İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul Fatih merkezli olarak Temmuz 1950'de kurulan dernektir. Çarşıkapı'da bulunan 'ni merkez olarak kullanan dernek kuruluş amacını İstanbul'un Fethi'nin hatırasını kültürel olarak yaşatmak ve sürdürmek olarak açıklarken kentteki eski eser ve abidelerin korunmasına da önem vermekte ve bu doğrultuda muhtelif faaliyetler sürdürmektedir. Cemiyetin aynı isimde bir de yayınevi bulunmaktadır.
İstanbul Fetih Cemiyeti | |
---|---|
Kuruluş | 1950 |
Kuruluş yeri | Fatih, İstanbul |
Tür | Kültür derneği |
Yasal statü | Dernek |
Merkez | , Çarşıkapı |
Önemli kişiler | Ekrem Hakkı Ayverdi · İlhan Ayverdi vd. |
Resmî site | i̇stanbulfetihcemiyeti.org.tr |
Eski adı | İstanbul'un 500. ve Müteakip Fetih Yıllarını Kutlama Derneği İstanbul Fethi Derneği |
Faaliyetleri
Cumhuriyet Halk Partisi iktidarında Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan derneğin ilk adı "İstanbul'un 500. ve Müteakip Fetih Yıllarını Kutlama Derneği" idi, sonrasında "İstanbul Fethi Derneği" adını aldı ve nihai olarak "İstanbul Fetih Cemiyeti" adı altında faaliyetlerine devam etmektedir. Türkiye'de çok partili döneme geçişle beraber Demokrat Parti'nin iktidara gelmesiyle çalışmaları ivme kazanan dernek fethin 500. yıldönümü kutlamalarında daha etkin bir konuma geldi. Bu aralıkta Ayasofya, Edirnekapı, Topkapı, Galata, Akşemsettin, Cibali, Halıcıoğlu, Balat, Uluabad Kitabeleri; Büyükada, Beyazıt ve Kasımpaşa Deresi Sütunları dernek tarafından hazırlanarak fetih ve fetihten sonraki kenti şenlendirme faaliyetlerinin simgeleri olan eser ve konumlara yerleştirildi. 27 Kasım 1953'te İstanbul hakkında tarih, bilim ve sanat alanlarında yayınlar üretmek amacıyla İstanbul Enstitüsü dernek bünyesinde kuruldu ve 1955'te Ekrem Hakkı Ayverdi enstitünün başkanlığa getirilerek İstanbul Enstitüsü Mecmuası yayına başladı. Yahya Kemal Beyatlı'nın ölümü sonrasında Nihad Sâmi Banarlı'nın önerisiyle dernek bünyesinde Yahya Kemal Enstitüsü kuruldu. 1950'lerin sonunda yaşanan maddi sıkıntılar resmi kurumlardan alınan hibelerle giderildi. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından derneğe merkez olarak kullanılması için verilen Başkurşunlu Medresesi bir buçuk yıl dernek merkezi olarak kullanıldı ve sonrasında 'ne 1960'ta geçiş yapıldı. 1956-1970 arasında dernek bünyesinde 26 kitap neşredildi, sadece 1953 yılında ise Samiha Ayverdi, Süheyl Ünver, Ekrem Hakkı Ayverdi, , İsmail Hami Danişmend ve Orhan Seyfi Orhon gibi isimlere ait 27 eser yayımlanmıştı.
