İslami dini lider, bir cemaat, grup veya toplum içerisinde liderlik eden entelektüel, geleneksel, memuri, idari veya itikadi önder olan kişilerdir. İster Müslüman nüfus yoğunluklu ister gayrimüslim nüfus yoğunluklu olsun, Müslüman cemaatin bulunduğu ülkelerde ve toplumlarda lider olan bu kişiler, dini düzene sahip ülkelerde, laik düzene sahip Türkiye gibi ülkelerde olduğundan çok daha fazla geleneksel silsile ve düzen içerisinde bir liderlik görevi üstlenmektedirler.
Unvanlar
Alim / Ulema
Alim (tekil: ʿĀlim; çoğul: Ulema) (Arapça: علماء ʿUlamāʾ, tekil عالِم ʿĀlim), bilgin, okumuş kimse olan Alim kelimesinin çoğulu ulemadır. Kadınlar için alime olarak kullanılır. Dini anlamda dini cemaat içerisinde otorite ve bilgin olan kişi olarak tarif edilir.
Allame
Allame, İslami ilim, fikir, hukuk, içtihat ve düşünce alanlarında en üstün olan bilginlere verilen ve üstün donanımını vurgulayan bir unvandır.
Almami
Almami, özellikle Batı Afrika bölgesinde Müslüman liderler için kullanılan bir ifadedir.
Halife
Halife, ilk olarak İslam peygamberi Muhammed'in bir sahabesi ve kayınpederi olan Ebu Bekir için, peygamberin ölümü sonrası seçilmesiyle birlikte kullanılan bir dini liderlik unvanıdır.
İmam
• Bütün insanları kendi önderleriyle (imamlarıyla) birlikte çağıracağımız günü hatırla. (O gün) her kime kitabı sağından verilirse, işte onlar kitaplarını okurlar ve kıl kadar haksızlığa uğratılmazlar. İsra Suresi, 71. ayet
İmam Arapça lider anlamına gelmektedir. Müftü ile benzer anlamda da kullanılmaktadır. Bir ülkenin veya bölgenin idarecisi anlamına da gelmektedir. Özellikle Şia mezhepler grubunda çağrıştırdığı anlamlarıyla daha önemli bir noktaya işaret eder. Sünni mezhepler grubunda ise esas olarak dört büyük Fıkıh mezhebi kurucusu Ebû Hanîfe Numan ibn-i Sâbit, Şafii Mâlik bin Enes, Ahmed bin Hanbel ile itikadi olarak Mâtürîdî ve Ebü'l Hasan Eş'arî için kullanılmaktadır. 'nde her ümmetin kendi imamıyla yani önder kabul ettiği peygamberiyle çağrılacağı ve toplanacağı inancı ve İbrahim'in kurbanı sonrası imam olarak anılması bu unvana Kuran'da da önder olarak yer verildiğini göstermektedir.
Büyük İmam
Büyük İmam veya imamların imamı (Arapça: الإمام الأكبر), El-Ezher Üniversitesi ve El-Ezher Camii'nde önemli bir unvan olarak bilhassa Mısır'daki Sünni Müslümanlar arasında önemli yeri olan resmi unvandır. Fıkıh konusunda en yetkili otorite olarak kabul edilen makamlardan biri olan El-Ezher'in Büyük İmamlığı, en üst otorite olarak takipçilerini etkilemekte, siyasi pozisyon alabilmekte, z<aman zaman siyasi baskılara maruz kalmakta ve Mısır kimliğinin önemli bir parçasını teşkil etmektedir.
Ayetullah
Ayetullah (Arapça: آية الله; Farsça: آیتالله) genellikle Şia din adamlarının kullandıkları dini unvandır. Ayetullah, kelime anlamı olarak Allah'ın işareti demektir ve O'nun mesajı konusunda uzman anlamına gelir.
Büyük Ayetullah
Büyük Ayetullah Şiiliğinin Onikicilik (İmamiyye) mezhebi tarafından kabul edilen şu anki ve eski Ayetullah taklit mercilerini ifade etmektedir. Sadece çok az sayıdaki Ayetullah bu mertebeye erişir. Günlük yaşama dair Müslümanların sorularına yanıtlar veren hükümlerini topladığı ve "risale" adı verilen kitap yazarak bu yetkinliklerini gösterirler. Şia içinde kabul edilenler arasında Ruhullah Humeyni, Ali Hamaney, Ali Hüseyni Sistani, Hüseyin Ali Montazeri gibi isimler vardır.
Büyük Müftü
Büyük Müftü (Arapça: مفتي عام) bazı Sünni cemaatlerde üstün konumdaki din adamlarını ifade etmektedir.
Müezzin
Müezzin, ezan okuyarak insanları ibadet etmeye ve namaza çağıran kişidir. Bazı camilerde müezzin için yapılmış özel bölmeler bulunur. Bunlara müezzin mahfili denilir. Aynı zamanda eski dönemlerde ezanın okunması ve daha geniş bir alandan duyulması için yapılan minarelerdeki şerefe bölümlerini de kullanırlar. Aynı zamanda büyük camilerde de caminin hizmetini görmekle görevlendirilmiş olabilirler. Küçük camilerde ise cemaatten birisi namaz sırasında ve imam namaz öncesinde bu görevleri üstlenebilir.
Müctehid
Müctehid, Kuran ve Hadis yorumcusudur. Bu yorumlar dolayısıyla oluşan içtihad, dünyevi konularda dini hükümler verilirken ve İslami hükümler netleştirilirken ve açıklanırken kullanılan yardımcı kaynaklardan birisidir.
Müceddid
Müceddid, tıpkı müctehid gibi içtihadi konuları inceleyen fakat yeni bir yorum getirmek yerine mevcutlar içindeki hurafeleri, bid'atleri, yanlış inançları tespit ederek bunları temizleyen ve bunları bertaraf ederek kelime anlamıyla da "yenileyen" kişilerdir.
Kyai
Kyai, Cava kültüründe erkekler için kullanılan bir unvandır. Kyai eşleri için ise "nyai" denmektedir. Kyai olarak adlandırılan kişiler, Pondok olarak bilinen bir tür İslami okul, medrese yöneticiliği yapmaktadır. Günümüzde ise bu tür bir kültürel geçmişe sahip yaşlı vaizler için de kullanılmaktadır. antik kültür bağlamında ise bu unvan aslında savaş aletleri, çalgılar gibi nesne ve her türlü canlı varlık için saygıya layık anlamında kullanılmaktadır.
Reisu-l-ulema
Reisu-l-ulema (Osmanlıca: رئيس العلماء), Bosna Hersek İslam Birliği Başkanı. Bosna-Hersek'te reis-l-ulema dini konularda en yüksek yetkiye sahip devlet görevlisi.
Şeyh
Şeyh, tasavvufta kendisine bağlanan insanları tarikat kuralları içinde eğiten mutasavvıf ve mürşid. Aynı zamanda Arap kültüründe üst düzey makamlara sahip olan kişilere, yaşlı kişilere, ilimli şahıslara veya kraliyet ailesine mensup şahıslara verilen bir unvandır.
Şeyhülislam
Şeyhülislam ya da Şeyh-ül İslam (Osmanlıca: شَيْخُ الإسْلام), dini konularda en yüksek derecede bilgi ve yetkiye sahip olan kimse anlamına gelir. Osmanlı Devleti zamanında şeyhülislam dini konularda en yüksek yetkiye sahip devlet görevlisiydi.
Dede
Dede, Alevilik inancında Ehli Beyt soyundan geldiğine inanılan sosyal hayatta ve dini yaşamdaki liderlerdir. Bu liderlere yardımcı olan belli bir hiyerarşik ssıralama içindeki diğer unvanlara sahip kişiler ise, "mürşid", "pir", "rehber" ve "baba" olarak belirtilebilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "BBC türkçe - 11 Ağustos 2013". 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
- ^ "Hürriyet - Mısır'dan Türkiye'ye veto - 20 Mart 2014". 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
- ^ "Mısır Hükümeti'nden el Ezher'e müdahale". 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Islami dini lider bir cemaat grup veya toplum icerisinde liderlik eden entelektuel geleneksel memuri idari veya itikadi onder olan kisilerdir Ister Musluman nufus yogunluklu ister gayrimuslim nufus yogunluklu olsun Musluman cemaatin bulundugu ulkelerde ve toplumlarda lider olan bu kisiler dini duzene sahip ulkelerde laik duzene sahip Turkiye gibi ulkelerde oldugundan cok daha fazla geleneksel silsile ve duzen icerisinde bir liderlik gorevi ustlenmektedirler UnvanlarAlim Ulema Alim tekil ʿAlim cogul Ulema Arapca علماء ʿUlamaʾ tekil عال م ʿAlim bilgin okumus kimse olan Alim kelimesinin cogulu ulemadir Kadinlar icin alime olarak kullanilir Dini anlamda dini cemaat icerisinde otorite ve bilgin olan kisi olarak tarif edilir Allame Allame Islami ilim fikir hukuk ictihat ve dusunce alanlarinda en ustun olan bilginlere verilen ve ustun donanimini vurgulayan bir unvandir Almami Almami ozellikle Bati Afrika bolgesinde Musluman liderler icin kullanilan bir ifadedir Halife Abdulmecid Efendi Osmanli Hanedani ndan olan son halifedir Halife ilk olarak Islam peygamberi Muhammed in bir sahabesi ve kayinpederi olan Ebu Bekir icin peygamberin olumu sonrasi secilmesiyle birlikte kullanilan bir dini liderlik unvanidir Imam Bir zaman Rabbi Ibrahim i birtakim emirlerle sinamis Ibrahim onlarin hepsini yerine getirmis de Rabbi soyle buyurmustu Ben seni insanlara onder imam yapacagim Ibrahim de Soyumdan da onderler yap ya Rabbi demisti Bunun uzerine Rabbi Benim ahdim verdigim soz zalimleri kapsamaz demisti Bakara Suresi 124 ayet Butun insanlari kendi onderleriyle imamlariyla birlikte cagiracagimiz gunu hatirla O gun her kime kitabi sagindan verilirse iste onlar kitaplarini okurlar ve kil kadar haksizliga ugratilmazlar Isra Suresi 71 ayet Kur an Imam Arapca lider anlamina gelmektedir Muftu ile benzer anlamda da kullanilmaktadir Bir ulkenin veya bolgenin idarecisi anlamina da gelmektedir Ozellikle Sia mezhepler grubunda cagristirdigi anlamlariyla daha onemli bir noktaya isaret eder Sunni mezhepler grubunda ise esas olarak dort buyuk Fikih mezhebi kurucusu Ebu Hanife Numan ibn i Sabit Safii Malik bin Enes Ahmed bin Hanbel ile itikadi olarak Maturidi ve Ebu l Hasan Es ari icin kullanilmaktadir nde her ummetin kendi imamiyla yani onder kabul ettigi peygamberiyle cagrilacagi ve toplanacagi inanci ve Ibrahim in kurbani sonrasi imam olarak anilmasi bu unvana Kuran da da onder olarak yer verildigini gostermektedir Buyuk Imam Buyuk Imam veya imamlarin imami Arapca الإمام الأكبر El Ezher Universitesi ve El Ezher Camii nde onemli bir unvan olarak bilhassa Misir daki Sunni Muslumanlar arasinda onemli yeri olan resmi unvandir Fikih konusunda en yetkili otorite olarak kabul edilen makamlardan biri olan El Ezher in Buyuk Imamligi en ust otorite olarak takipcilerini etkilemekte siyasi pozisyon alabilmekte z lt aman zaman siyasi baskilara maruz kalmakta ve Misir kimliginin onemli bir parcasini teskil etmektedir Ayetullah Buyuk Ayetullah Ruhullah Humeyni Iran in Kum sehrinde vaaz