Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şarköy Çıkarması (Bulgarca: Битка при Шаркьой), Osmanlı Devleti ile Bulgaristan arasındaki Birinci Balkan Savaşı sırasında 8-10 Şubat 1913 tarihlerinde gerçekleşen harekât ve muharebe.
| Şarköy Çıkarması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Birinci Balkan Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Bulgaristan Krallığı |  Osmanlı Devleti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Gen. Stiliyan Kovachev | Binbaşı Enver bey | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor | 15,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hafif | 1,000 ölü ve yaralı, 450 esir, 2 gemi battı | ||||||
Türk ordusu, Kırklareli ve Lüleburgaz muharebelerinde aldığı zaferlerden sonra Çatalca mevzilerine kadar ileri harekâtını sürdüren Bulgar ordusunu arkadan sarmak ve keza Bulgar ordusu tarafından kuşatılmakta olan Edirne'yi kurtarmak amacıyla Şarköy ve Bolayır bölgesine karşı bir çıkarma yaptı. O dönem binbaşı rütbesinde bulunan Enver Paşa tarafından tasarlanan çıkarma harekâtı eksikliklerine rağmen başarıyla tamamlansa da, taarruz özellikle Bolayır kolordusu ile 10.kolordu arasında koordinasyonun planlamanın sağlanamamasından başarılı olamadı ve Türk ordusu gerek Şarköy'de gerek Bolayır'da Bulgar ordusu tarafından püskürtüldü.
Bu başarısızlıktan sonra Edirne'ye yardım etme olanağı kalmadığı gibi, İstanbul'un da Bulgaristan'ın eline geçip geçmeyeceği Çatalca'daki direnişin başarısına kaldı.
Muharebe Öncesi
29 Ocak 1913'te Osmanlı İmparatorluğu'nda Jön Türk lideri Enver Bey liderliğinde bir darbe gerçekleştirildi. Beş gün sonra (3 Şubat), yeni hükûmet tıkanan ateşkes görüşmelerini sonlandırıp topraklarını geri almak amaçlı Balkan devletlerine karşı muharebeleri yeniden başlattı. Osmanlı birlikleri Edirne kuşatmasını kaldırmak için Çatalca ve Bulayır'da (Gelibolu yakınlarında) Bulgar mevzilerine karşı taarruza geçmeye çalışırken Bulgarlarda Çatalca'da muharebeleri yeniden başlattı. Ana Bulgar kuvvetlerinin gerisinde Şarköy'a amfibik çıkarmanın, bu operasyonların başarısına katkıda bulunacağı Enver Paşa'ca planlanmaktaydı.
Muharebe
Osmanlı'nın planı Bolayır ile aynı anda ve eş zamanlı olarak Şarköy'den Osmanlı birliklerinin saldırıya kalkması ve Bulgar Ordusunu şoka uğratmak üzerine kuruluydu. Bu amaçla 7 Şubat'ta 15.000 askerden oluşan 10. Osmanlı kolordusu, Yeşilköy, İstanbul ve diğer birçok limandan 32 nakliye gemisine yüklendi. Üç zırhlı kruvazör ve birkaç küçük gemiden oluşan askeri bir filonun koruması altında çıkarma alanına yaklaştılar. Çıkarma, 8 Şubat'ta, Bolayır saldırısıyla aynı anda sabah 7'de başlayacaktı. Ancak hava koşulları ve planlamada hatalarla çıkarma gecikti. Bunu bilmeyen Bolayır'daki Gelibolu Mürettep kolordusu çoktan planlandığı şekilde saldırıya başlamıştı. Oysaki Şarköy'deki birliklerin boşaltılması, Şarköy'ün 3 km batısında, Bulgar birlikleri tarafından korunmayan bir kıyı şeridinde saat 13:00'te başlayabildi. Osmanlı kuvvetleri şehrin doğusuna, kuzeyine ve yakınlarına ilerledi ve iki Makedon-Edirne Gönüllüleri birliğiyle karşılaştı. Bu birlikler Osmanlı'nın sayısal üstünlüğüne rağmen, yine de örgütlü bir şekilde geri çekildikleri akşama kadar Şarköy'de kalıp direnmeyi başardılar. Bunun neticesinde ilerleyemeyen yardıma gelemeyen Osmanlı birlikleri Bolayır'daki Gelibolu kolordusunu zora soktular. 8 Şubattaki Bolayır Muharebesi ağır Osmanlı kayıpları ve yenilgisi ile neticelendi. Hedeflenen eş zamanlı saldırı planı başarısızlığa uğradı.
