Lazar Moiseyeviç Kaganoviç (Rusça: Ла́зарь Моисе́евич Кагано́вич) (22 Kasım (E.U. 10 Kasım) 1893 - 25 Temmuz 1991) Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.
Lazar Moiseyeviç Kaganoviç | |
---|---|
SSCB Bakanlar Konseyi Başkan Yardımcısı | |
Görev süresi 5 Mart 1953 - 29 Haziran 1957 | |
Yerine geldiği | Lavrentiy Beria |
Yerine gelen | Anastas Mikoyan |
Ukrayna Komünist Partisi (Bolşevik) Genel Sekreteri | |
Görev süresi 3 Mart 1947 - 26 Aralık 1947 | |
Yerine geldiği | Nikita Kruşçev |
Yerine gelen | Nikita Kruşçev |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 22 Kasım 1893 Kabany, Kiev, Rusya İmparatorluğu |
Ölüm | 25 Temmuz 1991 (97 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, SSCB |
Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
Mesleği | Bürokrat, Siyasetçi |
Ödüller | |
İmzası |
Gençlik yılları
Rus İmparatorluğu'nun Kiev Guberniyası'na bağlı Radomysl ilçesinde Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Kaganoviç'in ailesinin 13 çocuğundan 6 tanesi küçük yaşta hayatını kaybetmiştir. Kendi anlatımına göre Kaganoviç köyüne yakın bir reçine fabrikasında işçi olarak çalışmaya başlamıştır. Ailecek çok yoksulluk çekmiş ve kötü koşullarda yaşamışlardır. Kaganoviç Martynoviçi köyünde iki yıl okula devam ettikten sonra Kiev'e gitmiş, burada özellikle ayakkabı fabrikalarında işçi olarak çalışmıştır. Burada özellikle çalışma hayatında yaşadığı emek süreçlerinde devamlı olarak patronlara karşı durmuş, çeşitli işyeri protestoları örgütlemiştir. Kardeşi Mihail'in 1905 yılında Bolşeviklere katılmasından bir süre sonra 1911 yılında Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) üyesi olmuştur. 1914-15 döneminde RSDİP(B) Kiev komitesinde yer almıştır. 1915 yılında tutuklanıp sürgüne gönderilse kaçarak yasadışı olarak Kiev'e dönmüştür. Bir süre sonra Donetsk bölgesine geçmiş ve ayakkabı işçileri arasında sendikal örgütlenme faaliyeti yürütmüştür.
Devrim ve iç savaş yılları
1917 Şubat Devriminin ardından Donetsk bölgesindeki Bolşevik örgütünün güçlenmesi için çaba gösterdi. Mart ayında parti göreviyle Kiev'e geçti. Bolşeviklerin iktidarı aldığı Ekim Devrimi sürecinde Gomel'deki ayaklanmayı yönetti. Kurucu Meclis seçimlerinde Bolşevik listesinden aday oldu ve vekil seçildi. 3. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresine delege olarak katıldı. Kongrede Yakov Sverdlov başkanlığındaki Tüm Rusya Merkezi Yönetim Komitesine seçildi. 1918 yılıyla beraber artık Petrograd'da ikamet etmeye başladı. Bahar aylarında tüm diğer komite üyeleriyle beraber Moskova'ya geçti. Bu dönemde başta Kızıl Ordu olmak üzere çeşitli alanlarda propaganda sorumlusu olarak görev yaptı. 1921 yılıyla beraber sendikalarda eğitmen olarak çalıştı. Bu dönemde partinin örgüt bürosunda faaliyet gösterdi. Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 12. Kongresinde Merkez Komitesi yedek üyesi olarak seçilirken bir sonraki kongrede Merkez Komite üyesi olmuş ve Stalin başkanlığındaki Merkez Komite Sekreteryasına dahil olmuştur. Bu kongrenin ardından 7 Nisan 1925 itibarıyla Ukrayna Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi Genel Sekreteri olmuştur.
Kuruluş ve ilk yıllar
Kaganoviç'in göreve atandığı Ukrayna coğrafyası 1918 yılı başlarında önce Faustschlag Harekâtının ardından Alman İmparatorluğunun, sonrasında ise İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin işgalinde kaldığı için belirli bir Sovyet karşıtı Ukrayna milliyetçiliğine maruz kalmış durumdaydı. Kaganoviç görevi boyunca etnik Ukrayna milliyetçiliğiyle mücadele etti, bu süreçte özellikle Vlas Çubar ile çatıştı. Görev yaptığı süre boyunca SSCB içindeki Rusya'dan sonraki en büyük cumhuriyet olan Ukrayna'da Sovyet iktidarının yerleşmesi ve özellikle sanayileşme hamlesi için altyapı çalışmalarında bulundu. 1928 yılında Moskova'ya geri alındı. 23 Temmuz 1926 itibarıyla Politbüro yedek üyeliğine seçildi.
1930'lu yıllar
Kaganoviç 13 Temmuz 1930 tarihinde Politbüro asil üyeliğine getirilmiştir. Bu dönemde merkezi olarak başlatılan sanayileşme ve paralel olarak yürütülen kolektivizasyon hamlelerinde görev almıştır.
Özellikle 1932 yılıyla beraber tüm Sovyet coğrafyasında ancak özellikle Ukrayna, Rusya'nın orta bölgeleri ve Kafkasların kuzeyinde yaşanan çok ciddi kıtlık döneminde tahıl tedarikinin merkezileştirilmesi sürecinde aktif rol almıştır.
Bu dönem merkezi hükûmet görevlisi olarak yaptıklarına dair SSCB'nin dağılmasından sonra ortaya çıkan Ukrayna Cumhuriyeti'nde hakkında soruşturma açılmış ve o dönemde vefat etmiş olmasına rağmen Ukrayna halkına karşı etnik temizlik suçuyla hüküm giymiştir.
1934 yılıyla beraber partinin ulaşım komisyonunda görev almış ve 1935 yılında açılan Moskova Metrosunda koordinasyon görevinde bulunmuştur. Bu dönemde sürecine dahil olmuştur.
1935-1939 yılları arasında Ağır Sanayi Halk Komiserliği görevinde bulunmuştur.
Savaş ve sonrası
1941 yılı Haziran ayında Nazi Almanyası Barbarossa Harekâtı kapsamında saldırdığı zaman Kaganoviç Demiryollarından sorumlu Halk Komiseridir. Bu dönemde Moskova'nın savunulması çalışmalarına dahil olmuştur. Demiryollarından sorumlu olmasından dolayı alman işgali altında kalma tehlikesinde bulunan fabrikaların Uralların ardına taşınması ve yine işgal tehdidi altındaki yerleşim yerlerindeki sivil nüfusun doğuya sevk edilebilmesi için demiryollarının tamamen açık kalmasını sağladı. Bu dönemde Devlet Savunma Komitesi üyeliği yaptı. 1942 yılında Kuzey Kafkasya ve Trans Kafkasya Cephelerinin Askeri Konsey üyeliğini yaptı. 4 Ekim 1942 günü Tuapse'deki konsey toplantılarının bombalanması sonucu çok sayıda general ölürken Kaganoviç elinden hafif şekilde yaralandı. Savaşın sona ermesiyle beraber askeri görevlerini bırakmıştır.