1970'lere gelindiği sırada Süleyman Demirel'in derneği ziyareti sonrasında derneğin maddi sorunlarını giderecek şekilde devlet desteği yapıldı. Müteakip yıllarda dernek daha önce de yaptığı gibi Fatih altınları bastırarak maddi gelir elde etti, bunun için Maliye Bakanlığı'ndan da izin alındı (1972-76). 1970'lerin ortalarında dernek Osmanlı hâkimiyet coğrafyasında yer alan ve günümüzde Türkiye sınırları dışında kalan eser ve abidelerle de ilgilenmeye başladı. Bu eserlerin tespiti, konumlarının belirlenmesi ve bilimsel yayınlar üretilmesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile koordineli bir şekilde çalışıldı. Nihayetinde Avrupa’da Osmanlı Mimari Eserleri adlı seri neşredidi. 1970-1982 yılları arasında ise 15 kitap yayımlandı. 12 Eylül Darbesi sonrasında derneğin tüm faaliyetleri durduruldu, 29 Aralık 1980'de tekrar faaliyet geçti. Marmara Üniversitesi'nin kuruluş sürecinde üniversite adının Fatih Üniversitesi olması için girişimlerde bulunulsa da sonuç alınamadı ve Yükseköğretim Kurulu kararı geçerli oldu. 1984'te 29 yıl görevde kalan Ekrem Hakkı Ayverdi yerine Uğur Derman başkan seçildi, dört yıl sonra İlhan Ayverdi başkan seçildi, sonraki başkanlar Mehmet Karpuzcu ve Aydın Yüksel oldu. 1982-1993 arasında derneğin yayın faaliyetleri azaldı ve sadece üç kitap yayınladı, bu tarihten 2000'e kadar da 8 kitap yayımlandı ve bunlardan beşi Yahya Kemâl üzerineydi. Yıl içinde TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu’nun yardımıyla dernek binasında iyileştirmeler yapıldı. 2009'da Türk Musikisi Enstitüsü ve bir yıl sonra da Tarihi Okçuluk Enstitüsü dernek bünyesinde faaliyete geçti, 2017'de dernek kütüphanesi araştırmacılara açıldı.
2020'ye kadar dernek bünyesinde 12 sayı süren Fatih ve İstanbul Dergisi, 5 sayı süren İstanbul Enstitüsü Mecmuası ve Yahya Kemal Enstitüsü Mecmuası ile toplamda 111 adet kitap basılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Ferudun Ata; Ömer Çalık (2020). "GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE FETİH KUTLAMALARI VE İSTANBUL FETİH CEMİYETİ" (PDF). Tarihin Peşinde, 23. s. 55-98.
- ^ Tağmat, Çağla Derya (2014). "Fetih Derneği ve İstanbul'un Fethinin 500. Yılı". Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. 3 (4). s. 46-60. doi:10.7596/taksad.v3i4.415. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ Ata&Çelik, 83.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Istanbul Fetih Cemiyeti Istanbul Fatih merkezli olarak Temmuz 1950 de kurulan dernektir Carsikapi da bulunan ni merkez olarak kullanan dernek kurulus amacini Istanbul un Fethi nin hatirasini kulturel olarak yasatmak ve surdurmek olarak aciklarken kentteki eski eser ve abidelerin korunmasina da onem vermekte ve bu dogrultuda muhtelif faaliyetler surdurmektedir Cemiyetin ayni isimde bir de yayinevi bulunmaktadir Istanbul Fetih CemiyetiKurulus1950Kurulus yeriFatih IstanbulTurKultur dernegiYasal statuDernekMerkez CarsikapiOnemli kisilerEkrem Hakki Ayverdi Ilhan Ayverdi vd Resmi sitei stanbulfetihcemiyeti org trEski adiIstanbul un 500 ve Muteakip Fetih Yillarini Kutlama Dernegi Istanbul Fethi DernegiFaaliyetleriGalata Kulesi nin duvarlarinin disinda Istanbul un Fethi nin 500 yildonumu dolayisiyla dernegin girisimiyle asilan levha Cumhuriyet Halk Partisi iktidarinda Bakanlar Kurulu karariyla kurulan dernegin ilk adi Istanbul un 500 ve Muteakip Fetih Yillarini Kutlama Dernegi idi sonrasinda Istanbul Fethi Dernegi adini aldi ve nihai olarak Istanbul Fetih Cemiyeti adi altinda faaliyetlerine devam etmektedir Turkiye de cok partili doneme