ederken 1964 Ayetullah Arapca آية الله Farsca آیت الله genellikle Sia din adamlarinin kullandiklari dini unvandir Ayetullah kelime anlami olarak Allah in isareti demektir ve O nun mesaji konusunda uzman anlamina gelir Buyuk Ayetullah Buyuk Ayetullah Siiliginin Onikicilik Imamiyye mezhebi tarafindan kabul edilen su anki ve eski Ayetullah taklit mercilerini ifade etmektedir Sadece cok az sayidaki Ayetullah bu mertebeye erisir Gunluk yasama dair Muslumanlarin sorularina yanitlar veren hukumlerini topladigi ve risale adi verilen kitap yazarak bu yetkinliklerini gosterirler Sia icinde kabul edilenler arasinda Ruhullah Humeyni Ali Hamaney Ali Huseyni Sistani Huseyin Ali Montazeri gibi isimler vardir Buyuk Muftu Buyuk Muftu Arapca مفتي عام bazi Sunni cemaatlerde ustun konumdaki din adamlarini ifade etmektedir Muezzin Muezzin ezan okuyarak insanlari ibadet etmeye ve namaza cagiran kisidir Bazi camilerde muezzin icin yapilmis ozel bolmeler bulunur Bunlara muezzin mahfili denilir Ayni zamanda eski donemlerde ezanin okunmasi ve daha genis bir alandan duyulmasi icin yapilan minarelerdeki serefe bolumlerini de kullanirlar Ayni zamanda buyuk camilerde de caminin hizmetini gormekle gorevlendirilmis olabilirler Kucuk camilerde ise cemaatten birisi namaz sirasinda ve imam namaz oncesinde bu gorevleri ustlenebilir Muctehid Muctehid Kuran ve Hadis yorumcusudur Bu yorumlar dolayisiyla olusan ictihad dunyevi konularda dini hukumler verilirken ve Islami hukumler netlestirilirken ve aciklanirken kullanilan yardimci kaynaklardan birisidir Muceddid Muceddid tipki muctehid gibi ictihadi konulari inceleyen fakat yeni bir yorum getirmek yerine mevcutlar icindeki hurafeleri bid atleri yanlis inanclari tespit ederek bunlari temizleyen ve bunlari bertaraf ederek kelime anlamiyla da yenileyen kisilerdir Kyai Kyai Cava kulturunde erkekler icin kullanilan bir unvandir Kyai esleri icin ise nyai denmektedir Kyai olarak adlandirilan kisiler Pondok olarak bilinen bir tur Islami okul medrese yoneticiligi yapmaktadir Gunumuzde ise bu tur bir kulturel gecmise sahip yasli vaizler icin de kullanilmaktadir antik kultur baglaminda ise bu unvan aslinda savas aletleri calgilar gibi nesne ve her turlu canli varlik icin saygiya layik anlaminda kullanilmaktadir Reisu l ulema Reisu l ulema Mehmed Dzemaludin Efendi Causevic Reisu l ulema Osmanlica رئيس العلماء Bosna Hersek Islam Birligi Baskani Bosna Hersek te reis l ulema dini konularda en yuksek yetkiye sahip devlet gorevlisi Seyh Seyh tasavvufta kendisine baglanan insanlari tarikat kurallari icinde egiten mutasavvif ve mursid Ayni zamanda Arap kulturunde ust duzey makamlara sahip olan kisilere yasli kisilere ilimli sahislara veya kraliyet ailesine mensup sahislara verilen bir unvandir Seyhulislam Seyhulislam ya da Seyh ul Islam Osmanlica ش ي خ الإس لام dini konularda en yuksek derecede bilgi ve yetkiye sahip olan kimse anlamina gelir Osmanli Devleti zamaninda seyhulislam dini konularda en yuksek yetkiye sahip devlet gorevlisiydi Dede Dede Alevilik inancinda Ehli Beyt soyundan geldigine inanilan sosyal hayatta ve dini yasamdaki liderlerdir Bu liderlere yardimci olan belli bir hiyerarsik ssiralama icindeki diger unvanlara sahip kisiler ise mursid pir rehber ve baba olarak belirtilebilir Ayrica bakinizHalifeler listesi Buyuk Ayetullahlar listesi Ehli BeytKaynakca BBC turkce 11 Agustos 2013 4 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2016 Hurriyet Misir dan Turkiye ye veto 20 Mart 2014 27 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2016 Misir Hukumeti nden el Ezher e mudahale 3 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2016