Bununla birlikte Gelibolu kolordusunun yenilgisi ve harekâtın Bolayır kolunun başarısızlığına karşın, Enver Paşa Şarköy'den kötü havaya rağmen saldırıda ısrarlıydı. Yeni Osmanlı birlikleri 9 Şubat'ta karaya çıktı. Ancak Bolayır'daki birlikleri başarısızlığa uğratan Bulgar komutanlığı, Makedon-Edirne milislerinin tüm ana birimlerini (Tümgeneral Nikola Genev komutasındaki), ikinci Trakya piyade bölümünün ikinci tugayını ve 50. piyade alayını buraya göndermişti. Neticede 10 Şubat'ta Bulgar birlikleri bu defa taarruza geçerek Osmanlı kuvvetlerini Marmara Denizi kıyılarına itti. O zaman, Gelibolu'dan gelen Osmanlı taarruzunun Bulayır Muharebesi'nde bozguna uğratıldığı iyice ortaya çıktı. Çıkarmanın devamı artık işe yaramaz hale geldi ve Osmanlılar geri çekilmek zorunda kaldı. Bulgar topçusunun yoğun bombardımanı altında 10. Kolordu yeniden gemilere yüklenerek Gelibolu'na yenilgiye uğramış Bolayır Kolordusunun olduğu yere sevk edildi.
Sonuçları
Bu başarısızlık neticesi Edirne'ye Gelibolu tarafından yardım etme imkanı kalmadı. İstanbul'un savunulması Çatalca ordusu'nun başarısına kaldı. Bu kanattan Edirne'ye ilerleme yönünde İkinci Çatalca Muharebesi içindeki 16-19 Mart 1913 Osmanlı saldırıları da başarısızlıkla sonuçlandı ve Edirne Bulgar ve yardıma gelen Sırp birliklerinin eline geçti. Osmanlı İmparatorluğu Mayıs 1913'te Londra Antlaşması ile Midye-Enez Hattına çekilip bu hattın dışındaki yerleri Balkan Devletlerine bırakmak zorunda kaldı. 2.Balkan Savaşı'nın başlaması ile Edirne,Lüleburgaz,Kırklareli, Dimetoka Osmanlılarca geri alınabildi.
Kaynakça
- ^ a b Марков, Г. България в Балканския съюз срещу Османската империя, 1912 – 1913 г., София 1989, 1.3. Сражението „кланица“ при Булаир и Шаркьой 3 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (от сайта „Книги за Македония“, 4 септември 2009)
- ^ a b c Въчков, Александър (2005). Балканската война 1912 – 1913. Анжела. ss. 119 - 121.
- ^ Войната между България и Турция 1912 – 1913 (София 1933), том VII, стр. 270 – 272
Dış bağlantılar
- Balkan Savaşı 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sarkoy Cikarmasi Bulgarca Bitka pri Sharkoj Osmanli Devleti ile Bulgaristan arasindaki Birinci Balkan Savasi sirasinda 8 10 Subat 1913 tarihlerinde gerceklesen harekat ve muharebe Sarkoy CikarmasiBirinci Balkan SavasiTarih8 10 Subat 1913BolgeSarkoy Gelibolu Sancagi Osmanli Devleti bugun Sarkoy Tekirdag Turkiye SonucBulgar zaferiTaraflarBulgaristan KralligiOsmanli DevletiKomutanlar ve liderlerGen Stiliyan KovachevBinbasi Enver beyGuclerBilinmiyor15 000KayiplarHafif1 000 olu ve yarali 450 esir 2 gemi batti Turk ordusu Kirklareli ve Luleburgaz muharebelerinde aldigi zaferlerden sonra Catalca mevzilerine kadar ileri harekatini surduren Bulgar ordusunu arkadan sarmak ve keza Bulgar ordusu tarafindan kusatilmakta olan Edirne yi kurtarmak amaciyla Sarkoy ve Bolayir bolgesine karsi bir cikarma yapti O donem binbasi rutbesinde bulunan Enver Pasa tarafindan tasarlanan cikarma harekati eksikliklerine ragmen basariyla tamamlansa da taarruz ozellikle Bolayir kolordusu ile 10 kolordu arasinda koordinasyonun planlamanin saglanamamasindan basarili olamadi ve Turk ordusu gerek Sarkoy de gerek Bolayir da Bulgar ordusu tarafindan puskurtuldu Bu basarisizliktan sonra Edirne ye yardim etme olanagi kalmadigi gibi Istanbul un da Bulgaristan in eline gecip gecmeyecegi Catalca daki direnisin basarisina kaldi Muharebe Oncesi29 Ocak 1913 te Osmanli Imparatorlugu nda Jon Turk lideri Enver Bey liderliginde bir darbe gerceklestirildi Bes gun sonra 3 Subat yeni hukumet tikanan ateskes gorusmelerini sonlandirip topraklarini geri almak amacli Balkan devletlerine karsi muharebeleri yeniden baslatti Osmanli birlikleri