1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı, Fatih Sultan Mehmet döneminden beri yapılan ilk Osmanlı-Venedik Savaşı'dır. Savaş, Osmanlıların deniz üstünlüğünün önemli derece arttığını göstermiştir. Sonunda 1502 yılında imzalanan '"1502 İstanbul Ateşkes Muahedesi" ve "1503 İstanbul Anlaşmasi" ile barış sağlandı.
1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Osmanlı-Venedik Savaşları | |||||||
Sapienza Deniz Muharebesi | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Venedik Cumhuriyeti İspanya Fransa Krallığı | Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Antonio Grimani | Kemal Reis |
Savaştan önce
Osmanlı Sultanı II. Bayezid ve Venedik Cumhuriyeti docesi hükûmet sürmesinin başlarında yaklaşık olarak 1490 itibaren Osmanlı-Venedik ilişkileri bozulmaya başladı. Venedik, Osmanlıların giderek artan gücünden kaygılanıyor ve elinden geldiğince Osmanlıları yıpratmaya çalışıyordu.
Fatih Sultan Mehmet döneminde,Osmanlı'larla Venedik 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı olarak da anılan uzun süren bir savaş yapılmışlardı.Bu savaşı Osmanlılar kazanmıştı. 1479'da yapılan anlaşmayla Ege Denizi'ndeki bazı adaları Osmanlılara kaptıran Venedik, bu toprakları da geri almak için de Osmanlılara karşı çabalarını artırdı. Osmanlı devleti aleyhinde Venedik Cumhuriyeti çabaları, Fatih Sultan Mehmet'in ardılı Sultan II. Bayezid'in tepkisini çekiyordu.
1481 yılında Fatih Sultan Mehmet öldüğünde, ülkede taht kavgası baş göstermişti. Fatih'in en sevdiği oğlu olan Şehzade Cem, ağabeyi ve tahtın varisi II. Bayezid'e yenilmiş ve Anadolu'dan kaçmıştı. Ancak önce Saint Jean Şövalyeleri'ne, sonra da Papalık'a esir düşmüş, Avrupalıların elinde oyuncak gibi II. Bayezid'e karşı koz olarak kullanılmış ve sonunda II. Bayezid'in ödediği büyük paralarla 1495'te Papa Alexander Borgia tarafından zehirletilerek öldürülmüştü. Cem Sultan'ı oyuncak gibi kullananlar arasında Venedik Cumhuriyeti de vardı. Saltanatının başından beri Venedik'e düşman olan II. Bayezid, Venedik'e hak ettiği dersi vermek istiyordu. Gitgide kötüleşen ilişkiler sonucu nihayet 1499'da gerçek savaş patlak verdi.
İlk savaş yılları
II. Bayezid, Venedik seferine çıkmak amacıyla 31 Mayıs 1499'da İstanbul'dan ayrıldı. Donanmayı o sıralarda Venedik hâkimiyetinde olan Kıbrıs Adası'nın üzerine göndermek suretiyle, Kıbrıs'ın tehdit altında olduğu izlenimini verdirerek Venedikli'lerin kuvvetlerini dağıtmayı başarmıştı. Amiral Melchior Trevisano, Mora'daki Venedik üslerinin başkumandanı tayin edildi ve hummalı bir savunma hazırlığına başlandı.
Sultan Vardar Yenicesi'ne geldi. Burada Rumeli Beylerbeyi Koca Mustafa Paşa, Venedikli'lerin elindeki İnebahtı üzerine gönderildi. 1493'ten beri Kaptan-ı Derya'lık görevinde bulunan Küçük Davut Paşa Mora sularındaydı.
200 parçalık büyük Venedik Donanması, Osmanlı Donanması'nı Mora sularından uzaklaştırmak maksadıyla Modon açıklarına gelmişti. Donanmanın başında Amiral Antonio Grimaldi vardı. Mora'nın güneybatı ucundaki Gallo Burnu'nun açıklarında iki dev Donanma karşı karşıya geldi. Donanmayı Hümayun'u Kemal Reis idare ediyordu.
Sağ cenahın kumandanı Barak Reis amiral gemisini düşman gemilerinin arasına sürdü. Onlarca Venedik gemisi bu gemiyi indirmek için çalışıyorlardı. Düşman gemilerinin en yoğun olduğu bölgeye girip, gemideki barut deposunu ateşe veren Barak Reis, büyük bir patlamaya ve onlarca Venedik gemisinin infilakına neden oldu. Lakin kendisi ile birlikte 500 levent de ölenler arasındaydı. Bu hadisenin ardından taarruza geçen Osmanlı Donanması Venedikli'leri perişan etti.
Sapienza Deniz Savaşı ismi ile tarihe geçen bu savaş Osmanlıların tarihte kazandıkları ilk açık deniz savaşıdır. Büyük kahramanlıklarından dolayı Sapienza adasına Barak Reis adası adı verildi. Venedik Elçisi Alvise Manenti devletine gönderdiği raporda Osmanlı Sadrazamı'nın elçiye
Sen Sinyoria hükûmetine söyle artık deniz ile evlenmesini bıraksınlar; artık sıra bize gelmiştir.
dediğini bildirmiştir. Bu zaferin ardından Venedik üslerini koruyacak bir kuvvet mevcut değildi.
30 Ağustos 1499'da, Sapienza Zaferi'nden 33 gün sonra İnebahtı Kalesi'de Osmanlı'nın olmuştu. Bölgedeki Venedik Amirali'nin büyük donanması ile geri çekilmesi kaledekilerin maneviyatını bozmuş, kale komutanı kaleyi teslim etmişti. Osmanlı Ordusu için sıra, Mora'daki 3 büyük Venedik üssü olan ve Venedik'in düşman gözlemek için kullandığı Koron ve Modon kaleleri ile Navarin kalesine sıra gelmişti.
Ancak bu sıralarda 1479'dan bu yana Osmanlı hâkimiyetinde olan Kefalonya adasına Venedik asker çıkarıp işgal etmişti. Ardından önceleri kendi hâkimiyetlerinde olan Preveze'deki Osmanlı tersanelerini basıp, kızaktaki gemileri yakmışlar fakat geri püskürtülmüşlerdi.
Modon Kuşatması
Modon Deniz Muharebesi
Dıraç kuşatması
Fransızların Midilli Kuşatması
Papa'nın teşviki ile Fransa da, Venedik'in müttefiki olarak Osmanlı'ya karşı savaş açmıştı. 1501 yılının Eylül ayında Ege Denizi'ne giren Fransız donanması 10.000 piyade taşıyordu. Eylül ayı ortalarında da Midilli muhasarası başladı. Bunun üzerine Sultan Bayezid'in Manisa sancakbeyi olan ikinci oğlu Şehzade Korkut, şimdiki Ayvalık'a gelerek 800 kişilik yardımcı kuvveti adaya geçirmişti. Ekim ayı sonlarında Osmanlı Donanması'nın Çanakkale Boğazı'ndan çıktığını öğrenen Fransızlar 6 haftadan beri devam ettirdikleri kuşatmayı kaldırmış ve Mora'nın güneyindeki Çuha Adası açıklarına gelmişlerdi. Burada müthiş bir fırtınaya kapılan donanmadan yalnızca birkaç yüz kişi kurtulabilmişti.
Fransız donanması geri çekilirken, İspanyollar hazırladıkları donanma ile Ege'ye girmiş fakat Fransızlarla birleşemediklerinden dolayı hiçbir şey yapamadan geri dönmüşlerdir.
Savaşın son yılları ve Barış Anlaşması
Venedik, Osmanlı Devleti ile artık baş edemiyordu. Özellikle Osmanlı akıncılarının yapmış olduğu her akın Venedik için büyük bir tehlike idi. Zira Osmanlıların her an için Venedik şehrine dahi girme ihtimali mevcuttu. Mora'dan tamamıyla atılan Venedik, denizlerde de faaliyet gösteremiyor, Kemal Reis başta olmak üzere Türk denizcileri Venedik'e göz açtırmıyorlardı.
Kefalonya gibi Aya Mavri adasını da işgal eden Venedik, 1502 yılının başlarında adayı ele geçirdi. Adayı korumakla görevli küçük yeniçeri müfrezesi vuruşmadan kaleyi teslim etmiş ve akabinde silahları ile birlikte İstanbul'a gelmişti. Sultan Bayezid düşmana karşı silah atmadan kaleyi teslim eden bu askerleri idam ettirdi. Birkaç ay sonra adaya gelen Kemal Reis 30 Ağustos 1502 tarihinde Venediklileri adadan çıkardı. 13 Ağustos 1502 tarihinde Venedik'in Arnavutluk'ta bulunan son üssü Dıraç'ın da Osmanlı'ya geçmesi ile Venedik'in Yunanistan gibi Arnavutluk'la da bir bağlantısı kalmadı.
Mora ve Arnavutluk'taki büyük üslerini ve denizlerdeki üstünlüğünü kaybeden Venedik için barıştan başka çözüm yolu kalmamıştı. 27 Eylül 1502'de kalabalık bir ekiple İstanbul'a gelen Venediklilerle 14 Aralık 1502'de 31 maddelik Osmanlı - Venedik Barış Antlaşması imzalandı.Yalnız Kefalonya adası Venedik'e bırakılmış, bunun dışındaki tüm fetihleri Venedik tanımıştı.
Dış bağlantılar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (8.baskı: 1998) Osmanlı Tarihi II. Cilt: İstanbul'un Fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın Ölümüne Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu
- Norris, John Julius, (1977) A History of Venice, Londra: Penguin,. (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1499 1503 Osmanli Venedik Savasi Fatih Sultan Mehmet doneminden beri yapilan ilk Osmanli Venedik Savasi dir Savas Osmanlilarin deniz ustunlugunun onemli derece arttigini gostermistir Sonunda 1502 yilinda imzalanan 1502 Istanbul Ateskes Muahedesi ve 1503 Istanbul Anlasmasi ile baris saglandi 1499 1503 Osmanli Venedik SavasiOsmanli Venedik SavaslariSapienza Deniz MuharebesiTarih1499 1503BolgeAdriyatik Iyon ve Ege DeniziSonucOsmanli zaferiTaraflarVenedik Cumhuriyeti Ispanya Fransa KralligiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAntonio GrimaniKemal ReisSavastan onceOsmanli Sultani II Bayezid ve Venedik Cumhuriyeti docesi hukumet surmesinin baslarinda yaklasik olarak 1490 itibaren Osmanli Venedik iliskileri bozulmaya basladi Venedik Osmanlilarin giderek artan gucunden kaygilaniyor ve elinden geldigince Osmanlilari yipratmaya calisiyordu Fatih Sultan Mehmet doneminde Osmanli larla Venedik 1463 1479 Osmanli Venedik Savasi olarak da anilan uzun suren bir savas yapilmislardi Bu savasi Osmanlilar kazanmisti 1479 da yapilan anlasmayla Ege Denizi ndeki bazi adalari Osmanlilara kaptiran Venedik bu topraklari da geri almak icin de Osmanlilara karsi cabalarini artirdi Osmanli devleti aleyhinde Venedik Cumhuriyeti cabalari Fatih Sultan Mehmet in ardili Sultan II Bayezid in tepkisini cekiyordu 1481 yilinda Fatih Sultan Mehmet oldugunde ulkede taht kavgasi bas gostermisti Fatih in en sevdigi oglu olan Sehzade Cem agabeyi ve tahtin varisi II Bayezid e yenilmis ve Anadolu dan kacmisti Ancak once Saint Jean Sovalyeleri ne sonra da Papalik a esir dusmus Avrupalilarin elinde oyuncak gibi II Bayezid e karsi koz olarak kullanilmis ve sonunda II Bayezid in odedigi buyuk paralarla 1495 te Papa Alexander Borgia tarafindan zehirletilerek oldurulmustu Cem Sultan i oyuncak gibi kullananlar arasinda Venedik Cumhuriyeti de vardi Saltanatinin basindan beri Venedik e dusman olan II Bayezid Venedik e hak ettigi dersi vermek istiyordu Gitgide kotulesen iliskiler sonucu nihayet 1499 da gercek savas patlak verdi Ilk savas yillari1480 lerde Osmanli savas gemisi Konrad Grunenberg cizimi II Bayezid Venedik seferine cikmak amaciyla 31 Mayis 1499 da Istanbul dan ayrildi Donanmayi o siralarda Venedik hakimiyetinde olan Kibris Adasi nin uzerine gondermek suretiyle Kibris in tehdit altinda oldugu izlenimini verdirerek Venedikli lerin kuvvetlerini dagitmayi basarmisti Amiral Melchior Trevisano Mora daki Venedik uslerinin baskumandani tayin edildi ve hummali bir savunma hazirligina baslandi Sultan Vardar Yenicesi ne geldi Burada Rumeli Beylerbeyi Koca Mustafa Pasa Venedikli lerin elindeki Inebahti uzerine gonderildi 1493 ten beri Kaptan i Derya lik gorevinde bulunan Kucuk Davut Pasa Mora sularindaydi 200 parcalik buyuk Venedik Donanmasi Osmanli Donanmasi ni Mora sularindan uzaklastirmak maksadiyla Modon aciklarina gelmisti Donanmanin basinda Amiral Antonio Grimaldi vardi Mora nin guneybati ucundaki Gallo Burnu nun aciklarinda iki dev Donanma karsi karsiya geldi Donanmayi Humayun u Kemal Reis idare ediyordu Sag cenahin kumandani Barak Reis amiral gemisini dusman gemilerinin arasina surdu Onlarca Venedik gemisi bu gemiyi indirmek icin calisiyorlardi Dusman gemilerinin en yogun oldugu bolgeye girip gemideki barut deposunu atese veren Barak Reis buyuk bir patlamaya ve onlarca Venedik gemisinin infilakina neden oldu Lakin kendisi ile birlikte 500 levent de olenler arasindaydi