Tasfiye ve emeklilik
Kaganoviç, Stalin'in Mart 1953'teki ölümünün ardından gücünü önemli ölçüde kaybetmeye başladı. Partinin başına geçen Nikita Kruşçev'in faaliyetlerinden, özellikle de uygulanan destalinizasyon politikalarından rahatsız olan Kaganoviç, Anti Parti Grubu olarak adlandırılacak girişimle Kruşçev'i tasfiye etmeye çalışan ekip içinde yer almıştır. Başarısız tasfiye girişimi sonucunda kendisi tasfiye edilmiş ve Urallardaki bir fabrikaya sürülmüştür. 1961 yılı itibarıyla partiden atılmış ve emekli olarak Moskova'da yalamaya başlamıştır. 1984 yılında Vyaçeslav Molotov ile birlikte yeniden parti üyelikleri verilmiştir. 1991 yılında 97 yaşında öldüğünde neredeyse SSCB'nin tüm siyasi hayatına şahitlik etmiş durumdaydı. Mezarı Moskova'daki Novodeviçi Mezarlığındadır.
Ailesi
Maria Markovna Privorotskaya (1894-1961) ile evlenmiştir. Kızları Maya Lazarevna Kaganoviç (1923-2001) mimardı ve babasının anılarını 1997 yılında Moskova'da basmıştır. Kaganoviç ayrıca evlat edindiği Yuri'ye (1931-1976) bakmıştır. Torunu Maria Georgievna Kaganoviç Minervina (d.1951) mimardır ve Rusya Uluslararası Turizm Akademisinde görev yapmaktadır. Diğer bir torunu Joseph G. Minervin (1941-2019) ise akademisyendi.
Ödül ve nişanları
Kaganoviç'in aldığı ödüller şunlardır:
- Sosyalist Emek Kahramanı (Zorlu savaş koşullarında cepheye ulaşım sağlanması ve bozuk hatların tamir edilmesi dolayısıyla)
- Lenin Nişanı (4 kez) (Moskova bölgesindeki çalışmaları, partiye ve Sovyet halkına olan hizmetlerinden dolayı)
- Kızıl Bayrak İşçi Nişanı (Demiryollarındaki çalışmaları dolayısıyla)
Geleneği
- Kaganoviç hakkında farklı dönemlerde Sovyet kaynaklarında çok farklı değerlendirmeler yer almıştır. Büyük Sovyet Ansiklopedisi'nin 1937 yılındaki baskısında kendisinden Troçkizme, sağ sapmalara ve Sovyet karşıtı girişimlere karşı yılmaz bir savaşçı olarak tanımlanırken Stalin'in liderliğinde partinin birliği için çalışan örnek bir Bolşevik olarak bahsedilmiştir. 1957 yılındaki tasfiyesinin ardından 1965 yılındaki aynı ansiklopedide kendisinin Kafkaslarda, Volga bölgesinde ve Ukrayna'da gerçekleştirilen parti, Sovyet ve kolektif çiftliklerdeki tasfiyelerde aşırıya kaçtığı belirtilmiştir. SBKP'nin son genel sekreteri Mihail Gorbaçov, Stalin'in ellerinin kana bulandığını söylemiş, Kaganoviç'in de bu kararlara imza attığını belirtmiştir.
