İskender Paşa (ö. 1505), II. Mehmed ve II. Bayezid dönemlerinde çeşitli görevlerde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.
Vakfiyelerinde babasının adı Velîyüddîn, Abdulkâdir ve Abdullah gibi farklı isimlerle kaydedilmiş olup babasının bu adlara sahip olması onun devşirme olduğunu düşündürmektedir. İskender Paşa, kendisiyle aynı dönemde yaşamış ve Rumeli'de faaliyette bulunmuş Mihaloğlu İskender Bey ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Osmanlı kaynaklarında II. Mehmed'in has adamı şeklinde tanımlanmıştır. 1475 yılında Bosna sancakbeyi olmuştur. 1477 yılında Dalmaçya kıyılarından Venedik şehri yakınları kadar, 1478 yılında da Friuli bölgesine akınlarda bulunmuştur. 1482 yılında Cem Sultan'ı Anadolu'da takip etmekle görevlendirildiği bilinmektedir. 1483 yılında Rumeli Beylerbeyliği görevine getirilmiştir. 1485 yılında bu görevden alınmış ve kısa süre sonra Venedik'le olan mücadele nedeniyle yeniden Bosna sancakbeyi olmuştur. 1489 yılında vezir olmuş ve on yıl boyunca bu görevinin sürdürmüştür. 1492 yılında II. Bayezid'a saldıran suikastçıyı öldürmüştür. Hoca Sâdeddin Efendi'nin kaleme aldığı Tâcü't-Tevârih adlı eserinde 1498/99 yılında veziriazam olarak gösterilse de diğer Osmanlı kaynaklarında böyle bir bilgi bulunmamaktadır. Tâcü't-Tevârih'te, Venedik üzerine düzenlenecek seferde üçüncü defa Bosna sancakbeyliğine getirildiği belirtilirken dönemin tarihçisi Oruç Bey, paşanın 1499 ve 1500 yıllarında Venedik topraklarına sefer düzenlediğini belirtmiş olup bu seferde Bayca, Bosna Lofçası ve Dıraç kalelerini ele geçirilirken Dalmaçya kıyılarında Zadar'a kadar olan bölgede akınlarda bulunmuştur. 1500 yılında Yayça kalesini kuşatsa da alamamıştır. 1502 yılında ise Bosna bölgesinde seferlerde bulunmuştur. İskender Paşa, 2 Şubat 1505 tarihinde ölmüştür. Cenazesinin Çakallı beldesinde inşa ettirdiği mescidin yanında gömüldüğü değerlendirilmektedir. İskender Paşanın, Mustafa Bey ve Hürrem Çelebi adında iki oğlu olup oğullarından Mustafa Bey'in Şehzade Ahmed'in kızıyla evlenerek saraya damat olduğu bilinmektedir. Diğer oğlu Hürrem Çelebi, Karaman beylerbeyi görevi görevine kadar yükselmiş olup bu görevi esnasında Baba Zünnûn İsyanı'nı bastırmaya çalışırken 1525 yılında yaşanan çatışmada öldürülmüştür.
1491 yılında kendine tahsis edilmiş olan arazi üzerinde Galata Mevlevîhânesi'ni inşa ettirmiştir. Ayrıca 1500 yılında Saraybosna'da bir Nakşibendi tekkesi, 1505 yılında da İstanbul'un Fatih semtinde İskenderpaşa Camii'ni yaptırmıştır.
Kaynakça
- ^ Mehmet Süreyya Bey (1996). Sicil-i Osmani. 3. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s. 808. ISBN .
- ^ Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W.; Zacour, Norman P., (Ed.) (1989). A History of the Crusades, Volume VI: The Impact of the Crusades on Europe (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. s. 330. ISBN .
- ^ Yurtoğlu, Gökhan (2023). "İskender Paşa'nın Tarihî Şahsiyeti ve Rumeli'deki Faaliyetleri". Akademik Bakış. 16 (32). DergiPark. ss. 131-150. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
- ^ Türk, Hümeyra (2021). "Konya'daki Osmanlı Türbeleri'nde Mezar Taşları". Hitit İlahiyat Dergisi. 20 (2). DergiPark. ss. 835-876. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2024.
- ^ H. T. Norris (1993). Islam in the Balkans: religion and society between Europe and the Arab world (İngilizce). Hurst. s. 101. ISBN .
