Oklahoma (İngilizce telaffuz: ( dinle)) (Çerokice: Asgaya gigageyi/ᎠᏍᎦᏯ ᎩᎦᎨᏱ; ya da ᎣᎦᎳᎰᎹ (òɡàlàhoma), Pavnice: Uukuhuúwa,: Gahnawiyoˀgeh), ABD'nin merkezi güney bölgesinde yer alan eyaletidir. Oklahoma, 50 ABD eyaleti arasındaki ve en kalabalık 28. eyalettir. Eyaletin adı "kızıl millet" anlamına gelen okla ve humma kelimelerinden türetilmiştir. Eyaletin en büyük şehri ve başkenti Oklahoma City'dir.
Oklahoma | |
---|---|
Bayrak Mühür | |
Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
Başkent ve eyaletin en büyük şehri | Oklahoma City |
İdare | |
• Vali | (R) |
• Vali vekili | Matt Pinnell (R) |
• Üst meclis | |
• Alt meclis | |
• | (R) (R) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 181,038 km² |
• Kara | 177,660 km² (68,594 mil²) |
• Su | 3,377 km² (1,303 mil²) |
Rakım | 400 m |
En yüksek nokta | 1,516 m (4,973 ft) |
En alçak nokta | 88 m (288 ft) |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 3,963,516 |
• Yoğunluk | 21,3/km² |
Zaman dilimi | UTC-06.00 |
• Yaz (YSU) | UTC-05.00 |
ISO 3166 kodu | US-OK |
Resmî site ok.gov |
Tarih
Bölgede 15 bin yıl kadar önce Clovis ve Folsom Yerlilerinin yaşadığına ilişkin kanıtlar ortaya çıkarılmıştır.[] MS 500-1300 arasında çömlek, dokuma, heykel ve metal eşya yapımı alanında altın çağını yaşayan bölge Francisco Vásquez de Coronado'nun 1541'de bölgeye düzenlediği keşif seferleriyle beraber bir gerileme dönemine girdi. Bölge uzun yıllar İspanyol yönetimi altında kaldıktan sonra 1800'de Fransızların eline geçti. 1803'te Louisiana Alımı çerçevesinde ABD'ye bağlandı. 1828'de ABD Kongresi'nde alınan bir kararla Yerlilere ayrıldı. Amerikan İç Savaşı başlangıcında Beş Uygar Kabile'nin Güney eyaletleriyle bir dizi antlaşma imzalamaları üzerine 1865'ten sonra federal hükûmet bölgeye daha fazla müdahalede bulunmaya başladı. 1880'e gelindiğinde Yerli Toprakları olarak anılan bu bölgeye 60'tan fazla Yerli kabilesi yerleşmişti. 1889'da Kongre kararıyla Yerli Topraklarının bir bölümü beyazların yerleşimine açıldı. 1907'de Yerli Toprakları'nın geri kalan bölümünün Oklahoma topraklarına katılmasıyla oluşturulan Oklahoma Eyaleti ABD'nin 46. eyaleti oldu.
19 Nisan 1995'te eyaletin başkenti Oklahoma City'de bir kamu binasına yönelik olarak bombalı saldırı düzenlendi. 168 kişinin ölümü ve 800'ün üzerinde yaralanmayla sonuçlanan olayın 11 Eylül saldırılarından sonra ABD toprakları üzerinde gerçekleşmiş en büyük ikinci şiddet eylemi olduğu iddia edildiyse de sonraları bu olayın da 11 Eylül gibi derin şüpheler bırakan delillerle birlikte kapatıldığını söyleyen uzmanlar da vardır.
Coğrafya & iklim
ABD'nin en büyük coğrafi oluşumlarından üçü kısmen eyalet sınırları içinde kalır. Doğudaki , güneydeki ve eyaletin geri kalan kesiminde uzanan . Kuzeybatıdaki engebeli (en) güzel manzaralarıyla dikkat çeker. Eyaletin kuzey ve orta kesimlerinin sularını toplayan Red Irmağı(en) aynı zamanda eyaletin güney sınırını çizer.
Nüfus
Nüfus olarak ABD'nin 27. büyük eyaleti olan Oklahoma ülkenin en kalabalık yerli nüfusuna sahip ikinci eyaletidir. Amerikan Yerlileri nüfusun % 11.3'ünü oluşturur. Etnik dağılım; Beyazlar % 82,2, Siyahlar % 8,55 ve Asyalılar % 1,9 (2005).
Spor
Oklahoma City şehrinin takımı Oklahoma City Thunder NBA basketbol liginde mücadele etmektedir.
Ekonomi
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Kaynakça
- ^ Bureau, US Census (26 Nisan 2021). . The United States Census Bureau. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ . The Henry J. Kaiser Family Foundation. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016.
- ^ "Oklahoma - Definitions from Dictionary.com". Dictionary.com. 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007.
- ^ . 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2015.
- ^ . American Indian Studies Research Institute. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2012.
- ^ . 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2012.
- ^ 2007 Economic Census: Regions and Divisions 29 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., United States Census Bureau
- ^ Wright, Muriel (Haziran 1936). . Oklahoma State University. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.
Ayrıca bakınız
- en:Allen Williamson Bridge (bir köprü)
- en:John Jarman (bir siyasetçi)
- en:Gary Richardson (bir siyasetçi)
- en:Allen Williamson (bir siyasetçi)
- en:James Allen Williamson (bir siyasetçi)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oklahoma Ingilizce telaffuz ˌoʊkleˈhoʊme dinle Cerokice Asgaya gigageyi ᎠᏍᎦᏯ ᎩᎦᎨᏱ ya da ᎣᎦᎳᎰᎹ oɡalahoma Pavnice Uukuhuuwa Gahnawiyoˀgeh ABD nin merkezi guney bolgesinde yer alan eyaletidir Oklahoma 50 ABD eyaleti arasindaki ve en kalabalik 28 eyalettir Eyaletin adi kizil millet anlamina gelen okla ve humma kelimelerinden turetilmistir Eyaletin en buyuk sehri ve baskenti Oklahoma City dir OklahomaEyaletBayrakMuhurUlkeAmerika Birlesik DevletleriBaskent ve eyaletin en buyuk sehriOklahoma CityIdare Vali R Vali vekiliMatt Pinnell R Ust meclis Alt meclis R R Yuzolcumu Toplam181 038 km Kara177 660 km 68 594 mil Su3 377 km 1 303 mil Rakim400 mEn yuksek nokta1 516 m 4 973 ft En alcak nokta88 m 288 ft Nufus 2020 Toplam3 963 516 Yogunluk21 3 km Zaman dilimiUTC 06 00 Yaz YSU UTC 05 00ISO 3166 koduUS OKResmi site ok govTarihBolgede 15 bin yil kadar once Clovis ve Folsom Yerlilerinin yasadigina iliskin kanitlar ortaya cikarilmistir kaynak belirtilmeli MS 500 1300 arasinda comlek dokuma heykel ve metal esya yapimi alaninda altin cagini yasayan bolge Francisco Vasquez de Coronado nun 1541 de bolgeye duzenledigi kesif seferleriyle beraber bir gerileme donemine girdi Bolge uzun yillar Ispanyol yonetimi altinda kaldiktan sonra 1800 de Fransizlarin eline gecti 1803 te Louisiana Alimi cercevesinde ABD ye baglandi 1828 de ABD Kongresi nde alinan bir kararla Yerlilere ayrildi Amerikan Ic Savasi baslangicinda Bes Uygar Kabile nin Guney eyaletleriyle bir dizi antlasma imzalamalari uzerine 1865 ten sonra federal hukumet bolgeye daha fazla mudahalede bulunmaya basladi 1880 e gelindiginde Yerli Topraklari olarak anilan bu bolgeye 60 tan fazla Yerli kabilesi yerlesmisti 1889 da Kongre karariyla Yerli Topraklarinin bir bolumu beyazlarin yerlesimine acildi 1907 de Yerli Topraklari nin geri kalan bolumunun Oklahoma topraklarina katilmasiyla olusturulan Oklahoma Eyaleti ABD nin 46 eyaleti oldu 19 Nisan 1995 te eyaletin baskenti Oklahoma City de bir kamu binasina yonelik olarak bombali saldiri duzenlendi 168 kisinin olumu ve 800 un uzerinde yaralanmayla sonuclanan olayin 11 Eylul saldirilarindan sonra ABD topraklari uzerinde gerceklesmis en buyuk ikinci siddet eylemi oldugu iddia edildiyse de sonralari bu olayin da 11 Eylul gibi derin supheler birakan delillerle birlikte kapatildigini soyleyen uzmanlar da vardir Cografya amp iklimABD nin en buyuk cografi olusumlarindan ucu kismen eyalet sinirlari icinde kalir Dogudaki guneydeki ve eyaletin geri kalan kesiminde uzanan Kuzeybatidaki engebeli en guzel manzaralariyla dikkat ceker Eyaletin kuzey ve orta kesimlerinin sularini toplayan Red Irmagi en ayni zamanda eyaletin guney sinirini cizer NufusNufus olarak ABD nin 27 buyuk eyaleti olan Oklahoma ulkenin en kalabalik yerli nufusuna sahip ikinci eyaletidir Amerikan Yerlileri nufusun 11 3 unu olusturur Etnik dagilim Beyazlar 82 2 Siyahlar 8 55 ve Asyalilar 1 9 2005 SporOklahoma City sehrinin takimi Oklahoma City Thunder NBA basketbol liginde mucadele etmektedir EkonomiBu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor Kaynakca Bureau US Census 26 Nisan 2021 The United States Census Bureau 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2021 The Henry J Kaiser Family Foundation 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2016 Oklahoma Definitions from Dictionary com Dictionary com 15 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2007 2 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2015 American Indian Studies Research Institute 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2012 21 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2012 2007 Economic Census Regions and Divisions 29 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde United States Census Bureau Wright Muriel Haziran 1936 Oklahoma State University 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2007 Ayrica bakinizen Allen Williamson Bridge bir kopru en John Jarman bir siyasetci en Gary Richardson bir siyasetci en Allen Williamson bir siyasetci en James Allen Williamson bir siyasetci