- Sverdlovsk kentinde açılan 2018 yılında açılan Rusya demiryolları tarihini onurlandıran anıt heykelde demiryollarına yaptığı katkılardan dolayı Feliks Dzerjinskiy ile birlikte resmedilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ E.A.Rees Iron Lazar: A Political Biography of Lazar Kaganovich s.8 (İngilizce) 14 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili arşiv bilgi sayfası 5 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 14 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili arşiv 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 14 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili arşiv bilgi sayfası 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 18 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ a b Global Security sitesindeki makaleden 4 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ 15 Ocak 2010 tarihli ilgili karar 23 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Ukraynaca) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Büyük Sovyet Ansiklopedisindeki ilgili madde 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili belge 1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili biyografi 3 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili 20 Temmuz 2018 tarihli znak.com haberi 3 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
Dış bağlantılar
- Aldığı bütün parti ve devlet görevleri 3 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 20 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lazar Moiseyevic Kaganovic Rusca La zar Moise evich Kagano vich 22 Kasim E U 10 Kasim 1893 25 Temmuz 1991 Sovyet siyasetci ve devlet adami Ozellikle Sovyetler Birligi Komunist Partisi genel sekreteri Josef Stalin in yakin calisma arkadasi ve onde gelen Eski Bolseviklerden Stalin doneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almis sonrasinda Nikita Kruscev doneminde Anti Parti Grubu surecinde tasfiye edilmistir Lazar Moiseyevic KaganovicSSCB Bakanlar Konseyi Baskan YardimcisiGorev suresi 5 Mart 1953 29 Haziran 1957Yerine geldigi Lavrentiy BeriaYerine gelen Anastas MikoyanUkrayna Komunist Partisi Bolsevik Genel SekreteriGorev suresi 3 Mart 1947 26 Aralik 1947Yerine geldigi Nikita KruscevYerine gelen Nikita KruscevKisisel bilgilerDogum 22 Kasim 1893 Kabany Kiev Rusya ImparatorluguOlum 25 Temmuz 1991 97 yasinda Moskova Rusya SFSC SSCBPartisi Sovyetler Birligi Komunist PartisiMeslegi Burokrat SiyasetciOdullerImzasiGenclik yillariRus Imparatorlugu nun Kiev Guberniyasi na bagli Radomysl ilcesinde Yahudi bir ailenin cocugu olarak dunyaya gelmistir Kaganovic in ailesinin 13 cocugundan 6 tanesi kucuk yasta hayatini kaybetmistir Kendi anlatimina gore Kaganovic koyune yakin bir recine fabrikasinda isci olarak calismaya baslamistir Ailecek cok yoksulluk cekmis ve kotu kosullarda yasamislardir Kaganovic Martynovici koyunde iki yil okula devam ettikten sonra Kiev e gitmis burada ozellikle ayakkabi fabrikalarinda isci olarak calismistir Burada ozellikle calisma hayatinda yasadigi emek sureclerinde devamli olarak patronlara karsi durmus cesitli isyeri protestolari orgutlemistir Kardesi Mihail in 1905 yilinda Bolseviklere katilmasindan bir sure sonra 1911 yilinda Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi Bolsevik uyesi olmustur 1914 15 doneminde RSDIP B Kiev komitesinde yer almistir 1915 yilinda tutuklanip surgune gonderilse kacarak yasadisi olarak Kiev e donmustur Bir sure sonra Donetsk bolgesine gecmis ve ayakkabi iscileri arasinda sendikal orgutlenme faaliyeti yurutmustur Devrim ve ic savas yillari1917 Subat Devriminin ardindan Donetsk bolgesindeki Bolsevik orgutunun guclenmesi icin caba gosterdi Mart ayinda parti goreviyle Kiev e gecti Bolseviklerin iktidari aldigi Ekim