- ^ John Freely (2011). A History of Ottoman Architecture (İngilizce). WIT Press. s. 207.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iskender Pasa o 1505 II Mehmed ve II Bayezid donemlerinde cesitli gorevlerde bulunmus bir Osmanli devlet adamidir Vakfiyelerinde babasinin adi Veliyuddin Abdulkadir ve Abdullah gibi farkli isimlerle kaydedilmis olup babasinin bu adlara sahip olmasi onun devsirme oldugunu dusundurmektedir Iskender Pasa kendisiyle ayni donemde yasamis ve Rumeli de faaliyette bulunmus Mihaloglu Iskender Bey ile siklikla karistirilmaktadir Osmanli kaynaklarinda II Mehmed in has adami seklinde tanimlanmistir 1475 yilinda Bosna sancakbeyi olmustur 1477 yilinda Dalmacya kiyilarindan Venedik sehri yakinlari kadar 1478 yilinda da Friuli bolgesine akinlarda bulunmustur 1482 yilinda Cem Sultan i Anadolu da takip etmekle gorevlendirildigi bilinmektedir 1483 yilinda Rumeli Beylerbeyligi gorevine getirilmistir 1485 yilinda bu gorevden alinmis ve kisa sure sonra Venedik le olan mucadele nedeniyle yeniden Bosna sancakbeyi olmustur 1489 yilinda vezir olmus ve on yil boyunca bu gorevinin surdurmustur 1492 yilinda II Bayezid a saldiran suikastciyi oldurmustur Hoca Sadeddin Efendi nin kaleme aldigi Tacu t Tevarih adli eserinde 1498 99 yilinda veziriazam olarak gosterilse de diger Osmanli kaynaklarinda boyle bir bilgi bulunmamaktadir Tacu t Tevarih te Venedik uzerine duzenlenecek seferde ucuncu defa Bosna sancakbeyligine getirildigi belirtilirken donemin tarihcisi Oruc Bey pasanin 1499 ve 1500 yillarinda Venedik topraklarina sefer duzenledigini belirtmis olup bu seferde Bayca Bosna Lofcasi ve Dirac kalelerini ele gecirilirken Dalmacya kiyilarinda Zadar a kadar olan bolgede akinlarda bulunmustur 1500 yilinda Yayca kalesini kusatsa da alamamistir 1502 yilinda ise Bosna bolgesinde seferlerde bulunmustur Iskender Pasa 2 Subat 1505 tarihinde olmustur Cenazesinin Cakalli beldesinde insa ettirdigi mescidin yaninda gomuldugu degerlendirilmektedir Iskender Pasanin Mustafa Bey ve Hurrem Celebi adinda iki oglu olup ogullarindan Mustafa Bey in Sehzade Ahmed in kiziyla evlenerek saraya damat oldugu bilinmektedir Diger oglu Hurrem Celebi Karaman beylerbeyi gorevi gorevine kadar yukselmis olup bu gorevi esnasinda Baba Zunnun Isyani ni bastirmaya calisirken 1525 yilinda yasanan catismada oldurulmustur 1491 yilinda kendine tahsis edilmis olan arazi uzerinde Galata Mevlevihanesi ni insa ettirmistir Ayrica 1500 yilinda Saraybosna da bir Naksibendi tekkesi 1505 yilinda da Istanbul un Fatih semtinde Iskenderpasa Camii ni yaptirmistir Kaynakca Mehmet Sureyya Bey 1996 Sicil i Osmani 3 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari s 808 ISBN 975 333 038 3 Setton Kenneth M Hazard Harry W Zacour Norman P Ed 1989 A History of the Crusades Volume VI The Impact of the Crusades on Europe Ingilizce Madison ve Londra University of Wisconsin Press s 330 ISBN 0 299 10740 X Yurtoglu Gokhan 2023 Iskender Pasa nin Tarihi Sahsiyeti ve Rumeli deki Faaliyetleri Akademik Bakis 16 32 DergiPark ss 131 150 18 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2024 Turk Humeyra 2021 Konya daki Osmanli Turbeleri nde Mezar Taslari Hitit Ilahiyat Dergisi 20 2 DergiPark ss 835 876 18 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2024 H T Norris 1993 Islam in the Balkans religion and society between Europe and the Arab world Ingilizce Hurst s 101 ISBN 978 1 85065 167 3 John Freely 2011 A History of Ottoman Architecture Ingilizce WIT Press s 207