Güneşte Bir Leke 1961 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı A Raisin in the Sun dır.
A Raisin in the Sun | |
"Güneşte Bir Leke" (A Raisin in the Sun) filminin sinema afişi | |
Yönetmen | |
---|---|
Yapımcı | |
Senarist | (kendi oyunundan) |
Oyuncular | Sidney Poitier |
Müzik | |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | |
Stüdyo | Columbia Pictures |
Dağıtıcı | Columbia Pictures |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Dram |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1961 |
Çıkış tarih(ler)i | Mayıs 1961, Cannes Film Festivali |
Süre | 128 dakika |
Ülke | ABD |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 1,5 Milyon $ |
Devam filmi | A Raisin in the Sun (1989) (TV) A Raisin in the Sun (2008) (TV) |
Diğer adları | Güneşte Bir Leke (Türkiye) Un raisin au Soleil (Fransa) Un Grappolo di Sole(İtalya) Un Lunar en el Sol(İspanya) Ein Fleck in der Sonne (Almanya) |
Senaryosunu 'in aynı adlı kendi oyunundan uyarlayıp yazdığı filmi yönetmiştir. Filmin başrollerinde Sidney Poitier ve oynamışlardır. Sinemada henüz ilk filminde oynayan şimdinin ünlü yıldızı Louis Gossett Jr.'da yan rollerden birinde gözükmektedir.
Filmin uyarlandığı ve filmle aynı adı taşıyan tiyatro eseri, Lorraine Hansberry'nin (d. 1930 - ö. 1965) ilk eseriydi ve henüz bir çocukken kendi ailesinin Chicago'da ırkçı iskan yasalarına karşı verdiği yasal mücadeleden esinlenerek bu oyunu yazmıştı, yani "A Raisin in the Sun" bir bakıma biyografik bir eserdir. Oyun 1959 yılında Broadway'de sahneye kondu ve büyük ilgi gördü. Broadway'de siyah ırktan bir kadının yazdığı bir oyun ilk kez sahnelenmiş oluyordu. Oyunun yönetmeni Lloyd Richards da siyahtı bu da oyunun ikinci Broadway rekorunu teşkil ediyordu. Filmin tüm oyuncu kadrosu aynı zamanda orijinal Broadway temsilinde de oynamışlardı.
1950'lerin sonunda ABD'de geçen film hayatlarının dönüm noktasındaki siyahi bir ailenin yaşadıkları küçük apartman dairesinde karşılaştıkları sorunları irdelerken ırk sorunu, kuşak çatışması, ekonomik sorunlar gibi konulara değinir. Filmin çekimleri ABD'de "Vatandaşlık Hakları Hareketi" nin bütün hızıyla başladığı bir döneme denk gelmişti. 1961 yılında gösterime girdiğinde çığır açıcı bir film olarak nitelendirilmişti ve kendisinden sonra gelecek birçok benzer sosyal içerikli film, oyun ve TV dizisine ilham kaynağı olmuştu.
Kültürel, tarihi ve estetik olarak kayda değer kategorisine sokulan film 2005 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından 'nde (National Film Registry) koruma altına alındı Altın Palmiye'ye aday gösterilen filmin yönetmeni Daniel Petrie'ye Cannes Film Festivali'nde verilmişti. Filmin başrol oyuncuları Sidney Poitier ve hem Altın Küre hem de BAFTA ödüllerine aday gösterildiler.
Filmin 1989 ve 2008 yıllarında televizyon için 2 yeniden çevrimi daha yapıldı.