Devrimi surecinde Gomel deki ayaklanmayi yonetti Kurucu Meclis secimlerinde Bolsevik listesinden aday oldu ve vekil secildi 3 Tum Rusya Sovyetleri Kongresine delege olarak katildi Kongrede Yakov Sverdlov baskanligindaki Tum Rusya Merkezi Yonetim Komitesine secildi 1918 yiliyla beraber artik Petrograd da ikamet etmeye basladi Bahar aylarinda tum diger komite uyeleriyle beraber Moskova ya gecti Bu donemde basta Kizil Ordu olmak uzere cesitli alanlarda propaganda sorumlusu olarak gorev yapti 1921 yiliyla beraber sendikalarda egitmen olarak calisti Bu donemde partinin orgut burosunda faaliyet gosterdi Rusya Komunist Partisi Bolsevik 12 Kongresinde Merkez Komitesi yedek uyesi olarak secilirken bir sonraki kongrede Merkez Komite uyesi olmus ve Stalin baskanligindaki Merkez Komite Sekreteryasina dahil olmustur Bu kongrenin ardindan 7 Nisan 1925 itibariyla Ukrayna Komunist Partisi Bolsevik Merkez Komitesi Genel Sekreteri olmustur Kurulus ve ilk yillarKaganovic in goreve atandigi Ukrayna cografyasi 1918 yili baslarinda once Faustschlag Harekatinin ardindan Alman Imparatorlugunun sonrasinda ise Ikinci Polonya Cumhuriyeti nin isgalinde kaldigi icin belirli bir Sovyet karsiti Ukrayna milliyetciligine maruz kalmis durumdaydi Kaganovic gorevi boyunca etnik Ukrayna milliyetciligiyle mucadele etti bu surecte ozellikle Vlas Cubar ile catisti Gorev yaptigi sure boyunca SSCB icindeki Rusya dan sonraki en buyuk cumhuriyet olan Ukrayna da Sovyet iktidarinin yerlesmesi ve ozellikle sanayilesme hamlesi icin altyapi calismalarinda bulundu 1928 yilinda Moskova ya geri alindi 23 Temmuz 1926 itibariyla Politburo yedek uyeligine secildi 1930 lu yillar1934 yili VKP b Politburosu Ust sira soldan saga Kuybisev Kirov Kalinin Kosior Andreyev Orta sira soldan saga Ordjonikidze Kaganovic Stalin Molotov Vorosilov Alt sira soldan saga Postisev Petrovskiy Cubar Mikoyan Rudzutak Kaganovic 13 Temmuz 1930 tarihinde Politburo asil uyeligine getirilmistir Bu donemde merkezi olarak baslatilan sanayilesme ve paralel olarak yurutulen kolektivizasyon hamlelerinde gorev almistir Ozellikle 1932 yiliyla beraber tum Sovyet cografyasinda ancak ozellikle Ukrayna Rusya nin orta bolgeleri ve Kafkaslarin kuzeyinde yasanan cok ciddi kitlik doneminde tahil tedarikinin merkezilestirilmesi surecinde aktif rol almistir Bu donem merkezi hukumet gorevlisi olarak yaptiklarina dair SSCB nin dagilmasindan sonra ortaya cikan Ukrayna Cumhuriyeti nde hakkinda sorusturma acilmis ve o donemde vefat etmis olmasina ragmen Ukrayna halkina karsi etnik temizlik sucuyla hukum giymistir 1934 yiliyla beraber partinin ulasim komisyonunda gorev almis ve 1935 yilinda acilan Moskova Metrosunda koordinasyon gorevinde bulunmustur Bu donemde surecine dahil olmustur 1935 1939 yillari arasinda Agir Sanayi Halk Komiserligi gorevinde bulunmustur Savas ve sonrasi1941 yili Haziran ayinda Nazi Almanyasi Barbarossa Harekati kapsaminda saldirdigi zaman Kaganovic Demiryollarindan sorumlu Halk Komiseridir Bu donemde Moskova nin savunulmasi calismalarina dahil olmustur Demiryollarindan sorumlu olmasindan dolayi alman isgali altinda kalma tehlikesinde bulunan fabrikalarin Urallarin ardina tasinmasi ve yine isgal tehdidi altindaki yerlesim yerlerindeki sivil nufusun doguya sevk edilebilmesi icin demiryollarinin tamamen acik kalmasini sagladi Bu donemde Devlet Savunma Komitesi uyeligi yapti 1942 yilinda Kuzey Kafkasya ve Trans Kafkasya Cephelerinin Askeri Konsey uyeligini yapti 4 Ekim 1942 gunu Tuapse deki konsey toplantilarinin bombalanmasi sonucu cok sayida general olurken Kaganovic elinden hafif sekilde yaralandi Savasin sona ermesiyle beraber askeri gorevlerini birakmistir Tasfiye ve emeklilikKaganovic Stalin in Mart 1953 teki olumunun ardindan gucunu onemli