gecisle beraber Demokrat Parti nin iktidara gelmesiyle calismalari ivme kazanan dernek fethin 500 yildonumu kutlamalarinda daha etkin bir konuma geldi Bu aralikta Ayasofya Edirnekapi Topkapi Galata Aksemsettin Cibali Halicioglu Balat Uluabad Kitabeleri Buyukada Beyazit ve Kasimpasa Deresi Sutunlari dernek tarafindan hazirlanarak fetih ve fetihten sonraki kenti senlendirme faaliyetlerinin simgeleri olan eser ve konumlara yerlestirildi 27 Kasim 1953 te Istanbul hakkinda tarih bilim ve sanat alanlarinda yayinlar uretmek amaciyla Istanbul Enstitusu dernek bunyesinde kuruldu ve 1955 te Ekrem Hakki Ayverdi enstitunun baskanliga getirilerek Istanbul Enstitusu Mecmuasi yayina basladi Yahya Kemal Beyatli nin olumu sonrasinda Nihad Sami Banarli nin onerisiyle dernek bunyesinde Yahya Kemal Enstitusu kuruldu 1950 lerin sonunda yasanan maddi sikintilar resmi kurumlardan alinan hibelerle giderildi Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan dernege merkez olarak kullanilmasi icin verilen Baskursunlu Medresesi bir bucuk yil dernek merkezi olarak kullanildi ve sonrasinda ne 1960 ta gecis yapildi 1956 1970 arasinda dernek bunyesinde 26 kitap nesredildi sadece 1953 yilinda ise Samiha Ayverdi Suheyl Unver Ekrem Hakki Ayverdi Ismail Hami Danismend ve Orhan Seyfi Orhon gibi isimlere ait 27 eser yayimlanmisti 1970 lere gelindigi sirada Suleyman Demirel in dernegi ziyareti sonrasinda dernegin maddi sorunlarini giderecek sekilde devlet destegi yapildi Muteakip yillarda dernek daha once de yaptigi gibi Fatih altinlari bastirarak maddi gelir elde etti bunun icin Maliye Bakanligi ndan da izin alindi 1972 76 1970 lerin ortalarinda dernek Osmanli hakimiyet cografyasinda yer alan ve gunumuzde Turkiye sinirlari disinda kalan eser ve abidelerle de ilgilenmeye basladi Bu eserlerin tespiti konumlarinin belirlenmesi ve bilimsel yayinlar uretilmesinde Kultur ve Turizm Bakanligi ile koordineli bir sekilde calisildi Nihayetinde Avrupa da Osmanli Mimari Eserleri adli seri nesredidi 1970 1982 yillari arasinda ise 15 kitap yayimlandi 12 Eylul Darbesi sonrasinda dernegin tum faaliyetleri durduruldu 29 Aralik 1980 de tekrar faaliyet gecti Marmara Universitesi nin kurulus surecinde universite adinin Fatih Universitesi olmasi icin girisimlerde bulunulsa da sonuc alinamadi ve Yuksekogretim Kurulu karari gecerli oldu 1984 te 29 yil gorevde kalan Ekrem Hakki Ayverdi yerine Ugur Derman baskan secildi dort yil sonra Ilhan Ayverdi baskan secildi sonraki baskanlar Mehmet Karpuzcu ve Aydin Yuksel oldu 1982 1993 arasinda dernegin yayin faaliyetleri azaldi ve sadece uc kitap yayinladi bu tarihten 2000 e kadar da 8 kitap yayimlandi ve bunlardan besi Yahya Kemal uzerineydi Yil icinde TBMM Kultur Sanat ve Yayin Kurulu nun yardimiyla dernek binasinda iyilestirmeler yapildi 2009 da Turk Musikisi Enstitusu ve bir yil sonra da Tarihi Okculuk Enstitusu dernek bunyesinde faaliyete gecti 2017 de dernek kutuphanesi arastirmacilara acildi 2020 ye kadar dernek bunyesinde 12 sayi suren Fatih ve Istanbul Dergisi 5 sayi suren Istanbul Enstitusu Mecmuasi ve Yahya Kemal Enstitusu Mecmuasi ile toplamda 111 adet kitap basilmistir Ayrica bakinizKubbealti Akademisi Kultur ve Sanat VakfiKaynakca a b Ferudun Ata Omer Calik 2020 GECMISTEN GUNUMUZE FETIH KUTLAMALARI VE ISTANBUL FETIH CEMIYETI PDF Tarihin Pesinde 23 s 55 98 Tagmat Cagla Derya 2014 Fetih Dernegi ve Istanbul un Fethinin 500 Yili Tarih Kultur ve Sanat Arastirmalari Dergisi 3 4 s 46 60 doi 10 7596 taksad v3i4 415 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2020 Ata amp Celik 83