Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"1989 göçü" veya "Büyük Göç" olarak da bilinen, resmi adıyla "Büyük Gezi" (Bulgarca: Голямата екскурзия, romanizasyonu: Goliamata Ekskurziya), Bulgaristan Müslümanlarına karşı Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin komünist hükûmeti tarafından 1989 yılında yapılan etnik temizlik idi. Mayıs ve Ağustos 1989 arasında Bulgaristan Müslümanlarından ve Bulgaristan Türklerinden 360.000 sınırı geçerek Türkiye'ye geçti. Aralık 1989 sonlarında, Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Todor Jivkov'un istifasından bir ay sonra, yeni hükûmetin Bulgaristan Müslümanlarının ve Türklerinin haklarını geri verme sözü vermesiyle "Büyük Gezi" gerçek anlamda sona erdi. 1990 yılı sonuna gelindiğinde Bulgaristan Müslümanları ve Türklerinden 150.000 civarında kişi yurt dışından dönmüştü.
| Yeniden Canlanma Süreci'nin bir parçası | |
| Bölge | Bulgaristan |
|---|---|
| Tarih | Mayıs – Ağustos veya Aralık 1989 |
| Hedef | Pomaklar (kurbanların %90'ı Bulgaristan Türkleri idi) |
Saldırı türü | Zulüm, Etnik temizlik, Tehcir |
| Kurbanlar | 310.000 -400.000 |
| İşleyenler | Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, Bulgar Komünist Partisi |
| Sebep | Türk karşıtlığı, İslamofobi, Bulgarlaştırma |
Mirası
Bulgaristan
2012 yılında Bulgaristan parlamentosu "Büyük Gezi"yi resmi olarak etnik temizlik olarak tanıdı ve sorumluların yargılanması çağrısında bulundu. Fakat bu deklarasyon bilim insanları tarafından büyük ölçüde göz ardı edilmiş ve bugüne kadar etnik temizliği Bulgaristan resmi makamları resmi olarak anmamış ve faillerinden hiç kimse hakkında suç duyurusunda bulunmamıştır. Fakat artık ölen Todor Jivkov Bulgaristan resmi yetkilileri tarafından doğum yıl dönümlerinde sık sık anılmış, örneğin, eski başbakan Boyko Borisov ondan "Bulgar Ulusunun Büyük Babası" olarak bahsetmiştir.
Türkiye
Türkiye'de bile bu konuda çok az yazı yayımlanmıştır. Şimdiye dek yayımlanan kitaplar öncelikle sınır dışı edilenlerin bireysel anlatımlarıyla ilgilidir ve bunlar genellikle sınırlı sayıda basılmıştır.
Notlar
- ^ Sınır dışı etmeler 22 Ağustos 1989'da resmen sona erdi, fakat Todor Jivkov'un rejimi Jivkov'un iktidardan uzaklaştırıldığı aynı yılın 10 Kasım'ına kadar devam etti. Sonraki Petır Mladenov hükümeti aynı yıl 29 Aralık'ta Bulgaristan Müslümanlarına ve Bulgaristan Türklerine yönelik zorla asimilasyon politikalarını tersine çevirdi.
- ^ 30 Mayıs-22 Ağustos 1989 tarihleri arasında 310.000-322.000 Türk ve Müslüman Bulgaristan'dan Türkiye'ye sınır dışı edildi.
- ^ Sınır dışı edilenlerin daha sonra sürgünde kendilerine katılan aile üyeleri de dahil edildiğinde, "Büyük Gezi" mağdurlarının toplam sayısı 360.000 kişiye ulaşır, fakat bazı bilim insanları bu ikinci sayının gerçekte 400.000 kişiye yakın olduğunu tahmin etmektedir. Daha sonra daha fazla Türk ve Müslüman ayrımcılığa maruz kalarak ülkeden kaçmaya devam etmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c Kamusella 2019, ss. 1.
- ^ Caucaso, Osservatorio Balcani e. "The "Big Excursion" of Bulgarian Turks". OBC Transeuropa (İtalyanca). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2023.
- ^ a b Tomasz Kamusella (25 Şubat 2019). "Words matter. Bulgaria and the 30th anniversary of the largest ethnic cleansing in cold war Europe". Erişim tarihi: 15 Şubat 2023.
- ^ "Защо българските турци се завръщат в началото на 90-те години на ХХ в". 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2024.
- ^ Kamusella 2020, ss. 2.
- ^ Tomasz Kamusella (25 Şubat 2019). "Bulgaria: an unlikely personality cult". 7 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2018.
- ^ Kamusella 2020, ss. 10.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1989 gocu veya Buyuk Goc olarak da bilinen resmi adiyla Buyuk Gezi Bulgarca Golyamata ekskurziya romanizasyonu Goliamata Ekskurziya Bulgaristan Muslumanlarina karsi Bulgaristan Halk Cumhuriyeti nin komunist hukumeti tarafindan 1989 yilinda yapilan etnik temizlik idi Mayis ve Agustos 1989 arasinda Bulgaristan Muslumanlarindan ve Bulgaristan Turklerinden 360 000 siniri gecerek Turkiye ye gecti Aralik 1989 sonlarinda Bulgar Komunist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Todor Jivkov un istifasindan bir ay sonra yeni hukumetin Bulgaristan Muslumanlarinin ve Turklerinin haklarini geri verme sozu vermesiyle Buyuk Gezi gercek anlamda sona erdi 1990 yili sonuna gelindiginde Bulgaristan Muslumanlari ve Turklerinden 150 000 civarinda kisi yurt disindan donmustu Zorunlu GocYeniden Canlanma Sureci nin bir parcasiBolgeBulgaristanTarihMayis Agustos veya Aralik 1989HedefPomaklar kurbanlarin 90 i Bulgaristan Turkleri idi Saldiri turuZulum Etnik temizlik TehcirKurbanlar310 000 400 000IsleyenlerBulgaristan Halk Cumhuriyeti Bulgar Komunist PartisiSebepTurk karsitligi Islamofobi BulgarlastirmaMirasiBulgaristan 2012 yilinda Bulgaristan parlamentosu Buyuk Gezi yi resmi olarak etnik temizlik olarak tanidi ve sorumlularin yargilanmasi cagrisinda bulundu Fakat bu deklarasyon bilim insanlari tarafindan buyuk olcude goz ardi edilmis ve bugune kadar etnik temizligi Bulgaristan resmi makamlari resmi olarak anmamis ve faillerinden hic kimse hakkinda suc duyurusunda bulunmamistir Fakat artik olen Todor Jivkov Bulgaristan resmi yetkilileri tarafindan dogum yil donumlerinde sik sik anilmis ornegin eski basbakan Boyko Borisov ondan Bulgar Ulusunun Buyuk Babasi olarak bahsetmistir Turkiye Turkiye de bile bu konuda cok az yazi yayimlanmistir Simdiye dek yayimlanan kitaplar oncelikle sinir disi edilenlerin bireysel anlatimlariyla ilgilidir ve bunlar genellikle sinirli sayida basilmistir Notlar Sinir disi etmeler 22 Agustos 1989 da resmen sona erdi fakat Todor Jivkov un rejimi Jivkov un iktidardan uzaklastirildigi ayni yilin 10 Kasim ina kadar devam etti Sonraki Petir Mladenov hukumeti ayni yil 29 Aralik ta Bulgaristan Muslumanlarina ve Bulgaristan Turklerine yonelik zorla asimilasyon politikalarini tersine cevirdi 30 Mayis 22 Agustos 1989 tarihleri arasinda 310 000 322 000 Turk ve Musluman Bulgaristan dan Turkiye ye sinir disi edildi Sinir disi edilenlerin daha sonra surgunde kendilerine katilan aile uyeleri de dahil edildiginde Buyuk Gezi magdurlarinin toplam sayisi 360 000 kisiye ulasir fakat bazi bilim insanlari bu ikinci sayinin gercekte 400 000 kisiye yakin oldugunu tahmin etmektedir Daha sonra daha fazla Turk ve Musluman ayrimciliga maruz kalarak ulkeden kacmaya devam etmistir Kaynakca a b c Kamusella 2019 ss 1 Caucaso Osservatorio Balcani e The Big Excursion of Bulgarian Turks OBC Transeuropa Italyanca 15 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2023 a b Tomasz Kamusella 25 Subat 2019 Words matter Bulgaria and the 30th anniversary of the largest ethnic cleansing in cold war Europe Erisim tarihi 15 Subat 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Zasho blgarskite turci se zavrshat v nachaloto na 90 te godini na HH v 20 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2024 Kamusella 2020 ss 2 Tomasz Kamusella 25 Subat 2019 Bulgaria an unlikely personality cult 7 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2018 Kamusella 2020 ss 10