Wilhelm Leopold Colmar Freiherr von der Goltz, Osmanlı'daki namıyla "Goltz Paşa", (12 Ağustos 1843, Königsberg, Prusya - 19 Nisan 1916, Bağdat, Osmanlı İmparatorluğu), Osmanlı ve Alman ordularından mareşal rütbesi sahibi Alman subay.
Colmar von der Goltz | |
---|---|
Doğum | 12 Ağustos 1843 Preußisch Eylau, Doğu Prusya |
Ölüm | 19 Nisan 1916 (72 yaşında) Bağdat |
Bağlılığı | Prusya Krallığı Alman İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1861 - 1916 |
Rütbesi | Mareşal Paşa |
Komutası | Alman Askeri Heyeti Generalgouvernement Belgien 6. Ordu |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı |
Ödülleri | Pour le Mérite |
Doğu Prusya'nın (şimdi Rusya'da , Kaliningrad) kentinde doğdu. Kutülamare Kuşatması sırasında tifüse yakalanarak Bağdat'ta öldü.
Askeri kariyeri
Von der Goltz, 1861 yılında Prusya ordusuna katıldı. Subay olarak değişik birliklerde bulunduktan sonra, 1878-1883 arasında Berlin'deki askeri akademide öğretmenlik yaptı. "Silahlanan Millet" başlıklı kitabını 1883 yılında bastırdı. Haziran 1883'te binbaşı rütbesindeyken askeri müşavir olarak Osmanlı ordusuna katıldı.
1878'de Osmanlı İmparatorluğu'nun hezimetiyle sonuçlanan 93 Harbi'nden sonra, Sultan II. Abdülhamit Rus yayılmacılığına karşı Osmanlı ordusunun modernleşmesi gerektiğini anladı ve bu yayılmacılıktan etkilenen bir diğer ülke olan Almanya ile işbirliğine karar verdi. Baron Von der Goltz da bu vesileyle II. Abdülhamit döneminde başlayan orduyu modernleştirme çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla bir Alman askeri heyetiyle İstanbul'a geldi.
Von der Goltz, askeri okullarda köklü reformlar gerçekleştirip genç subayların yetiştirilmesi için önkoşulları oluşturdu. Ancak bununla birlikte von der Goltz, Türk generallerinin günümüze kadar dayanan, herkesten daha modern yöntemlerle eğitilmiş olma ve en yeni askeri teknolojileri takip etme bilincinin temel taşını oluşturdu. Mamafih, Prusya geleneğinin bir diğer temeli olan askerlerin sivil siyasete karışmama prensibini aşılamakta başarılı olamadığı Bâb-ı Âli Baskını ile ortaya çıktı.
Ordunun von der Goltz tarafından yeniden yapılandırılmasıyla birlikte Osmanlılar, Krupp ve Mauser gibi Alman şirketlerine ilk kapsamlı silah siparişlerini verdiler. Von der Goltz, Almanya'nın ve Osmanlı Devleti'nin doğudaki nüfuzunu garantilemek için Bağdat tren yolunun inşa edilmesini de destekledi. Bu fikir, yeni pazarlar bulmak için tren yollarının yapılmasını destekleyen Alman ekonomisinin çıkarlarıyla da örtüşüyordu. 1888 yılında Sultan II. Abdülhamit, Bağdat tren hattı inşası lisansını Alman bankası Deutsche Bank tarafından yönetilen bir Alman konsorsiyumuna verdi.
Osmanlı ordusunun modern silahlar kullanmaya başlaması, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda hemen semeresini gösterdi. Osmanlı ordusunun Atina'yı tekrar ele geçirmesine, sonradan bolşevikler tarafından ailesiyle birlikte katledilecek olan son Rus Çarı II. Nikolay'ın Sultan II. Abdülhamit'e haber göndererek, eğer derhal ateşkes sağlanmazsa Rus ordusunun Erzurum'a hücum edeceğini bildirmesi engel oldu.
1897 yılında "korgeneral" rütbesiyle Almanya'ya geri dönen Goltz Paşa, 1908 yılında tekrar Osmanlı Ordusu'na döndü ve 1911 yılında Mareşal rütbesini alarak Osmanlı ordusunun kurmay başkan yardımcılığına kadar yükseldi. I. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla Ağustos 1914'te Almanya'ya döndü ve işgal edilen Belçika'nın askeri valiliğine tayin edildi. Sivil nüfusun direncinin kırılması görevinden memnun olmayan Goltz, isteği üzerine Kasım 1914'te Sultan V. Mehmet'in kurmay başkanı olarak İstanbul'a gönderildi.
I. Dünya Savaşı'nda
İstanbul'a gelişinden kısa süre sonra 1915 Şubat ayında Başkumandan Vekili ve Harbiye Nâzırı Enver Paşa’nın da askerî danışmanı oldu ve askerî faaliyetleri daha yakından takip etmeye başladı. Alman İmparatoru II.Wilhelm’e ve Alman Genelkurmay Başkanı General Falkenhayn’a Türkiye’deki durum ve gelişmeler hakkında raporlar yazıyor, talepler iletiyor, önerilerde bulunuyordu. İtilaf devletlerinin İstanbul'u ele geçirmek ve Osmanlı Devleti'ni savaşın henüz başında saf dışı bırakmak için Çanakkale Boğazı'na büyük bir saldırı hazırlığında olduğu bir dönemde Alman İmparatoru'na önemli bir rapor sunmuştu. Bu raporda Dünya Savaşı’nın gidişatı açısından Batı Cephesi’ndeki tıkanıklığın tarafsız Balkan devletlerinin durumunu daha kritik hale getirdiğine dikkat çeken Goltz Paşa, bu bağlamda tehdit altındaki Çanakkale savunmasının durduğu mühim noktaya işaret etmekteydi. Goltz Paşa bir taraftan Çanakkale savunmasının düşmesinin getireceği tehlikeleri ortaya koyup uyarılarda bulunurken, diğer taraftan başarılı bir savunmanın Almanya açısından hem savaşın gidişatı hem de ekonomik avantajlarına değinmekteydi.
Daha sonra Mısır'daki İngiliz Ordusuna karşı Osmanlı ve Alman ordularının birlikte hücum etmesi fikrini Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Osmanlı Orduları Komutanı Otto Liman von Sanders'e beğendiremeyen Goltz Paşa'ya Irak'taki 6. Ordu komutanlığı verildi. Bu göreve Enver Paşa, halihazırda 4. Ordu Komutanlığı görevini yürütmekte olan Cemal Paşa'yı düşünmüş, ancak Cemal Paşa Suriye ve Filistin bölgesinin hassas olduğunu Arap devrimcilerinin etkinliğini arttırabileceğini, bu nedenle bulunmuş olduğu bölgede kalmasının daha uygun olduğunu, ama bu fikrine katılmazsa da Irak'ta teklif edilen göreve hazır olduğunu iletmişti. Durumu değerlendiren Enver Paşa 6. Ordu Komutanlığı görevine von der Goltz Paşa'yı atamayı uygun görmüştü.
Sir 'in komuta ettiği İngiliz Mezopotamya ordusunu 22 Kasım 1915'te Basra'nın kuzeyinde Tesiphon harabeleri yakınında durduran 6. Ordu, 8 Aralık'ta bu kuvvetleri Kut'ül Amere'de kuşatma altına aldı. Von der Goltz kusatma planlarını hazırlayanlardan biriydi, ingilizler çember altına alınsa da Goltz Paşa'nın ömrü İngiliz ordusunun teslim oluşunu göremedi. Kendisi 19 Nisan 1916'da öldü. Goltz'un emri altında Ocaktan beri çalışan ve bu orduyu kurtarmak için gönderilen İngiliz birliklerini de püskürten Halil Kut Paşa, ordunun başına 19 Nisan'da getirildi ve onun komutasındaki Osmanlı 6. Ordusu, 143 gün süren kuşatma sonunda Britanya İmparatorluğu'nun Mezopotamya Ordusunu 29 Nisan 1916'da teslim aldı. Bu olay, İngiliz tarihçileri tarafından kendi tarihlerinin en büyük askeri hezimeti olarak değerlendirilmektedir.[]
Ölümü
Mareşal von der Goltz, planladığı zaferi göremeden, 19 Nisan 1916'da Bağdat'ta yakalandığı tifüs hastalığı nedeniyle oluşan yüksek ateş sonucu öldü. Ölümünün resmi nedeni tifüs olarak kayıtlara geçmiştir. Son vasiyeti, bir Türk ve bir Alman bayrağıyla İstanbul'un Tarabya semtinde bulunan Alman askeri mezarlığında defnedilmekti.
Baron von der Goltz, bir diğer Prusyalı General olan Carl von Clausewitz'den sonra Dünya'da eserleri en çok okunan ve referans verilen askerdir.
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ Musavver Nevsal-i Osmani-1326 (Osmanlıca). İstanbul Matbaa-i Hayriye. 1326.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2009.
- ^ http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=RadikalYazarYazisi&ArticleID=917502&Yazar=HASAN 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CELAL GÜZEL&Date=18.01.2009&CategoryID=97
- ^ Altıntaş, Yusuf Ziya (1 Ocak 2020). "Goltz Paşa'nın 18 Mart öncesi Alman İmparatoru II. Wilhelm'e sunduğu raporunda Çanakkale'deki durum ve cephenin önemi hakkındaki değerlendirmeleri". 105. YILINDA ÇANAKKALE MUHAREBELERİNE BAKIŞ. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2023.
- ^ -, Cemal Paşa (2006). Kabacalı, Alpay (Ed.). Hatıralar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. s. 195. ISBN .
- ^ Barker, A. J., Birinci Irak Savaşı: 1914-1918, İngiltere'nin Mezopotamya Seferi (Enigma Kitapları, 2009), 228
- ^ http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=Detay&VersionID=10819&Date=05.08.2008&ArticleID=891837 []
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wilhelm Leopold Colmar Freiherr von der Goltz Osmanli daki namiyla Goltz Pasa 12 Agustos 1843 Konigsberg Prusya 19 Nisan 1916 Bagdat Osmanli Imparatorlugu Osmanli ve Alman ordularindan maresal rutbesi sahibi Alman subay Colmar von der GoltzDogum12 Agustos 1843 1843 08 12 Preussisch Eylau Dogu PrusyaOlum19 Nisan 1916 72 yasinda BagdatBagliligiPrusya Kralligi Alman Imparatorlugu Osmanli ImparatorluguHizmet yillari1861 1916RutbesiMaresal PasaKomutasiAlman Askeri Heyeti Generalgouvernement Belgien 6 OrduCatisma savaslariI Dunya SavasiOdulleriPour le MeriteMusir von der Goltz PasaMayis 1909 tarihli Resimli Kitab dergisinde Harbiye de Goltz Pasa onuruna verilen yemek Dogu Prusya nin simdi Rusya da Kaliningrad kentinde dogdu Kutulamare Kusatmasi sirasinda tifuse yakalanarak Bagdat ta oldu Askeri kariyeriVon der Goltz 1861 yilinda Prusya ordusuna katildi Subay olarak degisik birliklerde bulunduktan sonra 1878 1883 arasinda Berlin deki askeri akademide ogretmenlik yapti Silahlanan Millet baslikli kitabini 1883 yilinda bastirdi Haziran 1883 te binbasi rutbesindeyken askeri musavir olarak Osmanli ordusuna katildi 1878 de Osmanli Imparatorlugu nun hezimetiyle sonuclanan 93 Harbi nden sonra Sultan II Abdulhamit Rus yayilmaciligina karsi Osmanli ordusunun modernlesmesi gerektigini anladi ve bu yayilmaciliktan etkilenen bir diger ulke olan Almanya ile isbirligine karar verdi Baron Von der Goltz da bu vesileyle II Abdulhamit doneminde baslayan orduyu modernlestirme calismalarina katkida bulunmak amaciyla bir Alman askeri heyetiyle Istanbul a geldi Von der Goltz askeri okullarda koklu reformlar gerceklestirip genc subaylarin yetistirilmesi icin onkosullari olusturdu Ancak bununla birlikte von der Goltz Turk generallerinin gunumuze kadar dayanan herkesten daha modern yontemlerle egitilmis olma ve en yeni askeri teknolojileri takip etme bilincinin temel tasini olusturdu Mamafih Prusya geleneginin bir diger temeli olan askerlerin sivil siyasete karismama prensibini asilamakta basarili olamadigi Bab i Ali Baskini ile ortaya cikti Ordunun von der Goltz tarafindan yeniden yapilandirilmasiyla birlikte Osmanlilar Krupp ve Mauser gibi Alman sirketlerine ilk kapsamli silah siparislerini verdiler Von der Goltz Almanya nin ve Osmanli Devleti nin dogudaki nufuzunu garantilemek icin Bagdat tren yolunun insa edilmesini de destekledi Bu fikir yeni pazarlar bulmak icin tren yollarinin yapilmasini destekleyen Alman ekonomisinin cikarlariyla da ortusuyordu 1888 yilinda Sultan II Abdulhamit Bagdat tren hatti insasi lisansini Alman bankasi Deutsche Bank tarafindan yonetilen bir Alman konsorsiyumuna verdi Osmanli ordusunun modern silahlar kullanmaya baslamasi 1897 Osmanli Yunan Savasi nda hemen semeresini gosterdi Osmanli ordusunun Atina yi tekrar ele gecirmesine sonradan bolsevikler tarafindan ailesiyle birlikte katledilecek olan son Rus Cari II Nikolay in Sultan II Abdulhamit e haber gondererek eger derhal ateskes saglanmazsa Rus ordusunun Erzurum a hucum edecegini bildirmesi engel oldu 1897 yilinda korgeneral rutbesiyle Almanya ya geri donen Goltz Pasa 1908 yilinda tekrar Osmanli Ordusu na dondu ve 1911 yilinda Maresal rutbesini alarak Osmanli ordusunun kurmay baskan yardimciligina kadar yukseldi I Dunya Savasi nin baslamasiyla Agustos 1914 te Almanya ya dondu ve isgal edilen Belcika nin askeri valiligine tayin edildi Sivil nufusun direncinin kirilmasi gorevinden memnun olmayan Goltz istegi uzerine Kasim 1914 te Sultan V Mehmet in kurmay baskani olarak Istanbul a gonderildi I Dunya Savasi ndaIstanbul a gelisinden kisa sure sonra 1915 Subat ayinda Baskumandan Vekili ve Harbiye Naziri Enver Pasa nin da askeri danismani oldu ve askeri faaliyetleri daha yakindan takip etmeye basladi Alman Imparatoru II Wilhelm e ve Alman Genelkurmay Baskani General Falkenhayn a Turkiye deki durum ve gelismeler hakkinda raporlar yaziyor talepler iletiyor onerilerde bulunuyordu Itilaf devletlerinin Istanbul u ele gecirmek ve Osmanli Devleti ni savasin henuz basinda saf disi birakmak icin Canakkale Bogazi na buyuk bir saldiri hazirliginda oldugu bir donemde Alman Imparatoru na onemli bir rapor sunmustu Bu raporda Dunya Savasi nin gidisati acisindan Bati Cephesi ndeki tikanikligin tarafsiz Balkan devletlerinin durumunu daha kritik hale getirdigine dikkat ceken Goltz Pasa bu baglamda tehdit altindaki Canakkale savunmasinin durdugu muhim noktaya isaret etmekteydi Goltz Pasa bir taraftan Canakkale savunmasinin dusmesinin getirecegi tehlikeleri ortaya koyup uyarilarda bulunurken diger taraftan basarili bir savunmanin Almanya acisindan hem savasin gidisati hem de ekonomik avantajlarina deginmekteydi Daha sonra Misir daki Ingiliz Ordusuna karsi Osmanli ve Alman ordularinin birlikte hucum etmesi fikrini Harbiye Naziri Enver Pasa ve Osmanli Ordulari Komutani Otto Liman von Sanders e begendiremeyen Goltz Pasa ya Irak taki 6 Ordu komutanligi verildi Bu goreve Enver Pasa halihazirda 4 Ordu Komutanligi gorevini yurutmekte olan Cemal Pasa yi dusunmus ancak Cemal Pasa Suriye ve Filistin bolgesinin hassas oldugunu Arap devrimcilerinin etkinligini arttirabilecegini bu nedenle bulunmus oldugu bolgede kalmasinin daha uygun oldugunu ama bu fikrine katilmazsa da Irak ta teklif edilen goreve hazir oldugunu iletmisti Durumu degerlendiren Enver Pasa 6 Ordu Komutanligi gorevine von der Goltz Pasa yi atamayi uygun gormustu Sir in komuta ettigi Ingiliz Mezopotamya ordusunu 22 Kasim 1915 te Basra nin kuzeyinde Tesiphon harabeleri yakininda durduran 6 Ordu 8 Aralik ta bu kuvvetleri Kut ul Amere de kusatma altina aldi Von der Goltz kusatma planlarini hazirlayanlardan biriydi ingilizler cember altina alinsa da Goltz Pasa nin omru Ingiliz ordusunun teslim olusunu goremedi Kendisi 19 Nisan 1916 da oldu Goltz un emri altinda Ocaktan beri calisan ve bu orduyu kurtarmak icin gonderilen Ingiliz birliklerini de puskurten Halil Kut Pasa ordunun basina 19 Nisan da getirildi ve onun komutasindaki Osmanli 6 Ordusu 143 gun suren kusatma sonunda Britanya Imparatorlugu nun Mezopotamya Ordusunu 29 Nisan 1916 da teslim aldi Bu olay Ingiliz tarihcileri tarafindan kendi tarihlerinin en buyuk askeri hezimeti olarak degerlendirilmektedir kaynak belirtilmeli OlumuMaresal von der Goltz planladigi zaferi goremeden 19 Nisan 1916 da Bagdat ta yakalandigi tifus hastaligi nedeniyle olusan yuksek ates sonucu oldu Olumunun resmi nedeni tifus olarak kayitlara gecmistir Son vasiyeti bir Turk ve bir Alman bayragiyla Istanbul un Tarabya semtinde bulunan Alman askeri mezarliginda defnedilmekti Baron von der Goltz bir diger Prusyali General olan Carl von Clausewitz den sonra Dunya da eserleri en cok okunan ve referans verilen askerdir KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Musavver Nevsal i Osmani 1326 Osmanlica Istanbul Matbaa i Hayriye 1326 Arsivlenmis kopya 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2009 http www radikal com tr Default aspx aType RadikalYazarYazisi amp ArticleID 917502 amp Yazar HASAN 6 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde CELAL GUZEL amp Date 18 01 2009 amp CategoryID 97 Altintas Yusuf Ziya 1 Ocak 2020 Goltz Pasa nin 18 Mart oncesi Alman Imparatoru II Wilhelm e sundugu raporunda Canakkale deki durum ve cephenin onemi hakkindaki degerlendirmeleri 105 YILINDA CANAKKALE MUHAREBELERINE BAKIS 24 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Aralik 2023 Cemal Pasa 2006 Kabacali Alpay Ed Hatiralar Istanbul Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari s 195 ISBN 975 458 249 1 Barker A J Birinci Irak Savasi 1914 1918 Ingiltere nin Mezopotamya Seferi Enigma Kitaplari 2009 228 http www radikal com tr Default aspx aType Detay amp VersionID 10819 amp Date 05 08 2008 amp ArticleID 891837 yalin URL