Bu hadisenin ardindan taarruza gecen Osmanli Donanmasi Venedikli leri perisan etti Sapienza Deniz Savasi ismi ile tarihe gecen bu savas Osmanlilarin tarihte kazandiklari ilk acik deniz savasidir Buyuk kahramanliklarindan dolayi Sapienza adasina Barak Reis adasi adi verildi Venedik Elcisi Alvise Manenti devletine gonderdigi raporda Osmanli Sadrazami nin elciye Sen Sinyoria hukumetine soyle artik deniz ile evlenmesini biraksinlar artik sira bize gelmistir dedigini bildirmistir Bu zaferin ardindan Venedik uslerini koruyacak bir kuvvet mevcut degildi 30 Agustos 1499 da Sapienza Zaferi nden 33 gun sonra Inebahti Kalesi de Osmanli nin olmustu Bolgedeki Venedik Amirali nin buyuk donanmasi ile geri cekilmesi kaledekilerin maneviyatini bozmus kale komutani kaleyi teslim etmisti Osmanli Ordusu icin sira Mora daki 3 buyuk Venedik ussu olan ve Venedik in dusman gozlemek icin kullandigi Koron ve Modon kaleleri ile Navarin kalesine sira gelmisti Ancak bu siralarda 1479 dan bu yana Osmanli hakimiyetinde olan Kefalonya adasina Venedik asker cikarip isgal etmisti Ardindan onceleri kendi hakimiyetlerinde olan Preveze deki Osmanli tersanelerini basip kizaktaki gemileri yakmislar fakat geri puskurtulmuslerdi Modon KusatmasiModon Deniz MuharebesiDirac kusatmasiFransizlarin Midilli KusatmasiPapa nin tesviki ile Fransa da Venedik in muttefiki olarak Osmanli ya karsi savas acmisti 1501 yilinin Eylul ayinda Ege Denizi ne giren Fransiz donanmasi 10 000 piyade tasiyordu Eylul ayi ortalarinda da Midilli muhasarasi basladi Bunun uzerine Sultan Bayezid in Manisa sancakbeyi olan ikinci oglu Sehzade Korkut simdiki Ayvalik a gelerek 800 kisilik yardimci kuvveti adaya gecirmisti Ekim ayi sonlarinda Osmanli Donanmasi nin Canakkale Bogazi ndan ciktigini ogrenen Fransizlar 6 haftadan beri devam ettirdikleri kusatmayi kaldirmis ve Mora nin guneyindeki Cuha Adasi aciklarina gelmislerdi Burada muthis bir firtinaya kapilan donanmadan yalnizca birkac yuz kisi kurtulabilmisti Fransiz donanmasi geri cekilirken Ispanyollar hazirladiklari donanma ile Ege ye girmis fakat Fransizlarla birlesemediklerinden dolayi hicbir sey yapamadan geri donmuslerdir Savasin son yillari ve Baris AnlasmasiVenedik Osmanli Devleti ile artik bas edemiyordu Ozellikle Osmanli akincilarinin yapmis oldugu her akin Venedik icin buyuk bir tehlike idi Zira Osmanlilarin her an icin Venedik sehrine dahi girme ihtimali mevcuttu Mora dan tamamiyla atilan Venedik denizlerde de faaliyet gosteremiyor Kemal Reis basta olmak uzere Turk denizcileri Venedik e goz actirmiyorlardi Kefalonya gibi Aya Mavri adasini da isgal eden Venedik 1502 yilinin baslarinda adayi ele gecirdi Adayi korumakla gorevli kucuk yeniceri mufrezesi vurusmadan kaleyi teslim etmis ve akabinde silahlari ile birlikte Istanbul a gelmisti Sultan Bayezid dusmana karsi silah atmadan kaleyi teslim eden bu askerleri idam ettirdi Birkac ay sonra adaya gelen Kemal Reis 30 Agustos 1502 tarihinde Venediklileri adadan cikardi 13 Agustos 1502 tarihinde Venedik in Arnavutluk ta bulunan son ussu Dirac in da Osmanli ya gecmesi ile Venedik in Yunanistan gibi Arnavutluk la da bir baglantisi kalmadi Mora ve Arnavutluk taki buyuk uslerini ve denizlerdeki ustunlugunu kaybeden Venedik icin baristan baska cozum yolu kalmamisti 27 Eylul 1502 de kalabalik bir ekiple Istanbul a gelen Venediklilerle 14 Aralik 1502 de 31 maddelik Osmanli Venedik Baris Antlasmasi imzalandi Yalniz Kefalonya adasi Venedik e birakilmis bunun disindaki tum fetihleri Venedik tanimisti Dis baglantilarUzuncarsili Ismail Hakki 8 baski 1998 Osmanli Tarihi II Cilt Istanbul un Fethinden Kanuni Sultan Suleyman in Olumune Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0012 X Norris John Julius 1977 A History of Venice Londra Penguin ISBN 0141013836 Ingilizce