Edirne kusatmasini kaldirmak icin Catalca ve Bulayir da Gelibolu yakinlarinda Bulgar mevzilerine karsi taarruza gecmeye calisirken Bulgarlarda Catalca da muharebeleri yeniden baslatti Ana Bulgar kuvvetlerinin gerisinde Sarkoy a amfibik cikarmanin bu operasyonlarin basarisina katkida bulunacagi Enver Pasa ca planlanmaktaydi MuharebeOsmanli nin plani Bolayir ile ayni anda ve es zamanli olarak Sarkoy den Osmanli birliklerinin saldiriya kalkmasi ve Bulgar Ordusunu soka ugratmak uzerine kuruluydu Bu amacla 7 Subat ta 15 000 askerden olusan 10 Osmanli kolordusu Yesilkoy Istanbul ve diger bircok limandan 32 nakliye gemisine yuklendi Uc zirhli kruvazor ve birkac kucuk gemiden olusan askeri bir filonun korumasi altinda cikarma alanina yaklastilar Cikarma 8 Subat ta Bolayir saldirisiyla ayni anda sabah 7 de baslayacakti Ancak hava kosullari ve planlamada hatalarla cikarma gecikti Bunu bilmeyen Bolayir daki Gelibolu Murettep kolordusu coktan planlandigi sekilde saldiriya baslamisti Oysaki Sarkoy deki birliklerin bosaltilmasi Sarkoy un 3 km batisinda Bulgar birlikleri tarafindan korunmayan bir kiyi seridinde saat 13 00 te baslayabildi Osmanli kuvvetleri sehrin dogusuna kuzeyine ve yakinlarina ilerledi ve iki Makedon Edirne Gonulluleri birligiyle karsilasti Bu birlikler Osmanli nin sayisal ustunlugune ragmen yine de orgutlu bir sekilde geri cekildikleri aksama kadar Sarkoy de kalip direnmeyi basardilar Bunun neticesinde ilerleyemeyen yardima gelemeyen Osmanli birlikleri Bolayir daki Gelibolu kolordusunu zora soktular 8 Subattaki Bolayir Muharebesi agir Osmanli kayiplari ve yenilgisi ile neticelendi Hedeflenen es zamanli saldiri plani basarisizliga ugradi Bununla birlikte Gelibolu kolordusunun yenilgisi ve harekatin Bolayir kolunun basarisizligina karsin Enver Pasa Sarkoy den kotu havaya ragmen saldirida israrliydi Yeni Osmanli birlikleri 9 Subat ta karaya cikti Ancak Bolayir daki birlikleri basarisizliga ugratan Bulgar komutanligi Makedon Edirne milislerinin tum ana birimlerini Tumgeneral Nikola Genev komutasindaki ikinci Trakya piyade bolumunun ikinci tugayini ve 50 piyade alayini buraya gondermisti Neticede 10 Subat ta Bulgar birlikleri bu defa taarruza gecerek Osmanli kuvvetlerini Marmara Denizi kiyilarina itti O zaman Gelibolu dan gelen Osmanli taarruzunun Bulayir Muharebesi nde bozguna ugratildigi iyice ortaya cikti Cikarmanin devami artik ise yaramaz hale geldi ve Osmanlilar geri cekilmek zorunda kaldi Bulgar topcusunun yogun bombardimani altinda 10 Kolordu yeniden gemilere yuklenerek Gelibolu na yenilgiye ugramis Bolayir Kolordusunun oldugu yere sevk edildi SonuclariBu basarisizlik neticesi Edirne ye Gelibolu tarafindan yardim etme imkani kalmadi Istanbul un savunulmasi Catalca ordusu nun basarisina kaldi Bu kanattan Edirne ye ilerleme yonunde Ikinci Catalca Muharebesi icindeki 16 19 Mart 1913 Osmanli saldirilari da basarisizlikla sonuclandi ve Edirne Bulgar ve yardima gelen Sirp birliklerinin eline gecti Osmanli Imparatorlugu Mayis 1913 te Londra Antlasmasi ile Midye Enez Hattina cekilip bu hattin disindaki yerleri Balkan Devletlerine birakmak zorunda kaldi 2 Balkan Savasi nin baslamasi ile Edirne Luleburgaz Kirklareli Dimetoka Osmanlilarca geri alinabildi Kaynakca a b Markov G Blgariya v Balkanskiya syuz sreshu Osmanskata imperiya 1912 1913 g Sofiya 1989 1 3 Srazhenieto klanica pri Bulair i Sharkoj 3 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ot sajta Knigi za Makedoniya 4 septemvri 2009 a b c Vchkov Aleksandr 2005 Balkanskata vojna 1912 1913 Anzhela ss 119 121 Vojnata mezhdu Blgariya i Turciya 1912 1913 Sofiya 1933 tom VII str 270 272Dis baglantilarBalkan Savasi 8 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde