1897 Osmanlı-Yunan Savaşı (diğer adıyla Otuz Gün Savaşı), 1897 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile Yunanistan Krallığı arasında meydana gelen savaştır. Yaklaşık bir ay süren savaş, Osmanlı Ordusu'nun kesin zaferiyle sonuçlandı.
1897 Osmanlı-Yunan Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Dömeke Muharebesi'nin zaferle sonuçlanmasından sonra Osmanlı Orduları'nın Atina'ya ilerleyişi (saray ressamı Fausto Zonaro'nun fırçasından) | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı İmparatorluğu | Yunanistan Krallığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Ethem Paşa Resneli Niyazi Bey | Veliaht Prens Konstantin | ||||||
Güçler | |||||||
121,500 1,650 süvari 210 top | 54,000 500 süvari 136 top | ||||||
Kayıplar | |||||||
1,111 ölü 3,329 yaralı 16 esir | 672 ölü 2,481 yaralı 253 esir |
Savaş öncesi
Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan Teselya ve İyon Denizi kıyısındaki Arta limanı 1878 Berlin Antlaşması uyarınca 1881 yılında Yunanistan'a verilmişti. Bu genişlemeden sonra Yunanistan’ın yeni hedefi Epir (Yanya vilayeti) ve Girit adasıydı. Bu bölgelerdeki nüfusun yaklaşık üçte ikisini oluşturan Osmanlı Rumları Yunanistan tarafından Osmanlı İmparatorluğu'na karşı devamlı kışkırtılıyordu.
Yunanistan'ın Osmanlı idaresindeki Rumları isyana kışkırtmaya devam etmesi üzerine Osmanlı İmparatorluğu da 17 Nisan 1897'de Yunanistan'a savaş ilan etti. Yunanlar özellikle engebeli bölgelerde Osmanlı Ordusunu uğraştırırken Balkanlar'daki diğer devletlerle anlaşıp Osmanlıları iyice zor durumda bırakmayı planlamaktaydılar. Osmanlı kuvvetlerini teşkil eden Müşir Edhem Paşa komutasındaki yaklaşık 120.000 askere karşılık, Yunanistan Kralı I. Yorgi'nin veliahdı Konstantin’in kumanda ettiği Yunan ordusu ise 75.000 kişilik bir kuvvetten meydana geliyordu.
"Bu savaş, Osmanlı İmparatorluğu ve Büyük Devletler’in irâdesine aykırı olarak Yunanistan’ın yayılmacı politikalarının bir neticesi olarak meydana gelmiştir. Osmanlı İmparatorluğu Büyük Devletler’den savaşı engellemelerini beklemiş; fakat bu devletler Yunanistan’a uygulanacak zorlayıcı tedbirler üzerinde uzlaşamadıklarından iki devleti yalnız başlarına bırakmışlardır. Osmanlı İmparatorluğu barışın devamından yana olmasına rağmen, Yunan çetelerinin sınırı tecavüz etmesi üzerine Yunanistan’a savaş ilân etmiştir." Ayrıca bu savaşa Yunan Kralı I. Yorgi'nin Danimarka asıllı olması sebebiyle bir miktar Danimarka askeriyle İtalyan gönüllülerinden oluşan bir birlik de Yunanların yanında savaşa katılmıştır.
Savaşın gelişmesi
18 Nisan 1897'de geçidindeki ilk savaş, Osmanlı Ordusu'nun zaferi ile sonuçlandı. Ancak savaşın yavaş tempoda cereyan etmesi üzerine, büyük devletlerden gelebilecek bir müdahaleyi önlemek için Sultan II. Abdülhamid, Edhem Paşa'ya yıldırım harbi emrini verdi. Bu durum üzerine Osmanlı Ordusu, 25 Nisan 1897'de Yenişehir, 28 Nisan'da da Tırhala'yı ele geçirdi. Yunan Ordusu güneydeki Dömeke'ye doğru çekilirken, Edhem Paşa komutasındaki Osmanlı birlikleri doğuya doğru ilerleyerek 8 Mayıs'ta çok büyük stratejik öneme sahip bir liman kenti olan Volos'a girdi. Bundan sonraki muharebenin Dömeke’de olacağı ve bu savaşın da galip tarafı ortaya çıkaracağı belli olmuştu. Yunanlar bu müstahkem mevkiye çok fazla yığınak yapmışlardı. Savunma savaşı yapacak olan Yunanlar, Türkleri püskürteceklerinden eminlerdi. 17 Mayıs 1897 tarihinde çok şiddetli geçen muharebe, Osmanlı Ordusu'nun zaferiyle sonuçlandı. Yunan Ordusu daha güneydeki Lamia'ya doğru düzensiz bir biçimde çekilirken, Osmanlı kuvvetleri onları sür'atle takip etti. Zira Avrupa'da savaşı durdurmaya yönelik diplomatik adımlar atılmaya başlamıştı. Osmanlılar ise Avrupa'dan baskı gelmeden mümkün olduğunca ilerlemek niyetindeydiler.
Savaşın sonu
Artık Osmanlı Ordusu'nun Yunanistan’ın başkenti Atina'ya girmesini engelleyecek ciddi bir güç kalmamıştı. Bu konuda Sadrazam Halil Rıfat Paşa, II. Abdülhamid'e görüşünü açıkça belirtmiş ve Atina'ya girilmesi için ricada bulunmuştu. Çünkü Atina'nın alınması Yunanların bir nebze olsun bastırılması demekti. Avrupa Devletleri'nin aralarında anlaşması üzerine, Rus Çarı II. Nikolay II. Abdülhamid'e bizzat telgraf çekerek savaşın durdurulmasını talep etti. Padişahın iradesi uyarınca 19 Mayıs'ta Osmanlı ordusu fiilen savaşı kesti. 20 Mayıs 1897 tarihinde ise mütareke imzalandı.
Savaşın sonucu
İstanbul Antlaşması imzalanmış ve Osmanlılar savaş sırasında ele geçirdiği Teselya’yı boşaltmıştır. Buna karşılık; Yunanistan, Osmanlı Devleti'ne 4 milyon lira savaş tazminatı, savaş sırasında halka verdiği zararlara karşılık 100 bin lira tazminat ödemiştir. Son olarak, Girit Osmanlı yönetiminde kalmış, ancak padişahın atayacağı Hristiyan bir vali tarafından yönetilmesi kabul edilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Ekinci, Mehmet Uğur. The Unwanted War: The Diplomatic Background of the Ottoman-Greek War of 1897. Saarbrücken: VDM, 2009. .
- ^ a b Ekinci, Mehmet Uğur (2006). (PDF). Ankara: Bilkent Üniversitesi. s. 80. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024.
- ^ Kokkinos, P. (1965). Կոկինոս Պ., Հունահայ գաղութի պատմությունից (1918–1927) (Ermenice). Erivan: National Academy of Sciences of the Republic of Armenia. ss. 14, 208-209. ISBN .
- ^ Vardanyan, Gevorg (12 Kasım 2012). The attempts of the Greek-Armenian Co-operation during the Armenian Genocide (1915–1923)"ar:Հայ-հունական համագործակցության փորձերը Հայոց ցեղասպանության տարիներին (1915–1923 թթ.)". akunq.net (Ermenice). Research Center on Western Armenian Studies. 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020.
- ^ , "The Origins of the 1897 Ottoman-Greek War: A Diplomatic History." Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi Tarih Bölümü, Ankara, 2006, s. iv.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1897 Osmanli Yunan Savasi diger adiyla Otuz Gun Savasi 1897 yilinda Osmanli Imparatorlugu ile Yunanistan Kralligi arasinda meydana gelen savastir Yaklasik bir ay suren savas Osmanli Ordusu nun kesin zaferiyle sonuclandi 1897 Osmanli Yunan SavasiDomeke Muharebesi nin zaferle sonuclanmasindan sonra Osmanli Ordulari nin Atina ya ilerleyisi saray ressami Fausto Zonaro nun fircasindan Tarih17 Nisan 19 Mayis 1897 1 ay 2 gun BolgeTeselya Yunanistan Kralligi Epir Yanya Osmanli Imparatorlugu SonucOsmanli zaferi Istanbul Antlasmasi 1897 Teselya nin kucuk kisimlari Osmanli Imparatorlugu na devredildi Buyuk guclerin mudahalesi ile Girit Osmanli dan ozerklik kazandi TaraflarOsmanli ImparatorluguYunanistan KralligiKomutanlar ve liderlerEthem Pasa Resneli Niyazi BeyVeliaht Prens KonstantinGucler121 500 1 650 suvari 210 top54 000 500 suvari 136 topKayiplar1 111 olu 3 329 yarali 16 esir672 olu 2 481 yarali 253 esirSavas oncesiOsmanli Imparatorlugu na ait olan Teselya ve Iyon Denizi kiyisindaki Arta limani 1878 Berlin Antlasmasi uyarinca 1881 yilinda Yunanistan a verilmisti Bu genislemeden sonra Yunanistan in yeni hedefi Epir Yanya vilayeti ve Girit adasiydi Bu bolgelerdeki nufusun yaklasik ucte ikisini olusturan Osmanli Rumlari Yunanistan tarafindan Osmanli Imparatorlugu na karsi devamli kiskirtiliyordu Yunanistan in Osmanli idaresindeki Rumlari isyana kiskirtmaya devam etmesi uzerine Osmanli Imparatorlugu da 17 Nisan 1897 de Yunanistan a savas ilan etti Yunanlar ozellikle engebeli bolgelerde Osmanli Ordusunu ugrastirirken Balkanlar daki diger devletlerle anlasip Osmanlilari iyice zor durumda birakmayi planlamaktaydilar Osmanli kuvvetlerini teskil eden Musir Edhem Pasa komutasindaki yaklasik 120 000 askere karsilik Yunanistan Krali I Yorgi nin veliahdi Konstantin in kumanda ettigi Yunan ordusu ise 75 000 kisilik bir kuvvetten meydana geliyordu Bu savas Osmanli Imparatorlugu ve Buyuk Devletler in iradesine aykiri olarak Yunanistan in yayilmaci politikalarinin bir neticesi olarak meydana gelmistir Osmanli Imparatorlugu Buyuk Devletler den savasi engellemelerini beklemis fakat bu devletler Yunanistan a uygulanacak zorlayici tedbirler uzerinde uzlasamadiklarindan iki devleti yalniz baslarina birakmislardir Osmanli Imparatorlugu barisin devamindan yana olmasina ragmen Yunan cetelerinin siniri tecavuz etmesi uzerine Yunanistan a savas ilan etmistir Ayrica bu savasa Yunan Krali I Yorgi nin Danimarka asilli olmasi sebebiyle bir miktar Danimarka askeriyle Italyan gonullulerinden olusan bir birlik de Yunanlarin yaninda savasa katilmistir Savasin gelismesiDomeke Muharebesi 17 Mayis 1897 18 Nisan 1897 de gecidindeki ilk savas Osmanli Ordusu nun zaferi ile sonuclandi Ancak savasin yavas tempoda cereyan etmesi uzerine buyuk devletlerden gelebilecek bir mudahaleyi onlemek icin Sultan II Abdulhamid Edhem Pasa ya yildirim harbi emrini verdi Bu durum uzerine Osmanli Ordusu 25 Nisan 1897 de Yenisehir 28 Nisan da da Tirhala yi ele gecirdi Yunan Ordusu guneydeki Domeke ye dogru cekilirken Edhem Pasa komutasindaki Osmanli birlikleri doguya dogru ilerleyerek 8 Mayis ta cok buyuk stratejik oneme sahip bir liman kenti olan Volos a girdi Bundan sonraki muharebenin Domeke de olacagi ve bu savasin da galip tarafi ortaya cikaracagi belli olmustu Yunanlar bu mustahkem mevkiye cok fazla yiginak yapmislardi Savunma savasi yapacak olan Yunanlar Turkleri puskurteceklerinden eminlerdi 17 Mayis 1897 tarihinde cok siddetli gecen muharebe Osmanli Ordusu nun zaferiyle sonuclandi Yunan Ordusu daha guneydeki Lamia ya dogru duzensiz bir bicimde cekilirken Osmanli kuvvetleri onlari sur atle takip etti Zira Avrupa da savasi durdurmaya yonelik diplomatik adimlar atilmaya baslamisti Osmanlilar ise Avrupa dan baski gelmeden mumkun oldugunca ilerlemek niyetindeydiler Savasin sonuVelestin Muharebesi 1897 Artik Osmanli Ordusu nun Yunanistan in baskenti Atina ya girmesini engelleyecek ciddi bir guc kalmamisti Bu konuda Sadrazam Halil Rifat Pasa II Abdulhamid e gorusunu acikca belirtmis ve Atina ya girilmesi icin ricada bulunmustu Cunku Atina nin alinmasi Yunanlarin bir nebze olsun bastirilmasi demekti Avrupa Devletleri nin aralarinda anlasmasi uzerine Rus Cari II Nikolay II Abdulhamid e bizzat telgraf cekerek savasin durdurulmasini talep etti Padisahin iradesi uyarinca 19 Mayis ta Osmanli ordusu fiilen savasi kesti 20 Mayis 1897 tarihinde ise mutareke imzalandi Savasin sonucuIstanbul Antlasmasi imzalanmis ve Osmanlilar savas sirasinda ele gecirdigi Teselya yi bosaltmistir Buna karsilik Yunanistan Osmanli Devleti ne 4 milyon lira savas tazminati savas sirasinda halka verdigi zararlara karsilik 100 bin lira tazminat odemistir Son olarak Girit Osmanli yonetiminde kalmis ancak padisahin atayacagi Hristiyan bir vali tarafindan yonetilmesi kabul edilmistir Ayrica bakinizIstanbul Antlasmasi 1897 Von der Goltz PasaKaynakcaEkinci Mehmet Ugur The Unwanted War The Diplomatic Background of the Ottoman Greek War of 1897 Saarbrucken VDM 2009 ISBN 978 3 639 15456 6 a b Ekinci Mehmet Ugur 2006 PDF Ankara Bilkent Universitesi s 80 27 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2024 Kokkinos P 1965 Կոկինոս Պ Հունահայ գաղութի պատմությունից 1918 1927 Ermenice Erivan National Academy of Sciences of the Republic of Armenia ss 14 208 209 ISBN 9789609952002 Vardanyan Gevorg 12 Kasim 2012 The attempts of the Greek Armenian Co operation during the Armenian Genocide 1915 1923 ar Հայ հունական համագործակցության փորձերը Հայոց ցեղասպանության տարիներին 1915 1923 թթ akunq net Ermenice Research Center on Western Armenian Studies 25 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2020 The Origins of the 1897 Ottoman Greek War A Diplomatic History Yuksek Lisans Tezi Bilkent Universitesi Tarih Bolumu Ankara 2006 s iv