Olay Örgüsü
Filmde Chicago'nun güney yakasında küçük bir apartman dairesinde yaşam mücadelesi veren kalabalık bir siyahi Amerikalı ailenin dramı anlatılmaktadır. Ailenin reisi yaşlı anne Lena Younger'dır (). Bu azametli güçlü kuvvetli kadın, bir şirkette şoförlük yapan oğlu Walter Lee (Sidney Poitier), çamaşırcılık yaparak evin bütçesine katkıda bulunan gelini Ruth (Ruby Dee), doktor olmayı kafasına koymuş kolej öğrencisi zeki ve hırslı kızı Beneatha () ve torunu küçük Travis 'le (Stephen Perry) birlikte uzun yıllardır kiracı olarak oturdukları küçük apartman dairesini paylaşırlar. Lena'nın kocası yeni ölmüştür ve kendisine eşinin sigortasından 10.000 dolar kalmıştır. Aniden gelen bu büyük miktardaki paranın nasıl değerlendirileceği aile içinde tartışmalara neden olur. Lena paranın satın alacakları yeni bir evin peşinatına yatırılmasını isterken Beneatha tıp fakültesinde göreceği eğitimin giderleri için harcanacağını ummaktadır. Walter Lee ise iki arkadaşı ile birlikte ortak açacakları içki dükkânının ortaklık payı olarak bu parayı istemektedir. Bu arada Lena'nın peşinatını vererek satın aldığı ev beyazların oturduğu bir mahallededir ve burada siyahların oturmasına pek hoş gözle bakılmaz.
Oyuncu kadrosu
- Sidney Poitier ... Walter Lee Younger
- ... Lena Younger (Walter'ın annesi)
- Ruby Dee... Ruth Younger (Walter'ın karısı)
- ... Beneatha Younger (Walter'ın kızkardeşi)
- Ivan Dixon... Asagai
- John Fiedler... Mark Lindner
- Louis Gossett Jr.... George Murchison
- Stephen Perry... Travis Younger (Walter'ın oğlu)
- Joel Fluellen... Bobo
- Louis Terrel... Herman
- Roy Glenn... Willie Harris
Film hakkında notlar
- 1973 yılında tiyatro oyunu bu kez de bir müzikale uyarlandı. "Raisin" adlı bu müzikali oyunun yazarı Lorraine Hansberry'nin eski eşi Robert Nemiroff yazmıştı. Müzikal 1974 yılında "En iyi müzikal" dalında Tony Ödülü'nü kazanmıştı.
- Ünlü Amerikalı aktör Gary Cooper'ın 13 Mayıs 1961 tarihindeki ölümü her yıl Mayıs ayında düzenlenen Cannes Film Festivali'ne denk gelince o yıl için festivalde aktörün anısına bir de "Gary Cooper Ödülü" verilmesi kararlaştırıldı. Bu özel ödül de "Güneşte Bir Leke" filmine verildi.
Uyarlandığı oyun
Film, siyahi Amerikalı yazar Lorraine Hansberry'in 1959 yılında yayımladığı aynı adlı ("A Raisin in the Sun") tiyatro oyunundan sinemaya uyarlanmış, filmin senaryosunu da yine Hansberry yazmıştı. Oyun, politik yazılarıyla tanınan Hansberry'in ilk eseriydi ve 1940'lı yıllarda henüz bir çocukken Şikago'da kendi ailesine yaşatılan ırkçı ayrımcılıktan yola çıktığı için bir bakıma otobiyografik bir eser de sayılmaktadır.
Oyunun adı Güneşte bir kuru üzüm tanesi (Türkçeye Güneşte Bir Leke olarak aktarılmıştır) anlamına gelmektedir ve Langston Hughes'un Harlem adlı şiirinden alınmış bir mısradır. Oyun ilk kez 11 Mart 1959'da New York'ta "Ethel Barrymore Tiyatrosu"nda sahnelenmiş, bu ilk temsilde, film uyarlamasında da oynayacak olan oyuncular neredeyse tam kadro rol alıyorlardı. Lloyd Richards'ın yönettiği oyun 1960 yılında dört dalda Tony Ödülü'ne aday gösterildi. İki yıl kadar New York'ta sahnelenen oyun turnelerde de seyirciyle buluştu. Oyun siyahi bir kadın tarafından yazılıp Broadway'de sahnelenen ve aynı zamanda siyahi bir yönetmen tarafından sahneye konan ilk oyun olma unvanını da almıştı.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2008.
- ^ (1959). A Raisin in the Sun. New American Library, Signet Classics. ss. sayfa 8.
- ^ "A Raisin in the Sun / Presents at the Creation" (İngilizce). National Public Radio. 10 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Güneşte Bir Leke
- Tiyatro kitabının özeti, açıklamaları 20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İngilizce
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Guneste Bir Leke 1961 ABD yapimi dramatik filmdir Ozgun adi A Raisin in the Sun dir Guneste Bir LekeA Raisin in the Sun Guneste Bir Leke A Raisin in the Sun filminin sinema afisiYonetmenYapimciSenarist kendi oyunundan OyuncularSidney PoitierMuzikGoruntu yonetmeniKurguStudyoColumbia PicturesDagiticiColumbia PicturesCinsiSinema filmiTuruDramRenkSiyah beyazYapim yili1961Cikis tarih ler iMayis 1961 Cannes Film FestivaliSure128 dakikaUlkeABDDilIngilizceButce1 5 Milyon Devam filmiA Raisin in the Sun 1989 TV A Raisin in the Sun 2008 TV Diger adlariGuneste Bir Leke Turkiye Un raisin au Soleil Fransa Un Grappolo di Sole Italya Un Lunar en el Sol Ispanya Ein Fleck in der Sonne Almanya Senaryosunu in ayni adli kendi oyunundan uyarlayip yazdigi filmi yonetmistir Filmin basrollerinde Sidney Poitier ve oynamislardir Sinemada henuz ilk filminde oynayan simdinin unlu yildizi Louis Gossett Jr da yan rollerden birinde gozukmektedir Filmin uyarlandigi ve filmle ayni adi tasiyan tiyatro eseri Lorraine Hansberry nin d 1930 o 1965 ilk eseriydi ve henuz bir cocukken kendi ailesinin Chicago da irkci iskan yasalarina karsi verdigi yasal mucadeleden esinlenerek bu oyunu yazmisti yani A Raisin in the Sun bir bakima biyografik bir eserdir Oyun 1959 yilinda Broadway de sahneye kondu ve buyuk ilgi gordu Broadway de siyah irktan bir kadinin yazdigi bir oyun ilk kez sahnelenmis oluyordu Oyunun yonetmeni Lloyd Richards da siyahti bu da oyunun ikinci Broadway rekorunu teskil ediyordu Filmin tum oyuncu kadrosu ayni zamanda orijinal Broadway temsilinde de oynamislardi 1950 lerin sonunda ABD de gecen film hayatlarinin donum noktasindaki siyahi bir ailenin yasadiklari kucuk apartman dairesinde karsilastiklari sorunlari irdelerken irk sorunu kusak catismasi ekonomik sorunlar gibi konulara deginir Filmin cekimleri ABD de Vatandaslik Haklari Hareketi nin butun hiziyla basladigi bir doneme denk gelmisti 1961 yilinda gosterime girdiginde cigir acici bir film olarak nitelendirilmisti ve kendisinden sonra gelecek bircok benzer sosyal icerikli film oyun ve TV dizisine ilham kaynagi olmustu Kulturel tarihi ve estetik olarak kayda deger kategorisine sokulan film 2005 yilinda Kongre Kutuphanesi tarafindan nde National Film Registry koruma altina alindi Altin Palmiye ye aday gosterilen filmin yonetmeni Daniel Petrie ye Cannes Film Festivali nde verilmisti Filmin basrol oyunculari Sidney Poitier ve hem Altin Kure hem de BAFTA odullerine aday gosterildiler Filmin 1989 ve 2008 yillarinda televizyon icin 2 yeniden cevrimi daha yapildi Olay OrgusuFilmde Chicago nun guney yakasinda kucuk bir apartman dairesinde yasam mucadelesi veren kalabalik bir siyahi Amerikali ailenin drami anlatilmaktadir Ailenin reisi yasli anne Lena Younger dir Bu azametli guclu kuvvetli kadin bir sirkette soforluk yapan oglu Walter Lee Sidney Poitier camasircilik yaparak evin butcesine katkida bulunan gelini Ruth Ruby Dee doktor olmayi kafasina koymus kolej ogrencisi zeki ve hirsli kizi Beneatha ve torunu kucuk Travis le Stephen Perry birlikte uzun yillardir kiraci olarak oturduklari kucuk apartman dairesini paylasirlar Lena nin kocasi yeni olmustur ve kendisine esinin sigortasindan 10 000 dolar kalmistir Aniden gelen bu buyuk miktardaki paranin nasil degerlendirilecegi aile icinde tartismalara neden olur Lena paranin satin alacaklari yeni bir evin pesinatina yatirilmasini isterken Beneatha tip fakultesinde gorecegi egitimin giderleri icin harcanacagini ummaktadir Walter Lee ise iki arkadasi ile birlikte ortak acacaklari icki dukkaninin ortaklik payi olarak bu parayi istemektedir Bu arada Lena nin pesinatini vererek satin aldigi ev beyazlarin oturdugu bir mahallededir ve burada siyahlarin oturmasina pek hos gozle bakilmaz Sidney Poitier Ruby Dee ve ilk filminde oynayan Louis Gossett Jr Oyuncu kadrosuSidney Poitier Walter Lee Younger Lena Younger Walter in annesi Ruby Dee Ruth Younger Walter in karisi Beneatha Younger Walter in kizkardesi Ivan Dixon Asagai John Fiedler Mark Lindner Louis Gossett Jr George Murchison Stephen Perry Travis Younger Walter in oglu Joel Fluellen Bobo Louis Terrel Herman Roy Glenn Willie HarrisFilm hakkinda notlar1973 yilinda tiyatro oyunu bu kez de bir muzikale uyarlandi Raisin adli bu muzikali oyunun yazari Lorraine Hansberry nin eski esi Robert Nemiroff yazmisti Muzikal 1974 yilinda En iyi muzikal dalinda Tony Odulu nu kazanmisti Unlu Amerikali aktor Gary Cooper in 13 Mayis 1961 tarihindeki olumu her yil Mayis ayinda duzenlenen Cannes Film Festivali ne denk gelince o yil icin festivalde aktorun anisina bir de Gary Cooper Odulu verilmesi kararlastirildi Bu ozel odul de Guneste Bir Leke filmine verildi Uyarlandigi oyunFilm siyahi Amerikali yazar Lorraine Hansberry in 1959 yilinda yayimladigi ayni adli A Raisin in the Sun tiyatro oyunundan sinemaya uyarlanmis filmin senaryosunu da yine Hansberry yazmisti Oyun politik yazilariyla taninan Hansberry in ilk eseriydi ve 1940 li yillarda henuz bir cocukken Sikago da kendi ailesine yasatilan irkci ayrimciliktan yola ciktigi icin bir bakima otobiyografik bir eser de sayilmaktadir Oyunun adi Guneste bir kuru uzum tanesi Turkceye Guneste Bir Leke olarak aktarilmistir anlamina gelmektedir ve Langston Hughes un Harlem adli siirinden alinmis bir misradir Oyun ilk kez 11 Mart 1959 da New York ta Ethel Barrymore Tiyatrosu nda sahnelenmis bu ilk temsilde film uyarlamasinda da oynayacak olan oyuncular neredeyse tam kadro rol aliyorlardi Lloyd Richards in yonettigi oyun 1960 yilinda dort dalda Tony Odulu ne aday gosterildi Iki yil kadar New York ta sahnelenen oyun turnelerde de seyirciyle bulustu Oyun siyahi bir kadin tarafindan yazilip Broadway de sahnelenen ve ayni zamanda siyahi bir yonetmen tarafindan sahneye konan ilk oyun olma unvanini da almisti Kaynakca Arsivlenmis kopya 31 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2008 Arsivlenmis kopya 23 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2008 1959 A Raisin in the Sun New American Library Signet Classics ss sayfa 8 A Raisin in the Sun Presents at the Creation Ingilizce National Public Radio 10 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2012 Dis baglantilarIMDb de Guneste Bir Leke Tiyatro kitabinin ozeti aciklamalari 20 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce