Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Hinmatóoyalahtq'it ya da Şef Joseph veya Reis Joseph (: Hinmatóoyalahtq'it; Chief Joseph ya da Young Joseph 1840, , - 21 Eylül 1904, , Washington, ABD), Nimipuların Wallowa kolundan Kızılderili reisi. Babası Tuekakas'tır. Oregon'daki kabile topraklarının beyazların yerleşimine açılması üzerine, kabilesiyle birlikte Kanada'ya kaçma girişimi başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Pasifik Kuzeybatısı'nda yaşayan en güçlü kabilelerden biri olan Nez Percé'ler, 19. yüzyılın ilk yarısında beyazlarla iyi ilişkiler içindeydi. Birçok Nez Percé gibi Reis Joseph'in babası da Hristiyanlığı benimsemiş ve oğlunu bir misyoner okulunda okutmuştu. 1880'den sonra beyaz göçmenlerin Pasifik Kuzeybatısı'na doğru ilerlemesi üzerine, ABD bölgedeki Yerlileri topraklarını terk ederek küçük ve çoğu kez çekici olmayan yerleştirme kamplarında yaşamaya zorladı. Aralarında Reis Joseph'in babasının da bulunduğu bazı Nez Percé reisleri, görüşmeye katılanların kabilelerini temsil etmediğini belirterek, topraklarına ilişkin 1855 ve 1863 antlaşmalarının geçersiz olduğunu ileri sürdürler.
ABD, antlaşmaları kabul etmeyen Nez Percé'leri Idaho'daki bir yerleştirme kampına zorla götürmeye kalkınca (1877), babasının yerine geçmiş olan (1871) Reis Joseph gönülsüzce durumu kabullendi. Yolculuk hazırlıkları sürerken üç savaşçının bir grup beyaz göçmen ve altın arayıcısını öldürdüğünü öğrendi. ABD ordusunun misillemeye girmesinden çekindiği için yaklaşık 200-300 savaşçıyı ve ailelerini yanına alarak Kanada'ya doğru harekete geçti. 17 Haziran-30 Eylül 1877 arasında Oregon, Washington, Idaho ve Montana'dan geçerek 1.600 km'den fazla bir yol aldı. Kendisini izleyen sayıca 10 kat üstün ABD birliklerini sürekli atlattığı gibi birkaç kez de çatışmaya girerek bozguna uğrattı. Bu uzun kaçış sırasında tutsaklara insanca davranması, kadın çocuk ve yaşlıların sorunlarıyla ilgilenmesi ve gereken erzağı çalmayıp çiftçilerden ve dükkân sahiplerinden satın alması birçok beyazın hayranlığını kazandı.
Nez Percé'ler sonunda Kanada sınırına 65 km kala Montana'da Bearpaw Dağlarında çevrildiler. Reis Joseph 5 Ekim'de General 'a teslim olduğunda uzun yıllar hatırlanan dokunaklı bir konuşma yaptı;
Dinleyin beni reislerim, yüreğim yaralı, gönlüm acı içinde. Ama güneşin şu anda durduğu yerden başlayarak artık hiç savaşmayacağım.
Reis Joseph ve adamları önce Yerli Toprakları'ndaki (bugün Oklahoma) kıraç bir yerleştirme kampına gönderildi. Yerlilerin çoğu orada hastalandı ve öldü.Reis Joseph kabilesinin sağ kalan üyeleriyle Washington'daki bir yerleştirme kampına gitme iznini ancak 1885'te alabildi. Bu arada halkının eski topraklara geri gönderilmesi için Washington'a iki yolculuk yaparak başkan Theodore Roosevelt'le görüştü.
1855 yılında Şef Jozef’in babası olan yaşlı Jozef federal hükûmet’le insanlarını onlara ayrılan bölgenin içinde tutacak bir anlaşma imzaladı, 1863'te bir başka anlaşma daha imzaladı ama bu anlaşmayı kabilesi hiçbir zaman kabul etmedi.
Bu ikinci anlaşmanın (uygulanmayan ve kabul edilmeyen anlaşma) ardından şefliğe oğul Jozef geldi. (1877) Sonraki aylar savaş ve zorluklarla geçti. Halkın çoğu Federal Hükûmet tarafından Oklahoma'daki toplama kamplarına gönderildi. Gidenlerin çoğu açlıktan ve sıtmadan, öldü.
Jozef kendi ülkesine dönebilmek için her şeyi denedi. 1885 de kabilesinin çoğu üyesiyle birlikte Washington’a yine bir kampa gönderildi. Daha sonraki yıllarında ise pek çok kızılderili şefi gibi ülkesinden uzak bir sürgün olarak öldü. Oysa 1879 da tüm Amerika vatandaşlarına eşit haklar verilmişti. Ama Jozef bir daha topraklarını göremedi. Kamp doktoruna göre o üzüntüden ölmüştü.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddenin daha erisilebilir olmasi icin konusuna gore basliklara bolunmesi gerekmektedir Lutfen Bicem el kitabina uygun bir sekilde bolum baslik ve alt basliklari ekleyerek maddeyi duzenleyin Hinmatooyalahtq it ya da Sef Joseph veya Reis Joseph Hinmatooyalahtq it Chief Joseph ya da Young Joseph 1840 21 Eylul 1904 Washington ABD Nimipularin Wallowa kolundan Kizilderili reisi Babasi Tuekakas tir Oregon daki kabile topraklarinin beyazlarin yerlesimine acilmasi uzerine kabilesiyle birlikte Kanada ya kacma girisimi basarisizlikla sonuclanmistir Hinmatooyalahtq it Pasifik Kuzeybatisi nda yasayan en guclu kabilelerden biri olan Nez Perce ler 19 yuzyilin ilk yarisinda beyazlarla iyi iliskiler icindeydi Bircok Nez Perce gibi Reis Joseph in babasi da Hristiyanligi benimsemis ve oglunu bir misyoner okulunda okutmustu 1880 den sonra beyaz gocmenlerin Pasifik Kuzeybatisi na dogru ilerlemesi uzerine ABD bolgedeki Yerlileri topraklarini terk ederek kucuk ve cogu kez cekici olmayan yerlestirme kamplarinda yasamaya zorladi Aralarinda Reis Joseph in babasinin da bulundugu bazi Nez Perce reisleri gorusmeye katilanlarin kabilelerini temsil etmedigini belirterek topraklarina iliskin 1855 ve 1863 antlasmalarinin gecersiz oldugunu ileri surdurler ABD antlasmalari kabul etmeyen Nez Perce leri Idaho daki bir yerlestirme kampina zorla goturmeye kalkinca 1877 babasinin yerine gecmis olan 1871 Reis Joseph gonulsuzce durumu kabullendi Yolculuk hazirliklari surerken uc savascinin bir grup beyaz gocmen ve altin arayicisini oldurdugunu ogrendi ABD ordusunun misillemeye girmesinden cekindigi icin yaklasik 200 300 savasciyi ve ailelerini yanina alarak Kanada ya dogru harekete gecti 17 Haziran 30 Eylul 1877 arasinda Oregon Washington Idaho ve Montana dan gecerek 1 600 km den fazla bir yol aldi Kendisini izleyen sayica 10 kat ustun ABD birliklerini surekli atlattigi gibi birkac kez de catismaya girerek bozguna ugratti Bu uzun kacis sirasinda tutsaklara insanca davranmasi kadin cocuk ve yaslilarin sorunlariyla ilgilenmesi ve gereken erzagi calmayip ciftcilerden ve dukkan sahiplerinden satin almasi bircok beyazin hayranligini kazandi Nez Perce ler sonunda Kanada sinirina 65 km kala Montana da Bearpaw Daglarinda cevrildiler Reis Joseph 5 Ekim de General a teslim oldugunda uzun yillar hatirlanan dokunakli bir konusma yapti Dinleyin beni reislerim yuregim yarali gonlum aci icinde Ama gunesin su anda durdugu yerden baslayarak artik hic savasmayacagim Reis Joseph ve adamlari once Yerli Topraklari ndaki bugun Oklahoma kirac bir yerlestirme kampina gonderildi Yerlilerin cogu orada hastalandi ve oldu Reis Joseph kabilesinin sag kalan uyeleriyle Washington daki bir yerlestirme kampina gitme iznini ancak 1885 te alabildi Bu arada halkinin eski topraklara geri gonderilmesi icin Washington a iki yolculuk yaparak baskan Theodore Roosevelt le gorustu 1855 yilinda Sef Jozef in babasi olan yasli Jozef federal hukumet le insanlarini onlara ayrilan bolgenin icinde tutacak bir anlasma imzaladi 1863 te bir baska anlasma daha imzaladi ama bu anlasmayi kabilesi hicbir zaman kabul etmedi Bu ikinci anlasmanin uygulanmayan ve kabul edilmeyen anlasma ardindan seflige ogul Jozef geldi 1877 Sonraki aylar savas ve zorluklarla gecti Halkin cogu Federal Hukumet tarafindan Oklahoma daki toplama kamplarina gonderildi Gidenlerin cogu acliktan ve sitmadan oldu Jozef kendi ulkesine donebilmek icin her seyi denedi 1885 de kabilesinin cogu uyesiyle birlikte Washington a yine bir kampa gonderildi Daha sonraki yillarinda ise pek cok kizilderili sefi gibi ulkesinden uzak bir surgun olarak oldu Oysa 1879 da tum Amerika vatandaslarina esit haklar verilmisti Ama Jozef bir daha topraklarini goremedi Kamp doktoruna gore o uzuntuden olmustu