografi, suça özendiren siteler, şiddet uygulanmasını teşvik eden siteler; Polonya, Litvanya, Ukrayna, Latviya, Moldova ve Macaristan'da komünist semboller; Almanya ve Fransa'da Nazi sembolleri toplumsal normlara dayalı engellemeler arasında sayılabilir.
Güvenlik endişesi
Birçok devlet kendi güvenlikleri için tehdit olarak gördükleri siteleri engellemektedir. Örneğin WikiLeaks'in engellenmesi, Güney Kore'de Kuzey Kore taraftarı sitelerin engellenmesi, bazı Ortadoğu ülkesinde Müslüman Kardeşler'le ilgili sitelerin engellenmesi bunlar arasında sayılabilir.
Telif hakları
Özellikle dosya paylaşım siteleri, telif hakkı sahibi şirketlerin ekonomik kaygıları nedeniyle birçok ülkede engellenmektedir.
Kişisel haklar
Avrupa Adalet Divanı, 30 Mayıs 2014'te yürürlüğe giren, Google'ın AB veri gizliliği yasalarına uyması gerektiği yönündeki kararını almasından sonra kişisel verilerin silinmesine yönelik 12000 başvuru almıştır.
İnternet sansürünü aşmanın hukuki boyutu
Erişim engelleme suretiyle sansür uygulamaları çoğunlukla DNS değiştirme yöntemiyle veya VPN gibi diğer yöntemlerle internet kullanıcıları tarafından aşılmaktadır. Bu bağlamda çoğu kez internet sansürünü aşmanın suç teşkil edip etmeyeceği sorusu gündeme gelmiştir. Cevaben, yargı veya idare birimlerince erişime engellenen sitelere erişimin, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca bir suç olarak tanımlanmadığı ve kanunun en temel ilkelerinden biri olan suçta ve cezada gereğince bu internet sitelerine erişmenin, bu sitelerde paylaşımlarda bulunmanın yasa dışı olmayacağı hukukçular tarafından belirtilmiştir.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Internet censorship ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Censorship Wikia8 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., an anti-censorship site that catalogs past and present censored works, using verifiable sources, and a forum to discuss organizing against and circumventing censorship
- How to Bypass Internet Censorship2 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., also known by the titles: Bypassing Internet Censorship or Circumvention Tools, a Manual, 10 March 2011, 240 pp.
- "Index on Censorship"6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., web site for the London based organization and magazine that promots freedom of expression
- Internet censorship wiki28 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., provides information about different methods of access filtering and ways to bypass them
Kaynakça
- ^ Başaran, Funda. "İnternet yasaklarının Türkiye'deki tarihi". Gazete Duvar. Gazete Duvar. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ Ünker, Pelin. "Türkiye'de internet özgürlüğü düzenleme kıskacında". Deutsche Welle. Deutsche Welle. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ Koca, Raşit Can (2014). "Sansürü umursamıyor, Twitter ve YouTube’a giriyor, suç mu işliyoruz?" 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Statjus. Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2014
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Internet sansuru Ingilizce Internet censorship internetteki bilgilere erismeye veya bilgi koymaya yonelik denetime verilen addir Internet sansur sansurun en yeni turlerinden biridir Devlet hukumet organlari Internet saglayici ve interneti kontrol etme imkani olan sirket ve kurumlarin kullanicilarin Internetteki faaliyetine kontrol veya yasaklar koymasi demektir Internet sansurun giderilmesi su anda Internetin en buyuk sorunlarindan biridir Internetle ilgili olan bircok sirket internet sansurunun giderilmesi ve Internet sansurden kacinma yollari aramakla mesguldurler Google ve Orta Avrupa Universitesi 20 22 Eylul 2010 yilinda Macaristan in baskenti Budapeste de Ozgurluk te Internet 2010 uluslararasi onlemini duzenledi Cesitli kurumlar ve sirketler Internette anonimligi saglamak engellenmis sayfalara girmeye ortam yaratmak icin degisik araclar hazirlamistir Bu araclara Freegate Tor Ultrasurf Psiphon ve diger VPN servisleri dahildir Dunya ulkeleriReporters Without Borders internet sansuru derecelendirmesi Kisitlama yok Bazi kisitlamalar Gozetleme altinda Internetin kara delikleri en agir kisitlar 2009 yilinda Reporters without Borders 12 ulkeyi internet dusmani ilan etti Burkina Faso Cin Kuba Misir Iran Kuzey Kore Suudi Arabistan Suriye Tunus Turkmenistan Ozbekistan VietnamTurkiye de Internet sansuruTurkiye de 2001 2007 arasi donemde cok sayida web sitesi buyuk cogunlugu devlet ve devlet kurumlarini asagilama gerekcesiyle engellenmistir 2007 de cikarilan 5651 sayili Internet Ortaminda Yapilan yayinlarin Duzenlenmesi ve Bu Yayinlar Yoluyla Islenen Suclarla Mucadele Edilmesi Hakkinda Kanun ile kisitlamalar artmis kanunun ciktigi 2007 yilinin Mayis ayindan 1 Ekim 2008 tarihine dek 5651 Sayili Kanun hukumlerine gore erisimi engellenen web sitesi sayisinin 1115 olmustur 2019 sonu itibari ile 130 bin URL adresi 7 bin Twitter hesabi 40 bin tweet 10 bin YouTube videosu ve 6 bin 200 Facebook icerigine erisim engellenmistir Genelde hedef olan sitelerInternet sansuru icin siyasal nedenler sosyal normlar ve ahlak guvenlik meseleleri gibi ulkeden ulkeye degisen gerekceler gosterilmistir Ayrica bazen bu engellemeleri asmak icin kullanilan araclar da filtreleme ve sansure ugramaktadir Bu sitelerin basinda cinsellik kumar irkcilik gibi temalara sahip siteler ile pek cok serbest paylasim siteleri hedef alinmistir Siyasi gerekceler Otoriter ve baskici rejimlerce yonetilen ulkelerde muhalefete yonelik sansur uygulanmasi yaygindir Bazi ulkelerde din veya azinlik meseleleriyle ile ilgili konulardaki siteler ozellikle icerik iktidar icin tehdit unsuru olarak goruluyorsa bloke edilmektedir Bazi ornekler Siyasal bloglar ve web siteleri Lese majeste sucu devletin otoritesine karsi gelen siteler hukumeti veya otoriteyi elestiren siteler Dini misyonerlik siteleri Otoriteleri yolsuzlukla suclayan siteler Azinliklarin durumuyla ilgili yorumlar yapan sitelerToplumsal normlar Kabul edilen toplumsal normlara aykiri iceriklerin sansurlenmesine sosyal filtreleme denir Cogu ulkede cocuklari korumak amaciyla cocuk pornografisi iceren sitelerin engellenmesi ve gerekli ek onlemlerin alinmasi desteklenmektedir Bunun disinda irkciligi cinsiyetciligi homofobiyi korukleyen ve nefret soylemleri iceren ayrimci siteler uyusturucu kullanimini oven siteler kumar pornografi suca ozendiren siteler siddet uygulanmasini tesvik eden siteler Polonya Litvanya Ukrayna Latviya Moldova ve Macaristan da komunist semboller Almanya ve Fransa da Nazi sembolleri toplumsal normlara dayali engellemeler arasinda sayilabilir Guvenlik endisesi Bircok devlet kendi guvenlikleri icin tehdit olarak gordukleri siteleri engellemektedir Ornegin WikiLeaks in engellenmesi Guney Kore de Kuzey Kore taraftari sitelerin engellenmesi bazi Ortadogu ulkesinde Musluman Kardesler le ilgili sitelerin engellenmesi bunlar arasinda sayilabilir Telif haklari Ozellikle dosya paylasim siteleri telif hakki sahibi sirketlerin ekonomik kaygilari nedeniyle bircok ulkede engellenmektedir Kisisel haklar Avrupa Adalet Divani 30 Mayis 2014 te yururluge giren Google in AB veri gizliligi yasalarina uymasi gerektigi yonundeki kararini almasindan sonra kisisel verilerin silinmesine yonelik 12000 basvuru almistir Internet sansurunu asmanin hukuki boyutuErisim engelleme suretiyle sansur uygulamalari cogunlukla DNS degistirme yontemiyle veya VPN gibi diger yontemlerle internet kullanicilari tarafindan asilmaktadir Bu baglamda cogu kez internet sansurunu asmanin suc teskil edip etmeyecegi sorusu gundeme gelmistir Cevaben yargi veya idare birimlerince erisime engellenen sitelere erisimin 5237 Sayili Turk Ceza Kanunu uyarinca bir suc olarak tanimlanmadigi ve kanunun en temel ilkelerinden biri olan sucta ve cezada geregince bu internet sitelerine erismenin bu sitelerde paylasimlarda bulunmanin yasa disi olmayacagi hukukcular tarafindan belirtilmistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Internet censorship ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Censorship Wikia8 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde an anti censorship site that catalogs past and present censored works using verifiable sources and a forum to discuss organizing against and circumventing censorship How to Bypass Internet Censorship2 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde also known by the titles Bypassing Internet Censorship or Circumvention Tools a Manual 10 March 2011 240 pp Index on Censorship 6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde web site for the London based organization and magazine that promots freedom of expression Internet censorship wiki28 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde provides information about different methods of access filtering and ways to bypass themKaynakca Basaran Funda Internet yasaklarinin Turkiye deki tarihi Gazete Duvar Gazete Duvar 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2020 Unker Pelin Turkiye de internet ozgurlugu duzenleme kiskacinda Deutsche Welle Deutsche Welle 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2020 Koca Rasit Can 2014 Sansuru umursamiyor Twitter ve YouTube a giriyor suc mu isliyoruz 19 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Statjus Erisim Tarihi 15 Agustos 2014