olcude kaybetmeye basladi Partinin basina gecen Nikita Kruscev in faaliyetlerinden ozellikle de uygulanan destalinizasyon politikalarindan rahatsiz olan Kaganovic Anti Parti Grubu olarak adlandirilacak girisimle Kruscev i tasfiye etmeye calisan ekip icinde yer almistir Basarisiz tasfiye girisimi sonucunda kendisi tasfiye edilmis ve Urallardaki bir fabrikaya surulmustur 1961 yili itibariyla partiden atilmis ve emekli olarak Moskova da yalamaya baslamistir 1984 yilinda Vyaceslav Molotov ile birlikte yeniden parti uyelikleri verilmistir 1991 yilinda 97 yasinda oldugunde neredeyse SSCB nin tum siyasi hayatina sahitlik etmis durumdaydi Mezari Moskova daki Novodevici Mezarligindadir AilesiMaria Markovna Privorotskaya 1894 1961 ile evlenmistir Kizlari Maya Lazarevna Kaganovic 1923 2001 mimardi ve babasinin anilarini 1997 yilinda Moskova da basmistir Kaganovic ayrica evlat edindigi Yuri ye 1931 1976 bakmistir Torunu Maria Georgievna Kaganovic Minervina d 1951 mimardir ve Rusya Uluslararasi Turizm Akademisinde gorev yapmaktadir Diger bir torunu Joseph G Minervin 1941 2019 ise akademisyendi Odul ve nisanlariKaganovic in aldigi oduller sunlardir Sosyalist Emek Kahramani Zorlu savas kosullarinda cepheye ulasim saglanmasi ve bozuk hatlarin tamir edilmesi dolayisiyla Lenin Nisani 4 kez Moskova bolgesindeki calismalari partiye ve Sovyet halkina olan hizmetlerinden dolayi Kizil Bayrak Isci Nisani Demiryollarindaki calismalari dolayisiyla GelenegiKaganovic hakkinda farkli donemlerde Sovyet kaynaklarinda cok farkli degerlendirmeler yer almistir Buyuk Sovyet Ansiklopedisi nin 1937 yilindaki baskisinda kendisinden Trockizme sag sapmalara ve Sovyet karsiti girisimlere karsi yilmaz bir savasci olarak tanimlanirken Stalin in liderliginde partinin birligi icin calisan ornek bir Bolsevik olarak bahsedilmistir 1957 yilindaki tasfiyesinin ardindan 1965 yilindaki ayni ansiklopedide kendisinin Kafkaslarda Volga bolgesinde ve Ukrayna da gerceklestirilen parti Sovyet ve kolektif ciftliklerdeki tasfiyelerde asiriya kactigi belirtilmistir SBKP nin son genel sekreteri Mihail Gorbacov Stalin in ellerinin kana bulandigini soylemis Kaganovic in de bu kararlara imza attigini belirtmistir Sverdlovsk kentinde acilan 2018 yilinda acilan Rusya demiryollari tarihini onurlandiran anit heykelde demiryollarina yaptigi katkilardan dolayi Feliks Dzerjinskiy ile birlikte resmedilmistir Ayrica bakinizGizli soylev Moskova MetrosuKaynakca E A Rees Iron Lazar A Political Biography of Lazar Kaganovich s 8 Ingilizce 14 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ilgili arsiv bilgi sayfasi 5 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 14 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ilgili arsiv 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 14 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ilgili arsiv bilgi sayfasi 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 18 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir a b Global Security sitesindeki makaleden 4 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir 15 Ocak 2010 tarihli ilgili karar 23 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ukraynaca 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Buyuk Sovyet Ansiklopedisindeki ilgili madde 24 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ilgili belge 1 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ilgili biyografi 3 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Ilgili 20 Temmuz 2018 tarihli znak com haberi 3 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistirDis baglantilarAldigi butun parti ve devlet gorevleri 3 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 20 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir