Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1793 Philadelphia sarıhumma salgını sonucu 1 Ağustos ve 9 Kasım tarihleri arasında 5.000 veya daha fazla insanın öldüğü resmi olarak belgelenmiştir. Ölenlerin büyük çoğunluğu sarıhumma sebebiyle öldü, salgının 50.000 kişiye bulaşması salgını ABD tarihinin en ciddi salgınlarından biri yapmaktadır. Eylül ayının bitimiyle beraber, 20.000 insan şehirden kaçtı. Ekim ayında ölüm oranı zirve yapsa da don olayı sivrisinekleri öldürdü ve Kasım ayında salgına son verdi. Doktorlar çeşitli tedaviler denediler, ancak ne ateşin sebebi, ne de hastalığın sivrisinekler aracılığıyla bulaştığı bilinmiyordu (on dokuzuncu yüzyılın sonlarında anlaşıldı).
Başkan ve yirmi dört kişiden oluşan komite Bush Hill'da acil durum toplantısı yaptılar ve oluşabilecek krizlere karşı önlem aldılar. Yerli Afrikalıların, yaz aylarında ateş salgınlarının en yaygın kaynağı olan malarya hastalığı geçirmiş olmalarından dolayı yeni hastalığa karşı kısmi bağışıklığa sahip olacağı gibi yanlış bir düşünceye dayanarak, Serbest Afrika Toplumu'nun bölgeye yardım yapması yönetim tarafından önerildi ve üyeler tarafından kolayca kabul edildi. Siyahi hemşireler hasta yardımı yaptı ve grup liderleri insanların dokunmaya cesaret edemeyeceği cesetleri taşıması için ekstra erkekler ayarladı. Kente getirilen siyahiler beyazlarla aynı oranda öldüler, yaklaşık 240 siyahi aynı anda öldü. Bazı komşu şehirler Philadelphialı mültecileri hastalık taşıma ihtimallerinden dolayı reddettiler. Baltimore ve New York gibi büyük liman şehirleri, Philadelphia'dan gelen mülteci ve mallara karşı karantinaya alındı, ancak New York şehre mali yardım gönderdi.
Başlangıcı
1793'ün ilkbaharında, bazıları köle olan Fransız sömürge mültecileri Cap-Haïtien, Saint-Domingue'den köle devrimi sebebiyle, adanın kuzeyinden 2,000 mülteci kaçtı. Philadelphia limanına ulaştılar, bu şekilde şehirde Ağustos ayında son 30 yıldaki ilk salgın vakası görüldü. Büyük ihtimalle mülteciler ve gemiler sarıhumma virüsünü ve sivrisinekleri beraberinde getirdiler. Bu hastalık sivrisinek sokmasıyla bulaşır. Sivrisinekler ufak bir durdun su kaynağında kolayca çoğalabilirler. Tıp topluluğu ve diğerleri 1793'te sarıhumma ve diğer hastalıkların bulaşmasında sivrisineklerin rolünü anlamadılar. Doktorlar ve salgından kurtulanlar krizi anlayabilmek için geniş kapsamlı yazılar yazdılar. (Hesaplarının birçoğu aşağıda bulunan Birincil kaynaklar bölümünde görüldüğü gibi çevrimiçi olarak da mevcuttur.)
ABD'nin limanlarında ve kıyılarında ve hatta kuzeydoğusunda hastalık yaygın olduğundan ağustos ve eylül ayları "hasta mevsim" olarak kabul edildi. Güneyde ise, yetiştiriciler ve zengin insanlar bu mevsimde ülkeden ayrılacak maddiyata sahipti. Yerliler, özellikle yeni gelenlerin "baharat" almak zorunda kaldıklarını ve bölgedeki ilk yıllarında mevsimsel olduğu düşünülen baharatlardan dolayı öleceklerini düşünüyorlardı. Philadelphia, ABD'nin geçici başkentiydi ve hükûmet sonbaharda geri dönecekti. Başkan Washington şehri terk etti.
Ağustos ayının başlarında sarıhumma'dan dolayı ölen iki kişi bölgeye yeni gelmiş mültecilerdi, biri İrlanda diğeri Saint-Domingue'den gelmişti. Ölümlerini açıklayan bildiri ölümlerinden bir ay sonra ilanda yayınlandı. İrlandalı kadını iyileştirmesi için bölgeye gönderilen doktor hastanın durumu karşısında şok geçirdi ve tedavisi hastayı kurtaramadı.
Salgının ilanı
İki hasta sonra ateş vakalarının artması sonucu, 1762 yılındaki sarıhumma vakasında çırak olan Dr. Benjamin Rush, sarıhummanın geri döndüğünü anladı. Rush, meslektaşlarını ve hükûmeti kentin bir salgınla karşı karşıya olduğunu bildirdi "çok bulaşıcı, hem de ölümcül... sarıhumma" Alarma ek olarak, çoğu ateşten farklı olarak, başlıca kurbanlar çok genç ya da çok yaşlı değildi. Erken ölümlerin çoğu, liman bölgesindeki gençler ve ailelerin başlarıydı. Saint-Domingue'daki mültecilerin hastalığı taşıdığına inandılar, şehre 2-3 hafta mültecilerin ve mallarının girmesini engellemek için karantina uygulandı, ama salgın büyük ölçüde yayılmış olduğundan fayda etmedi.
Zamanının yaklaşık 50.000 sakiniyle ABD'deki en büyük şehirdi, nispeten kompakttı ve çoğu ev Delaware Nehri üzerindeki büyük limanının yedi blokundaydı. İskele tesisatı, şehrin güneyindeki Southwark'tan Kensington'a uzanmaktadır. Ateş vakaları ilk başta Arch Street iskelesi çevresinde görüldü. Rush, ateşe neden olan şeyin limanının yakınlarında bulunan hasar görmüş kahveler olduğunu iddia etti. Kısa bir zaman sonra Kensington'da da vakalar görülmeye başlandı. Liman devlet ekonomisi için kritik önem taşıyordu ve Pennsylvania valisi Thomas Mifflin'in bölgenin sağlığına korumak adını sorumluluğu vardı. Liman hekimi Dr. James Hutchinson'dan koşulları değerlendirmesini istedi. Doktor, Arch Street iskelesinin yakınındaki yaklaşık 400 sakininin 67'sinin hasta olduğunu keşfetti; ancak sadece 12 tanesi "kötü huylu ateşti" Rush ve diğerlerinin uyarısıyla Belediye Başkanı Matthew Clarkson, kentin tıp birliğinin Hekimler Koleji'nden toplanıp hükûmetin ve vatandaşların nasıl bir yol izleyeceği konusunda tavsiyelerde bulunmalarını istedi.
Rush daha sonra bazı erken vakaları anlattı: 7 Ağustosta, baş ağrısı, ateş ve kusma sorunları olan bir genci tedavi etti ve ayın 15'inde erkek kardeşini tedavi etti. Aynı günde tedavi ettiği bir kadın sarıya döndü. Ayın 18. gününde ateşlenen kişinin üçüncü günde nabzı yoktu, soğuk, pütürlü ve sarıydı, ancak yatağına oturabiliyordu. Birkaç saat sonra öldü. Ayın 19'unda Rush'un ziyaret ettiği kadın saatler içerisinde öldü. Bir başka doktor, kapısının önünde beş kişinin öldüğünü söyledi. Bu kurbanlardan hiçbiri yakın zamanda şehre gelmiş bir göçmen değildi.
Üniversite, Rush başkanlığındaki bir komisyon tarafından yazılmış ve ateşin "ilerlemesini" önlemek için 11 önlem olduğunu öne süren bir mektup yayınladı. Vatandaşları yorgunluk, sıcak güneş, gece havası, çok fazla likör ve direnişlerini azaltabilecek başka herhangi bir şeyden kaçınmaya uyardılar. Hastalıklı kişilerin olduğu odaya giren ziyaretçilerin sirke ya da kafur kullanmaması gerektiği konusunda uyardılar. Belediye yetkilerinin dikkat etmesi gereken şeyleri sıraladılar: kilise çanlarını kullanmayı durdurma ve cenazeleri özel yapma; iskele ve sokakları temizleme; oksijen miktarını artırmak için sokakta barut patlatma. Herkes hasta ile gereksiz temastan kaçınmalıdır. Kentte kalan kişilere selam vermek ve bölgeyi temizlemek için özel mürettebat gönderildi. Many of those who could, left the city.
Evli bir Quaker kadını olan Elizabeth Drinker, bir dergiye yıllarca yazdığı yazılarda; 23 Ağustos - 30 Ağustos tarihleri arasında yaptığı gözlemde, hastalığın kentte yayılmasını ve ölümlerin hızlı bir şekilde artmasının hikâyesini anlatıyor. Ayrıca şehri terk eden birçok insanı da anlatıyor.
Geçici hastahaneler
O zamanki tüm hastahaneler gibi Pensilyanya Hastahanesi de bulaşıcı hastalıklara sahip hastaları kabul etmiyordu. The Guardians of the Poor adlı kuruluş şehir dışındaki 150 dönümlük arazi olan Bush Hill'ı satın aldı, sahibi William Hamilton uzun süredir İngilteredeydi. Zamanının devlet başkanı John Adams kısa bir zaman önce ana binayı kiralamıştı, bu yüzden sarıhumma hastaları ek binalara yerleştirildi. Hemşireler, kentten gelen ve hastaları günlük olarak ziyaret edecek olan genç hekimlerin emirleri altında hastaları tedavi etmek için binalarda tutuldu. Ağustosun sonlarında kentte alışa gelmemiş bir yoğunluk vardı. Kırsal bölgede akrabaları olan çoğu kişi yazı daha soğuk olan kırsal bölgelerde geçiriyordu. Eylülün başlangıcıyla, İngiltere'den gelen malların sayısının artmasıyla sevkiyatlar arttı.
Panik ve mülteciler
Kolej'in 25 Ağustos'taki danışmanlığı ve Dr. Hutchinson'un 7 Eylül'de sarıhumma nedeniyle ölümü arasında geçen sürede panik şehre yayıldı; daha fazla insan şehirden kaçtı. 1 Ağustos ve 7 Eylül arasında, şehirdeki 456 insan öldü. 8 Eylülde 42 ölüm rapor edild. Eylül ayında ulusal liderlerle birlikte tahminin 20,000 kişi şehri terk etti. 26 Ekime kadar günlük ölüm sayısı 30'un altına düşmedi.En fazla ölümün yaşandığı hafta 711 kişi ile 7-13 Ekim arasındaydı.
Bazı komşu kasabalar kasabaya mülteci girmesini engellemek için devriyeler görevlendirdi. Baltimore ve New York'un önemli limanları, mültecilerin girişine izin vermedi ve haftalar boyunca Philadelphia'dan gelen malları ve eşyaları karantinaya aldı.
Salgının bitişi
Doktorlar, vaizler ve sıradan kişiler, epideminin sonbaharın gelmesiyle biteceğini ümit etti. İlk başta mevsimsel bir "ekvatoral fırtına," veya her sene belli vakitlerde olan kasırganın ateşi bitireceğini umdular. Eylülün sonunda meydana gelen şiddetli yağışların vaka oranını arttırdığı düşünülüyordu. Bölgenin sakinleri geceleri beklenen dondurucu soğukların hastalık vakalarını azaltmasını bekledi. Ekimin ilk 2 haftasında kriz zirve noktasına ulaştı ve kasvet şehre yayıldı. Çoğu kilise halka hizmet vermeyi bıraktı ve postaneler vakaların daha az olduğu bölgelere taşındılar. Fırıncılar ekmek yapıp dağıtmaya devam ettiler. Belediye Başkanı Komitesinin birkaç üyesi öldü. Afrikalı-Amerikalı hemşireler de ateşin etkisiyle ölmeye başladı. Arabalar hastaları Bush Hill'a, ölüleri ise mezarlığa götürdü. Doktorlarda hastalanıp öldüler, bu yüzden hastalarla ilgilenecek kişi sayısı azaldı. Rush'un üç tane çırağı ve kız kardeşi öldü; evden ayrılmak için çok hastaydı. Bu ölüm haberleri, Rush'un yöntemleri hakkında şüpheler verdi, ancak bu kurbanların hiçbiri Rush'un yöntemlerini uygulamamıştı.
Bağışıklıkları olduğunu düşünen Saint-Domingue'den gelen mülteciler sokakları özgürce kullandı, ancak diğer sakinler sokakları kullanmamaya başladı. Şehri terk etmemiş olanlar evlerinde salgının bitmesini beklemeye başladı. Belediye Başkanı Komitesi ölüler hakkında hızlı bir nüfus sayımı yaptığında, ölenlerinin çoğunluğunun ana sokakların arkasında, sokaklarda bulunan evlerde ölen fakir insanlar olduğunu bulmuşlardı.
16 Ekim'de, hava soğumaya başladığı zaman, bir gazete "Kötü niyetli ateş azalmaya başladı." şeklinde haber yaptı. Dükkanlar 25 Ekimde yeniden açılmaya başladı, çoğu aile evlerine geri döndü, Londra merkezli gemiler mal getirmeye yeniden başladı ve bu limanı canlandırdı. Belediye Başkanı Komitesi, şehir dışındaki kişilere dönmek için bir hafta veya 10 gün beklemelerini istedi. Kapatılan evleri temizleme talimatını yayınladı, bu sebeple havalandırma için evdeki tüm camların ve kapıların açık vaziyette tutulması tavsiye edildi.
Ancak, bazı sıcak günlerden sonra ateş vakaları tekrarlandı. Nihayet 13 Kasımda posta arabaları yeniden hizmete başladı. Bir tüccar, sokakların kargaşalı olduğunu ve şarap, şeker, rom, kahve, pamuk vb. ürünlere yoğun talep olmasından dolayı iskelelerin çalışamaz duruma geldiğini bildirdi. Kapıcılar oldukça fırsatçıydı ve yaptıkları her şey için abartılı bir ücret talep ediyorlardı. 14 Kasımda, Belediye Başkanı Komitesi evlerin, giysilerin ve yatak takımlarının temizlenmesi gerektiği söyledi, ancak herkesin şehre salgına yakalanma tehlikesi olmadan gelebileceğini de belirtti.
Popüler kültüre etkileri
Birkaç roman Philadelphia salgınını konu aldı. Bunlardan bazıları:
- Charles Brockden Brown, Arthur Mervyn (1799)
- Silas Weir Mitchell, The Red City (1909)
- Laurie Halse Anderson, Fever 1793 (2000)
Kaynakça
Birincil kaynaklar
- Allen, Richard; Absalom Jones (1794). A Narrative of the Proceedings of the Black People, During the Late Awful Calamity in Philadelphia in the Year 1793. Philadelphia: Franklin's Head.
- Carey, Mathew.A Short Account of the Malignant Fever, Lately Prevalent in Philadelphia (1793), text online, National Library of Medicine, National Institutes of Health
- Common Council, Philadelphia (1794). Minutes of the Proceedings of the Committee Appointed on the Date of 14 September to Alleviate the Suffering of the Afflicted. Google E-Book.
- Currie, William (1793). "A Description of the Malignant, Infectious Fever prevailing at Present in Philadelphia". Philadelphia: Thomas Dobson. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2017.
- Drinker, Elizabeth (1889). Biddle, Henry D. (Ed.). Extracts from the Journal of Elizabeth Drinker, From 1759 to 1807, A.D. Philadelphia: J.B. Lippincott Company. 7 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2017.
- Helmuth, J. Henry C. (1794). . Charles Erdmann tarafından çevrildi. Jones, Hoff & Derrick. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2017., Open Collections Program: Contagion, Harvard University Library
- Rush, Benjamin (1794). An Account of the Bilious Remitting Yellow Fever as it appeared in the City of Philadelphia in 1793. Google E-Book.
İkincil kaynaklar
- Barnard, Bryn (2005). Outbreak! Plagues That Changed History. New York: Crown Publishers. ISBN .
- Garret, Laurie (1994). The Coming Plague: Newly Emerging Diseases in a World Out of Balance. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN .
- Jacobs Altman, Linda (1998). Plague and Pestilence: A History of Infectious Disease. ABD: Enslow Publishing Inc. ISBN .
- Murphy, Jim (2003). An American Plague: The True and Terrifying Story of the Yellow Fever Epidemic of 1793. New York: Clarion Books. ISBN .
- Powell, John Harvey (1993) [1949]. Bring Out Your Dead: The Great Plague of Yellow Fever in Philadelphia in 1793. Reprint. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN .
- Yount, Lisa (2000). Epidemics. San Diego: Lucent Books. ISBN .
- "Part 3: Philadelphia/The Yellow Fever Epidemic". Africans in America. PBS Online. 1998. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2017.
- "The Yellow Fever Epidemic in Philadelphia, 1793". Harvard University Library Open Collections Programs. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2017.
- Özel
- ^ Arnebeck, Bob (30 Ocak 2008). . Benjamin Rush, Yellow Fever and the Birth of Modern Medicine. 7 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2008.
- ^ From Genetic resistance to malaria: "Where this parasite [p. falciparum] is endemic, young children have repeated malaria attacks. [...] Repeated malaria infections strengthen adaptive immunity and broaden its effects against parasites expressing different to the good old immunity against malaria."
- ^ a b Mark A. Smith, "Andrew Brown's 'Earnest Endeavor': The Federal Gazette 's Role in Philadelphia's Yellow Fever Epidemic of 1793", The Pennsylvania Magazine of History and Biography, Vol. 120, No. 4 (Oct., 1996), pp. 321–342, accessed 28 March 2012
- ^ Rush, Benjamin. " An Account of the Bilious Yellow Fever of 1793, 1794, p.6. Erişim tarihi: 31 Ocak 2012.
- ^ Currie, William, An Historical Account of the Climate and Diseases of the United States, Philadelphia: T. Dobson, 1792
- ^ Currie, William. "A Description of the Malignant, infectious Fever Prevailing at Present in Philadelphia, pp 29–30". 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2012.
- ^ Rush, p. 13.
- ^ Butterfield, L. H., editor, Letters of Benjamin Rush, vol. 2, p 641.
- ^ a b "Part 3: Philadelphia/The Yellow Fever Epidemic". Africans in America. PBS Online. 1998. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
- ^ Rush, p.17.
- ^ American Daily Advertiser, 28 August 1793.
- ^ Rush, pp. 9–11.
- ^ Rush, pp 21ff
- ^ Federal Gazette, 31 August 1793
- ^ Drinker, Elizabeth (1889). Biddle, Henry D. (Ed.). Extracts from the Journal of Elizabeth Drinker, From 1759 to 1807, A.D. Philadelphia: J.B. Lippincott Company. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2012.
- ^ Carey, Matthew. A Short Account of the Malignant Fever.... 1794,. ss. 19-20. 9 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2012.
- ^ Powell, J. H., Bring Out Your Dead, 1949, pp. 58–62.
- ^ a b Rush, pp. 129ff.
- ^ Federal Gazette, October 5, 1793.
- ^ Rush, pp.349–50.
- ^ Minutes, pp. 51, 241ff.
- ^ Federal Gazette, October 16, 1793
- ^ Federal Gazette, October 25m 1793.
- ^ Federal Gazette, November 1, 1793.
- ^ Welsh papers, November 13, 1793, Historical Society of Pennsylvania.
- ^ Minutes, p. 120.
Dış bağlantılar
- Film: The Great Fever 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., PBS American Experience program website, 30 October 2006
- John Mitchell Mason (1793). Sermon, preached September 20th, 1793; a day set apart, in the city of New-York, for public fasting, humiliation and prayer, on account of a malignant and mortal fever prevailing in the city of Philadelphia
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1793 Philadelphia sarihumma salgini sonucu 1 Agustos ve 9 Kasim tarihleri arasinda 5 000 veya daha fazla insanin oldugu resmi olarak belgelenmistir Olenlerin buyuk cogunlugu sarihumma sebebiyle oldu salginin 50 000 kisiye bulasmasi salgini ABD tarihinin en ciddi salginlarindan biri yapmaktadir Eylul ayinin bitimiyle beraber 20 000 insan sehirden kacti Ekim ayinda olum orani zirve yapsa da don olayi sivrisinekleri oldurdu ve Kasim ayinda salgina son verdi Doktorlar cesitli tedaviler denediler ancak ne atesin sebebi ne de hastaligin sivrisinekler araciligiyla bulastigi bilinmiyordu on dokuzuncu yuzyilin sonlarinda anlasildi Ilk salgin vakasinin goruldugu yer olan Arch Street iskelesi Baskan ve yirmi dort kisiden olusan komite Bush Hill da acil durum toplantisi yaptilar ve olusabilecek krizlere karsi onlem aldilar Yerli Afrikalilarin yaz aylarinda ates salginlarinin en yaygin kaynagi olan malarya hastaligi gecirmis olmalarindan dolayi yeni hastaliga karsi kismi bagisikliga sahip olacagi gibi yanlis bir dusunceye dayanarak Serbest Afrika Toplumu nun bolgeye yardim yapmasi yonetim tarafindan onerildi ve uyeler tarafindan kolayca kabul edildi Siyahi hemsireler hasta yardimi yapti ve grup liderleri insanlarin dokunmaya cesaret edemeyecegi cesetleri tasimasi icin ekstra erkekler ayarladi Kente getirilen siyahiler beyazlarla ayni oranda olduler yaklasik 240 siyahi ayni anda oldu Bazi komsu sehirler Philadelphiali multecileri hastalik tasima ihtimallerinden dolayi reddettiler Baltimore ve New York gibi buyuk liman sehirleri Philadelphia dan gelen multeci ve mallara karsi karantinaya alindi ancak New York sehre mali yardim gonderdi Baslangici1793 un ilkbaharinda bazilari kole olan Fransiz somurge multecileri Cap Haitien Saint Domingue den kole devrimi sebebiyle adanin kuzeyinden 2 000 multeci kacti Philadelphia limanina ulastilar bu sekilde sehirde Agustos ayinda son 30 yildaki ilk salgin vakasi goruldu Buyuk ihtimalle multeciler ve gemiler sarihumma virusunu ve sivrisinekleri beraberinde getirdiler Bu hastalik sivrisinek sokmasiyla bulasir Sivrisinekler ufak bir durdun su kaynaginda kolayca cogalabilirler Tip toplulugu ve digerleri 1793 te sarihumma ve diger hastaliklarin bulasmasinda sivrisineklerin rolunu anlamadilar Doktorlar ve salgindan kurtulanlar krizi anlayabilmek icin genis kapsamli yazilar yazdilar Hesaplarinin bircogu asagida bulunan Birincil kaynaklar bolumunde goruldugu gibi cevrimici olarak da mevcuttur ABD nin limanlarinda ve kiyilarinda ve hatta kuzeydogusunda hastalik yaygin oldugundan agustos ve eylul aylari hasta mevsim olarak kabul edildi Guneyde ise yetistiriciler ve zengin insanlar bu mevsimde ulkeden ayrilacak maddiyata sahipti Yerliler ozellikle yeni gelenlerin baharat almak zorunda kaldiklarini ve bolgedeki ilk yillarinda mevsimsel oldugu dusunulen baharatlardan dolayi oleceklerini dusunuyorlardi Philadelphia ABD nin gecici baskentiydi ve hukumet sonbaharda geri donecekti Baskan Washington sehri terk etti Agustos ayinin baslarinda sarihumma dan dolayi olen iki kisi bolgeye yeni gelmis multecilerdi biri Irlanda digeri Saint Domingue den gelmisti Olumlerini aciklayan bildiri olumlerinden bir ay sonra ilanda yayinlandi Irlandali kadini iyilestirmesi icin bolgeye gonderilen doktor hastanin durumu karsisinda sok gecirdi ve tedavisi hastayi kurtaramadi Salginin ilaniIki hasta sonra ates vakalarinin artmasi sonucu 1762 yilindaki sarihumma vakasinda cirak olan Dr Benjamin Rush sarihummanin geri dondugunu anladi Rush meslektaslarini ve hukumeti kentin bir salginla karsi karsiya oldugunu bildirdi cok bulasici hem de olumcul sarihumma Alarma ek olarak cogu atesten farkli olarak baslica kurbanlar cok genc ya da cok yasli degildi Erken olumlerin cogu liman bolgesindeki gencler ve ailelerin baslariydi Saint Domingue daki multecilerin hastaligi tasidigina inandilar sehre 2 3 hafta multecilerin ve mallarinin girmesini engellemek icin karantina uygulandi ama salgin buyuk olcude yayilmis oldugundan fayda etmedi Zamaninin yaklasik 50 000 sakiniyle ABD deki en buyuk sehirdi nispeten kompaktti ve cogu ev Delaware Nehri uzerindeki buyuk limaninin yedi blokundaydi Iskele tesisati sehrin guneyindeki Southwark tan Kensington a uzanmaktadir Ates vakalari ilk basta Arch Street iskelesi cevresinde goruldu Rush atese neden olan seyin limaninin yakinlarinda bulunan hasar gormus kahveler oldugunu iddia etti Kisa bir zaman sonra Kensington da da vakalar gorulmeye baslandi Liman devlet ekonomisi icin kritik onem tasiyordu ve Pennsylvania valisi Thomas Mifflin in bolgenin sagligina korumak adini sorumlulugu vardi Liman hekimi Dr James Hutchinson dan kosullari degerlendirmesini istedi Doktor Arch Street iskelesinin yakinindaki yaklasik 400 sakininin 67 sinin hasta oldugunu kesfetti ancak sadece 12 tanesi kotu huylu atesti Rush ve digerlerinin uyarisiyla Belediye Baskani Matthew Clarkson kentin tip birliginin Hekimler Koleji nden toplanip hukumetin ve vatandaslarin nasil bir yol izleyecegi konusunda tavsiyelerde bulunmalarini istedi Rush daha sonra bazi erken vakalari anlatti 7 Agustosta bas agrisi ates ve kusma sorunlari olan bir genci tedavi etti ve ayin 15 inde erkek kardesini tedavi etti Ayni gunde tedavi ettigi bir kadin sariya dondu Ayin 18 gununde ateslenen kisinin ucuncu gunde nabzi yoktu soguk puturlu ve sariydi ancak yatagina oturabiliyordu Birkac saat sonra oldu Ayin 19 unda Rush un ziyaret ettigi kadin saatler icerisinde oldu Bir baska doktor kapisinin onunde bes kisinin oldugunu soyledi Bu kurbanlardan hicbiri yakin zamanda sehre gelmis bir gocmen degildi Universite Rush baskanligindaki bir komisyon tarafindan yazilmis ve atesin ilerlemesini onlemek icin 11 onlem oldugunu one suren bir mektup yayinladi Vatandaslari yorgunluk sicak gunes gece havasi cok fazla likor ve direnislerini azaltabilecek baska herhangi bir seyden kacinmaya uyardilar Hastalikli kisilerin oldugu odaya giren ziyaretcilerin sirke ya da kafur kullanmamasi gerektigi konusunda uyardilar Belediye yetkilerinin dikkat etmesi gereken seyleri siraladilar kilise canlarini kullanmayi durdurma ve cenazeleri ozel yapma iskele ve sokaklari temizleme oksijen miktarini artirmak icin sokakta barut patlatma Herkes hasta ile gereksiz temastan kacinmalidir Kentte kalan kisilere selam vermek ve bolgeyi temizlemek icin ozel murettebat gonderildi Many of those who could left the city Evli bir Quaker kadini olan Elizabeth Drinker bir dergiye yillarca yazdigi yazilarda 23 Agustos 30 Agustos tarihleri arasinda yaptigi gozlemde hastaligin kentte yayilmasini ve olumlerin hizli bir sekilde artmasinin hikayesini anlatiyor Ayrica sehri terk eden bircok insani da anlatiyor Gecici hastahanelerO zamanki tum hastahaneler gibi Pensilyanya Hastahanesi de bulasici hastaliklara sahip hastalari kabul etmiyordu The Guardians of the Poor adli kurulus sehir disindaki 150 donumluk arazi olan Bush Hill i satin aldi sahibi William Hamilton uzun suredir Ingilteredeydi Zamaninin devlet baskani John Adams kisa bir zaman once ana binayi kiralamisti bu yuzden sarihumma hastalari ek binalara yerlestirildi Hemsireler kentten gelen ve hastalari gunluk olarak ziyaret edecek olan genc hekimlerin emirleri altinda hastalari tedavi etmek icin binalarda tutuldu Agustosun sonlarinda kentte alisa gelmemis bir yogunluk vardi Kirsal bolgede akrabalari olan cogu kisi yazi daha soguk olan kirsal bolgelerde geciriyordu Eylulun baslangiciyla Ingiltere den gelen mallarin sayisinin artmasiyla sevkiyatlar artti Panik ve multecilerKolej in 25 Agustos taki danismanligi ve Dr Hutchinson un 7 Eylul de sarihumma nedeniyle olumu arasinda gecen surede panik sehre yayildi daha fazla insan sehirden kacti 1 Agustos ve 7 Eylul arasinda sehirdeki 456 insan oldu 8 Eylulde 42 olum rapor edild Eylul ayinda ulusal liderlerle birlikte tahminin 20 000 kisi sehri terk etti 26 Ekime kadar gunluk olum sayisi 30 un altina dusmedi En fazla olumun yasandigi hafta 711 kisi ile 7 13 Ekim arasindaydi Bazi komsu kasabalar kasabaya multeci girmesini engellemek icin devriyeler gorevlendirdi Baltimore ve New York un onemli limanlari multecilerin girisine izin vermedi ve haftalar boyunca Philadelphia dan gelen mallari ve esyalari karantinaya aldi Salginin bitisiDoktorlar vaizler ve siradan kisiler epideminin sonbaharin gelmesiyle bitecegini umit etti Ilk basta mevsimsel bir ekvatoral firtina veya her sene belli vakitlerde olan kasirganin atesi bitirecegini umdular Eylulun sonunda meydana gelen siddetli yagislarin vaka oranini arttirdigi dusunuluyordu Bolgenin sakinleri geceleri beklenen dondurucu soguklarin hastalik vakalarini azaltmasini bekledi Ekimin ilk 2 haftasinda kriz zirve noktasina ulasti ve kasvet sehre yayildi Cogu kilise halka hizmet vermeyi birakti ve postaneler vakalarin daha az oldugu bolgelere tasindilar Firincilar ekmek yapip dagitmaya devam ettiler Belediye Baskani Komitesinin birkac uyesi oldu Afrikali Amerikali hemsireler de atesin etkisiyle olmeye basladi Arabalar hastalari Bush Hill a oluleri ise mezarliga goturdu Doktorlarda hastalanip olduler bu yuzden hastalarla ilgilenecek kisi sayisi azaldi Rush un uc tane ciragi ve kiz kardesi oldu evden ayrilmak icin cok hastaydi Bu olum haberleri Rush un yontemleri hakkinda supheler verdi ancak bu kurbanlarin hicbiri Rush un yontemlerini uygulamamisti Bagisikliklari oldugunu dusunen Saint Domingue den gelen multeciler sokaklari ozgurce kullandi ancak diger sakinler sokaklari kullanmamaya basladi Sehri terk etmemis olanlar evlerinde salginin bitmesini beklemeye basladi Belediye Baskani Komitesi oluler hakkinda hizli bir nufus sayimi yaptiginda olenlerinin cogunlugunun ana sokaklarin arkasinda sokaklarda bulunan evlerde olen fakir insanlar oldugunu bulmuslardi 16 Ekim de hava sogumaya basladigi zaman bir gazete Kotu niyetli ates azalmaya basladi seklinde haber yapti Dukkanlar 25 Ekimde yeniden acilmaya basladi cogu aile evlerine geri dondu Londra merkezli gemiler mal getirmeye yeniden basladi ve bu limani canlandirdi Belediye Baskani Komitesi sehir disindaki kisilere donmek icin bir hafta veya 10 gun beklemelerini istedi Kapatilan evleri temizleme talimatini yayinladi bu sebeple havalandirma icin evdeki tum camlarin ve kapilarin acik vaziyette tutulmasi tavsiye edildi Ancak bazi sicak gunlerden sonra ates vakalari tekrarlandi Nihayet 13 Kasimda posta arabalari yeniden hizmete basladi Bir tuccar sokaklarin kargasali oldugunu ve sarap seker rom kahve pamuk vb urunlere yogun talep olmasindan dolayi iskelelerin calisamaz duruma geldigini bildirdi Kapicilar oldukca firsatciydi ve yaptiklari her sey icin abartili bir ucret talep ediyorlardi 14 Kasimda Belediye Baskani Komitesi evlerin giysilerin ve yatak takimlarinin temizlenmesi gerektigi soyledi ancak herkesin sehre salgina yakalanma tehlikesi olmadan gelebilecegini de belirtti Populer kulture etkileriBirkac roman Philadelphia salginini konu aldi Bunlardan bazilari Charles Brockden Brown Arthur Mervyn 1799 Silas Weir Mitchell The Red City 1909 Laurie Halse Anderson Fever 1793 2000 KaynakcaBirincil kaynaklar Allen Richard Absalom Jones 1794 A Narrative of the Proceedings of the Black People During the Late Awful Calamity in Philadelphia in the Year 1793 Philadelphia Franklin s Head Carey Mathew A Short Account of the Malignant Fever Lately Prevalent in Philadelphia 1793 text online National Library of Medicine National Institutes of Health Common Council Philadelphia 1794 Minutes of the Proceedings of the Committee Appointed on the Date of 14 September to Alleviate the Suffering of the Afflicted Google E Book Currie William 1793 A Description of the Malignant Infectious Fever prevailing at Present in Philadelphia Philadelphia Thomas Dobson 28 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2017 Drinker Elizabeth 1889 Biddle Henry D Ed Extracts from the Journal of Elizabeth Drinker From 1759 to 1807 A D Philadelphia J B Lippincott Company 7 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2017 Helmuth J Henry C 1794 Charles Erdmann tarafindan cevrildi Jones Hoff amp Derrick 26 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2017 Open Collections Program Contagion Harvard University Library Rush Benjamin 1794 An Account of the Bilious Remitting Yellow Fever as it appeared in the City of Philadelphia in 1793 Google E Book Ikincil kaynaklar Barnard Bryn 2005 Outbreak Plagues That Changed History New York Crown Publishers ISBN 0 375 82986 5 Garret Laurie 1994 The Coming Plague Newly Emerging Diseases in a World Out of Balance New York Farrar Straus and Giroux ISBN 0 14 025091 3 Jacobs Altman Linda 1998 Plague and Pestilence A History of Infectious Disease ABD Enslow Publishing Inc ISBN 0 89490 957 6 Murphy Jim 2003 An American Plague The True and Terrifying Story of the Yellow Fever Epidemic of 1793 New York Clarion Books ISBN 0 395 77608 2 Powell John Harvey 1993 1949 Bring Out Your Dead The Great Plague of Yellow Fever in Philadelphia in 1793 Reprint Philadelphia University of Pennsylvania Press ISBN 0 8122 1423 4 Yount Lisa 2000 Epidemics San Diego Lucent Books ISBN 1 56006 441 2 Part 3 Philadelphia The Yellow Fever Epidemic Africans in America PBS Online 1998 15 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2017 The Yellow Fever Epidemic in Philadelphia 1793 Harvard University Library Open Collections Programs 15 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2017 Ozel Arnebeck Bob 30 Ocak 2008 Benjamin Rush Yellow Fever and the Birth of Modern Medicine 7 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2008 From Genetic resistance to malaria Where this parasite p falciparum is endemic young children have repeated malaria attacks Repeated malaria infections strengthen adaptive immunity and broaden its effects against parasites expressing different to the good old immunity against malaria a b Mark A Smith Andrew Brown s Earnest Endeavor The Federal Gazette s Role in Philadelphia s Yellow Fever Epidemic of 1793 The Pennsylvania Magazine of History and Biography Vol 120 No 4 Oct 1996 pp 321 342 accessed 28 March 2012 Rush Benjamin An Account of the Bilious Yellow Fever of 1793 1794 p 6 Erisim tarihi 31 Ocak 2012 Currie William An Historical Account of the Climate and Diseases of the United States Philadelphia T Dobson 1792 Currie William A Description of the Malignant infectious Fever Prevailing at Present in Philadelphia pp 29 30 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2012 Rush p 13 Butterfield L H editor Letters of Benjamin Rush vol 2 p 641 a b Part 3 Philadelphia The Yellow Fever Epidemic Africans in America PBS Online 1998 15 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2012 Rush p 17 American Daily Advertiser 28 August 1793 Rush pp 9 11 Rush pp 21ff Federal Gazette 31 August 1793 Drinker Elizabeth 1889 Biddle Henry D Ed Extracts from the Journal of Elizabeth Drinker From 1759 to 1807 A D Philadelphia J B Lippincott Company 10 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2012 Carey Matthew A Short Account of the Malignant Fever 1794 ss 19 20 9 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2012 Powell J H Bring Out Your Dead 1949 pp 58 62 a b Rush pp 129ff Federal Gazette October 5 1793 Rush pp 349 50 Minutes pp 51 241ff Federal Gazette October 16 1793 Federal Gazette October 25m 1793 Federal Gazette November 1 1793 Welsh papers November 13 1793 Historical Society of Pennsylvania Minutes p 120 Dis baglantilarFilm The Great Fever 10 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde PBS American Experience program website 30 October 2006 John Mitchell Mason 1793 Sermon preached September 20th 1793 a day set apart in the city of New York for public fasting humiliation and prayer on account of a malignant and mortal fever prevailing in the city of Philadelphia