Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1936 Sovyet anayasası, 5 Aralık 1936 tarihinde kabul edilen Sovyetler Birliği’nin ikinci anayasasıdır.
Belirleyici özellikleri
Anayasa seçme hakkının önündeki engelleri kaldırarak genel oy hakkını tanımıştır. Ayrıca her insanın çalışma hakkı tanınmış ve anayasayla güvence altına alınmıştır. Benzer şekilde istirahat ve dinlenme hakkı, ücretsiz sağlık güvence hakkı, emeklilik hakkı, eğitim hakkı ve kültürel haklar güvence altına alınmıştır. Anayasa ile devlet organlarına doğrudan seçilmenin yolu da açılmıştır. 1936 Anayasası sovyet anayasaları içinde en uzun süre yürürlükte kalan olmuştur. 1944 yılında bazı değişikliğe uğrasa da 1977 yılına kadar yürürlükte kalmıştır.
Mimarları
Anayasa Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in önderliğindeki 31 üyeli özel komisyon tarafından kaleme alınmıştır. Komisyonda yer alan öne çıkan isimler arasında Andrey Vişinski, Andrey Jdanov, Maksim Litvinov, Kliment Voroşilov, Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç, Aleksandr Poskrebişev, Nikolay Buharin ve Karl Radek bulunur.
İçeriği
Anayasa ile Merkez Yürütme Komitesinin adı Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Yüksek Sovyeti olur. Yüksek Sovyet iki kamaralıdır; Birlik Sovyeti ve Uluslar Sovyeti. Anayasa Yüksek Sovyete iş yükünü hafifletmek için yetkili komisyonlar kurma yetkisi vermiştir. Yüksek Sovyet Prezidyumu Yüksek Sovyet toplantıları arasında tam yetkiliydi. Yüksek Sovyet Prezidyum Başkanı şekilsel olarak devletin başı konumundaydı. Bakanlar kurulu olan Sovnarkom ise iktidarın yürütme ayağını oluşturmaktaydı. Anayasaya 1944 yılında yapılan değişikliklerle her Sovyet Cumhuriyetinde Kızıl Ordu’nun ayrı bir kolunun kurulması öngörülmüştür. Ayrıca her cumhuriyette dışişleri ve savunma bakanlıkları oluşturularak uluslararası yasalara göre bağımsız devletler kategorisine girmeleri amaçlanmıştır. Bu sayede Ukrayna ve Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri 1945 yılında Birleşmiş Milletler örgütüne kurucu üye olarak katılmıştır.
Sosyalizm vurgusu
Anayasa Sovyetler Birliği bünyesinde sosyalizmin kesinlikle kurulduğuna vurgu yapmaktadır. Buna göre üretim araçlarının özel mülkiyeti tamamen kaldırılmış ve hakim sınıflar bertaraf edilmiştir. Üretim ilişkilerinde emekçilerin zaferi tamamlanmıştır. Sosyalist üretim ilişkileri hakim kılınmış, planlı sosyalist ekonomiye geçilmiş, kamu ve kooperatifler olmak üzere sosyalist mülkiyete geçilmiştir.
Toprak, doğal kaynaklar, sular, ormanlar, madenler, demiryolları, su yolları, havayolları, bankalar, iletişim araçları kamu malı olarak ilan edilmiştir. İktidardaki komünist parti devlet ve kamu kurum ve kuruluşlarında yönetici olarak tanımlanmıştır. Ülkedeki en yüksek karar organı olarak Yüksek Sovyet bileşimleri, ara dönemde ise Yüksek Sovyet Prezidyumu belirlenmiştir.
Eleştiriler
Anayasa o dönemde Batı demokrasilerinde bile olmayan ekonomik hakları güvence altına alsa da Batıda çoğunlukla propaganda amaçlı olarak görülmüştür[] ve tek parti rejimi sorgulanmaya[] devam edilmiştir.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta 1936 Sovyet Anayasası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ J. Arch Getty, State and Society Under Stalin: Constitutions and Elections in the 1930s, Slavic Review, cilt. 50, No. 1 (Bahar, 1991) içinde makale, s.19,22
- ^ Birleşmiş Milletler kurucu üyeleri 7 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 30 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
Galeri
1951 yılında anayasanın kabul edilmesinin 15.yıldönümü anısına çeşitli pullar basılmıştır:
-
![image]()
Herkese ücretsiz eğitim hakkı -
![image]()
Herkese çalışma hakkı -
![image]()
Herkese emeklilik hakkı ve sosyal güvence -
![image]()
Herkese dinlenme hakkı
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Anayasanın tam metni 4 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 30 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1936 Sovyet anayasasi 5 Aralik 1936 tarihinde kabul edilen Sovyetler Birligi nin ikinci anayasasidir Belirleyici ozellikleriAnayasa secme hakkinin onundeki engelleri kaldirarak genel oy hakkini tanimistir Ayrica her insanin calisma hakki taninmis ve anayasayla guvence altina alinmistir Benzer sekilde istirahat ve dinlenme hakki ucretsiz saglik guvence hakki emeklilik hakki egitim hakki ve kulturel haklar guvence altina alinmistir Anayasa ile devlet organlarina dogrudan secilmenin yolu da acilmistir 1936 Anayasasi sovyet anayasalari icinde en uzun sure yururlukte kalan olmustur 1944 yilinda bazi degisiklige ugrasa da 1977 yilina kadar yururlukte kalmistir MimarlariAnayasa Sovyetler Birligi Komunist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin in onderligindeki 31 uyeli ozel komisyon tarafindan kaleme alinmistir Komisyonda yer alan one cikan isimler arasinda Andrey Visinski Andrey Jdanov Maksim Litvinov Kliment Vorosilov Vyaceslav Molotov Lazar Kaganovic Aleksandr Poskrebisev Nikolay Buharin ve Karl Radek bulunur IcerigiAnayasa ile Merkez Yurutme Komitesinin adi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birligi Yuksek Sovyeti olur Yuksek Sovyet iki kamaralidir Birlik Sovyeti ve Uluslar Sovyeti Anayasa Yuksek Sovyete is yukunu hafifletmek icin yetkili komisyonlar kurma yetkisi vermistir Yuksek Sovyet Prezidyumu Yuksek Sovyet toplantilari arasinda tam yetkiliydi Yuksek Sovyet Prezidyum Baskani sekilsel olarak devletin basi konumundaydi Bakanlar kurulu olan Sovnarkom ise iktidarin yurutme ayagini olusturmaktaydi Anayasaya 1944 yilinda yapilan degisikliklerle her Sovyet Cumhuriyetinde Kizil Ordu nun ayri bir kolunun kurulmasi ongorulmustur Ayrica her cumhuriyette disisleri ve savunma bakanliklari olusturularak uluslararasi yasalara gore bagimsiz devletler kategorisine girmeleri amaclanmistir Bu sayede Ukrayna ve Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri 1945 yilinda Birlesmis Milletler orgutune kurucu uye olarak katilmistir Sosyalizm vurgusu Anayasa Sovyetler Birligi bunyesinde sosyalizmin kesinlikle kurulduguna vurgu yapmaktadir Buna gore uretim araclarinin ozel mulkiyeti tamamen kaldirilmis ve hakim siniflar bertaraf edilmistir Uretim iliskilerinde emekcilerin zaferi tamamlanmistir Sosyalist uretim iliskileri hakim kilinmis planli sosyalist ekonomiye gecilmis kamu ve kooperatifler olmak uzere sosyalist mulkiyete gecilmistir Toprak dogal kaynaklar sular ormanlar madenler demiryollari su yollari havayollari bankalar iletisim araclari kamu mali olarak ilan edilmistir Iktidardaki komunist parti devlet ve kamu kurum ve kuruluslarinda yonetici olarak tanimlanmistir Ulkedeki en yuksek karar organi olarak Yuksek Sovyet bilesimleri ara donemde ise Yuksek Sovyet Prezidyumu belirlenmistir ElestirilerAnayasa o donemde Bati demokrasilerinde bile olmayan ekonomik haklari guvence altina alsa da Batida cogunlukla propaganda amacli olarak gorulmustur kaynak belirtilmeli ve tek parti rejimi sorgulanmaya kaynak belirtilmeli devam edilmistir KaynakcaWikimedia Commons ta 1936 Sovyet Anayasasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir J Arch Getty State and Society Under Stalin Constitutions and Elections in the 1930s Slavic Review cilt 50 No 1 Bahar 1991 icinde makale s 19 22 Birlesmis Milletler kurucu uyeleri 7 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 30 Mayis 2010 tarihinde erisilmistirGaleri1951 yilinda anayasanin kabul edilmesinin 15 yildonumu anisina cesitli pullar basilmistir Herkese ucretsiz egitim hakki Herkese calisma hakki Herkese emeklilik hakki ve sosyal guvence Herkese dinlenme hakkiAyrica bakiniz1918 Sovyet Rusya AnayasasiDis baglantilarAnayasanin tam metni 4 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 30 Mayis 2010 tarihinde erisilmistir